آیا قطر نقش میانجی را ایفا می‌کند؟

 سفر وزیر خارجه قطر به تهران پس از دیدار از واشنگتن؛ آیا قطر نقش میانجی را ایفا می‌کند؟۷-مرداد-۱۴۰۰

رئیسی وزیر خارجه قطر

سفر اعلام نشده وزیر خارجه قطر به تهران، پس از دیدار او با همتای آمریکایی خود در واشنگتن، گمانه‌زنی‌ها در خصوص تلاش قطر برای میانجی‌گری در روابط ایران و واشنگتن را افزایش داده است. با این حال به نظر می‌رسد در آمریکا تلاش‌هایی برای ناهموار ساختن این مسیر در جریان است.

«بازتاب»؛ آرش صفار- یکشنبه گذشته، شیخ «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی»، نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر در تهران با محمد جواد ظریف و سید ابراهیم رئیسی دیدار و گفتگو کرد.

در دیدار با محمد جواد ظریف، دو وزیر آخرین تحولات روابط دو‌جانبه و موضوعات مهم منطقه‌ای و بین‌المللی را بررسی کردند و درباره این موضوعات به تبادل نظر پرداختند.

محمد عبدالرحمن در دیدار با رئیس‌جمهور منتخب ایران بر اراده قطر برای همکاری و تحکیم روابط دوجانبه و تلاش برای تأمین امنیت منطقه با همکاری ایران تأکید کرد.

سید ابراهیم رئیسی نیز توسعه روابط با همسایگان را اولویت سیاست خارجی ایران دانست و بر اهمیت روابط با قطر تأکید کرد.
قطر پیش‌تر نیز از آمادگی خود برای میانجی‌گری برای حل‌وفصل اختلافات ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس خبر داده بود.

اگرچه از زمان محاصره قطر و بحران شورای همکاری خلیج فارس در سال ۲۰۱۷ روابط تهران و دوحه نزدیک بوده است، با این وجود سفر اخیر وزیر خارجه قطر به تهران از این نظر که تنها چند روز پس از سفر وی به واشنگتن انجام شد، مورد توجه تحلیل‌گران قرار گرفته است.

آل ثانی اعلام کرده بود که در دیدار با «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا درباره شرایط افغانستان، تحولات توافق هسته‌ای ایران، لبنان و عراق و شرایط نوار غزه گفت‌وگو کرده است.

این مسئله سبب شده است تا سفر از پیش اعلام نشده وزیر خارجه قطر به تهران در راستای تلاش‌های این کشور برای میانجی‌گری میان ایران و آمریکا تحلیل شود.

این در حالی است که مذاکرات وین پس از دور ششم، متوقف و ادامه آن به بعد از تشکیل دولت جدید در ایران موکول شده است.
هم زمان به نظر می‌رسد برخی جریان‌های داخلی آمریکا در همراهی با اسرائیل در تلاش هستند تا مسیر میانجی‌گری احتمالی قطر در روابط ایران و آمریکا را مسدود کنند.

هفته‌نامه «واشنگتن اگزمینر»، مدعی شد که وزرات خارجه آمریکا تحقیق در مورد حمایت مالی دوحه از سپاه پاسداران را آغاز می‌کند.
بر اساس این گزارش، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اوایل ماه جاری، ضمن تأکید بر شراکت استراتژیک قطر و ایالات‌متحده، به این هفته‌نامه گفته بود که آمریکا در حال تحقیق در مورد گزارش حمایت مالی قطر از سپاه پاسداران است.

این موضوع، علاوه بر موضوعات سیاسی از این جهت اهمیت دارد که سپاه پاسداران در دوره ترامپ در لیست «سازمان‌های تروریستی خارجی» آمریکا قرار گرفت.

ظاهرا این گزارش پیش‌تر در جریان سفر «رووین ریولین»، رئیس‌جمهور پیشین اسرائیل به واشنگتن و دیدار با «جو بایدن» به مقام‌های آمریکایی ارائه شده بود.

انتشار این خبر در یک روز پس از دیدار وزیر خارجه قطر با همتای آمریکایی خود و پیش از سفر او به ایران، احتمال تلاش برای تأثیرگذاری منفی بر ابتکار دوحه را تقویت می‌کند.

مشخص نیست که تهران چه واکنشی در برابر تلاش‌های قطر برای میانجی‌گری احتمالی برای کاهش اختلافات ایران و آمریکا نشان می‌دهد.

به نظر می‌رسد برای پاسخ به این پرسش باید منتظر شروع مذاکرات هسته‌ای توسط تیم سیاست خارجی دولت ابراهیم رئیسی ماند.