ريشه "سبيلش را چرب كرد" به كجا باز مي‌گردد؟

آشنايي با ريشه ضرب‌المثل‌ها
ريشه "سبيلش را چرب كرد" به كجا باز مي‌گردد؟ 19 دی - 92

 البته توضیح داده نشده اکنون که همچون دوران صفویه نه سبیل که ریش مد شده وبخشی  از ابزار تبلیغاتی عوامفریبی دین فروشان حاکم به ویژه ولی فقیه وآخوندهای حوزوی وی و سایر مریدان شان  شده است . بنابراین ریش هانه چرب که تمیز نمی شود در صورتی در مورد سبیل چرب کردن در گذشته  گزارش شده است  كساني كه سبيل‌هاي بلند و چخماق داشتند ناگزير بودند همه روزه چند بار به نظافت و آرايش آن بپردازند، زيرا اگر تعلل و تسامح مي‌ورزيدند سبيل‌ها آويزان مي‌شد و آن هيبت و زيبايي را كه انظار ديگران به خود جلب نمايد از دست مي‌داد. سبيل پر پشت و متراكم وقتي به هم پيوسته مي‌شد و جلـا پيدا مي‌كرد كه آن را چرب مي‌كردند و با دست مالش مي‌دادند. 

در بعضي از كتب تاريخي آمده كه فرستادگان خسرو پرويز پادشاه ساساني كه همه سبيل‌هاي كلفت داشتند چون به خدمت پيامبر رسيدند، حضرت فرمود: "من تشبه بقوم فهو منهم". به همين جهت مسلمين از آن تاريخ سبيل را كوتاه كردند و بر ريش افزودند. در عصر صفويه بازار سبيل دوباره رونق يافت و سلـاطين صفويه به علت انتساب به "شيخ صفي الدين اردبيلي" چون خود را اهل عرفان و تصوف مي‌دانستند و به همين سبب لقب مرشد كامل را اختيار كرده بودند، لذا سبيل‌هاي چخماقي و كلفت مي‌گذاشتند و مريدان و پيروانشان را نيز به اين امر تشويق مي‌كردند. كساني كه سبيل‌هاي بلند و چخماق داشتند ناگزير بودند همه روزه چند بار به نظافت و آرايش آن بپردازند، زيرا اگر تعلل و تسامح مي‌ورزيدند سبيل‌ها آويزان مي‌شد و آن هيبت و زيبايي را كه انظار ديگران به خود جلب نمايد از دست مي‌داد. سبيل پر پشت و متراكم وقتي به هم پيوسته مي‌شد و جلـا پيدا مي‌كرد كه آن را چرب مي‌كردند و با دست مالش مي‌دادند. آنهايي كه قدرت و تمكن كافي نداشتند خود به اين كار مي‌پرداختند ولي سران و ثروتمندان افرادي را براي سبيل چرب كردن داشتند. كار سبيل چرب كن اين بود كه در مواقع معين كه صاحب سبيل مهماني رسمي داشت و يا مي‌خواست به مهماني برود دست به كار مي‌شد و با روغن مخصوص سبيل را جلـا و زيبايي مي‌بخشيد. بديهي است اگر از عهده سبيل چرب كردن به خوبي برمي آمد صاحب سبيل مشعوف و خرسند مي‌شد و در اين موقع سبيل چرب كن هر چه مي‌خواست از طرف صاحب سبيل بر آورده مي‌شده است. به اين ترتيب بود كه اصطلـاحات سبيلش را چرب كن، سبيل كسي را چرب كردن، سبيل چرب شده و امثال آن مرسوم شد و كم كم رايج گرديد. البته امروزه اين عبارت به نوعي حكم رشوه دادن را هم دارد.