یادداشت/
تلاش آخوندی
برای پوشاندن عملکرد ناموفق در بخش مسکن با ارائه آمار اشتباه 8مرداد-97
در ادامه جنگ قدرت وثروت باندی وجناحی اکنون
خبرگزاری پاسداران فارس مچ گیری از تلاش تبرئه کردن آخوندی وزیرراه ومسکن کرده است.
انتقاد مکرر وزیر راه و شهرسازی دولت
روحانی از طرح مسکن مهر آن هم با استفاده از آمار غلط درحالی بیان می‌شود که بازار
مسکن و اجاره با نابسامانی بسیاری مواجه است.
عباس آخوندی، وزیر راه وشهرسازی در
برنامه تلویزیونی «نگاه یک» این هفته، با رد کردن ارتباط تورم این روزهای بخش مسکن
با سیاست های اعمالی وزارت خانه متبوعش گفت: « تورم 80 درصدی مسکن در سال 86 مربوط
به زمان ساخت مسکن مهر است».
در این برنامه زنده تلویزیونی این ادعا
مطرح شد که اولا بخش مسکن کشور هیچگاه با چنین تورمی رو به رو نبوده است و هیچ یک
از منابع آماری رسمی کشور نیز چنین داده‌ای را تأیید نمی‌کند. میزان تورم بخش مسکن
داده های محرمانه‌ای نیست و مانند تورم عمومی کشور با استفاده از گزارش های بانک
مرکزی قابل استخراج است.
براساس «گزارش شاخص بهای کالاها وخدمات
مصرفی در مناطق شهری ایران»، تورم مسکن در سال 86 حدود 21 درصد بوده است. ثانیا
مسکن مهر از سال 87 شروع به کار و در سال های 90 و 91 به اوج خود رسید. لذا عملا
مسکن مهر تا سال 86 اجرا نشده و تاثیری هم بر فضای اقتصاد مسکن و اقتصاد کشور
نداشته است.
البته این اولین بار نیست که آخوندی با
ارائه آمارهای غلط به مسکن مهر حمله می کند. وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی در
این سال ها بارها آمار هایی را در باب آثار اجرای طرح مسکن مهر بیان کرده است که
باعث تعجب مخاطبان شده است. به عنوان مثال آخوندی در 27 مرداد سال 95 در مصاحبه با
روزنامه ایران، نتیجه اجرای طرح مسکن مهر را تورم 40 درصدی کشور بیان کرده بود و
گفته بود: «بر اثر اجرای این پروژه، قیمت زمین 9 برابر و قیمت ساختمان 6 برابر
شد!»
همچنین آخوندی در نشست بررسی راهکارهای
تعادل در بازار مسکن، در 14 تیر امسال طرح مسکن مهر را سیاستی شکست خورده خوانده
بود. آخوندی در این نشست گفته بود :«میانگین تورم عمومی از سال 85 تا 92، 21.9
درصد بود، در عین حال میانگین تورم مسکن در این بازه زمانی 27.4 درصد بود،
بنابراین اگرچه در ظاهر این مداخله با هدف کنترل قیمت مسکن و بی‌اثر کردن قیمت
زمین در مسکن بود، اما در عمل سبب شد تا تورم مسکن حتی از تورم عمومی هم بالاتر
برود».
نمودار مسکن
آخوندی در حالی این ادعا را مطرح کرد که
میانگین تورم مسکن در بازه زمانی 85 تا 92 حدود 17 درصد و کمتر از میانگین تورم
عمومی کشور در آن سال ها یعنی 21 درصد بوده است.
مقایسه تورم عمومی کشور و تورم بخش مسکن
نشان می دهد بین سال های 75 تا 88 به استثنای سال 78، همواره تورم مسکن بیشتر از
تورم عمومی کشور بوده است. در سال های 84 تا 88 اختلاف این دو تورم کاهش پیدا کرده
و از سال 89 تورم مسکن پس از سال ها از تورم عمومی کشور کمتر می شود و فاصله قابل
توجهی می گیرد.
سالی که به واسطه طرح مسکن مهر مطابق
داده های بانک مرکزی بیش از 800 هزار واحد مسکونی در کشور ساخته شد. یعنی مسکن مهر
نه تنها باعث افزایش تورم عمومی کشور نشد، بلکه در سال هایی که کشور با فشار تحریم
ها و نوسان شدید ارزی رو به رو بود، مانع افزایش نرخ شدید تورم کشور شد.
از جمله نتایج مثبت طرح مسکن مهر می
توان به احداث 4 میلیون واحد مسکونی شهری و روستایی اشاره کرد که امید به خانه دار
شدن مردم را افزایش داد. همچنین این طرح اشتغال‌زایی مستقیم وغیرمستقیم برای بیش
از 2 میلیون نفر در سال را در پی داشت. البته این طرح مانند هر برنامه دیگری دارای
نقات قوت و ضعف است ولی نمی توان با ارائه آماری ساختگی نتایج مثبت آن را وارونه
نشان داد.
بالاترین تورم مسکن در چه سال‌هایی
اتفاق افتاد؟
جالب اینجاست که اتفاقا بالاترین نرخ
تورم مسکن در کشور مربوط به دوره اول وزارت عباس آخوندی در سال های 74 تا 76 است.
میانگین تورم مسکن در آن بازه زمانی بیش از 30 درصد بوده است. تورمی که نتیجه
سیاست‌های آخوندی به عنوان وزیر مسکن دولت دوم سازندگی بود. آخوندی در آن سال ها
زمین هایی که تا آن موقع به مردم عرضه می شد، با شرایط ویژه در اختیار انبوه سازان
قرار داد. انبوه سازان هم که با هیچ سیاست مالیاتی ترغیب به عرضه مسکن خود به
بازار نمی شدند، در زمان مناسب و با قیمت بازار، مسکن های خود را عرضه می‌کردند و
قیمت مسکن را افزایش دادند، در نتیجه ناگهان مسکن به یک کالای سرمایه ای تبدیل شد
و تقاضاهای سرمایه ای به سمت بازار زمین و مسکن سرازیر شد. از آن جایی که سیاست
هایی چون مالیات بر عایدی سرمایه مانند افزایش قیمت زمین و مسکن (CGT)
و همچنین مالیات بر خانه‌های خالی اجرا نمی‌شد، بازار مسکن مهیای رفتار سوداگران
سودجویان بود و این رفتار هم بر افزایش قیمت مسکن تاثیر می گذاشت.
هدف آخوندی از ارائه آمار اشتباه چیست؟
اما جای این سوال باقی است که فردی برای
سومین بار وزیر مسکن کشور شده و انتظار می رود تسلط کامل بر آمار اصلی این بخش داشته
باشد چرا این آمار به شدت غلط را ارائه می دهد. نگاهی به وضعیت کنونی بازار مسکن
این ذهنیت را ایجاد می‌کند که آخوندی برای فرار از پاسخگویی نسبت به عملکرد خود
اینگونه اقدام به فرافکنی می کند. چرا که سیاست های اتخاذی وزارت راه و شهرسازی
نتوانسته است بازار لجام گسیخته مسکن و اجاره را کنترل کند و متقاضیان خرید و
اجاره مسکن را با مشکلات جدی مواجه کرده است.
مطابق گزارش بانک مرکزی میانگین قیمت یک
متر مربع مسکن در شهر تهران به 7 میلیون تومان رسیده است. طبق همین گزارش، قیمت
مسکن در شهر تهران در تیرماه 97 نسبت به زمان مشابه سال گذشته با افزایش
باورنکردنی 54.2 درصدی رو به رو شده است. همچنین در سال های اخیر سیاست های اعمالی
آخوندی نتوانسته است با رکود سنگین در تولید مسکن مقابله کند. برای مثال تعداد
پروانه های ساختمانی صادر شده در دولت یازدهم در مقایسه با دولت قبل، نزدیک 50
درصد کاهش داشته است. طرح مسکن مهر نه تنها ادامه نیافت بلکه اتمام واحدهای باقی
مانده بارها و بارها وعده داده شد ولی هنوز هم محقق نشده است. طرح هایی چون مسکن
اجتماعی و بازآفرینی شهری به برگزاری جلسات محدود شد و روی کاغذ مانده است و تنها
سیاست اعمالی وزارت راه و شهرسازی در بخش مسکن، سیاست تجربه شده و شکست خورده
تحریک تقاضا و اعطای تسهیلات آن هم نه به واحدهای نوساز بلکه به کلیه واحدها بود
که نتیجه ای جز کمک به ایجاد تورم شدید قیمت‌ها نداشت.
در شرایط فعلی بازار مسکن از وزیر راه و
شهرسازی انتظار می‌رود، به جای استناد به آمار به شدت غلط و ساختگی برای فرافکنی و
حمله به طرحی که بسیاری از محرومان کشور را صاحب خانه کرده است، با تغییر در
رویکرد های خود و با استفاده از تجارب گذشته کشور در سیاست‌گذاری بخش مسکن،
تصمیمات جدی و صحیحی را برای بهبود وضعیت فعلی مسکن اتخاذ کند.