ريشههاي فساد اقتصادي
|
بسمالله الرحمن الرحيم جامعه و افكار عمومي ايران يك بار ديگر با يك نام درگير شده است؛ نام جوانكي كه گفته ميشود ثروتش سر به هزاران ميليارد تومان ميزند و شركتهايش فهرستي بلند بالا را تشكيل دادهاند. مردم ما طي چند ماه اخير بسيار از او و ثروت افسانهاي او شنيده و خواندهاند و هر يك به نوبه خود تفسيري از اين پديده دارند. حال كه او به زندان گرفتار شده و فهرست اتهاماتش روز به روز طولانيتر ميشود، اين پرسش به ميان ميآيد كه چرا هر از چند گاهي بايد شاهد ظهور و افول چنين چهرههايي در كشورمان باشيم؟ ايرانيان نخستين بار نيست كه با عنصري مانند متهم اقتصادي اخير مواجه ميشوند؛ پيش از اين نيز با نمونههاي ريز و درشتي مانند فاضل خداداد، شهرام جزايري، مه آفريد خسروي و... مواجه بودهاند كه هر يك براي مدتي ستاره اقبالشان در آسمان اقتصاد ايران درخشيد و نهايتاً به افول انجاميد. عليرغم وجود تفاوتها، دو نكته مهم در مورد تمامي اين موارد، مشترك به نظر ميرسند؛ نخست خاستگاه و بستر پيدايش، رشد و تخلف اين نوع افراد و ديگري روش و شيوه تخلف. اگرچه انسانها به امتياز بهرهمندي از موهبت اختيار ميتوانند در بزنگاههاي كردار صواب و ناصواب، دست به گزينش بزنند و به اعتبار اين اختيار نيز عقوبت يا تشويق ميشوند، اما اين واقعيت نيز قابل توجه است كه تكرار و استمرار تخلف و لغزش برخي انسانها و در بسترهايي خاص، نشان از آن دارد كه احتمالاً مسير و زمينه براي تخلف و گرايش انسانهاي مختار به سمت لغزش فراهم است. در ماجراي تخلفات اقتصادي كلاني كه طي سالهاي اخير شاهدش بودهايم، به وضوح ميتوان تأثير اين بستر مناسب را مشاهده كرد. برخورداري دولت از درآمدهاي كلان نفتي و انحصار توزيع اين درآمد در دستان دولت، بزرگترين و اساسيترين عامل لغزندگي مسير فعاليتهاي اقتصادي در ايران به حساب ميآيد. انحصار توزيع اين درآمدها طي ساليان متمادي اولاً به بزرگتر و فربهتر شدن هرچه بيشتر نهادهاي حاكميتي اعم از دولت و ساير دستگاهها منجر شده و از سوي ديگر بخش نحيف و ضعيف خصوصي را براي ارتزاق و انجام فعاليتهاي اقتصادي به دولت وابسته ساخته است. به ديگر سخن از آنجايي كه عمده طرحهاي عمراني در ايران با بودجه دولتي - نفتي اجرا ميشود؛ پيمانكاران بخش خصوصي براي انجام اين طرحها به صورت پيماني ناگزير از عقد قرارداد با دولت هستند. در چنين شرايطي طبيعي است كه بستر براي ارتباطات غيرشفاف و ناسالم كه به دنبال دريافت طرح از مديران دولتي است، فراهم ميشود. بررسي پرونده تخلفات مفسدان دانه درشت اقتصادي طي سالهاي اخير نشان ميدهد كه بخش عمدهاي از تخلفات صورت گرفته از همين جنس است كه متأسفانه بدنه دولت را نيز آلوده ميكند. از سوي ديگر و پس از تصويب و ابلاغ سياستهاي كلي اصل 44 و تدوين آئين نامههاي اجرايي آن، حركت بزرگي براي واگذاري بخشي از اجزاي دولت و كوچكتر ساختن نهاد دولت آغاز شد. اين حركت كه در ادبيات اقتصادي از آن به خصوصي سازي تعبير ميشود؛ از آن رو حائز اهميت فراوان است كه نوعي باز توزيع ثروت در جامعه است چرا كه داراييهايي كه به شكل شركتها، سازمانها و مؤسسات دولتي از محل درآمدهاي نفتي متعلق به همه مردم تجميع شده بود، در معرض متقاضيان و خريداران قرار ميگيرد و در صورتي كه افراد حقيقي و حقوقي سهام اين شركت را خريداري كنند در واقع ثروت انباشته شده دوباره در جامعه توزيع شده است. همين روح حاكم بر سياستهاي خصوصي سازي اين اقدام را در تمامي كشورهاي دنيا از حساسيتها و چالشهاي فراواني برخوردار كرده است چرا كه اجراي نادرست و ناسالم آن ميتواند به شكل گيري كانونهاي ثروت و قدرتي منجر شود كه از بسياري نظارتهاي دولتي مصون يا پنهان هستند. نكته بسيار مهم اين است كه متأسفانه در جريان اجراي سياستهاي اصل 44 در كشور ما نيز نمونههاي خاصي از اين واگذاريها را شاهد بودهايم كه در برخي موارد تخلفات صورت گرفته در جريان واگذاري يا رفتارهاي خلاف قانون مالكان خصوصي جديد پرونده آنان را به مراجع قضايي كشانده است. علاوه بر اين، وجود نهادهايي نه دولتي و نه خصوصي در اقتصاد ايران كه از آنها به شبه دولتي و شبه حكومتي تعبير ميشود بر پيچيدگيها افزوده است. اين نهادها كه از نظر تعريف حقوقي و قانوني، دولتي به حساب نميآيند، به معناي واقعي نيز خصوصي نيستند و در تملك نهادهاي عمومي غيردولتي هستند. اين نهادهاي عمومي غيردولتي طي سالهاي اخير و در جريان اجراي سياستهاي اصل 44 به پاي ثابت خريداران سهام شركتهاي دولتي عرضه شده بودهاند، به گونهاي كه اكنون با بررسي خريداران سهام شركتهاي دولتي به راحتي ميتوان تسلط و تملك اين نهادها را به شركتهاي پيش از اين دولتي مشاهده كرد. جايگاه ويژه برخي از اين نهادها و مصونيتهاي برخي از آنان كه البته بعضاً محصول رويكردهاي نادرست مديرانشان است و ارتباطي با فلسفههاي خيرخواهانه تأسيس آنان ندارد، باعث ايجاد اختلال در فرايندهاي اقتصادي است. اين روند اگرچه به خودي خود چندان آثار و نتايج آشكاري ندارد اما مجال و فضا را براي برخي سوءاستفادهگران و متخلفان فراهم ميآورد تا با نزديك شدن به اين حيطهها، نيتهاي سوء خود را عملي كنند. در چنين شرايطي به نظر ميرسد تخلفات انجام گرفته در تأمين اجتماعي و شستا را بتوان در همين بستر تحليل كرد كه برخلاف ادعاي برخي هيچ ارتباطي با مقوله تحريمها و دور زدن آنها ندارد. تخلفات صورت گرفته به روشني در بستر اقتصاد نفتي غيرشفاف و رابطه محوري است كه امكان نظارت را از نهادهاي مسئول ميگيرد. بنابر اين بايد در كنار برخورد با متخلفان و مفسدان به فكر اصلاح و نابودي بسترهاي جرمزا و لغزشآفرين در حوزه اقتصاد هم بود تا با موضوع به صورت ريشهاي برخورد شود. |
يك "مركز
افكارسنجي" كه توسط جمعي از نيروهاي نظامي اداره ميشود اقدام به توزيع
پرسشنامهاي كرده كه سؤالات آن درباره روحانيت است و اين فكر را در مخاطبان خود
القاء ميكند كه جامعه امروز نيازي به افراد روحاني ندارد.براي نمونه، يكي از
سؤالات اينست: "با توجه به بالا رفتن سطح سواد و آگاهي ديني مردم، ديگر
ضرورتي براي مراجعه به روحانيون وجود دارد؟" نكته قابل تأمل اينست كه اين
مركز افكارسنجي زير نظر افرادي فعاليت ميكند كه موجوديت خود را مرهون شعار تبعيت
از روحانيت و ولايت هستند و در جامعه به همين عنوان شهرت دارند. ستون جهت اطلاع در
آينده، بخشهاي ديگري از اين موضوع خطرناك را به اطلاع خوانندگان خواهد رساند.
صداي شما
* سبحاني از تهران: از برخورد قاطع قوه قضائيه با مفسدان
اقتصادي تشكر ميشود و انتظار داريم احكام قضايي متهمان توسط قوهقضائيه با قاطعيت
هر چه تمامتر اجرا شود تا درس عبرتي براي ديگر افراد كه قصد چنين كاري دارند، باشد.
*كاوياني از تهران: از مجلس و دولت محترم درخواست ميشود كه اين بيمهها
را تجميع كنند و به صورت يك بيمه عمومي در كشور رايج شود تا مشكل اشتغال به راحتي
كم شود، زيرا بيمه باعث ميشود كه اكثر كارفرمايان كارگر نگيرند. اگر دولت و مجلس
باهم همكاري و اين بيمههاي مختلف را يكي كنند، كار دولت، مجلس و مردم راحتتر ميشود.
* شكرالله سالاري از ساري: از اهالي روستاي "كردخيل"
ساري واقع در جاده خزرآباد هستم. 3 ماه پيش پيامي در ارتباط با وزير آموزش و
پرورش به روزنامه شما دادم و چاپ كرديد ولي همان موقع پيگيري كردند و سپس به حال
خود رها كردند و مجدداً به مسئولان وزارتخانه بگوييد مدت ده سال است كه مدرسه اين
روستا پلمپ شده و دانشآموزان ناچاراً با سرويس به روستاي مجاور "آبمال"
ميروند كه متأسفانه سرويس راهم حذف كردند. مجدداً تذكر بدهيد تا رسيدگي شود.
* حسني از تهران: در بزرگراه نواب از ميدان جمهوري به سمت ميدان
راهآهن هنگام شب بسيار تاريك است. از مسئولان شركت توزيع برق تقاضاي رسيدگي داريم.
*حقشناس از تهران: چرا مردم به نمايندگان مجلس ايراد ميگيرند كه كارت
زرد به دولت جديد ميدهد؟ اين كارت زردها 8 سال بلااستفاده مانده بود و خاك ميخورد،
حالا مجبورند در دولت اميد و اعتدال به بهانههاي مختلف از آنها استفاده كنند.
* اكبرزاده از اصفهان: گويا عدهاي فراموش كردند رئيس جمهور،
رئيس همه است آنقدر اينگونه به دولت نتازيد، دولت را تخريب نكنيد، دولت پشتوانه
ملت است.
نامههاي شما
|
ويزيت پزشكان متناسب با درآمد حقوقبگيران تعيين شود ويزيت پزشكان متخصص بين 20 تا 40 هزار تومان است و پزشكاني كه براي بيماران آزمايش مينويسند، پس از بررسي نتايج آزمايش، بدون توجه به درآمد بيماران كه گاه حقوق چند روز خود را بابت ويزيت بايد بپردازند، دوباره هم ويزيت ميگيرند!. بالا رفتن حق ويزيت و دريافت اجباري و مجدد آن موجب گلايه بيماران از پزشكان شده است. ضرورت دارد مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي به اين موضوع رسيدگي و ويزيتها را كاهش دهند تا مردم درمان خود را به تأخير نيندازند و مجبور نباشند هزينه اضافي بپردازند. علي اكبر فرقاني ـ تهران تهمت و افترا چرا؟ برخيها تريبونهاي عمومي را اختصاصي ميكنند و هر چه دلشان خواست و به هر كسي كه مايل بودند تهمت و افترا ميزنند!اي كاش مرجعي براي رسيدگي به اينگونه تخلفها تشكيل شود و اجازه ندهند هر كسي در هر لباس و در هر پُست و مقامي كه هست به راحتي چنين كاري انجام دهد و نارضايتي مردم را فراهم كند! ع. يناقرف ـ تهران |
حادثه هولناك براي
راننده زن در بزرگراه چمران
|
سخنگوي سازمان آتشنشاني و خدمات ايمني شهرداري تهران از تصادف مرگبار يك دستگاه سواري شاسي بلند در بزرگراه چمران خبر داد. "سيد جلال ملكي" در گفتوگو با خبرگزاري دانشجويان ايران، در اين باره گفت: در ساعت 3:40 بامداد د?روز وقوع يك مورد حادثه رانندگي به آدرس شمال به جنوب بزرگراه چمران زير پل يادگار امام به سامانه 125 اطلاع داده شد و به دنبال آن ستاد فرماندهي آتشنشانان ايستگاه 88 را به محل حادثه اعزام كرد. وي افزود: پس از حضور عوامل آتشنشاني در محل، مشاهده شد كه يك دستگاه سواري MVM شاسي بلند به دليل نامشخص از مسير خود منحرف شده و به شدت با يكي از پايههاي پل يادگار امام برخورد كرده است. سخنگوي سازمان آتشنشاني و خدمات ايمني شهرداري تهران با اشاره به محبوس شدن راننده اين خودرو درون كابين، اظهار كرد: آتشنشانان در نخستين گام پس از قطع برق خودرو و ايمنسازي محل، اقدام به برش كابين اين سواري كرده و راننده زن آن كه حدود 30 سال سن داشت را خارج كردند. ملكي با اشاره به تحويل اين راننده به عوامل اورژانس، گفت: تكنسينهاي اورژانس پس از بررسي علائم حياتي، مرگ اين زن را به دليل شدت جراحات وارده اعلام كردند. |
8
كشته و 14 مجروح در تصادف زنجيرهاي آزاد راه ساوه - همدان
|
مديرعامل جمعيت هلال احمر استان مركزي گفت: تصادف در محور ساوه - همدان هشت كشته و 14 مجروح به جاي گذاشت. "مرتضي سليمي" روز گذشته در گفت و گو با ايرنا، افزود: اين حادثه در ساعت 22 و 30 دقيقه دوشنبه شب در كيلومتر 35 آزادراه ساوه - همدان با برخورد يك دستگاه اتوبوس با پرايد رخ داد كه به تبع آن 22 خودروي ديگر نيز به صورت زنجيرهاي به هم برخورد كردند. وي توضيح داد: شش نفر از كشته شدگان ازاتوبوس و دو نفر ديگر نيز از سرنشينان پرايد بودند كه با حضور پنج اكيپ امداد رساني شهرستان زرنديه، مجروحان اين حادثه به مراكز درماني منتقل شدند. مديرعامل جمعيت هلال احمر استان مركزي خاطرنشان كرد: حضور به موقع و سرعت عمل نيروهاي امدادي و فوريتهاي پزشكي موجب كاهش خسارات جاني و اسكان به موقع حادثه ديدگان شد. سليمي اظهار كرد: به گفته كارشناسان پليس راه، عدم توجه كافي رانندگان به جلو، تخطي از سرعت مطمئنه و مه غليظ و لغزندگي جاده، علت وقوع اين سانحه بوده است. علت تصادف زنجيرهاي آزادراه ساوه همدان اعلام شد فرمانده پليس راه آزاد راه ساوه - همدان علت اصلي اين تصادف را مه شديد و نبود روشنايي اعلام كرد و گفت: در اين حادثه ابتدا تريلر بونكر در اثر لغزندگي جاده ليز خورده و قيچي ميكند و خودروهاي ديگر به دليل نبود ديد كافي پشت سر هم با هم برخورد كردند. سروان "مصطفي گلهدار" با بيان اينكه در اين حادثه اتوبوس نيز با چهار خودرو برخورد داشته است، گفت: يكي از دلايل تصادفها نيز ميتواند سرعت بالاي اتوبوس باشد. مسوول آزادراه ساوه - همدان نيز با بيان اينكه نمكپاشي صورت گرفته بود، گفت: با وجود اينكه مه آزادراه را فرا گرفته و ديدكافي وجود نداشت اما، اين جاده يخزدگي نداشت. يعقوبي افزود: به محض پاكسازي و نمكپاشي، دوباره كولاك و برف جاده را ميپوشاند به همين دليل از اداره راهوشهر سازي ساوه براي پاكسازي آزادراه كمك خواستيم. فرماندار ساوه نيز گفت: پس از اعلام تصادف همه نيروهاي ستاد بحران از جمله هلالاحمر، نيروي انتظامي، شهرداري، راهوشهرسازي و آتشنشاني بسيج شدند و ضمن خدمترساني به آسيبديدگان، آزادراه را در ساعت يك بامداد باز كردند. آزاد خاطرنشان كرد: كار اسكان اضطراري و رساندن مصدومان به مراكز درماني در كمترين زمان ممكن توسط ستاد مديريت بحران شهرستان انجام شد. |