با شیبِ تند سالمندی چه کنیم؟

 با شیبِ تند سالمندی چه کنیم؟

فرارورییس شورای ملی سالمندان گفت: "برنامه‌ریزی‌ها برای سالمندی هنوز نهادینه نشده و به شکلِ سیاست‌گذاریِ کلان کشور در نیامده‌است. هرچند که وزات بهداشت، کمیته امداد، سازمان بهزیستی و غیره در حالِ انجامِ کارهایی در حوزه سالمندی هستند اما مهم آن است که این فعالیت‌ها هماهنگ شوند تا ما به بازه کاملی برای سالمندی برسیم."
روز گذشته مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشور نسبت به شیبِ تند سالمندی در ایران ابراز نگرانی کرد. محمود اسلامیان از دستگاه‌ها و گروه‌های مرتبط با سالمندی خواست تا همت کنند و دیرهنگام به سامان دادن این شیب تند نیاندیشند.
در واکنش به سخنان مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشور، رییس شورای ملی سالمندان اما معتقد است آمادگی برای رو در رویی با افزایش سالمندی در کشور وجود دارد. فرید براتی‌سده می‌گوید این آمادگی معطوف به هماهنگی و همکاری همه سازمان‌های مربوطه است.
فرید براتی در گفتگو با فرارو به تلاش ایران برای رسیدن به شاخص‌هایِ جهانی رسیدن به سالمندی فعال یا پویا نیز اشاره کرد.

او در ابتدا درباره اصطلاحاتِ مربوط‌به سالمندی سالم توضیخ داد: اصطلاحات مربوط به سالمندی متنوع هستند. سالمندی سالم، سالمندی پویا یا سالمندی مثبت هم برای سلامتِ سالمندی به کار گرفته می‌شوند. سازمان جهانی بهداشت نیز اصطلاحِ سالمندی فعال را مطرح کرده‌است.
این روان‌شناس ادامه داد: همه این اصطلاحات اما قرار است حامل یک مفهوم مشترک باشند و آن ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان یا کیفیت زندگیِ ارتقاءیافته آن‌هاست. در معنای دیگر یعنی سالمندان باید دوران سالمندی‌شان همراه با سلامت و مشارکت اجتماعی باشد.
وی گفت: در سال‌های اخیر در فضای بین‌الملل و با حمایت‌های سازمان‌های بین‌المللی و NGOها برای سالمندیِ فعال و پویا 22 شاخص و 4 محور مطرح شده‌است.
براتی‌سده محورهای سالمندی فعال را برشمرده و اظهار کرد: اشتغال سالمندان (به معنای اشتغال متناسب با شرایط و در صورتی که تمایل به اشتغال داشتند)، محیط زندگی سالمند (از شهر و روستا گرفته تا مراکز نگهداری)، سلامت سالمندان و مشارکتِ اجتماعی آن‌ها این چهار محور هستند.
وی همچنین افزود: چندین شاخصِ دیگر به‌نامِ دیده‌بانِ سالمندی نیز بر همین چهار محور استوار هستند.
این کارشناس ادامه داد: بنابراین سالمندی پویا یا فعال را این شاخص‌ها و محورها تشکیل می‌دهد. اینکه سالمندی شغلی داشته باشد یا از نظر اقتصادی احساسِ امنیت کند و شان و منزلتش حفظ شود جامعه یک جامعه مثبت و پویا خواهد بود.
فرید براتی همچنین درباره سالمندیِ مثبت توضیح داد: به طور دقیق‌تر اصطلاحِ سالمندی فعال به بعد اجتماعی، اصطلاح سالمندی پویا به بعد مدیریتی و اصطلاح سالمندی مثبت به دیدگاه روان‌شناسی سالمندی اشاره دارد.
وی گفت: سالمندی مثبت بیش‌تر بر روی انتقال تجربه فرد سالمند برای اینکه احساس کند زندگی گذشته‌اش با هدف بوده است، تاکید میکند.
دکتر براتی‌سده در ادامه در پاسخ به این سئوال که "وضعیت ما درباره سالمندی و ارتباطمان با شاخص‌های سالمندی پویا و فعال چگونه است؟" اظهار کرد: هرچند که این شاخص‌ها تا الان سنجش نشده اما خوشبختانه ما با نرخِ 26 درصدی مشارکت سالمندان در جامعه مواجهیم.
وی همچنین تصریح کرد: هرچند این نرخ نرخِ خوبی است؛ اما باید این نکته را در نظر بگیریم که بیش‌تر آن را مردان تشکیل داده‌اند و نه زنانِ سالمند.
رییس شورای ملی سالمندان درباره شکاف جنسیتی سالمندی توضیخ داد: به طور کلی شکافی میان زنان و مردان سالمندی در مسائلی مانند سواد و مستمری وجود دارد. همین‌‌حالا نسبت زنان سالمندِ تنهای ما به مردان سالمندِ تنها 4 به 1 هست. این موضوع در استان‌های محروم بیش‌تر است.
وی ادامه داد: اما به هر حال این شکاف در آینده کمتر خواهد شد؛ چراکه زنانی با تحصیلات عالی و حضور اجتماعیِ و اقتصادیِ بیشتری به دوران سالمندی خواهند رسید.
این روان‌شناس درباره مشارکت سالمندان نیز گفت: اصلی‌ترین موضوعی که درباره رفتن جامعه به سمت سالمندی با آن مواجهیم مشارکتِ خودِ سالمندان در اموری است که به آن‌ها مربوط است.
وی تاکید کرد: در حال حاضر در دنیا بر روی مشارکت سالمندان در امورشان بسیار تاکید می‌شود و من فکر می‌کنم با توجه به فرهنگِ ما درباره سالمندی در ایران نیز می‌توان این مشارکت را تقویت کرد.
وی تصریح کرد: به طور کلی درباره شیبِ تند حرکت به سمت سالمندی در ایران آمادگی لازم وجود دارد؛ اما این آمادگی به تنهایی کافی نیست.

فرید براتی‌سده در انتها گفت: برنامه‌ریزی‌ها برای سالمندی هنوز نهادینه نشده و به شکلِ سیاست‌گذاریِ کلان کشور در نیامده‌است. هرچند که وزات بهداشت، کمیته امداد، سازمان بهزیستی و غیره در حالِ انجامِ کارهایی در حوزه سالمندی هستند اما مهم آن است که این فعالیت‌ها هماهنگ شوند تا ما به بازه کاملی برای سالمندی برسیم.