خراشِ سیمای طبیعت کرکس۶-مرداد-۱۴۰۰
ایسنا/اصفهان فعالیت معادن سنگ متعدد در کوهستان کرکس نطنز موجب شده سیمای طبیعی این کوه در فلات مرکزی ایران تغییر کند.
بیش از دو دهه است که معدن داران سنگ در دل کوه کرکس نطنز مشغول استخراج انواع سنگ هستند و روزانه تراکتورها و دستگاه‌های سنگ‌تراش هزاران تُن سنگ از این کوهستان استخراج می‌کنند، به طوری که به اعتقاد بسیاری سیمای طبیعی این منطقه را دستخوش تغییر کرده است.
فعالان محیط‌زیست و دوستدار طبیعت معتقدند فعالیت معادن سنگ در کوهستان کرکس نطنز منجر به فاجعه زیست محیطی و از بین رفتن طبیعت کوه کرکس می‌شود.
این فعالان زیست محیطی تأکید کرده‌اند که خارج شدن روزانه چند صد تریلر سنگ از کوهستان کرکس به تدریج طبیعت بکر و دست نخورده این کوهستان و شهرستان نطنز را از بین می‌برد و هر چه زودتر باید جلوی کوه‌خواری به بهانه معدن‌کاوی گرفته شود.
برای بررسی بیشتر این موضوع و این مطلب که فعالیت این معادن تا چه حد قانونی است و می‌توان جلوی برخی از این فعالیت‌ها را گرفت یا خیر ایسنا با رحمت‌الله فیروزی- نماینده مردم نطنز، قمصر و بادرود در مجلس شورای اسلامی و اکبر عسکریان زاده- رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان نطنز به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه می‌خوانید:
یک کمیسیون ویژه فعالیت معادن را تحت نظر دارد
رحمت‌الله فیروزی با بیان اینکه فعالیت معادن قانون خاص خودش را دارد، اظهار کرد: دغدغه‌های مردم و معضلات زیست‌محیطی این معادن را در شورای معادن استان اصفهان مطرح کردیم که این شورا کمیسیونی ویژه مرکب از سازمان محیط زیست، منابع طبیعی و اداره صنعت و معدن تشکیل داد تا از فعالیت معادن سنگ در کوهستان کرکس بازدید کنند که پس از بازدید این کمیسیون مقرر شد به ریاست فرماندار نطنز این بازدیدها به طور مرتب انجام شود تا تخلفی صورت نگیرد و به طبیعت منطقه آسیبی وارد نشود.
وی افزود: بدون شک از این پس به طور جدی‌تر فعالیت معادن سنگ در منطقه حفاظت شده کرکس را زیر نظر می‌گیریم تا از هر گونه تخلف و تصرف غیرقانونی در محیط زیست جلوگیری کنیم. استاندار اصفهان نیز به شکل نامحسوس از منطقه بازدید کرد.
فعالیت معادن سنگ محدود می‌شود
نماینده مردم نطنز، قمصر و بادرود در مجلس گفت: البته فعالیت معادن سنگ در کوهستان کرکس موضوع جدیدی نیست و بیش از ۲۵ سال است که این معادن مشغول استخراج سنگ هستند. به عنوان نماینده مردم در مجلس تمام تلاش خود را می‌کنیم که فعالیت معادن سنگ در این منطقه نظم و انضباط خاصی به خود بگیرید و قانونمندتر شود.
فیروزی تصریح کرد: استخراج سنگ در برخی از نقاط کوه کرکس نباید انجام می‌شد، چراکه معتقدیم این امر به طبیعت آسیب می‌رساند و چهره منطقه را تغییر می‌دهد. به همین دلیل دستگاه‌های نظارتی مانند اداره محیط‌زیست و منابع طبیعی باید کارکرد نظارتی خود را بیشتر فعال کنند.
وی افزود: متولی استخراج سنگ از این منطقه سازمان صنعت، معدن و تجارت است که طبق توافقاتی که با اداره منابع طبیعی و محیط زیست انجام داده‌اند مجوزهای لازم را صادر می‌کنند. به هر حال فعالیت معادن سنگ در کوهستان کرکس طبق قانون متوقف نمی‌شود، اما با قاطعیت اعلام می‌کنیم که از این پس فعالیت آنان محدودتر خواهد شد تا از تصرفات غیرقانونی که بر زیبایی طبیعی منطقه و محیط‌زیست تأثیرگذار است، جلوگیری شود.
فعالیت ۳۹ معدن سنگ در نطنز
همچنین اکبر عسکریان زاده- رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نطنز گفت: ۳۹ معدن سنگ در شهرستان نطنز فعالیت می‌کنند که از این تعداد ۱۶ معدن سنگ در منطقه اوره (۱۲ معدن در منطقه حفاظت شده کرکس)، ۱۹ معدن در طرق رود (دو معدن در منطقه حفاظت شده کرکس) و ۴ معدن در کمجان (هر چهار معدن در منطقه حفاظت شده کرکس) هستند.
وی افزود: منطقه حفاظت شده کرکس ۱۱۴ هزار هکتار وسعت دارد و بر اساس ماده ۱۶ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، قائم مقام دولت در مناطق چهارگانه، سازمان حفاظت محیط زیست است. در داخل مناطق حفاظت شده نظارت و اختیارات اداره محیط زیست بیشتر از سایر مناطق است، اما مشکل اصلی قوانین ناقصی است که بین ادارات محیط زیست، صنعت و معدن و منابع طبیعی وجود دارد.
معادن سنگ مجوز زیست محیطی ندارند
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نطنز با بیان اینکه هیچ یک از معادن سنگی که در کوهستان کرکس فعالیت می‌کنند مجوز زیست محیطی ندارند، گفت: طبق قانون ماده ۲۴ معادن و تبصره‌های آن تنها برای اکتشاف در مناطق چهارگانه از اداره محیط زیست استعلام می‌شود که اداره شهرستان برای مناطق چهارگانه هیچ مجوزی صادر نکرده است.
عسکریان زاده تصریح کرد: معادن سنگ در منطقه کرکس مشغول بهره‌برداری و نه اکتشاف هستند و هیچ استعلامی از اداره محیط زیست بر طبق ماده ۲۴ قانون صنعت و معدن نکرده‌اند. البته مجوزهای معادن سنگ کوه کرکس برای دهه ۷۰ شمسی است که در آن زمان این منطقه حفاظت شده نبوده است و این معادن هیچ مجوز زیست محیطی ندارند. این مشکلات و نقایص را به اداره کل حفاظت محیط زیست انتقال داده‌ایم تا این ایرادات در شورای عالی معادن و محیط زیست مطرح و سپس در مجلس قانون، اصلاح شود چراکه تا قانون اصلاح نشود این مشکلات ادامه دارد و استعلامی در پروانه بهره‌برداری معادن از محیط‌زیست گرفته نمی‌شود.
نحوه صحیح برداشت از معادن را یاد نگرفته‌ایم
وی گفت: در قوانین و مقررات محیط‌زیست به صراحت اعلام شده اگر در مناطق چهارگانه فعالیتی از گذشته وجود دارد همچنان به قوت خود باقی است، اما مجوز جدیدی برای توسعه این فعالیت‌ها نباید صادر شود. طبق قانون اداره محیط زیست یک وظیفه نظارتی دارد تا از هر گونه فعالیت‌های مخرب زیست‌محیطی و تصرفات مازاد طبق اعلام اداره منابع طبیعی جلوگیری کند. در کل نظارت بر این امور تنها در مناطق چهارگانه بر عهده محیط زیست است و خارج از مناطق چهارگانه بر عهده منابع طبیعی است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نطنز، ادامه داد: مشکل دیگری که وجود دارد این است که هنوز در کشور نحوه صحیح برداشت از معادن را بلد نیستیم و در کل ذات معادن این است که تا حدی به طبیعت آسیب وارد می‌کنند، اما فعالیت معادن در منطقه حفاظت شده کرکس کاملاً در داخل عرصه واگذاری بوده و تخلفی هنوز انجام نشده است.
عسکریان زاده گفت: طبق رأی شورای عالی معادن وظایفی برای اداراتی مانند صنعت و معدن، محیط زیست و منابع طبیعی تعیین شده است. برای اداره محیط زیست سه وظیفه را در نظر گرفته‌اند. یکی از این وظایف این است که معادن موظف شوند که جاده‌های دسترسی به خود را اصلاح کنند تا از بروز گرد و خاگ جلوگیری شود. نصب "سپتیک تانک" برای کارگرانی که در معادن کار می‌کنند یکی از مواردی است که اداره محیط زیست باید بر نصب آن در معادن نظارت کند.
وی با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد معادن تمام وظایفی را که اداره محیط زیست از آنان خواسته است انجام داده‌اند، افزود: همچنین معادن موظف به نصب غبارگیر هستند که کارشناسان پس از بازدید از این معادن موارد و ایراداتی را که دارند لیست می‌کنند و سپس اداره محیط زیست برای این معادن اخطار کتبی صادر می‌کند و برای رفع این ایرادات مهلت دو یا سه هفته‌ای می‌دهد.
هم سو نبودن قوانین با یکدیگر مانع از اقدام مؤثر می‌شود
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان نطنز، ادامه داد: در پروانه بهره‌برداری معادن دقیقا قید می‌شود که این معدن برای چند سال اجازه بهره‌برداری از منطقه را دارد. وقتی زمان پروانه صادر شده به پایان برسد اگر ضوابط قانونی اصلاح شود و مجوز بهره‌برداری در اختیار اداره محیط زیست قرار بگیرد قطعاً پروانه معادن سنگ در مناطق چهارگانه تمدید نمی‌شود.
عسکریان‌زاده خاطرنشان کرد: هم اکنون نیز محدودیت‌هایی برای معادن سنگ در منطقه کوهستانی کرکس تعیین شده است که برای مثال این معادن حق فعالیت در روزهای پنجشنبه و جمعه را ندارند. متأسفانه قانونِ همگام و هم سویی نداریم که اگر یکجا نقض قانون رخ داد برای همه متخلفان یک اتفاق رخ دهد. هر اداره قوانین و مقررات خاص خودش را دارد که این مشکلات و هم سو نبودن قوانین با یکدیگر مانع از انجام اقدام مؤثر می‌شود.
وی افزود: محیط زیست را همیشه به یک بوم رنگ تشبیه کرده‌ام چرا که اگر هر دستبردی به طبیعت بزنیم اثرات مخرب آن به زندگی خود ما بر می‌گردد. معادن سنگ هم از این موضوع مستثنی نیستند و اگر قوانین اصلاح می‌شد محدودیت‌های بیشتری را برای معادن در نظر می‌گرفتیم.