مسکن، بازتاب سیاست‌های پولی و مالی ۶-آبان-۱۴۰۲
هادی حق شناس طی یادداشتی در شماره امروز آرمان ملی نوشت: وضعیت مسکن در اقتصاد ایران را باید از دو جنبه نگاه کرد. جنبه اول این اســت که هیچوقت معادل تقاضا، عرضه مسکن صورت نگرفته به عنوان مثال اگر همان حدود دو میلیون مسکن مهر را هم مثال بزنیم؛ تقریبا اگــر دوره دولت‌های نهم، دهم و همچنین یازدهم و دوازدهم و الان ســیزدهم را محاسبه کنیم، یعنی در طی تقریبا پنج دوره قبلی درنهایت شــاید حدود دو میلیون مســکن ساخته و عرضه شده. ســوال این است که آیا نیاز تقریبا دو دهه گذشــته این تعداد بوده و ما دو میلیون مسکن نیاز داشــتیم درحالی که به طور میانگین سالانه بین ششصد تا هفتصدهزار ازدواج صورت گرفته که نیاز به مسکن داشته. تقاضای مسکن از دو جهت است: یکی تعداد ازدواج‌هایی که صورت می‌گیرد و دوم، بافت‌های فرســوده‌ای که نیاز به بازسازی دارد و مسکن نو ساخته می‌شود و برآورد این است که سالانه یک میلیون مسکن برای عرضه نیاز است. ولی واقعیت مطلب این است که در سنوات گذشته چنین مسکنی ساخته نشده. به عبارت دیگر تقاضا وجود دارد، ولی عرضه متناسب با آن انجام نگرفته. حالا دلیل اینکه این عرضه صورت نگرفته، بخشی می‌تواند به دلیل مداخله بازار باشد و بخشی هم به دلیل اینکه فضای کسب و کار مفید نبوده تا مسکن عرضه شود. ولی از همه این‌ها که بگذریم به همین آماری که مرکز آمار داده استناد کنیم؛ گفته شده که قیمت هر متر مسکن در تهران حدود ۸۰ میلیون تومان است، سوال این است که به عنوان مثال یک واحد، ۶۰، ۷۰ متری که حدود پنج میلیارد تومان قیمت دارد چه تعداد خانوار‌ها می‌توانند چنین تقاضایی را داشته باشند؟ براساس محاسبات مختلفی که انجام شــده، تقریبا در ایران امید به خانه دار شدن با امید به زندگی تقریبا شبیه به هم یا نزدیک به هم شده؛ بنابراین درخصوص وضعیت مسکن یکی اخلالی است که در سمت دولت انجام شده و یکی هم سیاست‌های پولی و مالی است که به شدت سمت تقاضا را سرکوب و مایوس کرده یا تقاضا را حداقلی کرده. توان خرید مسکن حدود هر متری هشتاد میلیون تومان در تهران وجود ندارد. این عدم وجود تقاضا به این معنا نیست که نیاز نیست یا به این معنا نیست که مصرف کننده واقعی وجود ندارد بلکه نیاز است و تقاضا وجود دارد، اما قدرت خرید وجود ندارد. چون قیمت مسکن خیلی گران اســت و تقاضا هم وجود دارد، ولی قدرت خرید وجود ندارد، امروز این اختلال را در بازار مســکن می‌بینیم هم در موضوع اجاره بها می‌بینیــم هم در بحث افزایش قیمت مسکن می‌بینیم.به نظر میرسد اگر قرار است این مشکل حل بشود، یک ســمت آن اصلاح سیاست‌های پولی و مالی است. تا زمانی که تورم‌های، ۳۰، ۴۰ درصدی وجود دارد طبیعی اســت که برای خانوار‌ها به این راحتی با این دســتمزد‌هایی که دریافت می‌کنند، توان تامین مســکن مورد نیاز نخواهد بــود که از یک سمت سیاست‌های پولی و مالی است و از سمت دیگر هم به دلیل مداخله‌ای که دولت‌ها کردند و تصورشان این بوده که می‌توانند در خانه دار شدن موفق شوند، عملا اگر اسمش را بساز بفروش بگذاریم یا سازنده‌ها یا مردم هم خودشــان توان ساخت مسکن مورد نیاز خودشان را از دست داده اند.
