ایلنا از آذربایجان غربی گزارش می دهد:
نیروهای مرزبانی قانون تیر را رعایت نمی کنند/ از راه‌های قانونی موضوع کشته شدن برادرم را پیگیری می‌کنم/ امید سرپناهی برای فرزندانش نداشت۸-مهر-۱۴۰۰
کشتار کولبران در نوار غربی کشور گویا خیال پایان یافتن ندارد و مدام شاهد یتیم شدن کودکانی هستیم که با کشته شدن پدران شان معلوم نیست چه سرنوشت تلخی در انتظار این کودکان بی سرپناه است. حتی اگر این افراد کالای قاچاق هم وارد کنند سزای آنها مرگ نیست و قانون جزایی غیر از مرگ برای آنها در نظر می گیرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بارها در مورد مشکلات کولبران گزارش نوشتیم و اطلاع رسانی کردیم اما دریغ از گوش شنوایی برای دردهای مردم مرز نشین کشور که اکثرا هیچ منبع درآمدی ندارند و در تنگنای معیشتی به سر می برند و چاره‌ای بجز کولبری برای شان باقی نمی ماند. به قول عثمان مزین وکیل پایه یک دادگستری و فعال اجتماعی "ما اخبار کشته شدن کولبران را می شنویم و این اخبار جزو رویدادهای طبیعی هر روز زندگی مان شده و می دانیم داغ سنگین کشته شدن این افراد خیلی زود فروکش و حافظه جمعی آن را به دست فراموش می‌سپارد. اما این داغ برای فرزندان و خانوادهای شان هر روز تازه تر می‌شود".
یکشنبه هفته گذشته نیز در شهرستان سردشت امید محمد زاده پدر 3 فرزند به همراه برادر و تعدادی دیگر از کولبران در منطقه مرزی مورد هدف گلوله از جانب نیروهای هنگ مرزی قرار گرفتند که امید کشته شد.
نیروهای مرزبانی قانون تیر را رعایت نمی کنند
هیوا برادر امید محمدزاده درباره کشته شدن برادرش به خبرنگار ایلنا، گفت: ساعت یک و چهل و پنج دقیقه بامداد یکشنبه بیست و هشتم شهریور ماه سالجاری برادرم که چهل ساله و پدر سه فرزند 3، 5 و 12 ساله بود از شهر ربط از توابع شهرستان سردشت که برای کولبری عازم کشور عراق بود در ارتفاعات روستای دولبی و در خاک ایران قبل از ورود به عراق مورد اصابت گلوله نیروی مرزبانی قرار گرفت.
وی مدعی شد: البته شلیک به کولبران در مناطق مرزی غرب کشور دارای سابقه است. چرا که بیشتر نیروهای مرزبانی قانون تیر را رعایت نمی کنند و ماموران و سربازان در هنگ های مرزی آموزش‌های لازم را نمی بینند. هر کسی را در مرز تهدید تلقی می کنند و با شلیک گلوله زخمی یا می کشند.
برادر مرحوم محمد زاده عنوان کرد: گلوله به زانوی امید اصابت کرده و از ران گذشته و در لگن گیر می کند و شریان اصلی وی را قطع کرده که دچار خونریزی شدید می شود. امید بعد از تیرخوردن با ما تماس گرفت و تا رسیدن ما به محل حادثه همراهانش وی را از منطقه سخت گذر پایین آورده بودند که بلافاصله با اورژانس 115 تماس گرفتیم و در روستای دولگرم مستقر شدیم. برادرم کاملا بیهوش بود و هر از گاهی ناله می کرد. به رغم تلاش های اورژانس 115 برادرم فوت کرد.
وی گفت: پیکر برادرم را به بیمارستان منتقل کردیم که آنها هم برای احیای وی تلاش کردند که در نهایت فوت امید توسط پزشک تایید شد. بعد از این اتفاق به پلیس شکایت کردیم که اعلام کردند جسد باید توسط پزشکی قانونی کالبد شکافی و گلوله از بدنش خارج و ضمیمه پرونده شود. با مجوز دادستانی جنازه برادرم را به پزشکی قانونی میاندوآب منتقل کردیم و بعد از ظهر همان روز گلوله را خارج و جنازه را به خاک سپردیم.
محمد زاده ادامه داد: قطعا از راه‌های قانونی موضوع کشته شدن برادم را پیگیری خواهیم کرد. به امید در حالی تیر اندازی شده که مسلح نبوده است.
امید حتی سرپناهی برای فرزندانش نداشت
وی اضافه کرد: برادرم کولبر بود و برای امرار معاش خانواده‌اش این کار را با تمام سختی انجام می‌داد. برادرم حتی خانه و سرپناهی هم برای فرزندانش نداشت نه تنها وی بلکه تمامی کولبران با این مشکلات مواجه اند.
محمد زاده عنوان کرد: برادرم مجید هم شب حادثه با وی بود که در منطقه از ترس کشته شدن متواری و خودش را مخفی کرده بود. صبح حادثه از نیروهای هنگ مرزی خواستیم امان بدهند که برادرم از کوه پایین بیاید. در این منطقه دوربین مدار بسته و جاده‌ای وجود ندارد. پلیس مرزی حاکم مطلق در منطقه است و هرکاری که بخواهند می کنند.
وی گفت: سردشت بالاترین سرانه افراد تحت تکفل کمیته امداد را بین 17 شهرستان استان دارد.
وقتی شرایط شغلی فراهم نیست...
رئیس شورای شهر سردشت نیز در این باره به خبرنگار ایلنا، گفت: چند روز پیش در سالن اجتماعات شورا با معتمدین سردشت جلسه ای در این باره برگزار کردیم و به زودی نیز جلسه‌ای با نهادهای امنیتی، انتظامی و مرزبانی برگزار می‌کنیم و دلیل این اتفاقات را در مرز جویا می‌شویم که وقتی شرایط شغلی در این شهرستان فراهم نیست مردم به جز کولبری چه کاری می‌توانند بکنند؟ در سال 67 جنگ تمام شد ولی در سردشت به دلیل مرزی بودن در سال 75 پایان جنگ را اعلام کردند. یعنی ما 8 سال به دلیل اینکه احزاب و گروهک های ضد انقلاب در منطقه بودند بیشتر درگیر جنگ بودیم. و سردشت حتی توسط دشمن بمباران شیمیایی و کشته و مجروح داد. اما بعد از جنگ هیچگونه خدماتی را به لحاظ زیرساختی به شهرستان سردشت ارائه ندادند که بشود کسب و کار و وضعیت معیشتی مردم این شهرستان را بهبود بخشید.
لقمان رستمی افزود: سردشت به دلیل شرایط جغرافیایی که دارد زیر ساخت‌های راه‌های ارتباطی‌اش با دیگر شهرهای استان بسیار نامناسب است که رفت و آمد مردم این شهرستان را برای کار در مناطق دیگر بسیار سخت کرده است و مجبورند برای تامین معیشت شان از مرز و کولبری استفاده کنند که در این راه افرادی هم کشته می شوند.
رئیس شورای شهر سردشت تصریح کرد: بنا بر اعلام مقامات هنگ مرزی کولبر کسی است که در یک پایانه رسمی مرزی در طول روز بار بیاورند که هنوز این معبر رسمی در شهرستان سردشت برای کولبران مشخص نشده است. قبلا دو معبر مرزی به نام های "اشکان" و "قاسم رش" بود که در حال حاضر آنها را نیز بسته‌اند.
رستمی عنوان کرد: قبلا مردم با قاطر از کشور عراق کالا را از معابر مرزی حمل می‌کردند که کولبری نبود یا به حداقل رسیده بود. ولی بعد از اینکه این 2 معبر "اشکان" و"قاسم رش" را بستند دوباره کولبری افزایش یافت. بسیاری از افراد که در این مسیر کشته می‌شوند، اشرار، گروهک‌های ضد دولتی و قاچاقچی نیستند. کولبران از راه‌های سخت گذر، رفت و آمد می‌کنند و اینها کسانی هستند که برای تامین امرار معاش خانواده‌هایشان کالا وارد می‌کنند، پدرانی هستند که برای تامین مایحتاج فرزندان شان قدم به این مسیرهای پرخطر می‌گذارند.
وی بیان کرد: شهرستان سردشت را به لحاظ اقتصادی می‌توان به 3 طبقه تقسیم کرد که یک طبقه کارمند و حقوق بگیر دولت هستند. طبقه دوم خرده تجار مغازه دارند و طبقه سوم هیچ گونه درآمدی ندارند و مجبورند در کوره‌های آجر پزی کارگری کنند و یا به عنوان کارگر فصلی در باغات و زمین‌های کشاورزی دیگر مناطق کار کنند و یا تن به کولبری بدهند. وضعیت کشاورزی هم در سردشت به دلیل پوشش جنگلی بلوط، زمین کشاورزی زیادی ندارد که مردم بتوانند از این طریق امرار معاش کنند.
رئیس شورای شهر سردشت ادامه داد: قتل‌های ناموسی و خودکشی تا حدودی در این شهرستان نتیجه شرایط نامناسب اقتصادی مردم است. متاسفانه تضاد طبقاتی بیشتر شده، مخصوصا در مناطق مرزی که یا اداری، خرده تجار و اکثرا زیر خط فقرند طبیعتا مسائلی مانند خودکشی فساد و فحشا زیاد می شود. تا زمانی که زیر ساخت های اقتصادی و معیشتی مردم اینجا مناسب نباشد آسیب‌هایی مانند خودکشی و قتل های ناموسی هم وجود خواهد داشت.
وی اضافه کرد: در اوایل انقلاب که جنگ و گروهک‌های مختلف در سردشت بودند اما منطقه از لحاظ تجارت مرزی آزاد بود. مردم کالا وارد می‌کردند و فقط کالای ممنوعه وارد نمی‌شد. در سال 84 سپاه دو بار معبر "قاسم رش" را باز کرد و مردم درآمد خوبی در این مرز داشتند و مجبور به کولبری و کارگری در کوره‌های آجر پزی نبودند.
رئیس شورای شهر سردشت ادامه داد: سردشت بیشترین نوار مرزی را با اقلیم کردستان عراق و زیرساخت های مناسبی برای تبدیل شدن به یک منطقه آزاد اقتصادی را دارد. از سردشت تا اربیل عراق اگر به منطقه آزاد تجاری تبدیل شود تقریبا 3 ساعت راه است. در حالی که اگر از پیرانشهر بخواهند تردد کنند از لحاظ زمانی طولانی تر و هزینه بر است. دومین گزینه برای بهتر شدن شرایط اقتصادی سردشت بحث گردشگری است چرا که زیر ساخت های لازم را به لحاظ جنگلی و آبشارها را دارد.
نیاز به کارخانه برای صنعتی شدن انگور سردشت
رستمی گفت: سردشت بهترین انگور سیاه دنیا را دارد ولی متاسفانه در این شهرستان هیچگونه کارخانه‌ای که به صورت صنعتی آبمیوه تولید کند را نداریم. سردخانه‌ای هم وجود ندارد بخش خصوصی شهرستان هم توان مالی که سرخانه احداث کنند را ندارد. دلال‌ها انگور سیاه و سماغ را به کم ترین قیمت از کشاورزان خریداری و در دیگر مناطق توزیع می کنند.
فرماندار سردشت هم در ادامه به خبرنگار ایلنا گفت: هنگ مرزی درباره این حادثه به ما اعلام کرد بامداد یکشنبه هفته گذشته بیست و هشتم شهریور ماه در ارتفاعات زردکه امید محمد زاده با تعدادی دیگر در هنگام ورود به خاک کشور از ناحیه پا با شلک یک گلوله زخمی و متاسفانه تا رسیدن وی به بیمارستان فوت کرد.
اقصی نخشی پور ادامه داد: به نقل از فرمانده هنگ مرزی این فرد حامل 30 بطری مشروبات الکلی بوده و در حریم خط قرمز مرز بین دولبی و ارتفاعات لک لک در منطقه ای به نام زرکه این اتفاق افتاده است. گزارش را به مسئولان قضایی استان ارسال کرده‌ام. از اینکه این اتفاق افتاده بسیار ناراحتم ولی حریم مرز هم تابلو نصب شده و هم اعلام شده که ورود افراد ممنوع است و به افرادی که در نوار مرزی رفت و آمد می‌کنند کولبر نمی‌گویند و هنگ مرزی به آنها قاچاق بر می‌گوید.
نخشی پور افزود: برای بازگشایی معابر مرزی شهرستان سردشت مدام جسله برگزار می‌کنیم که تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم که البته مقصر ما نیستیم، مقامات عراقی به هیچ وجه قبول نمی‌کند که این مرز مشترک بازگشایی شود. تنها بازارچه "گیله" مرز رسمی است. عراق از بازگشایی معابر مرزی سردشت امتناع می‌کند. حتی در این باره با سرکنسول ایران در عراق هم صحبت کردیم که این موضوع را پی گیری کنند که البته پیگیر هستند ولی تاکنون به نتیجه ای نرسیده‌اند. بارها با دعوت از مقامات عراقی به ایران از آنها خواسته‌ایم که بازارچه "اشکان" را راه اندازی کنند که مردم مشغول به کار باشند. چرا که تنها ظرفیت اقتصادی سردشت بازارچه های "اشکان" و "قاسم رش" است که عراق موجب تعطیلی آنها شد. فقط بازارچه "گیله" را داریم که صادرات بسیار در این معبر شکل می‌گیرد اما واردات یا نداریم و یا بسیار کم صورت می‌گیرد.
گزارش: مریم بازوند
