آیا تحریم‌شده‌های
جهان متحد می‌شوند 14
شهریور -97
هرچه زمان به 13 آبان تحریم نفت
وبازگشت تحریم ها نزدیک می شود احتمال
تشکیل جبهه تحریم ها تقویت می شود. چون واکنش های ضد برجامی و آمریکایی و
اسراییل و عربستان خامنه ای رهبر ام الفساد و پاسداران که همراه با سیاست موشکی و جنگ افروزی برون مرزی
شان است شرایط تشکیل جبهه جهانی تحریم ها را تضمین می کند.
تهران- ایرنا- نشانه‌هایی حاکی از برخی
تلاش‌ها برای ایجاد نوعی همگرایی بین ایران، ترکیه و پاکستان مشهود است. چنین
ائتلافی به سود چین و روسیه و ضربه‌ای علیه جاه‌طلبی‌های امریکا، عربستان و
اسراییل در خاورمیانه و آسیای‌میانه خواهد بود.
کوروش احمدی در یادداشتی در روزنامه
اعتماد، نوشت: تحریم و جنگ تجاری که در راس دستور کار «امریکا ؛ نخست» دونالد
ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده قرار گرفته و نیز سرگردانی و عدم تعادل در کاخ
سفید موجب شده تا بیش از پیش کشورهای هدف به هم نزدیک شوند و امکان شکل‌گیری
ائتلافی بین آنها با هدف یاری رساندن به یکدیگر و به شکست کشاندن سیاست‌های تهاجمی
ترامپ رو به افزایش نهد.
اکنون طیفی از کشورها از ترکیه تا چین کم و بیش تحت فشار قرار دارند و مشغول بررسی امکان تجدیدنظر در ائتلاف‌های سنتی‌اند. نشانه‌هایی حاکی از برخی تلاش‌ها برای ایجاد نوعی همگرایی بین ایران، ترکیه و پاکستان مشهود است. تنش بین ترکیه و امریکا طی ماه‌های اخیر رو به افزایش بوده است. اردوغان بعد از اعمال تعرفه‌ها بر فولاد و آلومینیوم ترکیه از تغییر مسیر و تلاش برای یافتن دوستان جدید و بررسی فواید و مضار ماندن در ناتو سخن گفته و همزمان بر گرمی روابطش با مسکو و تهران افزوده است.
سفارش سیستم دفاع موشکی اس-٤٠٠ به روسیه گامی مهم در جهت فاصله گرفتن از سیستم دفاع هوایی هماهنگ ناتو است. اردوغان در مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز هشدار داد که در صورت اقدامات یک‌جانبه بیشتر امریکا علیه ترکیه این کشور ناچار از یافتن دوستان جدیدی خواهد بود. نزدیک‌تر شدن ترکیه به روسیه و اعلام ترکیه مبنی بر عدم رعایت تحریم‌های امریکا علیه ایران و روسیه همسو با این تحولات قابل توجه است. در کنار مشکلات اقتصادی داخلی در ترکیه، شک نیست که رفتار خصمانه امریکا نیز در وخیم‌تر شدن شرایط در آن کشور نقش داشته است.
در حالی که اختلاف بین پاکستان و امریکا طی دو سه سال اخیر رو به افزایش بوده، عمرانخان، نخست‌وزیر جدید پاکستان، که طی سال‌های اخیر منتقد سیاست‌های امریکا در منطقه بوده، نمی‌تواند نوید بخش کاهش تنش بین دو کشور باشد. او که با نظر مساعد ارتش ذی‌نفوذ پاکستان در انتخابات برنده شد، در دوره اخیر همسو با نهاد اطلاعاتی ارتش (ISI) همواره از مداخله امریکا در افغانستان و استفاده امریکا از پهپاد برای کشتن جنگ‌سالاران در پاکستان انتقاد کرده است. انتقاد امریکا از روند برگزاری انتخابات در پاکستان بر مشکل افزوده است. ترامپ طی یک سال گذشته، توازن سنتی در رابطه امریکا با هند و پاکستان را به هم زده و به هند بسیار نزدیک‌تر شده است.
ترامپ در اولین توییت سال جدیدش، رهبران پاکستان را به دروغگویی و فریب و احمق شمردن رهبران امریکا و نیز پناه دادن به تروریست‌ها و افراطیون متهم کرد. عمرانخان ضمن تکذیب این ادعاها، امریکا را به اعمال غیرمسوولانه و قتل بی‌گناهان توسط پهپاد متهم کرد. وی طی مصاحبه‌ای با نیویورک‌تایمز نیز حضور امریکا در افغانستان را با حضور شوروی در آن کشور مقایسه کرد و ادامه بیشتر حضور امریکا را موجب مقاومت بیشتر مردم افغانستان دانست. حمایت عمرانخان از قانون ضد‌کفرگویی که بسیار مناقشه بر‌انگیز بوده و حمایت فزاینده او از اسلام‌گراها و حمایت از اجرای سختگیرانه قانون شریعت از دیگر ابعاد سیاست عمرانخان است که ممکن است در روابط او با واشنگتن تنش بیشتری را ایجاد کند.
در چنین شرایطی، عمرانخان حمایت خود را از ترکیه در برابر فشارهای امریکا اعلام کرده و روسیه هم با هدف جبران قطع کمک‌های امریکا به پاکستان به این کشور قول کمک‌های نظامی داده است. برنامه عمرانخان می‌تواند مورد حمایت چین و روسیه قرار گیرد و موقعیت او را در برابر ائتلاف امریکا، عربستان و اسراییل تقویت کند. تحولات اخیر همچنین می‌تواند موجب تقویت بیش از پیش روابط پاکستان و چین شود و واشنگتن و اسلام‌آباد را بیش از پیش از هم دور کند. یک پاکستان قوی می‌تواند دست چین را در برابر هند تقویت کند.
در چنین شرایطی، دو سفر پی‌در‌پی دکتر ظریف به آنکارا و اسلام‌آباد قابل توجه است و می‌تواند در جهت تقویت گرایش متحدان سنتی امریکا به فاصله گرفتن از آن کشور باشد. نشانه‌های بسیار مثبتی طی یک ماه گذشته در روابط ایران و پاکستان دیده شده است. عمرانخان درملاقات با سفیر ایران از تمایل به ایفای نقشی مثبت و سازنده بین ایران و عربستان سخن گفت. تماس تلفنی دکتر روحانی با عمرانخان قبل از سوگند و دعوت از او برای سفر به ایران، اقدام بی‌سابقه نصب بیلبوردهایی در خیابان‌های تهران برای تبریک سالگرد استقلال پاکستان که عمرانخان در ملاقات با ظریف از آن تشکر کرد از دیگر نشانه‌ها در این رابطه است. اسلام میانه‌رو در سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان نیز می‌تواند وزنه‌ای در برابر جریان تکفیری باشد.
ترکیه و پاکستان هر دو در شرایط تحریم برای ایران حائز اهمیت زیادی هستند. ترکیه یکی از راه‌های عمده دسترسی ایران به دنیای خارج است و نیمی از نفت خود را از ایران وارد می‌کند. عدم همکاری ترکیه برای اعمال تحریم‌های ثانویه امریکا برای ایران بسیار مهم است. توسعه روابط تجاری با پاکستان و به ویژه احیای خط لوله گاز دو کشور می‌تواند دوباره در دستور کار قرار گیرد.
روسیه و چین قطعا حامی نزدیکی این سه کشور به هم خواهند بود؛ چرا که در این صورت یک منطقه حائل بین حوزه نفوذ امریکا و قلمرو روسیه و چین و نیز آسیای میانه و افغانستان شکل خواهد گرفت و در حفاظت از این مناطق در برابر نفوذ تروریسم و نیز نفوذ محور امریکا و سعودی و اسراییل اثربخش خواهد بود. لذا چنین ائتلافی به سود چین و روسیه و ضربه‌ای علیه جاه‌طلبی‌های امریکا، عربستان و اسراییل در خاورمیانه و آسیای‌میانه خواهد بود.
اما مشکلاتی بر سر راه ائتلاف ایران، ترکیه و پاکستان نیز وجود دارد. رابطه ایران و پاکستان برخلاف رابطه با ترکیه از نظر اقتصادی خیلی قوی نیست. با توجه به خروج هند از طرح لوله گاز ایران و پاکستان و کاهش ظرفیت آن از ٦٠ میلیون مترمکعب در روز به ٣٠ میلیون و نیز وجود خط لوله رقیب از ترکمنستان به افغانستان و پاکستان و هند با ظرفیت ٩٠ میلیون مترمکعب و گرانی گاز ایران برای تولید برق و رقابت زغال‌سنگ چین ممکن است پاکستان انگیزه سابق را در این رابطه نداشته باشد.
در این رابطه، احتیاط بیش از حد چین را نیز باید در نظر داشت. این کشور مایل نیست موقعیت اقتصادی خود در داخل و بازارش در امریکا را به مخاطره جدی بیندازد. پاکستان نیز برای سرمایه‌گذاری عظیمش در طرح CPEC اهمیت زیادی قایل است و اردوغان نیز رهبری کاملا قابل پیش‌‌بینی نیست. به‌علاوه، با توجه به موقعیت ژئوپولتیک بسیار مهم ترکیه، امریکا و ناتو مشکل می‌توان نظاره‌گر فاصله گرفتن آن کشور از سیستم امنیتی غرب بود. سفر پمپئو و رییس ستاد ارتش امریکا به پاکستان در این هفته در این رابطه قابل توجه است.
اکنون طیفی از کشورها از ترکیه تا چین کم و بیش تحت فشار قرار دارند و مشغول بررسی امکان تجدیدنظر در ائتلاف‌های سنتی‌اند. نشانه‌هایی حاکی از برخی تلاش‌ها برای ایجاد نوعی همگرایی بین ایران، ترکیه و پاکستان مشهود است. تنش بین ترکیه و امریکا طی ماه‌های اخیر رو به افزایش بوده است. اردوغان بعد از اعمال تعرفه‌ها بر فولاد و آلومینیوم ترکیه از تغییر مسیر و تلاش برای یافتن دوستان جدید و بررسی فواید و مضار ماندن در ناتو سخن گفته و همزمان بر گرمی روابطش با مسکو و تهران افزوده است.
سفارش سیستم دفاع موشکی اس-٤٠٠ به روسیه گامی مهم در جهت فاصله گرفتن از سیستم دفاع هوایی هماهنگ ناتو است. اردوغان در مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز هشدار داد که در صورت اقدامات یک‌جانبه بیشتر امریکا علیه ترکیه این کشور ناچار از یافتن دوستان جدیدی خواهد بود. نزدیک‌تر شدن ترکیه به روسیه و اعلام ترکیه مبنی بر عدم رعایت تحریم‌های امریکا علیه ایران و روسیه همسو با این تحولات قابل توجه است. در کنار مشکلات اقتصادی داخلی در ترکیه، شک نیست که رفتار خصمانه امریکا نیز در وخیم‌تر شدن شرایط در آن کشور نقش داشته است.
در حالی که اختلاف بین پاکستان و امریکا طی دو سه سال اخیر رو به افزایش بوده، عمرانخان، نخست‌وزیر جدید پاکستان، که طی سال‌های اخیر منتقد سیاست‌های امریکا در منطقه بوده، نمی‌تواند نوید بخش کاهش تنش بین دو کشور باشد. او که با نظر مساعد ارتش ذی‌نفوذ پاکستان در انتخابات برنده شد، در دوره اخیر همسو با نهاد اطلاعاتی ارتش (ISI) همواره از مداخله امریکا در افغانستان و استفاده امریکا از پهپاد برای کشتن جنگ‌سالاران در پاکستان انتقاد کرده است. انتقاد امریکا از روند برگزاری انتخابات در پاکستان بر مشکل افزوده است. ترامپ طی یک سال گذشته، توازن سنتی در رابطه امریکا با هند و پاکستان را به هم زده و به هند بسیار نزدیک‌تر شده است.
ترامپ در اولین توییت سال جدیدش، رهبران پاکستان را به دروغگویی و فریب و احمق شمردن رهبران امریکا و نیز پناه دادن به تروریست‌ها و افراطیون متهم کرد. عمرانخان ضمن تکذیب این ادعاها، امریکا را به اعمال غیرمسوولانه و قتل بی‌گناهان توسط پهپاد متهم کرد. وی طی مصاحبه‌ای با نیویورک‌تایمز نیز حضور امریکا در افغانستان را با حضور شوروی در آن کشور مقایسه کرد و ادامه بیشتر حضور امریکا را موجب مقاومت بیشتر مردم افغانستان دانست. حمایت عمرانخان از قانون ضد‌کفرگویی که بسیار مناقشه بر‌انگیز بوده و حمایت فزاینده او از اسلام‌گراها و حمایت از اجرای سختگیرانه قانون شریعت از دیگر ابعاد سیاست عمرانخان است که ممکن است در روابط او با واشنگتن تنش بیشتری را ایجاد کند.
در چنین شرایطی، عمرانخان حمایت خود را از ترکیه در برابر فشارهای امریکا اعلام کرده و روسیه هم با هدف جبران قطع کمک‌های امریکا به پاکستان به این کشور قول کمک‌های نظامی داده است. برنامه عمرانخان می‌تواند مورد حمایت چین و روسیه قرار گیرد و موقعیت او را در برابر ائتلاف امریکا، عربستان و اسراییل تقویت کند. تحولات اخیر همچنین می‌تواند موجب تقویت بیش از پیش روابط پاکستان و چین شود و واشنگتن و اسلام‌آباد را بیش از پیش از هم دور کند. یک پاکستان قوی می‌تواند دست چین را در برابر هند تقویت کند.
در چنین شرایطی، دو سفر پی‌در‌پی دکتر ظریف به آنکارا و اسلام‌آباد قابل توجه است و می‌تواند در جهت تقویت گرایش متحدان سنتی امریکا به فاصله گرفتن از آن کشور باشد. نشانه‌های بسیار مثبتی طی یک ماه گذشته در روابط ایران و پاکستان دیده شده است. عمرانخان درملاقات با سفیر ایران از تمایل به ایفای نقشی مثبت و سازنده بین ایران و عربستان سخن گفت. تماس تلفنی دکتر روحانی با عمرانخان قبل از سوگند و دعوت از او برای سفر به ایران، اقدام بی‌سابقه نصب بیلبوردهایی در خیابان‌های تهران برای تبریک سالگرد استقلال پاکستان که عمرانخان در ملاقات با ظریف از آن تشکر کرد از دیگر نشانه‌ها در این رابطه است. اسلام میانه‌رو در سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان نیز می‌تواند وزنه‌ای در برابر جریان تکفیری باشد.
ترکیه و پاکستان هر دو در شرایط تحریم برای ایران حائز اهمیت زیادی هستند. ترکیه یکی از راه‌های عمده دسترسی ایران به دنیای خارج است و نیمی از نفت خود را از ایران وارد می‌کند. عدم همکاری ترکیه برای اعمال تحریم‌های ثانویه امریکا برای ایران بسیار مهم است. توسعه روابط تجاری با پاکستان و به ویژه احیای خط لوله گاز دو کشور می‌تواند دوباره در دستور کار قرار گیرد.
روسیه و چین قطعا حامی نزدیکی این سه کشور به هم خواهند بود؛ چرا که در این صورت یک منطقه حائل بین حوزه نفوذ امریکا و قلمرو روسیه و چین و نیز آسیای میانه و افغانستان شکل خواهد گرفت و در حفاظت از این مناطق در برابر نفوذ تروریسم و نیز نفوذ محور امریکا و سعودی و اسراییل اثربخش خواهد بود. لذا چنین ائتلافی به سود چین و روسیه و ضربه‌ای علیه جاه‌طلبی‌های امریکا، عربستان و اسراییل در خاورمیانه و آسیای‌میانه خواهد بود.
اما مشکلاتی بر سر راه ائتلاف ایران، ترکیه و پاکستان نیز وجود دارد. رابطه ایران و پاکستان برخلاف رابطه با ترکیه از نظر اقتصادی خیلی قوی نیست. با توجه به خروج هند از طرح لوله گاز ایران و پاکستان و کاهش ظرفیت آن از ٦٠ میلیون مترمکعب در روز به ٣٠ میلیون و نیز وجود خط لوله رقیب از ترکمنستان به افغانستان و پاکستان و هند با ظرفیت ٩٠ میلیون مترمکعب و گرانی گاز ایران برای تولید برق و رقابت زغال‌سنگ چین ممکن است پاکستان انگیزه سابق را در این رابطه نداشته باشد.
در این رابطه، احتیاط بیش از حد چین را نیز باید در نظر داشت. این کشور مایل نیست موقعیت اقتصادی خود در داخل و بازارش در امریکا را به مخاطره جدی بیندازد. پاکستان نیز برای سرمایه‌گذاری عظیمش در طرح CPEC اهمیت زیادی قایل است و اردوغان نیز رهبری کاملا قابل پیش‌‌بینی نیست. به‌علاوه، با توجه به موقعیت ژئوپولتیک بسیار مهم ترکیه، امریکا و ناتو مشکل می‌توان نظاره‌گر فاصله گرفتن آن کشور از سیستم امنیتی غرب بود. سفر پمپئو و رییس ستاد ارتش امریکا به پاکستان در این هفته در این رابطه قابل توجه است.
منبع:
روزنامه اعتماد،1397،6،1