گزیده ها قسمت چهارم

گزیده ها قسمت  چهارم – 9 بهمن -95
وزیر بهداشت در صفحه شخصی خود در تلگرام با ابراز تاسف از حادثه پلاسکو، نوشت:‌ لازم می‌دانم تاکید کنم من نیز به سهم خود بررسی وضعیت تمام بیمارستان‌های دولتی را به لحاظ ایمن سازی واطفاء حریق با جدیت پیگیری می‌کنم.
  
دکتر سید حسن هاشمی نوشت: «آخرین روز سرد دی ماه برای ما تلخ بود و دردناک؛ روزی که جمعی از شجاع‌ترین و فداکارترین‌های شهر و کشورمان را از دست دادیم؛ مثل خیلی از روزها و ماه‌ها و سال‌هایی که بر این دیار گذشته است.
  
از آن روز حال‌مان خوب نیست و همه داغدار عزیزانی هستیم که برای کمک به همنوعان خود جان شیرین‌شان را قهرمانانه فدا کردند
  
گویا این رسم زمانه است که خوبان و نیکان بروند و ما را مدیون خود سازند؛ بروند و تلنگری شوند بر وجدان آنها که مانده‌اند.
  
این بار هم آنها رفتند و ما را  در این فصل سرد، سوگوار پر کشیدن‌شان کردند؛ کاش این حادثه، شهدا و جان باختگان آن را فراموش نکنیم و در هیاهوی زندگی، از یاد نبریم همه ما وظیفه داریم به آن‌چه با خود، خدای خود و مردم وعده کرده‌ایم، عمل کنیم؛ از جمله بررسی علت یا علل این اتفاق دردناک و برخورد قاطع با مقصران.
  
قول‌هایی که برای ایمن سازی برخی ساختمان‌ها داده شده؛ مجهز کردن مراکز حساس و حیاتی چون ایستگاه‌های آتش نشانی به تجهیزات و فناوری‌های نوین و نیز سامان دادن به اوضاع زندگی و کسب و کار اهالی پلاسکو.
  
لازم می‌دانم تاکید کنم من نیز به سهم خود بررسی وضعیت تمام بیمارستان‌های دولتی را به لحاظ ایمن سازی واطفاء حریق با جدیت پیگیری می‌کنم.
  
همچنین باید بپذیریم در کشور ما پس از بروز حوادثی از این دست، متاسفانه فضا یا به شدت احساسی می‌شود یا سیاسی و زیر این چتر، عبرت آموزی و بررسی دقیق علت‌ها معمولا کم رنگ و یا حتی گم می‌شود؛ امیدوارم درک کنیم اتفاق پلاسکو آنقدر مهم است که برای کشف زوایای مختلف آن لازم است تمام سرمایه، دانش و مهارت‌های ملی و تجربه‌های بین‌المللی را به‌کار گیریم تا از تکرار حوادثی جانگداز از این دست پیشگیری شود و ملت شریف ایران، در آرامشی بیشتر، روزگار بگذرانند.
  
باور کنیم مردم حقی بزرگ بر گردن تمام مسئولان کشور دارند و تاریخ در مورد ما هم قضاوت خواهد کرد
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه تهران بم نیست که بتوان مردمش را با بیل و کلنگ از زیر آوار در آورد، ابراز داشت: امروز آسمان خراش های تهران با ارتفاعاتی عظیم کوه هایی از فلز، سیمان و مصالح ساختمانی هستند که ده ها انسان با هم نمی توانند یک قطعه کوچک از آن را جابجا کنند و این امر نیازمند دستگاه های مجهز روز دنیا است اما آیا ما این امکانات را داریم که دست به ساختن چنین برج هایی زده ایم؟

به گزارش مهر، محمد اسماعیل نجار پیش از ظهر امروز در جمع خبرنگاران سمنانی ضمن بیان اینکه در طول سال ۱۷۵ زلزله بیش از چهار ریشتر در کشور به وقوع می پیوندد که این یعنی ایران اسلامی هر دو روز یکبار با یک زمین لرزه روبرو است، ابراز داشت: وقتی پایتخت کشور تنها ۱۰درصد آمادگی مقابله با زمین لرزه را دارد نباید انتظار معجزه داشت امروز دنیا با به کارگیری دانش و خرد و اندیشه جمعی، خود را ایمن کرده اما ما همچنان آمادگی کامل را نداریم.

وی با بیان اینکه دین مبین اسلام آمادگی در برابر مخاطرات طبیعی و انسان ساز را در زمره تعالیم خود دارد، افزود: ما تا زمانی که در حریم رودخانه خانه می سازیم و انتظار داریم دست طبیعت آن را تخریب نکند و یا بدون آموزش قصد داریم از ساختمان غیرایمن زنده بیرون رویم قطعا نباید انتظار داشته باشیم که در مخاطرات طبیعی تلفات انسانی ما کاهش یابد.

معاون وزیر کشور با بیان اینکه کشور ما هر لحظه شاهد بحران است، گفت: آمادگی ما در برابر حوادث به خصوص در تهران بسیار کم است به نوع دیگر باید گفت آمادگی ما بر حسب احتمالات و اتفاقات است در حالی که باید اقدامات پیشگیرانه را برای جلوگیری از خسارت ها داشته باشیم تا شاهد تلفات انسانی در کشور نباشیم.

وی افزود: در بم مردم عادی هم با بیل و کلنگ به جان خرابه ها افتاده بودند و در روند امداد رسانی نقش ایفا می کردند اما در تهران با این ابزار بدوی چه می توان کرد؟ همانطور که همه می دانند در حادثه پلاسکو پس از ۹روز آواربرداری همچنان ادامه دارد و تازه مراحل پایانی خود را می گذراند و این را باید دانست که پلاسکو در برابر بسیاری از ساختمان های تهران کوچک به شمار می آید.

رئیس ستاد مدیریت بحران کشور با بیان اینکه هر ۱۰ سال نیز شاهد یک زلزله شش تا ۶.۵ ریشتر در کشور هستیم، گفت: چگونه باید با این زلزله ها مقابله کنیم؟ این زمین لرزه ها عمدتا می آیند و خسارت مالی و جانی بزرگی را به جای می گذارند اما باید دانست که آموزش همگانی نخستین گامم برای کاهش تلفات در این مخاطرات طبیعی است.

نجار با بیان اینکه اکنون ۸۰ درصد مناطق ایران اسلامی در حاشیه کویر تا شمال و جنوب کشور، مناطق حادثه خیز هستند، گفت: در کشور گسل های فراوانی هم وجود دارد و باید به سوی ساخت و ساز اصولی و رعایت نکات ایمنی در همه بخش ها حرکت کنیم و این امر نیازمند عزم ملی و همگانیی دارد.

وی افزود: روزانه حدود ۶۰ زلزله با قدرت یک دهم تا پنج درجه امواج درونی زمین در کشور به وقوع می پیوندد و این نشان می دهد که کشور ما در زمینه بروز این مخاطره طبیعی در منطقه از تعداد بالای وقوع زمین لرزه برخوردار است لذا باید مدیریت بحران را با آموزش های همگانی همراه سازیم.

معاون وزیر کشور بهترین نوع آموزش های مدیریت بحران را آن دسته از آموزش ها دانست که از مدارس آغاز می شوند و گفت: باید مقوله خودمراقبتی و پیشگیری از تلفات در سوانج به فرهنگی برای ما بدل شود و برای نیل به این هدف باید آموزش را از کودکی آغاز کنیم.

نجار در پایان سخنان خود درباره آخرین آمار کشته شدگان حادثه پلاسکو، توضیح داد: تا شامگاه پنج شنبه پیکر ۱۶ نفر از آتش نشانان و چهار نفر از کارگران و غیر آتش نشان از زیر آوار خارج شده است.
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی تورم ۲رقمی در سال ۹۶ را پیش‌بینی و اعلام کرد: متوسط نرخ رشد شش‌ماهه پایه پولی از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۹۳ معادل ۴.۷ درصد است، این در حالی است که این متغیر در شش‌ماهه اول سال ۱۳۹۵ معادل ۷.۹ درصد افزایش یافت.

به گزارش تسنیم، از نیمه دوم سال 1392 تا انتهای سال 1394 تورم با شیب نسبتاً تندی در مسیر کاهش قرار گرفت و تا دی ماه سال 1395 نیز در بازه تک‌رقمی حفظ شد. دلایل کاهش تورم در این سال‌ها را می‌توان ترکیبی از تصمیم و اجبار دانست. در واکنش به افزایش تورم بعد از تحریم‌ها، لنگر شدن انتظارات تورمی (با توجه به رویکرد ضدتورمی دولت) تورم را در مسیر کاهشی قرار داد. اما این سیاست‌ها در بستر وضعیت وخیم ترازنامه‌های بانکی رخ داد.

بنابر گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، سه دسته کلی دارایی در ترازنامه بانک‌ها شامل تسهیلات غیرجاری، بدهی‌های نقدناشونده دولت و سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بخش ساختمان منجر به افزایش نرخ سود سپرده شده است. از سال 1392 با رکود معاملات مسکن مهمترین مجرای ایجاد جریان نقدی از سوی سرمایه‌گذاری بانک‌‌ها در بخش مسکن نیز بسته شد، لذا بانک‌ها با چالش  جدی سودآوری و به‌ویژه جریان نقدی مواجه شدند و در نتیجه نرخ سود در بازار بین‌‌بانکی و نهایتاً در بازار سپرده خارج از کنترل افزایش یافت.

در چنین شرایطی در سمت دارایی‌ها، دارایی‌های موهومی افزایش می‌یافت، در حالی که در سمت بدهی ناگزیر از پرداخت سود سپرده و پاسخ به تقاضای نقد بود، لذا بانک‌ها ناگزیر بودند تا نرخ سود سپرده را به‌حدی افزایش دهند که مطالبه نقد آنها کاهش یابد.

با افزایش نرخ سود سپرده تمایل به پس‌انداز افزایش و در نتیجه تقاضای کالا و خدمات کاهش یافته و در نتیجه تورم کاهش یافت. این شرایط کمابیش تا انتهای تابستان سال 1394 ادامه داشت تا اینکه نرخ سود با برخی مداخلات بانک مرکزی اندکی کاهش یافت.

به‌طور کلی با توجه به وضعیت نرخ تورم تولید کننده و همچنین افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم در ماه‌های آتی سال جاری فزاینده باشد، به‌طور کلی نتایج برآوردهای مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد نرخ تورم سال‌های 1395 و 1396 به‌ترتیب 9.1 درصد و 10.9 درصد خواهد بود، ضمن اینکه صندوق بین‌المللی پول نرخ تورم این دو سال را به‌ترتیب 9 و 11 درصد پیش‌بینی نموده است.

مهمترین عواملی که در حال حاضر می‌تواند تهدیدی جهت افزایش نرخ تورم سال‌های آتی باشند عبارتنداز: رشد بالای کل‌‌های پولی در سال‌های گذشته و بحران شبکه بانکی.

کل‌های پولی و تهدید تورمی

رشد پایه پولی در دو سال 1394 و 1395 هم از جهت اندازه و هم از جهت ترکیب، متناسب با تورم تک‌رقمی نبوده است. این وضعیت در سال 1395 بدتر شد و نرخ رشد پایه پولی در سال 1395 از متوسط همین بازه به‌شدت فراتر رفت. متوسط نرخ رشد شش‌ماهه پایه پولی از سال 1370 تا سال 1393 معادل 4.7 درصد است، این در حالی است که این متغیر در شش‌ماهه اول سال 1395 معادل 7.9 درصد افزایش یافت، به‌علاوه ترکیب رشد پایه پولی از سال 1393 تاکنون، به‌ویژه در شش‌ماهه 1395 از ناحیه دارایی‌های داخلی بوده است.

تجربه سال‌های گذشته نشان داده است که افزایش پایه پولی از محل دارایی‌های داخلی (مجموع دولت و بانک‌ها) بوده که هم تورم‌زایی بیشتری دارد و منتهی به افزایش نرخ ارز می‌شود و هم آثار آن بر تولید در کوتاه‌مدت بسیار محدود است.

با وجود این که افزایش حجم پایه پولی بیش از نیاز اقتصاد همواره آثار تورمی دارد، اما در مورد حجم نقدینگی ملاحظاتی وجود دارد که نمی‌توان انتظار داشت همواره به‌اندازه حجم نقدینگی، تورم ایجاد شود. در واقع زمانی که نقدینگی افزایش می‌یابد، این که ترکیب اجزای آن به چه صورت باشد، تعیین کننده میزان تورم‌زایی آن است. نقدینگی در سال 1392، 1393 و 1394 به ترتیب معادل 39، 22 و 30 درصد رشد داشت، که از این میزان به ترتیب 97،99 و 93 درصد آن از ناحیه شبه پول بوده است که هرچه به سمت سپرده‌های بلند مدت حرکت می‌کنیم از درجه سیالیت کاسته می‌شود.

اما مسئله مهم این است که سپرده‌های بلند مدت علی‌رغم سیالیت و تورم‌زایی کم، نقدینگی ایجاد شده هستند و به‌راحتی می‌توانند به بخش‌های سیال‌تر و تورم‌زاتر نقدینگی تبدیل شوند. آنچه ترکیب نقدینگی، در نتیجه تورم‌زایی نقدینگی ایجاد شده را تعیین می‌کند، نرخ سود در بازار پول و در نتیجه در بازار سپرده است.

با کاهش نرخ سود اجزای غیرسیال به اجزای سیال تبدیل می‌شوند و تورم افزایش می‌یابد. آینه این اتفاق در بخش حقیقی این است که با کاهش نرخ سود، تمایل برای مصرف و سرمایه‌گذاری (تقاضا) افزایش می‌یابد، آحاد اقتصادی دارایی خود در بانک را به‌صورت اجزای سیال در می‌آورند تا از آنها در معاملات استفاده کنند، در نتیجه با افزایش تقاضا و سطح معاملات، تورم افزایش می‌یابد.

از منظر تورمی، مهمترین عاملی که می‌تواند کنترل نرخ سود را از دست بانک مرکزی خارج کرده و منجر به آزاد شدن نقدینگی پشت سر شود، فشار دولت بر منابع بانک مرکزی است.

فشار دولت بر منابع بانک مرکزی (ناشی از کسری بودجه و یا فروش ارزهای نفتی) هم منجر به افزایش پایه شده و هم کنترل سیاست پولی و در نتیجه نرخ سود را از دست بانک مرکزی خارج کرده و می‌تواند منجر به آزاد شدن نقدینگی پشت سد شود.

به‌عبارت دیگر فشار دولت به بانک مرکزی دو پیامد مشخص دارد؛ اولاً سلطه مالی را تقویت می‌کند و استقلال بانک مرکزی را کاهش می‌دهد که نتیجه آن عدم توانایی این بانک در اجرای سیاست‌های مناسب است. ثانیاً با افزایش پایه پولی موجبات افزایش سهم جزء سیال نقدینگی را که از تورم‌زایی بالایی برخوردار است فراهم می‌کند.
محمود علیزاده طباطبایی در گفتگو با آرمان به سوالاتی پیرامون بیماری آیت الله هاشمی پاسخ داده است.
در ادامه بخش هایی از این گفتگو آمده است؛

وزیر بهداشت عنوان کرده‌اند که آیت‌ا... هاشمی دیابت داشته‌اند. آیا این مسائل در رحلت آیت‌ا... هاشمی تاثیرگذار بوده است؟
رحلت آیت‌ا... هاشمی قطعا به خاطر دیابت نبوده است و ایشان به دلیل عارضه قلبی فوت شده‌اند.از سوی دیگر آنژیویی که ایشان انجام داده‌اند تنها برای اطلاع از سلامتی بوده و ایشان هیچ‌گونه مشکل قلبی نداشتند. بر اساس اظهارات آقای رجایی یک پزشک آلمانی چند ماه پیش قلب آیت‌ا... هاشمی را معاینه کرده بودند که در این زمینه هیچ مشکلی وجود نداشت.
در لحظه مرگ، آیت‌ا... هاشمی در چه وضعیتی قرار داشتند؟
آیت‌ا... هاشمی هفته‌ای دو جلسه ورزش می کردند و روز یکشنبه برای ورزش به استخر «کوشک» رفته بودند. این استخر تحت نظارت حفاظت مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و شخص دیگری نمی‌توانست از آن استفاده کند.
آیت‌ا... هاشمی اجازه نمی دادند که در زمان ورزش ایشان دوربین‌ها روشن باشد و محافظان نیز در اطراف ایشان حضور نداشتند. به همین دلیل هنگامی محافظان ایشان از مساله مطلع می شوند که کار از کار گذشته بود.یعنی آیت‌ا... هاشمی قبل از این که به بیمارستان برسند رحلت کرده بودند.
در روزهای قبل از فوت هیچ علامتی از بیماری در ایشان مشاهده نشده بود؟
خیر. ایشان در روزهای قبل مثل همیشه سالم و سرزنده بودند و هیچ علامتی از بیماری در ایشان مشاهده نمی‌شد.
چرا تیم پزشکی در لحظه درگذشت، همراه
 
آیت‌ا... هاشمی نبوده است؟
آیت‌ا... هاشمی چون احساس می کردند هیچ‌گونه مشکلی ندارند تمایلی به استفاده از تیم پزشکی نداشتند.
شبی که این اتفاق رخ داد واکنش فرزندان و نزدیکان آیت‌ا... هاشمی چگونه بود؟
این مساله برای همه اعضای خانواده غیرمنتظره بود و هیچ کس باور نمی کرد که آیت‌ا... هاشمی فوت شده است.دختران ایشان یعنی فاطمه و فائزه خیلی بی تابی می کردند اما پسرها پذیرفته بودند که این مساله تقدیر الهی بوده است.
اولین افرادی که متوجه مرگ آیت‌ا... هاشمی شدند چه کسانی بودند؟
اولین افراد محافظان ایشان بودند. هنگامی که محافظان با جنازه آیت‌ا... در آب مواجه می شوند تلاش می کنند ایشان را از آب بیرون بیاورند و عملیات احیا را روی ایشان انجام بدهند که در این زمینه توفیقی به دست نمی آوردند. سپس ایشان را به بیمارستان منتقل می‌کنند که گویا مرگ در راه بیمارستان اتفاق افتاده بوده و تلاش پزشکان در بیمارستان نیز به نتیجه نمی‌رسد.
آیا فوت در زمانی که آیت‌ا... در استخر حضور داشتند اتفاق افتاده است؟
بله. ایشان تا ساعت ۵ عصر در مجمع تشخیص مصلحت حضور داشتند. پس از آن نماز خود را می‌خوانند و برای ورزش وارد آب می شوند. پس از مدتیی که ایشان وارد آب می شوند گویا عارضه قلبی رخ می دهد. بر اساس اظهارات محافظان به دستور آیت‌ا... تمامی دوربین‌ها خاموش بوده‌اند و هیچچ تصویری از این اتفاقات ثبت و ضبط نشده است و در همین اندازه اظهارنظر می‌شود.

خانم عفت مرعشی همسر آیت‌ا... هاشمی چگونه از رحلت آیت‌ا... مطلع شدند؟
گویا در ابتدا به ایشان اطلاع نمی‌دهند و پس از مدتی مساله را با ایشان در میان می گذارند.خانم عفت مرعشی از نظر سنی تقریبا با آیت‌ا... هاشمی همسن بودند و به همین دلیل صلاح دانسته شده بود در ابتدا به ایشان اطلاع داده نشود. به هر حال ایشان نزدیک به۵۰ سال با آیت‌ا... هاشمیی زندگی کرده بودند و بهتر از همه ایشان را می شناختند و بیشتر از همه قدر آیت‌ا... را می دانستند.