روزی
نامه ی حکومتی جمهوری یکشنبه 3 آبانم اه
سال 1394
سرمقاله : روزی نامه ی جمهوری "نظرِ
پاکِ خطاپوش "
حافظ، عارفی جامعهشناس بود که اخلاق عملی را نیز در قالب شعر و با
زیباترین بیان به مردم میآموخت. این بیتها حافظ که میگوید: «پیر ما گفت خطا بر
قلم صنع نرفت – آفرین بر نظر پاک خطاپوشش باد» از بارزترین مصادیق درس اخلاق آنهم
در بالاترین سطح آنست.
در این درس اخلاق، از یکطرف میآموزیم که آنچه خدا انجام داده خیر است و از طرف دیگر روش صحیح زندگی اینست که انسانها خطای همدیگر را بپوشانند. در نهایت، این شاعر عارف با این بیت پیچیده اما آموزنده میخواهد به انسانها بگوید صفت خطاپوشی را بیاموزید و بر یکدیگر خرده نگیرید و به امور مهمتر بپردازید.
هر چند نامه رهبر معظم انقلاب به رئیسجمهور در تایید برجام و بیان الزامات اجرائی آن، از ابعاد مختلف قابل دقت و امعان نظر است ولی جنبه اخلاق نهفته در این نامه نباید مورد غفلت قرار گیرد. ایشان، در مقدمه نامه ضمن تقدیر از تلاشهای اعضاء گروه مذاکره کننده هستهای، از تمام افراد و مجموعههائی که درباره برجام نظر دادهاند و به تایید یا نقد و رد آن پرداختهاند نیز قدردانی کردند، سپس الزاماتی را برای اجرائی شدن برجام مقرر نمودند و در نهایت، برجام را تایید کردند. در بررسی این نامه مهم و تاریخی، اگر تایید برجام و مقرر نمودن الزامات آن را اصل قرار دهیم، آنچه در مقدمه نامه آمده به ویژه قدردانی از منتقدان را باید یک درس اخلاق بدانیم که رهبر انقلاب با پیروی از سنت خطاپوشی به آنان دادهاند.
درباره اصل برجام، همانگونه که قبلاً هم یادآور شدهایم، قضاوت منصفانه اینست که در شرایط پیش آمده این حداکثر دستاوردی است که میتوانستیم داشته باشیم. این، بدان معنی است که برجام، کمال مطلوب نیست ولی برخلاف ادعاهای مخالفان، چیزی شبیه قرارداد ترکمانچای هم نیست. این دو قضاوت درباره برجام، افراطی و تفریطی هستند و قضاوت منصفانه و معتدلانه اینست که آنچه در شرایط پیش آمده میتوانستیم به دست بیاوریم همین بود. عبور برجام از مجلس، شورای نگهبان و شورای عالی امنیت ملی و مهمتر از همه، دریافت تایید رهبری با توجه به الزامات مقرر شده درباره اجرای آن نیز همین را نشان میدهد.
درباره الزامات مقرر شده در نامه رهبری به رئیسجمهور این نکته را باید مورد تاکید قرار دهیم که در جریان مذاکرات دو ساله هستهای نیز همواره الزاماتی از ناحیه رهبری وجود داشت که چارچوبها و خط قرمزها را به گروه ایرانی مذاکره کننده نشان میداد و موجبات تقویت آنها در مذاکره با طرفهای دیگر را فراهم میساخت.
همانگونه که در جریان مذاکرات منتهی به برجام همواره از الزامات مشخص شده توسط رهبری سود بردیم وگروه مذاکره کننده ایرانی از آنها برای به دست آوردن امتیازات بیشتر استفاده کرد، اکنون نیز الزامات اجرائی برجام میتواند برای ملزم ساختن طرف مقابل به ویژه آمریکا در اجرای دقیق مفاد برجام و جلوگیری از تخطی آنها نقش موثری داشته باشد. اینکه رئیسجمهور و مذاکره کنندگان ارشد ایرانی از رهبری به خاطر این نامه تشکر کردند و مشخصاً بر پای بندی خود به الزامات تشریح شده در آن تاکید نمودند نیز همین واقعیت را نشان میدهد.
در مجموع، آنچه اکنون باید مورد توجه باشد در دولت یازدهم و مسئولین ایرانی اجرای برجام باید به آن اهتمام ویژه بورزند نظارت دقیق بر اجرای برجام است. همه باید به این نکته توجه داشته باشیم که اجرای صحیح و دقیق برجام، بخش اصلی و بسیار مهم آنست و لذا اگر به درستی انجام نشود زحمات دو ساله گروه مذاکره کننده کشورمان بر باد خواهد رفت. تاکید بر اهمیت مرحله اجرای برجام، هرگز به معنای نادیده گرفتن کار بزرگی که اعضاء گروه مذاکره کننده هستهای کشورمان انجام دادهاند یا کاستن از ارزش خدمت بزرگی که دولت یازدهم در احقاق حقوق هستهای ملت ایران نموده است نمیباشد. این تاکید برای آنست که آن تلاشها و زحمات به ثمر برسند و ابتر نمانند.
زمان نقد برجام نیز با توجه به عبور آن از مجاری قانونی و دریافت تایید رهبری، سپری شده است. اکنون زمان کمک به دولت و مسئولین اجرای برجام برای تامین منافع ملی و ممانعت از سوءاستفاده طرفهای مقابل است. گره زدن برجام، که یک موضوع ملی است و با مصالح عمومی سروکار دارد، با اموری از قبیل انتخابات، نادیده گرفتن منافع ملی و قربانی کردن آن در برابر منافع شخصی و جناحی و گروهی است. این کار، از هر جناحی که باشد غیرقابل قبول است. مردم ایران، بعد از 36 سال زندگی در فضای انقلابی و بهرهمندی از ویژگیهای نظام جمهوری اسلامی، این شایستگی را دارند که مصالح خود را به درستی تشخیص بدهند و نیازی به اشخاص یا گروهها و جناحها برای اینکه بدانند به چه کسانی باید رای بدهند و به چه کسانی نباید رای بدهند نداشته باشند. اینکه رهبر انقلاب در نامه تایید برجام از تمام کسانی که به نقد و بررسی آن پرداختهاند تقدیر کردند و خطاها را نادیده گرفتند برای کسانی که حالا معلوم شده مسیر نادرستی را در پیش گرفته بودند و بداخلاقیهای آنها در تاریخ به ثبت رسیده، باید درس اخلاق بزرگی باشد و به جای توجیه تحلیلها و رفتارهای نادرست خود، تلاش کنند آن را جبران نمایند. اینان اگر دلسوز مردم و کشور هستند، چرا در 8 سال دوران دولتهای نهم و دهم که روش نادرست آن دولتها با موضوع هستهای موجب صدور آنهمه قطعنامه ظالمانه علیه ملت شد سکوت کردند و حتی امروز هم دست از تایید از آن روش غلط بر نمیدارند؟ اگر مسئولان اجرائی امروز کشور به هر دلیل درباره آن روش غلط و آن سکوت معنادار و حامیان آن چیزی نمیگویند این خودداری از افشاگری نباید موجب طلبکاری آنان شود. راه جبران اینست که همه به دولت برای پیمودن مسیر اجرای دقیق برجام کمک کنند و در این راه، صادق باشند.
در این درس اخلاق، از یکطرف میآموزیم که آنچه خدا انجام داده خیر است و از طرف دیگر روش صحیح زندگی اینست که انسانها خطای همدیگر را بپوشانند. در نهایت، این شاعر عارف با این بیت پیچیده اما آموزنده میخواهد به انسانها بگوید صفت خطاپوشی را بیاموزید و بر یکدیگر خرده نگیرید و به امور مهمتر بپردازید.
هر چند نامه رهبر معظم انقلاب به رئیسجمهور در تایید برجام و بیان الزامات اجرائی آن، از ابعاد مختلف قابل دقت و امعان نظر است ولی جنبه اخلاق نهفته در این نامه نباید مورد غفلت قرار گیرد. ایشان، در مقدمه نامه ضمن تقدیر از تلاشهای اعضاء گروه مذاکره کننده هستهای، از تمام افراد و مجموعههائی که درباره برجام نظر دادهاند و به تایید یا نقد و رد آن پرداختهاند نیز قدردانی کردند، سپس الزاماتی را برای اجرائی شدن برجام مقرر نمودند و در نهایت، برجام را تایید کردند. در بررسی این نامه مهم و تاریخی، اگر تایید برجام و مقرر نمودن الزامات آن را اصل قرار دهیم، آنچه در مقدمه نامه آمده به ویژه قدردانی از منتقدان را باید یک درس اخلاق بدانیم که رهبر انقلاب با پیروی از سنت خطاپوشی به آنان دادهاند.
درباره اصل برجام، همانگونه که قبلاً هم یادآور شدهایم، قضاوت منصفانه اینست که در شرایط پیش آمده این حداکثر دستاوردی است که میتوانستیم داشته باشیم. این، بدان معنی است که برجام، کمال مطلوب نیست ولی برخلاف ادعاهای مخالفان، چیزی شبیه قرارداد ترکمانچای هم نیست. این دو قضاوت درباره برجام، افراطی و تفریطی هستند و قضاوت منصفانه و معتدلانه اینست که آنچه در شرایط پیش آمده میتوانستیم به دست بیاوریم همین بود. عبور برجام از مجلس، شورای نگهبان و شورای عالی امنیت ملی و مهمتر از همه، دریافت تایید رهبری با توجه به الزامات مقرر شده درباره اجرای آن نیز همین را نشان میدهد.
درباره الزامات مقرر شده در نامه رهبری به رئیسجمهور این نکته را باید مورد تاکید قرار دهیم که در جریان مذاکرات دو ساله هستهای نیز همواره الزاماتی از ناحیه رهبری وجود داشت که چارچوبها و خط قرمزها را به گروه ایرانی مذاکره کننده نشان میداد و موجبات تقویت آنها در مذاکره با طرفهای دیگر را فراهم میساخت.
همانگونه که در جریان مذاکرات منتهی به برجام همواره از الزامات مشخص شده توسط رهبری سود بردیم وگروه مذاکره کننده ایرانی از آنها برای به دست آوردن امتیازات بیشتر استفاده کرد، اکنون نیز الزامات اجرائی برجام میتواند برای ملزم ساختن طرف مقابل به ویژه آمریکا در اجرای دقیق مفاد برجام و جلوگیری از تخطی آنها نقش موثری داشته باشد. اینکه رئیسجمهور و مذاکره کنندگان ارشد ایرانی از رهبری به خاطر این نامه تشکر کردند و مشخصاً بر پای بندی خود به الزامات تشریح شده در آن تاکید نمودند نیز همین واقعیت را نشان میدهد.
در مجموع، آنچه اکنون باید مورد توجه باشد در دولت یازدهم و مسئولین ایرانی اجرای برجام باید به آن اهتمام ویژه بورزند نظارت دقیق بر اجرای برجام است. همه باید به این نکته توجه داشته باشیم که اجرای صحیح و دقیق برجام، بخش اصلی و بسیار مهم آنست و لذا اگر به درستی انجام نشود زحمات دو ساله گروه مذاکره کننده کشورمان بر باد خواهد رفت. تاکید بر اهمیت مرحله اجرای برجام، هرگز به معنای نادیده گرفتن کار بزرگی که اعضاء گروه مذاکره کننده هستهای کشورمان انجام دادهاند یا کاستن از ارزش خدمت بزرگی که دولت یازدهم در احقاق حقوق هستهای ملت ایران نموده است نمیباشد. این تاکید برای آنست که آن تلاشها و زحمات به ثمر برسند و ابتر نمانند.
زمان نقد برجام نیز با توجه به عبور آن از مجاری قانونی و دریافت تایید رهبری، سپری شده است. اکنون زمان کمک به دولت و مسئولین اجرای برجام برای تامین منافع ملی و ممانعت از سوءاستفاده طرفهای مقابل است. گره زدن برجام، که یک موضوع ملی است و با مصالح عمومی سروکار دارد، با اموری از قبیل انتخابات، نادیده گرفتن منافع ملی و قربانی کردن آن در برابر منافع شخصی و جناحی و گروهی است. این کار، از هر جناحی که باشد غیرقابل قبول است. مردم ایران، بعد از 36 سال زندگی در فضای انقلابی و بهرهمندی از ویژگیهای نظام جمهوری اسلامی، این شایستگی را دارند که مصالح خود را به درستی تشخیص بدهند و نیازی به اشخاص یا گروهها و جناحها برای اینکه بدانند به چه کسانی باید رای بدهند و به چه کسانی نباید رای بدهند نداشته باشند. اینکه رهبر انقلاب در نامه تایید برجام از تمام کسانی که به نقد و بررسی آن پرداختهاند تقدیر کردند و خطاها را نادیده گرفتند برای کسانی که حالا معلوم شده مسیر نادرستی را در پیش گرفته بودند و بداخلاقیهای آنها در تاریخ به ثبت رسیده، باید درس اخلاق بزرگی باشد و به جای توجیه تحلیلها و رفتارهای نادرست خود، تلاش کنند آن را جبران نمایند. اینان اگر دلسوز مردم و کشور هستند، چرا در 8 سال دوران دولتهای نهم و دهم که روش نادرست آن دولتها با موضوع هستهای موجب صدور آنهمه قطعنامه ظالمانه علیه ملت شد سکوت کردند و حتی امروز هم دست از تایید از آن روش غلط بر نمیدارند؟ اگر مسئولان اجرائی امروز کشور به هر دلیل درباره آن روش غلط و آن سکوت معنادار و حامیان آن چیزی نمیگویند این خودداری از افشاگری نباید موجب طلبکاری آنان شود. راه جبران اینست که همه به دولت برای پیمودن مسیر اجرای دقیق برجام کمک کنند و در این راه، صادق باشند.