تهران- ایرناپلاس- مدیرکل پیشین وزارت خارجه معتقد است: هنوز بین نیروهای سیاسی ایران، درباره چگونگی حلوفصل مواضع ایران و آمریکا اجماع نظری وجود ندارد و ما نیاز داریم که این اختلافات و کشمکشها در جایی کنترل شود.
قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین وزارت خارجه درباره رایزنی دولت فرانسه برای مذاکره بین ایران و آمریکا و مواضع این دو کشور در این مورد، به ایرناپلاس میگوید: اتفاقات چند روز اخیر، حاکی از این بود که طرف فرانسوی کوششهایی انجام داد تا نوعی دیپلماسی و گشایش ایجاد کنند و مذاکراتی را در سطوح عالی مقامات ایرانی و آمریکایی شکل بدهند.
محبعلی در پاسخ به این پرسش که آیا تلاشهای فرانسه و مقاصد او در این باره مثبت است، اضافه میکند: در مناقشه بین ایران و آمریکا، طرفهای مختلف مواضع و منافع مختلفی دارند. بعضی از صلح و بعضی از جنگ و تنش سود می‌برند. به نظر میرسد کشورهای اروپایی مانند فرانسه و کشورهای آسیایی مانند ژاپن و هند از صلح سود می‌برند. بنابراین منافعشان این است که تشنج کاهش پیدا کند و اگر زمینهای برای ایجاد صلح و امنیت وجود دارد، آن را صورت بدهند.
این کارشناس مسائل بینالملل معتقد است که صلح در درجه اول با منافع مردم عادی و شهروندان هم جهت است و به رفاه، امنیت و سلامت مردم کمک میکند. بنابراین دولت باید به طریق اولی از صلح، مذاکره و دیپلماسی حمایت کند. در این حالت منافع ما، کشورهای اروپایی و هم کشورهایی مانند ژاپن و هند هم رویه هستند. اگر این تحلیل درست باشد که این کشورها با ما منافع مشترک دارند، پس میتوانیم بگوییم که جدا از اینکه فرانسویها چه مواضع و مقاصدی دارند، با توجه به توانایی و موقعیت بینالمللی آنان در حفظ ثبات و امنیت و جلوگیری از جنگ، با ما هم منافعاند و بنابراین، اقدامات فرانسه میتواند برای ما مثبت تلقی شود.
سفیر سابق ایران در مالزی ادامه میدهد: هم در ایران و هم در آمریکا، اجماع نظر پیرامون چگونگی حلوفصل این معضل وجود ندارد. در آمریکا هم در داخل دولت ترامپ، اختلافنظر و اختلاف رویکرد وجود دارد. ممکن است برخی از تشنج سود ببرند و برخی دنبال جنگ باشند، اما به نظر میرسد در جمع آنها، به‌نوعی تشنج مدیریت شده، دنبال میشود.
او همچنین معتقد است: در ایران هم اجماع نظری پیرامون مذاکره و راهحل دیپلماتیک در قبال آمریکا وجود ندارد. این دوگانگی مواضع از این جهت است که دولت، فصل‌الخطاب سیاست خارجی نیست؛ چون دولت تحت تأثیر نیروهایی قرار میگیرد که مواضع متضادی دارند و این مواضع متضاد را در نهایت رئیس‌جمهور و وزیر خارجه باید بیان کنند.
مدیرکل پیشین وزارت خارجه در پاسخ به این پرسش که آیا این دوگانگی رویکرد مسئولان، به تلاشهای دیپلماتیک ایران ضربه میزند، میگوید: این مسئله باعث شده ما از چند سال گذشته فرصت‌های دیپلماتیک مختلفی را از دست بدهیم. فرصت‌های مذاکرات هسته‌ای را از دست دادیم. ما در دولت اوباما فرصت داشتیم که روابط خودمان را با غرب از حالت بی‌ثباتی خارج کنیم و بتوانیم تشنجها را پشت سر بگذاریم.
او ادامه میدهد: اما در ایران و آمریکا نیروهایی بودند که نگذاشتند برجام به اهدافش برسد. حتی در دوران ترامپ هم فرصت بود که مانع خروج آمریکا از برجام بشویم، اما چنین فرصتهایی از دست رفت و مواضعی اتخاذ شد و طرف مقابل به این سیاست روی آورد. این موضوع، ناشی از این است که هنوز اجماعی بین نیروهای سیاسی مؤثر راجع به چگونگی حلوفصل دیپلماتیک مسئله با آمریکا وجود ندارد. الان نیز ما نیاز داریم کشمکشها در یک جایی کنترل شود تا ما بتوانیم از طریق دیپلماتیک مسائل را حل کنیم، زیرا جنگ، درگیری و تشنج منافع ایران را تأمین نمی‌کند.