گزیده ها 10 خرداد - 99


گزیده ها 10 خرداد - 99
  از خسارت 144 هزار میلیاردی تا ارزآوری با صادرات بنزین
گزارش روزنامه شرق درباره صادرات بنزین به ونزوئلا، اثبات درستی سیاست مدیریت مصرف بنزین است که به مدت 4 سال در دولت روحانی تعطیل شد و پس از آن هم با بی‌تدبیری و دادن شوک قیمتی به مردم همراه بود.
وزارت نفت دولت روحانی سال 94 صرفا از سر لجبازی با دولت قبل، کارت سوخت و سهمیه‌بندی بنزین را لغو کرد و ضمنا قیمت بنزین را هم برای چند سال ثابت نگه داشت. در عین حال سود برخی دلالان موجب شد کشور به واردکننده بنزین از یک‌سو و هدر دهنده بنزین از طرف دیگر تبدیل شود، به نحوی که مصرف روزانه بنزین چندده میلیون لیتر افزایش پیدا کرد و ضمنا بخش عمده‌ای از این به ظاهر مصرف، در واقع قاچاق سوخت ارزان به کشورهای همجوار بود. روزنامه دولتی ایران دو سال قبل اذعان کرد خسارت روزانه این قاچاق حداقل 100 میلیارد تومان بود که با احتساب 4 سال حذف سهمیه‌بندی، رقمی معادل 144 هزار میلیارد تومان را شامل می‌شود.
مرور این ماجرای تلخ از آن جهت حائز اهمیت است که کشورمان در ماه‌های اخیر در اثر احیای مجدد نظام سهمیه‌بندی، با کاهش قاچاق و مصرف روبه‌رو شده و توانسته ضمن صادرات مازاد مصرف داخلی، ارزآوری داشته باشد و تحریم‌ها را نیز بشکند.
روزنامه شرق در این زمینه نوشت: پنج محموله بنزین راهی ونزوئلا شد. سابقه همکاری بنزینی ایران و ونزوئلا به زمان ریاست‌جمهوری هوگوچاوز باز می‌گردد؛ آن زمان که ایران واردکننده عمده بنزین بود و هنوز پالایشگاه ستاره خلیج فارسی در کار نبود. مهم‌ترین کشوری که در آن دوره‏ اصطلاحاً هوای ایران را داشت‏، ونزوئلا بود؛ کشوری که اکنون به واسطه تحریم‌های آمریکایی، از تولید بنزین در پالایشگاه این کشور که در آمریکا مستقر است‏، بی‌بهره مانده و شدیدا نیازمند این محصول حیاتی است.
حمید حسینی سخنگوی اتحادیه فرآورده‌های نفت و گاز و پتروشیمی در گفت‌و‌گو با شرق اظهار داشت: بر اساس نرخ اعلام شده در رینگ صادراتی بورس انرژی، قیمت بنزین در هر بشکه، در محدوده ۳۵ دلار است که وزارت نفت بعضا با تخفیف پنج دلاری آنها را می‌فروشد. این رقم، قیمت خالص است و به آن تقریبا به همین میزان، هزینه حمل نیز اضافه می‌شود. بنابراین احتمالا هر بشکه بنزین صادراتی به ونزوئلا، کمتر از ۶۰ دلار نیست. با وجود این، این قیمت کماکان برای ونزوئلا دارای ارزش است. به گفته او، کل پنج نفتکش حاوی محموله ۱/۵ میلیون بشکه‌ای با در نظر گرفتن هزینه ۳۰ دلاری در هر بشکه، حدودا ۴۵ میلیون دلار می‌ارزد که به آن، هزینه حمل نیز اضافه می‌شود.
این فعال اقتصادی با اشاره به بازار صادراتی بنزین ایران پس از افزایش تولید و کاهش مصرف در کشور، تصریح می کند: با راه اندازی فاز چهار پالایشگاه ستاره خلیج فارس، عملا تولید بنزین به بیش از ۱۱۰ میلیون لیتر در روز رسیده، در حالی که مصرف بنزین در کشور در بالاترین پیک خود، بیش از ۸۵ میلیون لیتر در روز نبوده است. اکنون با احیای کارت سوخت، مصرف به زیر ۸۵ میلیون لیتر در روز رسیده و با توجه به قرنطینه و شیوع ویروس کرونا و آثار تبعی آنها، این مصرف، کاهش بیشتری نیز داشته است.
زنگنه با این همه سوءمدیریت چگونه توانست وزیر بماند؟!
«راز ماندگاری بیژن زنگنه در وزارت نفت، استخدام برخی نمایندگان است و نه مدیریت و توانمندی او
روزنامه وطن امروز در یادداشتی نوشت: شاید حتی خود بیژن نامدار زنگنه هم پس از آن عملکرد اعجاب‌انگیز(!) در وزارت نفت دولت اصلاحات فکرش را نمی‌کرد که دوباره بر صندلی این وزارتخانه تکیه بزند اما به هر روی حسن روحانی در شرایطی که وزارت نفت نیاز به مدیری کارآمد، پرتوان و با سابقه درخشان داشت، تصمیم گرفت «بیژن زنگنه‌ای» را که در آزمون پیشین وزارت نفت موفق نبود، دوباره بیازماید. در نهایت سکان وزارت نفت برای دگربار به کسی سپرده شد که شاهکارهایش از جمله پرونده کرسنت و استات‌اویل محل انتقادهای زیادی بوده است.
با توجه به عملکرد ژنرال بیژن در سال‌های ابتدایی دولت یازدهم، انتظار از مجلس، استیضاح جناب وزیر بود اما نه‌‌تنها زنگنه در مجلس نهم استیضاح نشد، بلکه در مجلس دهم هم با کسب 230 رای موافق و تنها 35 رای مخالف موفق شد برای دهمین بار رای اعتماد از مجلس بگیرد و برای چهارمین بار سکاندار وزارت نفت شود.
اما رمز و راز ماندگاری آقای زنگنه چیست؟ برای پاسخ به این پرسش باید در کارنامه کاری بیژن زنگنه مداقه کرد که آیا راز جلوس همیشگی او بر صندلی وزارت نفت عملکرد اوست یا باید این راز را در جایی دگر جست؟
 
مرور کارنامه زنگنه که پیش از وزیر شدن در دولت یازدهم معتقد بود گروهان‌ها باید جای خود را به ژنرال‌های نفتی بدهند، نشان می‌دهد عملکرد او نه‌‌تنها جای دفاع ندارد، بلکه نقاطی بس تاریک در آن دیده می‌شود.
-
اصرار بر محرمانه ماندن قراردادهای نفتی که ناقض حاکمیت ملی، در تضاد با منافع ملی و اقتصاد مقاومتی و عامل مدیریت خارجی‌ها بر مخازن کشور بود.
-
اعتماد مجدد به شرکت فاسد توتال و امضای تفاهمنامه با این شرکت، با کارنامه‌ای پر از خیانت، جهت توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی که موجب شد اطلاعات فنی میدان در اختیار توتال قرار گیرد و توتال به بهانه تحریم‌ها از انجام تفاهمنامه امتناع ورزد و اطلاعات را در اختیار قطر قرار دهد تا این کشور بتواند برداشت از این میدان مشترک را به بیشینه مقدار برساند.
-
تحمیل هزینه و خسارات گزاف به کشور با حذف کارت سوخت و افزایش قاچاق سوخت و سپس راه‌اندازی مجدد کارت سوخت
-
تکیه بر صادرات نفت خام، بی‌توجهی به توسعه پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و نادیده‌ گرفتن صادرات فرآورده‌های با ارزش افزوده بالا
-
نداشتن اهتمام عملی برای مقابله با تحریمها و بستن روزنه‌های موجود جهت بی‌اثر کردن آنها(طبق نامه 72 تن از نمایندگان مجلس به سران قوا)
-
بی‌توجهی به سرمایه‌ها و تولیدکنندگان داخلی.
این موارد تنها بخشی از عملکرد بیژن نامدار زنگنه در کنار پرونده کرسنت، توتال و استات‌اویل است.
هیچ وزیری با این کارنامه نمی‌تواند همچنان بر کرسی وزارت تکیه زده و کار او به استیضاح نکشد؛ مگر عوامل دیگری همچون استخدام نمایندگان در وزارت به داد جناب وزیر برسد.
رویه استخدام نمایندگان در وزارت نفت در این سال‌ها به یک امر عادی جهت حفظ صندلی وزیر تبدیل شده که اسامی این نمایندگان با یک جست‌وجوی ساده قابل دسترسی است. این روند تا آنجا پیش رفته که برخی نمایندگان مجلس دهم هم که مدافع عملکرد زنگنه در مجلس بودند، به استخدام این وزارتخانه در‌آمده‌اند که در بین آنها فرد اصلاح‌طلبی وجود دارد که یکبار در دوران ژنرال زنگنه به وزارت نفت کوچ کرد و بازنشسته نیز شد اما اکنون دوباره عزم رفتن به این وزارتخانه کرده است.
با این همه به نظر می‌رسد اتفاقات اینچنینی لزوم توجه بیشتر نهادهای نظارتی را می‌طلبد تا این موارد مورد واکاوی و بررسی قرار گیرد و این گونه نشود که برخی‌ آقایان با دادوستد‏، همیشه وزیر باشند و نمایندگان برای استخدام در وزارتخانه‌ها، به جای وکیل مردم، وکیل وزیر در مجلس باشند.
ایران با محاسبات دقیق تحریم‌های آمریکا و انگلیس را شکست
مدیر مرکز مطالعات اروپا در دانشگاه کمبریج می‌گوید ایران با صادرات بنزین به ونزوئلا، اقتدار خود را به رخ آمریکا کشید و این در حالی است که پیش از این در ماجرای نفتکش «گریس-1»، اقتدار خود را در برابر انگلیس ثابت کرده بود.
مکرم خوری در گفت‌وگو با شبکه المیادین اظهار داشت: ایران در اوج تهدیدات آمریکا، با اعزام کشتی‌های خود به ونزوئلا و چین ثابت کرد سلطان دریا‌ها و آبراه‌ها است.
وی گفت: ایران اگر محاسبات دقیقی نداشت این اقدام جسورانه را انجام نمی‌داد، من در گفت‌وگویی که ۶ ماه پیش داشتم، گفته بودم که ایران سلطان دریا و آبراه‌ها است. آن زمان انگلیسی که کنترل جبل‌الطارق را به دست دارد، وقتی کشتی گریس-1 را توقیف کرده بود پس از آزادی این کشتی پیش‌بینی نمی‌کرد کشتی به ساحل سوریه برود و محموله‌اش را تحویل دهد، اما این کشتی چنین کاری را انجام داد.
وی افزود: ایران تابستان گذشته ثابت کرد چگونه می‌توان کشتی حامل پرچم انگلیس را در خلیج فارس توقیف کرد، ایران با این کار ثابت کرد بر روند امور در خلیج فارس مسلط است، زیرا امنیت ایران و خلیج فارس به هم پیوند خورده است. ایران امروز هم با بررسی تمام جوانب، بنزین به ونزوئلا فرستاد. یکی از ابعاد این کار که ایران بدان واقف است این است که این کشور می‌خواهد نامش را جهانی و نفوذش را علنی کند به همین منظور در کنار دوستش ونزوئلا ایستاد و این محموله را به ونزوئلا ارسال کرد و حتی فراتر از آن کشتی‌هایی را به سوی چین گسیل داشت تا بگوید ایران کشوری نیست که قدرت و نفوذش تنها در خلیج فارس باشد بلکه به قدرتی بزرگ در سطح جهانی تبدیل شد و می‌داند چگونه باید رفتار کند. ایران کشوری است که خواسته‌اش را به آمریکا دیکته می‌کند و از این پس چنین کشوری و دوستان چنین کشوری قابل محاصره و تحریم نیستند. این کشور محاصره و تحریمش را پشت سر گذاشت و با اقدامات اخیر در پی آن بر آمد تا پس از ربع قرن تروریسم اقتصادی و سیاسی آمریکا، عزت و کرامت اقتصادی‌اش را بازیابد.