دوستان ديروز، دشمنان امروز؟ 4 آبان - 92
اگر تحلیل گر ومفسر افکار تصور کرده است
که از فضای سیاست انتقادی عربستان نسبت به
سیاست منفعلانه اوباما در مورد سوریه فضای
مناسب برای مانور دادن حاکمان ایران آماده شده است که گویا این موضع انتقادی
عربستان به موضع اوباما در مورد سوریه وفلسطین تا جایی که منجر
به انصراف از عضویت دو ساله ی غیر موقت عربستان
در شورای عالی امنیت سازمان ملل شده است . موجب شده تا اوضاع به نفع هم پیمانان تهران وبغداد ودمشق و بیروت
چرخیده است سخت در اشتباه است وبیخودی این
مفسر و امثالهم دل شان را صابون زده وخواب لف لف خوری پنبه دانه ای
دیده اند . باید گفت بحران عدم مشروعیت و منفوریت خامنه ای و نوری مالکی مزدور ودست
نشانده وبشار اسد جنایتکار وحزب الشیطان لبنان جبران وپر کردنی نیست تا که بتوانند از این موقعیت فرصت
طلبانه بهره برداری کنند .زیرا آمریکا بشدت نیاز به نفت عربستان وفروش تسلیحات به
این کشور و سایر کشورهای عضو شوزای همکاری خلیج فارس دارد .مهمتر اینکه اقتصاد آمریکا متزلزل و خزانه خالی و در حالت مواجه بودن با افزایش کسر بودجه است که نیاز به حفظ پس اندازهای عربستان در بانک های
آمریکا دارد . همچنین هنوز هیچگونه توافقی
پیرامون بحران هسته ای ومذاکره ی هسته ای
رژیم فاشیستی مذهبی با آمریکا به وجود نیامده است . از سوی دیگر موازی رشد اختلاف و رقابت جنگ قدرت وثروت میان رفسنجانی وخامنه ای و
روحانی وتیم مذاکره کننده ی هسته ای با فریاد های مرگ بر آمریکا در حال گسترش وحاد
شدن است و مراسمم عرکه گیری فریاد مرگ بر آمریکا در 13 آبان اوضاع را بحرانی از وضع
موجود خواهد کرد . بعلاوه فراموش نشده است که چگونه رفسنجانی از سوی پادشاه
عربستان دعوت به عربستان شده است . بنابراین اینگونه تحلیل وتفسی رؤیایی دادن آب
در هاون کوبیدن است و هیچ راه گریزی برای
سقوط بشار اسدا جنایتکار وبر کناری نوری مالکی مزدور و دست نشانده واخراج حزب
الشیطان لبنان سپاه قدس از سوریه متصور نیست .
افكارنيوز نوشت: عربستان سعودي از عضويت در شوراي امنيت سازمان ملل انصراف داد
آنهم به بهانه "معيارهاي دوگانه" اين نهاد بين‌المللي در قبال مسائلي
چون سوريه و فلسطين كه به‌زعم سعودي‌ها باعث تضعيف ثمربخشي سازمان ملل شده است! اين
نخستين بار نيست كه طي روزهاي اخير سعودي‌ها به سياست "قهر كردن" روي
آورده‌اند. چندي پيش نيز در مجمع عمومي سازمان ملل، عربستان سخنراني "سعود
الفيصل"، وزير امور خارجه و نماينده خود در شصت و هشتمين مجمع عمومي سازمان
ملل را لغو كرد و حتي از توزيع متن مكتوب سخنان وي در ميان شركت‌كنندگان نيز خودداري
نمود. اما درباره اينكه چرا عربستان سعودي به ناگاه به اين روش اعتراضي روي
آورده و با اين روش به چه كسي يا كساني مي‌خواهد، نارضايتي خود را نشان دهد، تنها
يك نكته به ذهن متبادر مي‌شود؛ اختلاف نظر عميق با نزديكترين و قديمي‌ترين متحدش
يعني واشنگتن، اختلافي كه با درز زمزمه‌هاي نزديكي روابط ايران و آمريكا علني شد و
در قالب لغو سخنراني يا خودداري از عضويت در يك نهاد بين‌المللي ظهور و بروز كرد. عربستان
سعودي براي نخستين بار، سخنراني نماينده خود در مجمع عمومي سازمان ملل را در
اعتراض به تصميمات شوراي امنيت در مورد سوريه و گزارش بازرسان در مورد استفاده از
سلاح شيميايي در حومه دمشق لغو كرد. در واقع، به گفته منابع ديپلماتيك سازمان ملل،
اعتراض سعودي‌ها به گزارش سازمان ملل درباره به كارگيري سلاح شيميايي در سوريه و
عدم ذكر نام طرف استفاده‌كننده از سلاح بوده است. اما برخي منابع ديپلماتيك
معتقدند، گزارش بازرسان در مورد سوريه، بهانه‌اي بيش نيست و مقامات عربستاني از
تغييرات اخير در روابط ايران با آمريكا، به خصوص تماس تلفني اوباما با روحاني
ناخشنود هستند و تصميم آنها براي لغو سخنراني خود در مجمع عمومي نيز براي نشان
دادن اين نارضايتي بوده است. تحليل‌ها درباره انصراف عربستان از عضويت در
شوراي امنيت نيز در همين قالب مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. هر چند سعودي‌ها
علت انصراف خود را ناتواني شوراي امنيت در حل مسئله سوريه و فلسطين عنوان كرده‌اند،
اما واقعيت ماجرا اختلافات عميق آنها با آمريكا بر سر برخي مسائل از جمله سوريه را
نشان مي‌دهد. موضع‌گيري عربستان سعودي همواره منطبق با آمريكا بوده ولي هم اكنون
در برخي موضوعات اين دو در حال فاصله گرفتن از يكديگر هستند. به همين دليل است كه
تفاوت موضع‌گيري‌هاي رياض و واشنگتن موجب شده، عربستان با مشكل سياسي مواجه شود. هم اكنون به دليل توافق‌هاي آمريكا با روسيه و برخي
قدرت‌هاي منطقه‌اي براي حل سياسي بحران، اين معادله تغيير كرده است. عربستان
همچنان در بحران سوريه به عنوان يك عنصر برانداز عمل مي‌كند و در حال كمك مالي و
تسليحاتي به مخالفان سوريه است و اين نشان مي‌دهد هم اكنون زاويه‌اي با آمريكا
پيدا شده است كه احتمالا اين اختلافات در درازمدت عميق‌تر نيز خواهد شد. گرچه
در آغاز بحران، ديدگاه دو كشور منطبق بر هم بود و هر دو به دنبال براندازي نظام
اسد بودند اما شرايط امروز تغيير كرده است. به اين دليل كه در سوريه با امحاء سلاح‌هاي
شيميايي سوريه، آمريكا از حذف نظام بشار اسد نااميد شده، چون تنها گزينه‌اي كه مي‌تواند
اجراي توافقات را بر عهده گيرد نظام مركزي است. آلترناتيو دولت مركزي در سوريه،
هرج‌ومرج است بنابراين اجراي اين قطعنامه با حفظ نظام سياسي گره خورده است. به عبارت دقيق‌تر قرائن نشان مي‌دهد كه دولت
آمريكا ديگر به دنبال براندازي بشار اسد نيست. تعريف و تمجيد جان كري، وزير خارجه
آمريكا از بشار اسد در اجلاس اپك در مالزي، عربستان را به شدت غافلگير و حتي شوكه
كرد. واكنش مطبوعات و مسئولان سياسي هم دال بر اين مسئله است كه تا چه حد آنها
دچار شگفتي و تعجب شدند. اينها همه نشان دهنده يك واقعيت جديد است؛ اينكه آمريكا
به دنبال اجراي توافقات اخير است و اجراي اين توافق مستلزم حفظ نظام سوريه است در
حالي كه عربستان همچنان در موضع خود قرار دارد كه سرنگوني نظام بشار اسد است. اين
زاويه جديدي است كه با قرارداد امحاء سلاح‌هاي شيميايي سوريه، اين مسئله هم اكنون
به شدت مطرح شده و مي‌تواند مشكلات جدي بين دو كشور ايجاد كند. منابع
آمريكايي در اين باره مي‌گويند؛ عربستان سعودي به دليل دست كشيدن آمريكا از جايگاه
رهبري براي رهايي از حكومت بشار اسد و عدم ارائه كمك‌هاي نظامي و آموزشي مطلوب به
معارضين ميانه‌رو سوريه و نيز عدم بمباران سوريه پس از حملات شيميايي در الغوطه،
احساس نااميدي مي‌كند. علاوه بر سوريه، تحولات اخير در مصر نيز باعث افتراق
دو كشور شده است. در جريان بحران مصر، رياض برعكس واشنگتن از بازگشت قدرت به
نظاميان به ويژه پس از بركناري محمد مرسي، رئيس‌جمهور متعلق به اخواني‌ها استقبال
كرد. حتي رياض تا آنجا پيش رفت كه براي بي‌اثر كردن طرح مسئله كمك‌هاي مالي آمريكا
و اروپا براي فشار بر دولت جديد در مصر، اعلام كرد به همراه برخي از كشورهاي عرب
حاضر است معادل اين كمك‌ها را در اختيار قاهره قرار دهد. شايد رياض و واشنگتن در اين
ديدگاه اتفاق نظر داشته باشند كه آنچه در مصر اتفاق افتاد يك كودتاي نظامي بوده
است؛ كما اينكه هر دو در هدف از اين كودتا كه همان تامين ثبات كشور باشد اتفاق نظر
دارند. اما در عين حال اختلاف نظر روشني بين عربستان سعودي و آمريكا وجود دارد.
دولت اوباما تصميم گرفته با دولت انتقالي مصر تنها به دو دليل همكاري كند يكي به
عنوان يك واقعيت موجود و ديگري به خاطر رابطه قاهره با اسرائيل. ظاهرا اختلافات آمريكا و عربستان به اين دو
كشور محدود نبوده و عراق و لبنان نيز در اين جرگه جاي دارند. اين موضوع به حدي
براي آمريكايي‌ها ناخوشايند بود كه جفري فلتمن، معاون دبيركل سازمان ملل و سفير
سابق آمريكا در بيروت در ديدار با برخي از مسئولان لبناني و عرب حاضر در نشست اخير
مجمع عمومي سازمان ملل ضمن انتقاد شديد از عربستان تاكيد كرده، رياض به هيچ وجه
نمي‌خواهد دولتي در لبنان تشكيل شود. به گفته مسئولان مذكور، فلتمن همچنين
تاكيد كرده، "من دولتي بدتر و وقيح‌تر از دولت عربستان نديده‌ام و نمي‌دانم
چطور دولت عربستان همچنان به حكومت خود ادامه مي‌دهد." فلتمن همچنين تصريح
كرد: "رياض به همين شيوه با لبنان تعامل مي‌كند و نمي‌خواهد نه اسمي از لبنان
بشنود و نه نامي از ميشل سليمان، رئيس‌جمهوري اين كشور و همه اينها به خاطر دولت
بدي است كه در عربستان حاكم است. عربستان به هيچ وجه خواهان تشكيل دولت در لبنان
نيست بلكه مي‌خواهد همه تلاش‌ها به تعطيلي كشيده شود." علاوه بر اين، در موضوع عراق نيز سعودي‌ها همه تلاش
خود را به كار گرفتند تا مالكي را ساقط كنند، اما آمريكا همكاري نكرد. باوجود همه
اين اختلافات، به نظر مي‌رسد مقامات عربستاني در تلاشند از موضع‌گيري علني در اين
باره خودداري كنند و رياض و واشنگتن را در يك خط و يك راستا نشان دهند. "عبدالباري
عطوان" تحليلگر كهنه كار عرب در پايگاه اينترنتي "الرأي اليوم"، در
يادداشتي در اين باره نوشته است: "يكي از وزراي خارجه كشورهاي عربي در واكنش
به خودداري سعود الفيصل از سخنراني در مجمع عمومي سازمان ملل، گفته بود، عربستاني‌ها
به آساني عصباني نمي‌شوند. مقامات سعودي ياد گرفته‌اند كه بيشترين حد خويشتنداري
را داشته باشند و از واكنش‌ها و اقدامات تنش‌زا دوري كنند اما به نظر مي‌رسد با
توجه به اينكه منافع تغيير كرده اعصاب عربستاني‌ها نيز به هم ريخته و ديگر كنترل
آن مانند چند دهه گذشته ممكن نيست."