گزیده ها قسمت پنجم 13 – بهمن -95
با گذشت بیش از ۱۰ روز از حادثه آتش سوزی و ریزش مجموعه پلاسکو، در نهایت پس از رایزنی‌های مختلف اسکان کسبه پلاسکو در مجتمع نور قطعی شد. به گفته رئیس اتاق اصناف، مجتمع تجاری نور به‌عنوان ساختمان جدید برای پلاسکونشینان در نظر گرفته شد که طی روزهای آتی در آنجا مستقرر می‌شوند. به گزارش ایران، علی فاضلی با بیان اینکه طی روزهای آتی پلاسکونشینان در مجتمع تجاری نور مستقر می‌شوند، افزود: بر اساس توافق‌های اولیه ، همه پذیرفتند که آسیب دیدگان پلاسکو در این منطقه اسکان پیدا کنند، هم اکنون نیز تقریباً مذاکرات انجام شده و در حال نهایی شدن است و به محض اینکه قراردادها نهایی شود، کسبه پلاسکو در این ساختمان مستقر می‌شوند.
آخوندی: پلاسکو به تراژدی تک‌ساختمان محدود نشود
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به صدور مجوز ساخت ۲۷۵ برج در معابر زیر ۱۲ متر و سه برج در معابر کمتر از ۶ متر گفت: نگران این موضوع هستم کهه حادثه پلاسکو به تراژدی تک ساختمان محدود شود و مسأله اصلی که تخطی مدیریت شهری از قوانین و مقررات است را فراموش کنیم.عباس آخوندی در گفت‌و‌گو با ایسنا اظهار کرد: مسأله آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو را نباید به یک ساختمان یا سازمان آتش‌نشانی تنزل داد بلکه مسأله اصلی مربوط به نحوه مدیریت شهری در ایران است. من این بحث را مطرح کردم که معضل ما در کلانشهرهای ایران و مشخصاً تهران مسأله شهرفروشی و فروش ضابطه است.
برج پلاسکو پس از چند روز آواربرداری هم‌اکنون به زمینی هموار تبدیل شده است که تنها دو بخش مجاور آن باقی مانده است و حالا تمام امید کسبه پلاسکو به چک‌هایی است که از شرکت‌های بیمه گر خود دریافت می‌کنند و کمک‌ها و حمایت‌هایی که دولت برای آنها به تصویب رسانده است. البته براساس آخرین اعلام بیمه مرکزی ایران تنها 35 درصد از واحدهای تجاری واقع در ساختمان پلاسکو تحت پوشش یکی از 14 شرکت بیمه‌ای بوده‌اند که طی سال‌های گذشته این واحدها را بیمه کرده‌اند. درواقع از میان حدود 560 واحد تجاری موجود در این ساختمان تنها 210 واحد بیمه بوده‌اند.
از همان روزهای نخست و حتی پیش از آنکه تکالیف بیمه‌ها به مصوبه تبدیل شود، برخی از شرکت‌های بیمه براساس قاعده تخریب صددرصدی پرداخت خسارت به حادثه دیدگانی که تمام واحد تجاری آنها از بین رفته است را آغاز کردند و همچنان این روند ادامه دارد. براساس اعلام شرکت‌های بیمه اکثر واحدهای صد درصد تخریب شده پلاسکو توانسته‌اند خسارت تعیین شده خود را دریافت کنند و تنها واحدهایی باقی مانده است که به طور کامل تخریب نشده و نیازمند بازدید کارشناسی است.
درمقابل برخی از کسبه پلاسکو درگفت‌و‌گو با «ایران» از عملکرد برخی از شرکت‌های بیمه گلایه می‌کنند که هنوز خسارت خود را دریافت نکرده‌اند و منتظر واریز مبالغ خسارت به حسابشان هستند. این درحالی است که مدیران بیمه نیز معتقدند که تمام واحدهای صد درصد تخریب شده چک‌های خسارت خود را دریافت کرده‌اند و کسبه‌ای که خسارت نگرفته‌اند جزو واحدهایی هستند که به صورت کامل تخریب نشده‌اند.
کسبه: برخی راضی برخی ناراضی
وقتی به گفت‌و‌گو با کسبه‌ای که واحد تجاری آنها در مقابل آتش‌سوزی بیمه بوده می‌نشینیم، دو برداشت کاملاً متفاوت از گفته‌های آنها وجود دارد، عده‌ای از عملکرد شرکت‌های بیمه به طور کامل راضی هستند و از سرعت و نحوه رفتار بیمه‌ها قدردانی می‌کنند و برخی نیز شکایت دارند که هنوز به خسارت خود نرسیده‌اند و بیمه‌ها کارشکنی می‌کنند.
«ع – م» یکی از کسبه پلاسکو واقع در طبقه هفتم برج دراین باره می‌گوید پس از آنکه روز شنبه هفته جاری در بیمه آسیا تشکیل پرونده دادم روز سه‌شنبه چک خسارت خود را دریافت کردم. وی با اشاره به اینکه درمجموع 150 میلیون تومان خسارت دریافت کرده است، گفت: اما با توجه به اینکه برای ایام عید نوروز میزان تولید افزایش یافته بود در حدود 300 میلیون تومان خسارت دیده ام. به گفته وی از این مبلغ 15 میلیون تومان برای دکور و کولر گازی پوشش بیمه خریداری کرده بودم که مبلغ 3 میلیون تومان به دلیل استهلاک کسر شد.
درعین حال وی می‌گوید واحدهایی که خارج از برج بوده‌اند و تخریب نشده‌اند هم متضرر شده‌اند و هرچند تولیدات آنها آتش نگرفته است ولی دود و گردوخاک این اجناس را تحت تأثیر قرارداده است که بیمه‌ها باید برای آن تمهیدی بیندیشند.«ح- ش» یکی دیگر از کسبه پلاسکو است که واحد تجاری آن بیمه نبوده ولی می‌گوید که بسیاری از همکارنش خسارت خود را دریافت کرده‌اند. اما وی دغدغه دیگری دارد. به گفته وی وام 300 میلیون تومانی که دولت برای کسبه پلاسکو تصویب کرده است با نرخ سود 18 درصد است که از توان این فعالان خارج است و باید با نرخی در حدود 6 درصد پرداخت شود.
«م_الف» از دیگر کسبه پلاسکو است که می‌گوید: از خسارت 183 میلیون تومانی تعیین شده 43 میلیون تومان بابت شیشه و ساختمان و... کسر کرده‌اند و هنوز بیمه ایران این مبلغ را پرداخت نکرده است. به گفته وی شماره حساب درخواست کرده‌اند تا مبلغ را واریز کنند.
«الف_ غ» نیز به تازگی خسارت 160 میلیون تومانی خود را از بیمه ایران دریافت کرده ولی از کسر شدن مبلغ 25میلیون تومان آن بابت دیوارهای واحد گله‌مند است.
واحدهایی که خسارت نگرفته‌اند هنوز سالمند
برای اینکه پاسخ گلایه‌های این بخش از کسبه را دریافت کنیم به سراغ محمد رضایی مدیربیمه‌های آتش‌سوزی بیمه ایران می‌رویم. وی تأکید می‌کند که تمام واحدهایی که به صورت صد درصد تخریب شده‌اند بجز یک واحد چک خسارت خود را دریافت کرده‌اند. به گفته وی واحدی که هنوز چک آن صادر نشده در طبقه 15 برج بوده که خسارت آن بالغ بر 3 میلیارد و 400 میلیون تومان می‌شود و باید روند قانونی آن طی شود.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه خسارت تمام واحدها به صورت چک پرداخت شده و از هیچ‌کس شماره حسابی دریافت نشده افزود: این درحالی است که واحدهای واقع در زیرزمین، همکف و طبقات 1، 2 و 3 ضلع شمالی ساختمان پلاسکو سالم است و تخریب نشده است و برهمین اساس به محض بازشدن پلمب ساختمان و ورود ارزیابان خسارات بیمه به ساختمان، یک روزه خسارت مابقی واحدها نیز پرداخت خواهد شد.
به گفته وی حدود 50 نفر از حادثه دیدگان جزو مغازه‌هایی هستند که سالمند. رضایی تأکید کرد که هیچ یک از کسبه نباید نگران دریافت خسارت خود باشد و بزودی تمام خسارات پرداخت خواهد شد. با این حال وی اظهارکرد: واحدهایی که از هیأت مدیره ساختمان پلاسکو یا اتحادیه صنفی خود گواهی درخصوص تخریب صددرصدی واحد خود ارائه کنند بسرعت چک خسارت خود را دریافت خواهند کرد.این مقام مسئول درپایان اضافه کرد: در بیمه ایران تاکنون بیش از 13 میلیارد تومان خسارت به 69 واحد تجاری پلاسکو پرداخت شده است.
بیمه‌ها تاکنون چقدر خسارت پرداخته‌اند
تاکنون بیمه‌هایی همچون ایران، آسیا، ما، البرز و نوین از شرکت‌هایی بودند که مقدار خسارت‌های پرداختی‌شان را اعلام کردند. تعدادی از شرکت‌های بیمه در حادثه پلاسکو برای حدود ۳۵ درصد از واحدهای این ساختمان بیمه‌نامه صادر کرده بودند که بیمه ایران با تقریباً ۱۲۵ بیمه‌نامه، بیشترین مقدارر بیمه‌نامه را بین شرکت‌های بیمه داشته است. آنگونه که بیمه ایران اعلام کرده، تاکنون این شرکتِ دولتی 13 میلیارد تومان بابت 69بیمه نامه خسارتت پرداخت کرده است. مقدار دیگری از این خسارت‌ها مربوط به واحدهایی در برج پلاسکو و ساختمان پنج طبقه کنار آن می‌شود که به گفته مسئولان این بیمه خسارت‌های وارده در حال بررسی است و پس از بررسی‌ها مبلغ آنها به خسارت‌دیدگان پرداخت خواهد شد.
از دیگر بیمه‌هایی که در این حادثه برای واحدهای پلاسکو بیمه‌نامه صادر کرده بودند، بیمه آسیا بود این شرکت تاکنون ۵۳ بیمه‌نامه درباره این پرونده شناسایی کرده است آنگونه که مسئولان این شرکت می‌گویند مبلغ ۳۸ مورد از بیمه‌نامه‌ها تاکنون به خسارت دیده‌ها پرداخت شده که مجموعع پرداختی‌ها به ۵ میلیارد تومان می‌رسد. مجموع مبلغ ۵۳ بیمه‌نامه‌ای که بیمه آسیا اعلام کرده ۸.۵ میلیارد تومان می‌شود.
علاوه بر این معاون مدیر بیمه‌های آتش‌سوزی بیمه «ما» از افرادی که با اخذ تسهیلات بانک ملت بیمه مرهونات بانکی این شرکت را دارند درخواست کرد که در نخستین فرصت این موضوع را به بانک اطلاع دهند. وی درباره تعهدات شرکت بیمه ما در حادثه ساختمان پلاسکو، به ایسنا گفته که عمده کار شرکت بیمه ما در حوزه بیمه‌های آتش‌سوزی مربوط به بیمه نامه‌های مرهونات (به رهن گذاشته شده) بانکی بوده و این شرکت بیمه‌نامه مستقیم از بابت ساختمان پلاسکو نداشته است. تاکنون تنها یک مورد مرهونات از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ در سیستم مشاهده شده است. اما بیمه البرز در حادثهه پلاسکو تاکنون ۱۱ مورد بیمه‌نامه شناسایی کرده که سه مورد آن در طبقات برج پلاسکو بوده که این سه مورد کاملاً پرداخت شده باقی بیمه‌نامه‌هاا مربوط به ساختمان ۵ طبقه پلاسکو است که هنوز توسط کارشناسان بازدید و بررسی نشده و در نتیجه مبلغی هم بابت خسارت آن به خسارت‌دیدگانن پرداخت نشده است.
همچنین بیمه نوین اعلام کرده که تنها یک بیمه نامه مربوط به حادثه پلاسکو داشته و خسارت مربوط به آن پرداخت شده، مبلغ کل خسارت‌های پرداخت شده ۸۶ میلیون تومان است.
آخوندی: پلاسکو به تراژدی تک‌ساختمان محدود نشود
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به صدور مجوز ساخت ۲۷۵ برج در معابر زیر ۱۲ متر و سه برج در معابر کمتر از ۶ متر گفت: نگران این موضوع هستم کهه حادثه پلاسکو به تراژدی تک ساختمان محدود شود و مسأله اصلی که تخطی مدیریت شهری از قوانین و مقررات است را فراموش کنیم.عباس آخوندی در گفت‌و‌گو با ایسنا اظهار کرد: مسأله آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو را نباید به یک ساختمان یا سازمان آتش‌نشانی تنزل داد بلکه مسأله اصلی مربوط به نحوه مدیریت شهری در ایران است. من این بحث را مطرح کردم که معضل ما در کلانشهرهای ایران و مشخصاً تهران مسأله شهرفروشی و فروش ضابطه است.
برج پلاسکو پس از چند روز آواربرداری هم‌اکنون به زمینی هموار تبدیل شده است که تنها دو بخش مجاور آن باقی مانده است و حالا تمام امید کسبه پلاسکو به چک‌هایی است که از شرکت‌های بیمه گر خود دریافت می‌کنند و کمک‌ها و حمایت‌هایی که دولت برای آنها به تصویب رسانده است. البته براساس آخرین اعلام بیمه مرکزی ایران تنها 35 درصد از واحدهای تجاری واقع در ساختمان پلاسکو تحت پوشش یکی از 14 شرکت بیمه‌ای بوده‌اند که طی سال‌های گذشته این واحدها را بیمه کرده‌اند. درواقع از میان حدود 560 واحد تجاری موجود در این ساختمان تنها 210 واحد بیمه بوده‌اند.
از همان روزهای نخست و حتی پیش از آنکه تکالیف بیمه‌ها به مصوبه تبدیل شود، برخی از شرکت‌های بیمه براساس قاعده تخریب صددرصدی پرداخت خسارت به حادثه دیدگانی که تمام واحد تجاری آنها از بین رفته است را آغاز کردند و همچنان این روند ادامه دارد. براساس اعلام شرکت‌های بیمه اکثر واحدهای صد درصد تخریب شده پلاسکو توانسته‌اند خسارت تعیین شده خود را دریافت کنند و تنها واحدهایی باقی مانده است که به طور کامل تخریب نشده و نیازمند بازدید کارشناسی است.
درمقابل برخی از کسبه پلاسکو درگفت‌و‌گو با «ایران» از عملکرد برخی از شرکت‌های بیمه گلایه می‌کنند که هنوز خسارت خود را دریافت نکرده‌اند و منتظر واریز مبالغ خسارت به حسابشان هستند. این درحالی است که مدیران بیمه نیز معتقدند که تمام واحدهای صد درصد تخریب شده چک‌های خسارت خود را دریافت کرده‌اند و کسبه‌ای که خسارت نگرفته‌اند جزو واحدهایی هستند که به صورت کامل تخریب نشده‌اند.
کسبه: برخی راضی برخی ناراضی
وقتی به گفت‌و‌گو با کسبه‌ای که واحد تجاری آنها در مقابل آتش‌سوزی بیمه بوده می‌نشینیم، دو برداشت کاملاً متفاوت از گفته‌های آنها وجود دارد، عده‌ای از عملکرد شرکت‌های بیمه به طور کامل راضی هستند و از سرعت و نحوه رفتار بیمه‌ها قدردانی می‌کنند و برخی نیز شکایت دارند که هنوز به خسارت خود نرسیده‌اند و بیمه‌ها کارشکنی می‌کنند.
«ع – م» یکی از کسبه پلاسکو واقع در طبقه هفتم برج دراین باره می‌گوید پس از آنکه روز شنبه هفته جاری در بیمه آسیا تشکیل پرونده دادم روز سه‌شنبه چک خسارت خود را دریافت کردم. وی با اشاره به اینکه درمجموع 150 میلیون تومان خسارت دریافت کرده است، گفت: اما با توجه به اینکه برای ایام عید نوروز میزان تولید افزایش یافته بود در حدود 300 میلیون تومان خسارت دیده ام. به گفته وی از این مبلغ 15 میلیون تومان برای دکور و کولر گازی پوشش بیمه خریداری کرده بودم که مبلغ 3 میلیون تومان به دلیل استهلاک کسر شد.
درعین حال وی می‌گوید واحدهایی که خارج از برج بوده‌اند و تخریب نشده‌اند هم متضرر شده‌اند و هرچند تولیدات آنها آتش نگرفته است ولی دود و گردوخاک این اجناس را تحت تأثیر قرارداده است که بیمه‌ها باید برای آن تمهیدی بیندیشند.«ح- ش» یکی دیگر از کسبه پلاسکو است که واحد تجاری آن بیمه نبوده ولی می‌گوید که بسیاری از همکارنش خسارت خود را دریافت کرده‌اند. اما وی دغدغه دیگری دارد. به گفته وی وام 300 میلیون تومانی که دولت برای کسبه پلاسکو تصویب کرده است با نرخ سود 18 درصد است که از توان این فعالان خارج است و باید با نرخی در حدود 6 درصد پرداخت شود.
«م_الف» از دیگر کسبه پلاسکو است که می‌گوید: از خسارت 183 میلیون تومانی تعیین شده 43 میلیون تومان بابت شیشه و ساختمان و... کسر کرده‌اند و هنوز بیمه ایران این مبلغ را پرداخت نکرده است. به گفته وی شماره حساب درخواست کرده‌اند تا مبلغ را واریز کنند.
«الف_ غ» نیز به تازگی خسارت 160 میلیون تومانی خود را از بیمه ایران دریافت کرده ولی از کسر شدن مبلغ 25میلیون تومان آن بابت دیوارهای واحد گله‌مند است.
واحدهایی که خسارت نگرفته‌اند هنوز سالمند
برای اینکه پاسخ گلایه‌های این بخش از کسبه را دریافت کنیم به سراغ محمد رضایی مدیربیمه‌های آتش‌سوزی بیمه ایران می‌رویم. وی تأکید می‌کند که تمام واحدهایی که به صورت صد درصد تخریب شده‌اند بجز یک واحد چک خسارت خود را دریافت کرده‌اند. به گفته وی واحدی که هنوز چک آن صادر نشده در طبقه 15 برج بوده که خسارت آن بالغ بر 3 میلیارد و 400 میلیون تومان می‌شود و باید روند قانونی آن طی شود.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه خسارت تمام واحدها به صورت چک پرداخت شده و از هیچ‌کس شماره حسابی دریافت نشده افزود: این درحالی است که واحدهای واقع در زیرزمین، همکف و طبقات 1، 2 و 3 ضلع شمالی ساختمان پلاسکو سالم است و تخریب نشده است و برهمین اساس به محض بازشدن پلمب ساختمان و ورود ارزیابان خسارات بیمه به ساختمان، یک روزه خسارت مابقی واحدها نیز پرداخت خواهد شد.
به گفته وی حدود 50 نفر از حادثه دیدگان جزو مغازه‌هایی هستند که سالمند. رضایی تأکید کرد که هیچ یک از کسبه نباید نگران دریافت خسارت خود باشد و بزودی تمام خسارات پرداخت خواهد شد. با این حال وی اظهارکرد: واحدهایی که از هیأت مدیره ساختمان پلاسکو یا اتحادیه صنفی خود گواهی درخصوص تخریب صددرصدی واحد خود ارائه کنند بسرعت چک خسارت خود را دریافت خواهند کرد.این مقام مسئول درپایان اضافه کرد: در بیمه ایران تاکنون بیش از 13 میلیارد تومان خسارت به 69 واحد تجاری پلاسکو پرداخت شده است.
بیمه‌ها تاکنون چقدر خسارت پرداخته‌اند
تاکنون بیمه‌هایی همچون ایران، آسیا، ما، البرز و نوین از شرکت‌هایی بودند که مقدار خسارت‌های پرداختی‌شان را اعلام کردند. تعدادی از شرکت‌های بیمه در حادثه پلاسکو برای حدود ۳۵ درصد از واحدهای این ساختمان بیمه‌نامه صادر کرده بودند که بیمه ایران با تقریباً ۱۲۵ بیمه‌نامه، بیشترین مقدارر بیمه‌نامه را بین شرکت‌های بیمه داشته است. آنگونه که بیمه ایران اعلام کرده، تاکنون این شرکتِ دولتی 13 میلیارد تومان بابت 69بیمه نامه خسارتت پرداخت کرده است. مقدار دیگری از این خسارت‌ها مربوط به واحدهایی در برج پلاسکو و ساختمان پنج طبقه کنار آن می‌شود که به گفته مسئولان این بیمه خسارت‌های وارده در حال بررسی است و پس از بررسی‌ها مبلغ آنها به خسارت‌دیدگان پرداخت خواهد شد.
از دیگر بیمه‌هایی که در این حادثه برای واحدهای پلاسکو بیمه‌نامه صادر کرده بودند، بیمه آسیا بود این شرکت تاکنون ۵۳ بیمه‌نامه درباره این پرونده شناسایی کرده است آنگونه که مسئولان این شرکت می‌گویند مبلغ ۳۸ مورد از بیمه‌نامه‌ها تاکنون به خسارت دیده‌ها پرداخت شده که مجموعع پرداختی‌ها به ۵ میلیارد تومان می‌رسد. مجموع مبلغ ۵۳ بیمه‌نامه‌ای که بیمه آسیا اعلام کرده ۸.۵ میلیارد تومان می‌شود.
علاوه بر این معاون مدیر بیمه‌های آتش‌سوزی بیمه «ما» از افرادی که با اخذ تسهیلات بانک ملت بیمه مرهونات بانکی این شرکت را دارند درخواست کرد که در نخستین فرصت این موضوع را به بانک اطلاع دهند. وی درباره تعهدات شرکت بیمه ما در حادثه ساختمان پلاسکو، به ایسنا گفته که عمده کار شرکت بیمه ما در حوزه بیمه‌های آتش‌سوزی مربوط به بیمه نامه‌های مرهونات (به رهن گذاشته شده) بانکی بوده و این شرکت بیمه‌نامه مستقیم از بابت ساختمان پلاسکو نداشته است. تاکنون تنها یک مورد مرهونات از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ در سیستم مشاهده شده است. اما بیمه البرز در حادثهه پلاسکو تاکنون ۱۱ مورد بیمه‌نامه شناسایی کرده که سه مورد آن در طبقات برج پلاسکو بوده که این سه مورد کاملاً پرداخت شده باقی بیمه‌نامه‌هاا مربوط به ساختمان ۵ طبقه پلاسکو است که هنوز توسط کارشناسان بازدید و بررسی نشده و در نتیجه مبلغی هم بابت خسارت آن به خسارت‌دیدگانن پرداخت نشده است.
همچنین بیمه نوین اعلام کرده که تنها یک بیمه نامه مربوط به حادثه پلاسکو داشته و خسارت مربوط به آن پرداخت شده، مبلغ کل خسارت‌های پرداخت شده ۸۶ میلیون تومان است.
با وجود آنکه مقامات گردشگری کشور پیشتر اعلام کرده بودند اجرای تور مناسبتیِ «سده» هیچ ممنوعتی ندارد اما گردشگرانی که با این هدف به یزد سفر کرده بودند، از حضور در این جشن ملی محروم شدند.
به گزارش ایسنا، یک هفته پیش از آغاز جشن سده، خبرنگار ایسنا از برخی مسوولان گردشگری مطلع شد پس از شنیده‌های هفته‌های گذشته مبنی بر وجود اراده‌هایی برای جلوگیری از برگزاری این آیین، درنهایت در جلسه‌ای تصمیم گرفته شده «به دلیل همزمانی سانحه پلاسکو با جشن سده، برای همدردی و مساعی با آتش‌نشان‌ها، هموطنان و همشهریان، از دفاتر خدمات مسافرتی خواسته شود از تبلیغ درباره برگزاری جشن و تورهای شاد و مفرح سده خودداری کنند، ولیکن "ممنوعیتی" بابت این موضوع "مطرح نشده است"، بلکه رعایت موازین اخلاقی و تشریک مساعی با سایر هوطنان و همشهریان داغدار حادثه ساختمان پلاسکو مطرح است.»
با وجود این تصمیم که مقامات گردشگری بارها بر ممنوع نبودن اجرای تورهای سده و حضور گردشگران در این مراسم تاکید کرده بودند، اما چند روز بعد انجمن زرتشتیان تفت و توابع یزد با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: جشن سده امسال به دلیل فراهم نبودن شرایط لازم در محل "پیر رهگذر چم" به صورت متمرکز و استانی برگزار نخواهد شد. صبح روز دهم بهمن‌ماه ـ روز برگزاری این مراسم‌ـ نیز رییس جامعه زرتشتیان یزد به رسانه‌ها اعلام کرد: «متأسفانه امسال به دلیل حواشی ایجاد شده، این جشن بدون حضور دیگر قومیت‌ها و فقط با حضور زرتشتیان در استان یزد انجام می‌شود.»
در ادامه این اطلاع‌رسانی نیز محل همیشگیِ آن که روستای «چَم» تفت بود، به روستای «راحت‌آباد» تفت منتقل شد که تردد به این منطقه نیز محدود و کنترل‌ها نیز تشدید شد.
یکی از راهنمایان محلی یزد می‌گوید: تصاویری که منتشر شده نشان می‌دهد جشن برگزار شده، اما با حضور جمعی محدود.
یکی از تورگردانان تهران که نزدیک به ۱۷ سال است تورهای جشن سده را برگزار می‌کند، از محرومیت گردشگران برای حضور در جشن سده امسال سخن می‌گوید و اظهار می‌کند: این فرصتی بود که متاسفانه به تهدید تبدیل شد.
تورگردان دیگری با ۱۳ سال سابقه‌ی اجرای تورهای سده، نیز می‌گوید: اعمال این محدودیت اصلا کار حرفه‌ای نبود. شاید افرادی به عنوان بازدیدکننده موفق شدند در این مراسم شرکت کنند، اما تورهای زیادی به محل برگزاری جشن رفته بودند که به آنها اجازه‌ی ورود به محل برپایی مراسم سده،، داده نشد. تورهایی از تهران، خوزستان، کرمان، گیلان و سایر نقاط ایران آمده بودند که همه بازگردانده شدند. درحالیکه هیچ یک از ما از تصمیم‌های گرفته شده اطلاعی نداشتیم. البته برخی به صورت شفاهی و یا غیرمستقیم مطلع شده بودند که نباید گردشگری را به محل برگزاری مراسم سده ببرند، اما هیچ مرجع رسمی این موضوع را به تورگردان‌ها و راهنماها اطلاع نداده بود.
او همچنین می‌گوید: جشن سده ثبت ملی شده و قدمتی چهار هزار ساله دارد که فقط به جامعه‌ی زرتشتیان اختصاص ندارد. این یک مراسم کاملا ایرانی مانند نوروز است که اتفاقا ثبت ملی هم شده است، اما ظاهر نگرانی‌هایی وجود داشت که اجازه ندادند گردشگران در این مراسم حاضر شوند.
این تورگردان یادآور می‌شود: جامعه زرتشتیان فقط متولی این مراسم است و در آن هیچ دخالتی ندارد، شاید به خاطر همین تولی‌گریِ آن‌هاست که اکنون چنین مشکلاتی پیش آمده است.
وی همچنین می‌گوید: اولین‌بار است که چنین محدودیتی بر مراسم سده اعمال می‌شود، چرا که هر سال به هر شکلی بود این جشن برگزار می‌شد و گردشگران هم در آن حضور داشتند، حتی سال گذشته اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد با مجوز رسمی آن را برگزار کرد، بدون اینکه مشکلی پیش آید، اما مثل اینکه امسال یزد تصمیم‌گیرنده نبوده است.
خبرنگار ما در چند روز گذشته با آنکه تماس‌های متعددی با مقامات گردشگری کشور و همچنین یزد برقرار کرده تا علت این ممنوعیت را با وجود تصمیمی که مانع از اجرای تورهای سده نمی‌شد، جویا شود؛ اما هیچ یک از این مسؤولان حاضر نشدند مصاحبه رسمی انجام دهند، ضمن آنکه در سخنانی غیر رسمی متوقف کردن و ممانعت از حضور گردشگران در این مراسم را انکار کرده و آن را معطلی وسایل نقلیه گردشگران در گذرگاه منتهی به محل برگزاری مراسم توصف کردند.
مدیر یزد نیز از زمانی که جلسه تصمیم‌گیری درباره تورهای این مناسبت برگزار شده، حاضر به پاسخ‌گویی در این‌باره نشده است.
در سال ۱۳۸۸ استان کرمان که اصلی‌ترین منطقه برای برگزاری این مراسم بوده، آیین‌های ویژه جشن سده کرمان را در فهرست آثار معنوی ثبت کرد، در حالیکه نزدیک به دو سال از حضور گردشگران در این منطقه نیز خودداری می‌شود.
جشن سده که یادآور صدمین روز زمستان از تقویم کهن است و با برپایی آیین سده‌سوزی جشن گرفته می‌شود، به صورت مجزا به نام شهرستان سرایان روستای دوسرایان نیز ثبت شده است.
یادداشت دریافتی| سیاوش مهرآیین*؛ تا بگی «ف», می‌گم «فرحزاد»؛ این مثل معروف معمولاً در دو جا کاربرد دارد. یکی جایی که کسی بخواهد از توانایی‌هایش سخن بگوید و داشته‌هایش را به رخ دیگران بکشاند و دیگر در جایی که آدم بخواهد بدون استدلال و فقط براساس انگاره‌های اطرافش سخنی بگوید. داستان «پراید» هم از سرنوشت این مثل دور نیست. این روزها تا بگی «پ» همه می‌گویند «پراید». کافی است در جایی به ویژه در محافل صنعتی بخواهی کلمه‌ای بگویی که اولش با «پ» شروع بشود, هنوز کلمه تمام نشده در گوش‌ها چیزی دیگری پیچیده است. در حقیقت چیزی که گفته می‌شود با چیزی که شنیده می‌شود فاصله معناداری پیدا می‌کند. البته نکته دیگری هم این «پراید» دارد و آن اینکه واژه‌ای است که جایگزین «خودرو» هم شده است.
مثلاً دیده شده که مدیر عامل گروه سایپا گفته که: «پس از برجام و رفع تحریم‌ها تولید خودرو از ۸۰۰ خودرو در روز به ۲۵۰۰ خودرو رسید.» اما تحلیل‌گران در تفسیر این سخن با جابجایی واژه «خوردو» با «پراید» چنین تیتر زدند که: «تولید سه برابری پراید در دوران پسابرجام!»
«پراید» موجودی است که در دامن صنعت خودروسازی ایران پرورش یافته است. این موجود محصول نوعی نگاه استراتژیک به صنعت خودروسازی ایران طی سه دهه گذشته بود, نگاهی که باور داشت صنعت خودرو با قطع ارتباطات بین‌المللی خود توان سرپا ماندن و ادامه یک زندگی غبراغ را دارد؛ واقعیت این است که امروزه «پراید» با تمام دستاوردهایش دیگر موجودی نیست که حیاتش به دلخواه این و آن وابسته باشد. سرنوشت این موجود در دست مصرف کنندگانش قرار دارد.
درست مثل سایر پدیده‌های اقتصادی دیگر, این مردم هستند که باید با تقاضای خودشان به تولید کنندگان پیام مشخص ارسال كنند.
اگر بخواهیم از تجربه «پراید» درس مشخص برای آینده صنعت خودروی ایران بگیریم آن درس در آسان‌ترین شکل‌اش چنین به ما می‌آموزد: هیچگاه با دستور به صنعت نگویید که چه چیزی را تولید کند، هیچگاه با دستور نخواهید که قیمت کالایی در عرصه بازار تعیین گردد و هیچگاه با دستور هم نخواهیم که کالایی را از بازار حذف کنیم. به قواعد اقتصادی باور داشته باشیم این قواعد چنین نظام یافته‌اند که در نهایت به صرف و صلاح مردم عمل خواهند کرد.
*کارشناس خودرو
مثلاً دیده شده که مدیر عامل گروه سایپا گفته که: «پس از برجام و رفع تحریم‌ها تولید خودرو از ۸۰۰ خودرو در روز به ۲۵۰۰ خودرو رسید.» اما تحلیل‌گران در تفسیر این سخن با جابجایی واژه «خوردو» با «پراید» چنین تیتر زدند که: «تولید سه برابری پراید در دوران پسابرجام!»
«پراید» موجودی است که در دامن صنعت خودروسازی ایران پرورش یافته است. این موجود محصول نوعی نگاه استراتژیک به صنعت خودروسازی ایران طی سه دهه گذشته بود, نگاهی که باور داشت صنعت خودرو با قطع ارتباطات بین‌المللی خود توان سرپا ماندن و ادامه یک زندگی غبراغ را دارد؛ واقعیت این است که امروزه «پراید» با تمام دستاوردهایش دیگر موجودی نیست که حیاتش به دلخواه این و آن وابسته باشد. سرنوشت این موجود در دست مصرف کنندگانش قرار دارد.
درست مثل سایر پدیده‌های اقتصادی دیگر, این مردم هستند که باید با تقاضای خودشان به تولید کنندگان پیام مشخص ارسال كنند.
اگر بخواهیم از تجربه «پراید» درس مشخص برای آینده صنعت خودروی ایران بگیریم آن درس در آسان‌ترین شکل‌اش چنین به ما می‌آموزد: هیچگاه با دستور به صنعت نگویید که چه چیزی را تولید کند، هیچگاه با دستور نخواهید که قیمت کالایی در عرصه بازار تعیین گردد و هیچگاه با دستور هم نخواهیم که کالایی را از بازار حذف کنیم. به قواعد اقتصادی باور داشته باشیم این قواعد چنین نظام یافته‌اند که در نهایت به صرف و صلاح مردم عمل خواهند کرد.
*کارشناس خودرو
رفیقدوست با تأکید بر نقش موثرآیت الله هاشمی در انقلاب، روایتی از ماجرای رد صلاحیت آن مرحوم در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 ارائه کرد.
به گزارش ایسنا، محسن رفیقدوست طی سخنانی در مراسمی که به مناسبت آغاز دهه فجر در مدرسه رفاه برگزار شد، گفت: من در سال 92 خدمت آیت‌الله هاشمی رسیدم و ایشان در رابطه با حضور در انتخابات گفتند که من اگر هم در انتخابات ثبت‌نام کنم کارهایی کردم و حرف‌هایی زدم که تأیید صلاحیت نمی‌شوم و من هم گفتم اتفاقاً خدمت شما رسیدم تا بگویم که کاندیدا نشوید.
وی ادامه داد: چند روز بعد در منزل بودم که خبر ثبت‌نام ایشان را شنیدم و فردای آن روز پیش ایشان رفتم و ایشان گفتند که آیا قبول داری من مجتهدم؟ بعد هم گفتند که تکلیف شرعی بر گردن من گذاشته شد و چاره‌ای جز ثبت‌نام نداشتم که برای نمونه نامه پدر سه شهید را نشانم دادند.
رفیقدوست خاطرنشان کرد: آیت‌الله هاشمی گفتند که برای برداشتن این تکلیف شرعی یا مقام معظم رهبری باید دستور رسمی بدهد، یا شورای نگهبان رد صلاحیت کند و یا ملت به من رأی ندهد. نهایتاً فردای روز رد صلاحیت ایشان خدمت آیت‌الله هاشمی رسیدم و ایشان در رابطه با این موضوع بشاشیت داشت.
این فعال سیاسی همچنین تصریح کرد: در رحلت این ابرمرد هیچ کس در ایران اسلامی به اندازه مقام معظم رهبری تنها نشد چون ایشان دوستی بهتر از آیت‌الله هاشمی نداشته و اکنون نیز پیدا نمی‌کند و من به همه آنهایی که نفهمیده یا فهمیده در این رابطه اهانت و جسارت کردند توصیه می‌کنم که استغفار کنند.
وی همچنین به خاطراتی از زمان مسئولیت آیت‌الله هاشمی در زمان جنگ تحمیلی اشاره کرد و گفت: آقای هاشمی موشک را به این کشور آورد و در آن زمان من را مسئول آوردن موشک از لیبی و سوریه کرد و گفت که بدون موشک به کشور برنگردم.
رفیقدوست همچنین تصریح کرد: خاطره‌ای نیز تعریف می‌کنم که تاکنون هیچگاه مطرح نشده و آن این که در آن زمان قرار شد ما یک ناو آمریکایی را به ته دریا بفرستیم و در حال ساخت وسیله‌ای برای این کار بودیم. اما آیت‌الله هاشمی در حالی که بیشتر از ساخت وسیله انجام شده بود، ما را از این کار منع کرد و دو سال پیش به من گفت که واقعاً اگر آن روز آن کار را انجام می‌دادیم اکنون وضع کشور چگونه بود؟ که این نشان از سیاستمداری ایشان دارد.
راننده امام خمینی (ره) از در روز 12 بهمن در ادامه، اظهار کرد: امروز سی و نهمین سالروز ورود امام (ره) به کشور است که من هر سال در این روز از حال طبیعی خارج می‌شوم.
وی افزود: در آن روز فشار زیادی بر ما بود به طوری که احمدآقا در مسیر بهشت زهرا (س) بیهوش شدند و خود من هم که آدم سخت‌جانی هستم وقتی که امام (ره) به هلی کوپتر رفتند بیهوش شدم اما حالت امام (ره) حتی یک لحظه تغییرن کرد به طوری که من و احمدآقا گاهی می‌ترسیدیم چرا که ماشین از همان میدان فرودگاه از کنترل من خارج شد و اختیار فرمان را نداشتم اما امام (ره) مدام لبخند می‌زدند و می‌گفتند که آرام باشید.
رفیقدوست همچنین تأکید کرد: امام راحل فقط و فقط ملت را قبول داشتند و اعتقادی به هیچ حزب، گروه و دسته‌ای نداشته و فقط می‌گفتند که ملت هرچه بگوید همان است.
وی ادامه داد: چند روز بعد در منزل بودم که خبر ثبت‌نام ایشان را شنیدم و فردای آن روز پیش ایشان رفتم و ایشان گفتند که آیا قبول داری من مجتهدم؟ بعد هم گفتند که تکلیف شرعی بر گردن من گذاشته شد و چاره‌ای جز ثبت‌نام نداشتم که برای نمونه نامه پدر سه شهید را نشانم دادند.
رفیقدوست خاطرنشان کرد: آیت‌الله هاشمی گفتند که برای برداشتن این تکلیف شرعی یا مقام معظم رهبری باید دستور رسمی بدهد، یا شورای نگهبان رد صلاحیت کند و یا ملت به من رأی ندهد. نهایتاً فردای روز رد صلاحیت ایشان خدمت آیت‌الله هاشمی رسیدم و ایشان در رابطه با این موضوع بشاشیت داشت.
این فعال سیاسی همچنین تصریح کرد: در رحلت این ابرمرد هیچ کس در ایران اسلامی به اندازه مقام معظم رهبری تنها نشد چون ایشان دوستی بهتر از آیت‌الله هاشمی نداشته و اکنون نیز پیدا نمی‌کند و من به همه آنهایی که نفهمیده یا فهمیده در این رابطه اهانت و جسارت کردند توصیه می‌کنم که استغفار کنند.
وی همچنین به خاطراتی از زمان مسئولیت آیت‌الله هاشمی در زمان جنگ تحمیلی اشاره کرد و گفت: آقای هاشمی موشک را به این کشور آورد و در آن زمان من را مسئول آوردن موشک از لیبی و سوریه کرد و گفت که بدون موشک به کشور برنگردم.
رفیقدوست همچنین تصریح کرد: خاطره‌ای نیز تعریف می‌کنم که تاکنون هیچگاه مطرح نشده و آن این که در آن زمان قرار شد ما یک ناو آمریکایی را به ته دریا بفرستیم و در حال ساخت وسیله‌ای برای این کار بودیم. اما آیت‌الله هاشمی در حالی که بیشتر از ساخت وسیله انجام شده بود، ما را از این کار منع کرد و دو سال پیش به من گفت که واقعاً اگر آن روز آن کار را انجام می‌دادیم اکنون وضع کشور چگونه بود؟ که این نشان از سیاستمداری ایشان دارد.
راننده امام خمینی (ره) از در روز 12 بهمن در ادامه، اظهار کرد: امروز سی و نهمین سالروز ورود امام (ره) به کشور است که من هر سال در این روز از حال طبیعی خارج می‌شوم.
وی افزود: در آن روز فشار زیادی بر ما بود به طوری که احمدآقا در مسیر بهشت زهرا (س) بیهوش شدند و خود من هم که آدم سخت‌جانی هستم وقتی که امام (ره) به هلی کوپتر رفتند بیهوش شدم اما حالت امام (ره) حتی یک لحظه تغییرن کرد به طوری که من و احمدآقا گاهی می‌ترسیدیم چرا که ماشین از همان میدان فرودگاه از کنترل من خارج شد و اختیار فرمان را نداشتم اما امام (ره) مدام لبخند می‌زدند و می‌گفتند که آرام باشید.
رفیقدوست همچنین تأکید کرد: امام راحل فقط و فقط ملت را قبول داشتند و اعتقادی به هیچ حزب، گروه و دسته‌ای نداشته و فقط می‌گفتند که ملت هرچه بگوید همان است.
