گردشگری با چاشنی
شرایط سخت در عجیب‌ترین دژ جنگلی ایران/ مسؤلان در تعطیلات! +تصاویر 13
فروردین - 97
قلعه رودخان یکی از عجایب شگفت‌انگیز دست‌بشر در جنگلهای گیلان است که
بازدید از این دژ جالب برای هر مسافری حکم ورزش و سیاحت را دارد تا با پیمودن ۱۲۰۰ پله،خود را به در قلعه برساند ولی امسال باید مسافران نوعی گذر از شرایط
سخت جنگل را نیز تجربه می‌کردند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، دومین استانی که طبق آمارها بیشترین
مسافر نوروزی را به خود اختصاص داد استان گیلان و جاذبه‌های منحصربه فرد آن بود که
یکی از جالب‌ترین مناطق گردشگری این استان سبز ایران؛ دژ معروف قله «رخون» به زبان
تالشی و همان قلعه رودخان معروف است، که امسال نیز مسافران زیادی را ولو با وجود
بارش‌های باران پذیرا بود.
با این وجود در ایام نوروز به دلیل وقوع طوفان در استان گیلان، خسارات قابل
توجه ای به منازل مسکونی تحمیل شد و متعاقباً درختانی نیز قطع شدند که یکی از این
مناطق، مسیر پله ای 1200 پلکانی دژ رودخان بود.
حال وقتی مسافران با پاهای خسته، چشم انداز قلعه رودخان را می‌توانستند پس
از پیمودن بیش از یک ساعت به نظاره بنشینند، در یک آن، در مسیر خود با تنه درخت
تنومندی مواجه می‌شدند که دقیقاً نیز وسط مسیر پلکانی سقوط کرده بود که جزو
مسیرهای پُرپیچ‌وخم و لغزنده دژ رودخان بود و متاسفانه مسافران مجبور بودند از زیر
درخت و یا به صورت لغزنده درخت را دور بزنند که در هر لحظه امکان حادثه و سقوط
افراد وجود داشت.
یکی از محلی‌های قلعه رودخان نیز که دکه‌ای برای فروش چای و خوردنی‌های
معروف این مسیر گردشگری دایر کرده بود، به خبرنگار تسنیم درباره زمان سقوط این
درخت در این مسیر پُرازدحام و شلوغ عنوان می‌کند: «یک هفته ای است به دلیل طوفان
این درخت اینجا قطع شده و افتاده است».
دژ رودخان یا قلعه حسامی نام قلعه‌ای است متعلق به دوره سلجوقیان که بر
فراز ارتفاعات جنگلی شهرستان فومن در روستای زیبای رودخان ساخته شده و 2٫6 هکتار
مساحت و 65 برج و بارو و دیواری به طول 1500 متر دارد. دژ رودخان در 30 کیلومتری
شهر فومن است. برخی از کارشناسان، ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله
عرب‌ها به ایران دانسته‌اند.
این قلعه با 2٫6 هکتار مساحت بر فراز ارتفاعات روستای رودخان قرار
دارد.دیوار قلعه 1500 متر طول دارد و در آن 65 برج و بارو قرار گرفته است. فاصله
مستقیم قلعه تا ماسوله 45 کیلومتر و تا شفت 20 کیلومتر است. اما از مسیر اصلی و
آسفالته مسافت قلعه تا فومن 25 کیلومتر و تا ماسوله 60 کیلومتر است. این قلعه در
ارتفاعی بین 665 تا 715 متر ارتفاع از سطح دریا واقع شده و در کنار آن رودی با
همین نام جاری است.
این دژ با ارزش تاریخی که دارد بنابر ساختار، معماری و ویژگی‌های
استراتژیکی و رزمی، در 30 مرداد 1354 خورشیدی، به شماره 3/1549 در سیاههٔ یادمان‌های
دیرین ایران - فهرست آثار تاریخی و ملی - ماندگار شد.
برخی از کارشناسان، ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله عرب‌ها
به ایران دانسته‌اند. در دورهٔ سلجوقیان این قلعه تجدید بنا شده و از پایگاه‌های
مبارزاتی اسماعیلیان الموت بوده است.
بر روی کتیبه سردر ورودی قلعه که اکنون در موزهٔ گنجینهٔ رشت نگهداری می‌شود،
درج شده که این قلعه در سال 918 تا 921 هجری قمری برای سلطان حسام‌الدین تجدید بنا
شده است. امیره حسام الدین دباج فومنی (مظفرالسلطان)، فرمانروای بیه‌پس اولین قدرت
منطقه‌ای بود که از اطاعت از صفویان سرپیچی کرد، و قلعه رود خان را بازسازی کرد تا
از آنجا به مقاومت بپردازد ولی موفقیتی به دست نیاورد و به دربند گریخت و نهایتاً
دستگیر و در تبریز اعدام شد.
قلعه رودخان از دو بخش ارگ و قورخانه تشکیل شده است. ارگ در قسمت غربی این
بنا در دو طبقه واقع شده و جنس آن از آجر است. قراول‌خانه‌ها در قسمت شرقی در دو
طبقه با نورگیرها و روزنه‌های متعدد بر اطراف مسلط است. چشمه‌ای نیز میان قلعه و
گودترین محل آن وجود دارد.
بخش شرقی قلعه شامل دوازده ورودی، زندان، درب اضطراری، حمام و آبریزگاه
است. بخش غربی دوازده ورودی دارد، چشمه، حوض، آب‌انبار، سردخانه، حمام، آبریزگاه
شاه‌نشین و چند واحد مسکونی که با برج و بارو محصور شده‌اند، دیگر بناهای این بخش
را تشکیل می‌دهند. 40 برج دیده‌بانی دور تا دور قلعه را احاطه کرده که اتاق‌های هشت
ضلعی آن با طاق‌های گنبدی پوشانده شده است. دور تا دور دیوارها و برج‌ها روزنه‌هایی
شیب‌دار دیده می‌شود که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی تعبیه شده‌اند. لازم است
ذکر شود که در طول تاریخ قلعه، هیچ‌گاه دشمنی به آن نفوذ نکرده و نتوانسته آن را
فتح کند.
از دلایل نام گرفتن این دژ به این دلیل است که نام بومی (تالشی) این قلعه،
قله رخون است. نام رسمی آن قلعه رودخان، مترادف فارسی نام بومی قلعه است. چون این
قلعهٔ تاریخی در کنار رودخانه، رخون، بنا شده است؛ آن را قلعه رودخانه ای، قله
روخون، نامیده اند. این قلعه در دوران‌های تاریخی به نام‌های قلعهٔ هزارپله،
حسامی، سکسار، سگسار و سگسال نیز خوانده شده است.