موضوع احیای برجام هیچ‌گاه مانند امروز پیچیده نشده بود

 علی بیگدلی در گفت‌وگو با ایلنا:

۹-مرداد-۱۴۰۱

یک تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل گفت: در آینده و در سپتامبر اگر وضعیت برجام به همین نحو باشد، قابل پیش بینی خواهد بود که قطعنامه تنبیهی علیه ایران صادر شود و پرونده ایران به شورای امنیت برود و در این صورت بدون نظر چین و روسیه تحریم‌ها مجددا برمی‌گردد و حتی ممکن است پرونده به ذیل فصل هفتم منشور برود اما معتقدم غرب نمی‌خواهد از این آخرین حربه حداقل در مقطع فعلی استفاده کند.

علی بیگدلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی پاسخ احتمالی ایران و ایالات متحده به پیش‌نویس پیشنهادی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای احیای برجام و در پاسخ به این سوال که آیا اروپا با علم بر اینکه پاسخ تهران به این پیشنهاد مثبت نخواهد بود در تلاش است تا به بازی مقصرنمایی خود سرعت ببخشد، گفت: معتقدم پیشنهادهای آقای جوزپ بوررل نمی‌تواند تغییرات اساسی در انتظارات ایران بدهد. سطح انتظارات ایران از مجموعه برجام بالاتر است و همین امر باعث می‌شود تا عدم پذیرش پیشنهاد از سوی ایران قابل پیش‌بینی باشد. در این فضا آمریکایی‌ها ناچار هستند تا حدود زیادی در برابر خواسته‌های ایران از خود نرمش نشان دهند. با این حال اگر تقاضای اصلی ایران این باشد که سپاه از زیر بار تحریم‌ها رها شود امر محالی برای جو بایدن خواهد بود چراکه رئیس‌جمهور آمریکا هم زیر بار فشار حزب خودش است و هم فشار جمهوری خواهان و اجازه چنین کاری را به بایدن نمی‌دهند اما گویا ایران مصر است که به این خواسته خود جامه عمل بپوشاند. 

وی ادامه داد: تیم مذاکره کننده فعلی ایران که پیش از این مذاکرات هم دل خوشی از برجام نداشت، حالا برای اینکه برخی مخالفان داخلی برجام را همراه کند، خواهان حذف تحریم‌های سپاه است. در این برهه البته ایران از امتیازات بالایی در خصوص غنی‌سازی برخوردار شده است و همچنین امروز غرب نیاز بالایی به انرژی ایران دارد که در صورت توافق می‌توانیم سالانه ۵ میلیارد دلار صادرات نفت به غرب داشته باشیم.

وی افزود: نباید نقش روسیه را در این مساله نادیده گرفت؛ چراکه روس‌ها مساله برجام را در برابر آمریکا گروگان گرفته‌اند و این نمایش قدرتی برای مسکو است که برجام بدون اراده آن‌ها احیا نخواهد شد. موضوع احیای برجام هیچ‌گاه مانند امروز پیچیده نشده بود.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا در صورت عدم موافقت ایران با پیشنهاد مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به مرحله اعلام پایان برجام خواهیم رسید، گفت: از منظر حقوق بین‌الملل معمولا هیچ یک از طرفین، پایان توافق را اعلام نمی‌کنند؛ چراکه مسئولیت حقوقی دارد و البته نمی‌خواهند روزنه‌های مذاکره را مسدود کنند. برای مثال کره شمالی و جنوبی از سال ۱۹۵۳ آتش بس اعلام کردند و همچنان در آتش بس هستند و برجام هم می‌تواند به همین شکل باقی بماند. هر دو طرف در تلاش هستند دیگری اعلام کند که از مذاکرات خارج شده است اما معمولا چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد.

بیگدلی در پاسخ به این سوال که ماه سپتامبر شاهد برگزاری نشست فصلی شورای حکام خواهیم بود و این در حالی است که نشست پیشین این نهاد با صدور قطعنامه علیه ایران همراه بود که واکنش تهران را هم به همراه داشت، آیا در صورت تداوم این روند در نشست بعدی نیز شاهد صدور قطعنامه خواهیم بود و آیا این به منزله بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود، گفت: در شورای حکام دو نوع قطعنامه داریم که یکی اخطاری و دیگری تنبیهی است که قطعنامه پیشین یک قطعنامه اخطاری بود و ایران هم دست به واکنش عجیبی زد. در آینده و در سپتامبر اگر وضعیت برجام به همین نحو باشد، قابل پیش‌بینی خواهد بود که قطعنامه تنبیهی علیه ایران صادر شود و پرونده ایران به شورای امنیت برود و در این صورت بدون نظر چین و روسیه تحریم‌ها مجددا برمی‌گردد و حتی ممکن است پرونده ذیل فصل هفتم منشور برود.

وی ادامه داد: البته غربی‌ها نمی‌خواهند آخرین حربه خود را امروز مورد استفاده قرار دهند. اینکه بخواهند پرونده را به شورای امنیت بکشانند، این پروسه در همان مقطع متوقف نخواهد شد و با استفاده از مکانیسم ماشه تحریم‌های پیش از سال ۲۰۱۵ برمی‌گردد اما معتقدم غرب نمی‌خواهد از این آخرین حربه حداقل در مقطع فعلی استفاده کند.