همسایگان و عبور از تحریم

 همسایگان و عبور از تحریم9بهمن-97
تهران- ایرنا- در حال حاضر با توجه به بازگشت تحریم‌های هسته‌ای امریکا علیه کشورمان، توجه به کشورهای منطقه اهمیت ویژه‌ای دارد. کشورهای چین و روسیه در دوران تحریم در سطح بین‌المللی مهم هستند اما در کنار آنها، کشورهای همسایه مانند عراق، ترکیه، افغانستان، پاکستان نیز هرکدام اهمیت خود را دارند و می‌توانند سهمی در مدیریت تحریم‌ها در دوران پسابرجام داشته باشند.
رحمان قهرمان‌پور در یادداشتی در روزنامه اعتماد، نوشته است: در نگاهی به نحوه عملکرد دیپلمات‌های کشورمان در دولت یازدهم می‌توان گفت با تلاش‌هایی که دیپلمات‌های ایرانی در دولت حسن روحانی، رییس‌جمهور کشورمان انجام داده‌اند، سطح انتظارها از این تیم نسبت به دولت قبل افزایش یافته است. این نکته قابل کتمان نیست که دیپلمات‌های دولت یازدهم و دوازدهم نسبت به دولت قبل موفق‌تر عمل کرده‌اند. به طورکلی دیپلمات‌ها در شرایط مشخصی امکان نقش‌آفرینی دارند که در ادبیات علوم سیاسی به آن «تعامل ساختار و کارگزار» گفته می‌شود. یک دیپلمات هر اندازه هم که قوی باشد، نیاز به یک بستر دارد بنابراین باید بسترها برای فعالیت دیپلمات آماده باشد و بعد به ارزیابی عملکرد او و تیمش پرداخت.

در این میان مساله‌ای که دیپلمات‌های ما باید به آن توجه داشته ‌باشند این است که علاوه بر تمرکز بر روابط بین‌المللی به کشورهای منطقه هم توجه داشته باشند. ما در دولت‌های پیشین نیز در حوزه ارتباط با کشورهای منطقه و همسایگان ضعف داشته‌ایم که این ضعف در این دولت هم ادامه پیدا کرد؛ البته این گزاره به معنای نادیده گرفتن چالش‌های موجود نیست اما در منطقه فرصت‌ها بیشتر و تهدیدها نسبت به نظام بین‌الملل کمتر است. به همین ترتیب زمانی که از سطح منطقه‌ای فراتر می‌رویم، ساختار به مراتب محدود‌کننده‌تر می‌شود . با چنین اوصافی طبیعی است که دیپلمات‌ها در سطح بین‌المللی هر اندازه هم حرفه‌ای و قهار باشند، نتوانند در حد مطلوب ظاهر شوند که این قاعده در همه جا وجود دارد.

نکته حائز اهمیت دیگر این است که ما باید بین دیپلماسی منطقه‌ای و دیپلماسی بین‌المللی توازن ایجاد کنیم. برجام در مقطعی، دیپلماسی ایران را بر سطح بین‌المللی متمرکز کرد و البته عده‌ای معتقدند دولت چاره‌ای جز آن نداشت اما به هر حال این تمرکز باعث شد روابط منطقه‌ای از اولویت خارج شود؛ البته این جمله به معنای تعامل صفر با همسایگان و کشورهای منطقه‌ای نیست و در همان دوره مقا‌م‌های ما هم سفرهایی به کشورهای منطقه داشتند. در حال حاضر با توجه به بازگشت تحریم‌های هسته‌ای امریکا علیه کشورمان، توجه به کشورهای منطقه اهمیت ویژه‌ای دارد. کشورهای چین و روسیه در دوران تحریم در سطح بین‌المللی مهم هستند اما در کنار آنها، کشورهای همسایه مانند عراق، ترکیه، افغانستان، پاکستان نیز هرکدام اهمیت خود را دارند و می‌توانند سهمی در مدیریت تحریم‌ها در دوران پسابرجام داشته باشند. اگرچه دیپلمات‌های دولت آقای روحانی نسبت به دولت قبل موفق عمل کرده‌اند اما هنوز هم جای کار بسیاری وجود دارد.

*
منبع: روزنامه اعتماد،1397،11،8
**
گروه اطلاع رسانی**1893**9131