انتقادات گسترده از تیتر یک «شهروند» و دفاعیات سردبیر روزنامه

 انتقادات گسترده از تیتر یک «شهروند» و دفاعیات سردبیر روزنامه   8 آذر -97
دررژیم بحران ساز ولایت فقیه که  به شدت درگیر جنگ قدرت  وثروت باندی و جناحی  است به آسانی هرموضوع ساده وپیش پاافتاده ای تبدیل به بهانه انتقادی ومتهم کردن رقبا و بحران آفرینی های زنجیر ه ای می شود.
تهران- ایرناپلاس- انتشار یک گزارش با عنوان «ازدواج ناگهانی خمینی جوان» در روزنامه ارگان سازمان هلال احمر واکنش‌های متفاوتی را به همراه داشته است.
انتشار خبر ازدواج یا بچه‌دار شدن چهره‌های مطرح یا سلبریتی در همه جای جهان جذابیت و البته مخاطب دارد. اقدام روزنامه شهروند را می‌توان از جهات مختلف بررسی کرد. اینکه این خبر چقدر برای رفتن به صفحه اول روزنامه سازمان هلال احمر مناسب بوده است. اینکه اصلا احمد خمینی جوان سلبریتی است یا خیر؟ اینکه این روزنامه از بودجه بیت‌المال برای انتشار این گزارش استفاده کرده است یا خیر؟

*
نوه حدادعادل در همشهری
اما این اتفاق پدیده تازه‌ای نیست. بهمن 93، شهاب مرادی که آن زمان رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری بود در نیم تای اول روزنامه همشهری، تولد نوه دکتر حداد عادل را تبریک گفته بود. گفتنی است در آن زمان هزینه درج آگهی یک کادره در صفحه اول روزنامه همشهری مبلغی حدود 4 میلیون و 800 هزار تومان بود. هر دو طرف نسبت به این اتفاق توضیحاتی دادند اما همچنان در ذهن و قلب بسیاری از مردم این آگهی مانده است.

*
مجالی برای تسویه حساب
تمام واکنش‌ها به انتشار این گزارش البته رسانه‌ای و فنی نبود. برخی رسانه‌های اصولگرا این اتفاق را محملی دانستند برای حمله به بیت امام راحل و مشخصا سیدحسن خمینی. برخی دیگر نیز به سازمان هلال احمر و در نهایت دولت حمله کردند که چرا وقتی در کرمانشاه زلزله آمده است باید مطلب صفحه اصلی روزنامه این سازمان ازدواج یک چهره سیاسی باشد؟ اما نکته جالب این است که اکثر این رسانه‌ها در زمان انتشار آگهی تبریک شهاب مرادی سکوت کرده بودند.
*
توضیحات قانع‌نکننده
توضیحات مدیر مسئول و سردبیر روزنامه شهروند را هرچه بیشتر خواندیم کمتر قانع شدیم. اینکه گفته می‌شود برای ایجاد فضای امید و نشاط در کشور این گزارش را منتشر کردیم، برای ایجاد شادی و نشاط شنونده مناسب‌تر است تا اقناع او. کاش بجای این همه توضیح در نیم تای پایین صفحه اول روزنامه‌ای که در اکثر سازمان‌ها و مکان‌ها بصورت رایگان توزیع می شود بابت این اتفاق عذرخواهی می‌شد.
جذب مخاطب، خودشیرینی یا استفاده از بیت‌المال؟ جواب هر چه باشد نتیجه نشان داده است که مردم، فارغ از اینکه موضوع این گزارش‌ها از کدام طیف سیاسی باشند، تمایلی به چنین مطالبی ندارند و حتی آن را پس می‌زنند.سردبیر روزنامه البته از اقدام خود دفاع می‌کند. گفت و گوی ایرناپلاس با او را بخوانید.سیامک رحمانی؛ سردبیر روزنامه شهروند:
*
احمد خمینی سلبریتی است، پس می‌تواند عکس یک شود

ایرناپلاس: در این 24 ساعت که از زمان انتشار گزارش ازدواج احمد خمینی گذشته، جریانهای مختلفی به آن واکنش نشان دادند. مایلم از منظر حوزه رسانه‌ای درباره این موضوع صحبت کنیم. بعضی‌ها این اتفاق را مجالی برای حمله به بیت امام دانستند و دنبال بهانه هستند. برخی هم دنبال هجمه به دولت هستند و شهروند هم که برای هلال‌احمر است. اما من از لحاظ فنی و رسانه‌ای می‌پرسم این شخص و رویداد در این جایگاه قابلیت تبدیل به عکس یک روزنامه شهروند را داشته است؟
رحمانی: اگر ما یک شخص بی‌ارتباط و بی‌اهمیت را زده بودیم، مثلا یک بازیکن معمولی فوتبال را، ممکن بود کسی جایی نکته‌ای را مطرح کند و بگذرد. اما اینکه این همه واکنش بودجود آمد و همچنان واکنش‌ها ادامه دارد و برای مخاطب و رسانه‌ها ارزش این را دارد که واکنش به آن نشان دهند، نشان می‌دهد او، آدمی است که حولش نظر وجود دارد. درباره‌اش سلیقه وجود دارد؛ یک عده آن را می‌پسندند و یک عده هم آن را نمی‌پسندند و معتقدند نباید به آن پرداخت. یک عده معتقدند به دلایل سیاسی و خانوادگی باید به آن انتقاد و حمله کرد، اینها باعث شده که چنین فضایی به وجود بیاید. در غیر این صورت اگر خبری را درباره اینکه بذری کشف شده، یک بذر برنج پربازدهی دانشمندان ایرانی عمل آوردند، در صفحه یک می‌زدیم، به نظر شما این بازتاب می‌یافت؟ کسی انتقادی می‌کرد؟ مطلب بی‌ربطی هم بود. به نظرم مناسب تیتر یک و صفحه یک شدن نیست.
چرا حالا می‌گویند به آقای سیداحمد خمینی نباید بپردازیم. ما اگر خبر ازدواج یک بازیکن جوان والیبال را تیتر یک می‌کردیم، به نظر شما چه اندازه به ما انتقاد می‌شد؟ خیلی کم. چرا سیداحمد خمینی تا این اندازه بازتاب دارد؟ شاید چون تکه ای از پازل او را می‌بینند و ما هم در همان پازل او را می‌بینیم. به همه این دلایل ایشان یک سلبریتی و کاملا مورد توجه افکار عمومی است. اینکه دارند به او توهین می‌کنند، یا می گویند اهمیت ندارد و نباید می‌پرداختید، به همه این دلایل ایشان یک سلبریتی مورد توجه است. در اینستاگرام نیم میلیون فالور دارد.حالا یک عده واکنش منفی نشان داده بودند. واکنش منفی نشان دادن به آن معنی نیست که آن آدم رسانهای یک انسان بی‌هویت است. همانطوری که شما با وجود همه امواج منفی و احساسات منفی که نسبت به شخصی مثل تتلو وجود دارد، نامزد ریاست جمهوری در کنارش عکس می‌گیرد. از نظر تبعاتی که برای آن آدم داشت و اینکه رای نداشت و چقدر اشتباه بود. او در جا و وقت مناسب کنار تتلو ننشسته بود، اما گفتن اینکه تتلو آدم بی‌اهمیتی است، درست نیست. البته نمی‌شود تتلو را با احمد خمینی مقایسه کرد. او تمام سابقه‌اش پر از نقد است. به این خاطر بود که بیشتر مورد نقد قرار گرفت. اگر نه آقای رئیسی این همه مورد نقد قرار نمی‌گرفت. ولی تشخیص اینکه این آدم رسانه‌ای است، تشخیص سختی نیست. بی بی سی چرا با تتلو مصاحبه می‌کند؟ نمی شود به بی‌بی‌سی گفت این آدم مهمی نیست، نسبت به آن انتقاد است پس نباید با وی مصاحبه کرد. اگر بی‌بی‌سی نوه رهبر طالبان را پیدا کند با او مصاحبه نمی‌کند؟ با او مصاحبه می‌کند.ایرناپلاس: موضوعیت مصاحبه بی‌بی‌سی با نوه رهبر طالبان متفاوت است. بحث من این است که جوابیه امروز شهروند مرا قانع نکرد. اینکه چون زلزله آمده ما سعی کردیم فضای نشاط و امید را به وجود آوریم. یعنی این را زده‌اید که اثرات ناامیدی سوء زلزله از بین رود؟
رحمانی: ماجرا این است که زلزله‌ای که آمده است، الان شما روزنامه‌ها را دیده‌اید. ما شب اول که زلزله آمد چاپ دوم رفتیم. تیتر یکمان هم عکسش را در گزارش نیم‌تای شهروند گذاشتیم. تنها روزنامه‌ای بودیم که چاپ دوم رفتیم، خب این یعنی توجه. روز بعدش هم روزنامه‌ها یکی دوتایشان در حد تیتر کوچک رفته بودند. فردای آن روز هم که دیروز باشد، باز دو یا سه روزنامه در حد تیتر کوچک رفته بودند. یک روزنامه‌ای به این بهانه بررسی کرده بود که در یک سال گذشته چه گذشته است در کرمانشاه. کاری که در دو هفته گذشته حداقل چهار یا پنج بار تیتر یکمان کرمانشاه بوده است. یعنی به کرات به مناسبت سالگرد اینکه آنجا چه شده و ما چه کردیم، به این پرداخته‌ایم.
در روزی که زلزله آمده، یک عده آمدند شلوغ کنند که آنقدر کشته داده. ما شب اولش تتیر یک رفتیم. روز دوم هم تیتر یک زلزله بوده است. ولی در کنارش یک موضوع دیگری را عکس یک کردیم. واقعا در هیچ سپهر روزنامه‌نگاری شما نمی‌توانید بگویید که الزاما تا هفت روز باید از خرابی‌ها بنویسی. تقریبا همه عکس‌هایی که از زلزله آمده بود دیدیم. حتی ما برای گزارشش عکس خوب نداشتیم. در زلزله هم اتفاق ویژه‌ای نیفتاده بود. یک هفته سیل آمد که ما تیتر یک کردیم. اگر روزنامه‌ها مهم است خب باید یکی دوتای آنها بپردازند. و الا تصوری به وجود می‌آید که روزنامه‌ای وجود دارد که باید همیشه تیترش سیل و زلزله باشد. قبلا هم شهروند اینگونه نبوده است.قبلا خود احمد خمینی چون استقلالی است روی جلد رفته. حالا کسی که استقلالی بودنش روی جلد می‌آید، ازدواجش که روی جلد می‌آید خیلی اتفاق پیچیده‌ای است؟ بنابراین این حاصل یک فضا و یک سری از دوستانی است که قبلا شهروند بوده‌اند و نسبت به آن یک علقه خاصی دارند که این باید به سلیقه ما برود. سلیقه شان هم این نیست که روزنامه خیلی ویژه و خواندنی باشد. روزنامه ما عمومی و «پاپیولار» است، دوستانی گفتند این با ژانر شهروند نمی‌خواند. این با ژانر هفت صبح شاید مناسب‌تر باشد. ما به عنوان یک روزنامه شهری دقیقا ژانرمان از هر روزنامه دیگری به هفت صبح نزدیک‌تر است. دوستان چون دنبال نمی‌کنند، انتقادی هم به آنها وارد نمی‌شود.ایرناپلاس: قیاس احمد خمینی و تتلو برای من همچنان قانع کننده نیست.
رحمانی: این بحث بحث رسانه‌ای است یعنی دارم موضوع را به عنوان سلبریتی بودن می‌بینم.ایرناپلاس: یعنی خاستگاه اینها مهم نیست؟
رحمانی: آن بحث دوم است. شما می‌گویید این آدم مشهور است یا مشهور نیست. مشهور بودن یک صفت است. آقای احمد خمینی همچنان برای من یک سلبریتی است. ولی اینکه می‌گویید خاستگاهشان چیست؟ بله خاستگاه هر کدامشان یک چیز است. بالاخره یک نفر سلبریتی ورزشی است، یک آدم مثبتی است. یک نفر هم سلبریتی ورزشی است اما آدم شروری است. ولی جفتشان سلبریتی هستند. من از نظر رسانه‌ای مثالی که زدم این بود که آقای احمد خمینی یک آدم مورد توجه و رسانه‌ای است و رسانه‌ها هم پرداختنشان به سلبریتی‌ها خیلی طبیعی است. بی‌بی‌سی فارسی چرا دو سه ساعت برنامه زنده ازدواج شاهزاده انگلیس را نشان می‌دهد. آیا خیلی اتفاق مهمی است؟ این به دردهای مردم می‌پردازد؟ باعث می‌شود اتفاقات جهانی تحت تاثیر قرار بگیرد؟ وقتی خواننده‌ای مثل پاشایی که دو آلبوم دارد، فوت می‌شود، این همه آدم به خیابان می‌آیند و بعد همه تحلیل می‌کنند که چرا باید این انسان این همه مورد توجه قرار گیرد. ولی در این که این فرد به عنوان خواننده گمنام در طول دو سال چون بیشتر به خاطر بیماریش مورد توجه قرار گرفته باشد و سلبریتی شده باشد، کسی تردیدی در آن ندارد. باید در قدم اول یک موردی را بپذیرید، کسی که مورد توجه است خب سلبریتی است. حالا می‌خواست خفاش‌شب باشد البته خب آن مفهوم دیگری دارد. خفاش شب سلبریتی نیست اما آدم رسانه‌ای است.

آقای تتلو سلبریتی است پاشایی هم سلبریتی است. احمد خمینی هم سلبریتی است. آقای صادق زیباکلام هم سلبریتی سیاسی هستند. از نظر محتوایی هیچ نسبتی با یکدیگر ندارند. اشتراکشان رسانه‌ای بودنشان است. این را اگر شما پذیرفتید، همه قواعد روزنامه‌نگاری می‌گوید که شهرت باعث جلب توجه می‌شود. در انگلیس شهرت توجه بی‌بی‌سی فارسی را جلب می‌کند. و سراغ شاهزاده و تتلو می‌رود و ما هم در ایران سراغ احمد خمینی می‌رویم. از نظر من این آدم مشهور بوده است، همچنان به نظر من یک اتفاق دیگر بیفتد، خب سحر قریشی هم خیلی مشهور است، ولی ازدواجش را من تیتر یک نمی‌کنم. چون فکر می‌کنم‌ وزن لازم را ندارد ولی احمدخمینی جایگاه و خانواده‌اش و همه توجهی که به آن می‌شود. فضای سیاسی که دورش است، او را با کسی مثل سحر قریشی متفاوت می‌کند.
گزارش از سیدمهدی موسوی تبار
*
اداره کل اخبار چندرسانه ای*ایرناپلاس*