در گفت‌وگو با ایسنا اعلام شد
زمین برای میزبانی ۶۷P آماده می‌شود/دنباله‌دارها، بزرگترین اجرامی که به "هیچ چیز" نزدیکند!۱۱-آبان-۱۴۰۰
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران از نزدیک شدن یکی از دنباله‌دارها به زمین خبر داد و گفت: این دنباله‌دار در روزهای ۲۰ و ۲۱ آبان به نزدیکترین فاصله خود به زمین خواهد رسید و این شبها در زمینه صورت فلکی "دو پیکر" (جوزا) در شرق آسمان، حدود نیمه شب دیده می‌شود.
مهندس مسعود عتیقیT مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: دنباله‌داری که در سال ۱۹۶۹ میلادی (شهریور ۱۳۴۸ خورشیدی) توسط "چوریوموف" و "گراسیمنکو" از رصدخانه بخش اختر فیزیک آکادمی علوم قزاقستان کشف شد، با نام علمی "۶۷P" شناخته می‌شود؛ هر چند که نام عمومی این دنباله‌دار به اسم دو کاشف آن (چوریوموف-گراسیمنکو) نیز معروف شده است.
وی با اشاره به منشا این دنباله‌دار توضیح داد: هر چند "ابر اورت" (Oort cloud) در ورای منظومه خورشیدی، بیشتر منشا اثر دنباله‌دارها محسوب می‌شود، ولی ۶۷P که مدار آن توسط سیاره "برجیس" تغییر یافته، حدود ۶.۵ سال یک بار به گرد خورشید در گردش است و احتمالا منشا آن از کمربند سیارکی "کوئیپر" در ورای سیاره نپتون بوده است.
عکسی از این دنباله‌دار در آسمان در نزدیکی خوشه M۳۵
عتیقی زمان نزدیک شدن این دنباله‌دار به زمین را در ساعت ۴ و ۲۰ دقیقه بامداد جمعه ۲۱ آبان ۱۴۰۰ ذکر کرد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با تاکید بر اینکه این دنباله‌دار در بامداد جمعه ۲۱ آبان در فاصله ۶۱ میلیون کیلومتری زمین قرار می‌گیرد، اظهار کرد: طی این شبها در زمینه صورت فلکی "دو پیکر" در شرق آسمان حدود نیمه شب دیده می‌شود و تا ۱۹۳ سال دیگر یعنی سال ۱۵۹۳ خورشیدی به این مقدار به زمین نزدیک نخواهد شد.
مشخصات برای شناسایی دنباله دار
وی با اشاره به جزئیات ظاهری دنباله‌دار ۶۷ P گفت: این دنباله‌دار با قدر ۱۲ این شبها می‌درخشد و به مرور درخشان‌تر شده و تا قدر نزدیک به ۹ در کمترین فاصله با زمین، درخشان خواهد شد؛ به نحوی که طی این شبها با تلسکوپ‌های آماتوری قابل مشاهده بوده و در کمترین فاصله با زمین حتی با دوچشمی‌های نجومی امکان مشاهده این دنباله‌دار وجود دارد.
عتیقی تاکید کرد: امکان رصد دنباله‌دار ۶۷P با چشم غیرمسلح حتی در کمترین فاصله با زمین وجود نخواهد داشت.
این فعال حوزه نجوم آماتوری اضافه کرد: این دنباله‌دار با دور شدن مهر تابان و زمین، کم نورتر خواهد شد، بنابراین فرصت مغنتمی برای رصدگران دنباله‌دارها و پدیده‌های جذاب نجومی فراهم است که طی این شبها به ویژه در شبانگاه پنج‌شنبه ۲۰ آبان و بامداد جمعه ۲۱ آبان این دنباله‌دار را که شاید به اندازه دنباله‌دار "نئووایز" در سال گذشته پر نور نمی‌شود، رصد کنند، اما در هر حال این دنباله‌دار به نسبت درخشان و نزدیک به زمین در سال جاری خواهد بود.
سکونتگاه فعلی دنباله دار ۶۷P
مدیر انجمن نجوم آماتوری با بیان اینکه این جرم آسمانی اکنون بین مدار سیارات بهرام و برجیس (مریخ و مشتری) قرار دارد، گفت: این سیاره در حال نزدیک شدن به زمین است.
موقعیت این دنباله‌دار در آسمان این شبها در صورت فلکی دو پیکر (Gemini)
وی خاطر نشان کرد: این دنباله‌دار طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ توسط فضاپیمای "روزتا" متعلق به آژانس فضایی اروپا مورد مطالعه قرار گرفت و کشف ترکیبات آمینو اسیدها در هسته این دنباله‌دار که منجر به ساخت DNA می‌شود و همچنین ریزش بخشی از صخره سطح هسته کوچک این دنباله دار، طی سالیان اخیر بسیار خبرساز شده است.
ریزش بخشی از یک صخره در هسته این دنباله دار
پس از ریزش بخشی از یک صخره در هسته این دنباله دار
عتیقی اضافه کرد: صدها دنباله‌دار در اطراف منظومه خورشیدی ما در حال حرکت هستند که از هسته جامد متشکل از سنگ و یخ که به نسبت کوچک و کمتر از ۵۰ کیلومتر قطر دارد، به اضافه "گیسو" که از گازهای مختلفی چون "کربن"، "آمونیاک"، "متان" و ... تشکیل شده است، با نزدیک شدن به خورشید؛ ضمن افزایش قابل توجه سرعت دنباله‌دار (۱۳۵ هزار کیلومتر بر ساعت برای دنباله دار ۶۷P)، بخش سومی پشت آنها شکل می‌گیرد که به "دم" یا "دنباله" مشهور است.
هسته دنباله دار ۶۷P و فوران جت بخار از آن !
وی تاکید کرد: بدیهی است گازهای گیسو در "دم" نیز حضور داشته و بر اثر گرمای خورشید و همچنین اثرات خورشید بر گیسو، گازهای جدیدی در دنباله دیده می‌شود.
عتیقی، هر دنباله‌دار را دارای دو "دُم" توصیف کرد که یکی از آنها "دُم یونی" و دیگری "دُم غبار" است و ادامه داد: دنباله‌دار، گاها تا ده‌ها میلیون کیلومتر در فضا کشیدگی دارند؛ از این رو در تعریف دنباله‌دارها گفته می‌شود که بزرگترین اجرامی هستند که به "هیچ چیز" نزدیکند!
وی در این باره توضیح داد: این جمله به این معنا است که دنباله‌دارها اجرامی با حجم بسیار زیاد و جرم به نسبت کم هستند (چگالی کم).
غلط مصطلحی که برای دنباله‌دارها رایج است
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با اشاره به برخی نامگذاری‌های اشتباه برای دنباله‌دارها، گفت: اطلاق "ستاره" دنباله‌دار اشتباه مصطلحی است که در مورد این اجرام به کار می‌رود؛ چرا که این اجرام با وجود دنباله، دنباله‌دار هستند و در رده ستارگان محسوب نمی‌شوند تا با این نام غلط، معرفی شوند.
شارژ آسمانی با یک بار عبور نجومی
وی اظهار کرد: عبور دنباله‌دار از نزدیکی زمین و خورشید موجب شارژ ذرات به جا مانده از دنباله که دیگر همراه دنباله‌دار نمی‌روند، شده و عامل ایجاد بارش‌های شهابی که در ایران قدیم به آنها "شخانه" می‌گفتند، خواهد شد.
عتیقی دنباله‌دارهایی چون "هالی" در سال ۱۳۶۵، "هیل باب" در سال‌های ۱۳۷۵ و ۱۳۷۶ در نیمکره شمالی زمین و دنباله‌دارهای "مک نات" در سال ۱۳۸۶ و "لاوجوی" در سال ۱۳۹۰ در آسمان نیمکره جنوبی را از جمله دنباله‌دارهای شناخته شده و مشهور معاصر نام برد.
عتیقی یادآور شد: از نظر مداری نیز دنباله‌دارها به ۳ گروه تقسیم بندی می‌شوند. یک دسته از آنها "کوتاه دوره" با کمتر از ۲۰ سال دوره چرخش به گرد خورشید (همچون دنباله‌دار ۶۷P) و دسته دیگر "میان دوره" که بین ۲۰ تا ۲۰۰ سال گردش آنها به دور خورشید به درازا می‌انجامد (همچون دنباله‌دار مشهور هالی با حدود ۷۶ سال) است.
وی دسته سوم دنباله‌دارها را "بلند دوره" دانست که دوره تناوب آنها بیش از ۲۰۰ سال است و برخی از آنها ۴۵۰۰ و حتی درباره دنباله‌دار "نئووایز" که سال گذشته دیده شد، دوره تناوب آن به گرد خورشید ۶۷۰۰ سال بوده است.
