دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها؛
از بین بردن امید اجتماعی با تخریب دولت 13-اسفند-99
تهران- ایرنا- «محمود صادقی» به ایرنا گفت: تخریب دولت، مضرات زیادی دارد که یکی از مهم ترین ابعاد این اقدام از بین بردن «امید اجتماعی» است؛ چرا که با از بین رفتن امید اجتماعی ناهنجاری ها و مشکلات زیادی در جامعه ایجاد می شود.
انتقاد سازنده یکی از راه های توسعه هر جامعه ای است، اما زمانی که این انتقاد جنبه تخریب به خود بگیرد می تواند آثار زیانبار بسیاری به همراه داشته باشد. کاهش اعتماد، از بین رفتن مشروعیت نظام در اذهان عمومی و کاهش میزان مشارکت از جمله مضراتی است که در پی انتقاد مخرب به وجود می آید. «محمود صادقی»، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی، دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها و استاد دانشگاه ، معتقد است که در این حوزه باید تمامی جوانب را در نظر گرفت، آن گاه انتقاد سازنده را مطرح کرد. طی چهار سال گذشته دولت در هرسال با مسایل و مشکلات بزرگی در سطح ملی و بین المللی نظیر، زلزله، سیل، تحریم و کرونا و مشکلات دیگر، روبرو بود که هر کدام انرژی و فرصت زیادی را می طلبد. به گفته صادقی با ادامه این شیوه تخریب، نه تنها دولت، بلکه کلیت نظام حاکم در اذهان عمومی تخریب شده و مهم ترین عنصر سازنده جامعه یعنی «امید اجتماعی» نیز با تهدید جدی مواجه می شود. گزارش پیش رو به صحبت های وی با پژوهشگر ایرنا اختصاص دارد که با هم می خوانیم:
ایرنا: چرا برخی ترجیح می دهند تا به جای حمایت از دولت به تخریب آن اقدام کنند؟
صادقی: به نظر من اگر به این موضوع اسم هجمه، انتقاد یا تخریب اختصاص دهیم، در این صورت می توان گفت وضعیت کنونی دولت در افکار عمومی، عوامل مختلفی دارد. باید در نظر داشت که پیروزی بسیار مسوولیت دارد ولی شکست اینطور نیست. شرایط اقتصادی کنونی ناشی از تحریم های بسیار گسترده از سال ۹۷ به این سو دشواری های زیادی را برای کشور ایجاد کرده است. به عنوان مثال تنها طلب ایران بابت فروش نفت نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار است و اگر این میزان از پول به جامعه تزریق می شد مسلماً نارضایتی ها هم تا این حد بالا نمی رفت. از طرف دیگر[طی یکسال گذشته] با بحران کرونا روبرو بودیم که همه دنیا را درگیر کرده بود. همه این موارد در کنار سایر مشکلات مزمن اقتصادی باعث چنین وضعیتی است. به هرحال این وضعیت موجب تنگنا شده و به همراه کاستی های دولت جدا از فشارهایی که از جانب مجلس بی تجربه وارد شده، سبب شده تا مشکلات فراوانی برای دولت ایجاد شود. موارد یادشده به همراه اشتباهات خود دولت نیز قابل بررسی است. نکته دیگر هم تیم رسانه ای دولت بود که متاسفانه نتوانست آن چنان که باید و شاید عمل کند.
ایرنا: وضعیت دولت در شرایط کنونی با چه دوره دیگری قابل مقایسه است؟
صادقی: با توجه به تجربه ای که من از دوران انقلاب به این سو داشتم، چنین وضعیتی حتی در دوران جنگ هم سابقه نداشت. به عبارتی تحریم هایی از این دست در هیچ دوره ای از تاریخ بعد از انقلاب سابقه نداشته است. رد تمام مبادلات تجاری ایران در این دوران یکی از بزرگترین مشکلاتی است که تحریم ها تاکنون برای کشور ایجاد کرده است. تاثیر تحریم ها به حدی است که تمام تحلیلگران داخلی و خارجی هم بر آن اذعان داشته اند. این مشکلات به همراه فشارهای داخلی نظیر مجلس و جناح های سیاسی مقابل دولت که به نام دولت های موازی از آن یاد می شود و مشکلات دیگری از جمله زلزله سال ۹۶ کرمانشاه، اعتراضات اجتماعی سال ۹۶ و ۹۷،سیل سال ۹۸ و موارد دیگر ؛ همگی تنها در یک دوره ۴ ساله برای دولت رخ داد که اداره کشور را با مشکلات زیادی روبرو می کرد. قطعا دولت در چنین شرایطی روزهای سختی را سپری کرد که می توان گفت عبور از این مشکلات بسیار طاقت فرسا بوده و هست.
ایرنا: چه منافعی برای افراد در تخریب دولت وجود دارد؟
صادقی: پیش از هرچیز باید به این نکته اشاره کنم که دولت نبایستی از هیچ رسانه مخالفی شکایت کند، چرا که این موضوع با سیاست آزادی بیان چندان تطابقی ندارد اما دولت باید در این خصوص هم سیاست رسانه ای هوشمندی داشته باشد. متاسفانه در مجلس نهم که مقارن با ابتدای کار دولت یازدهم و آغاز مذاکرات هسته ای بود، افرادی حضور داشتند که نه تنها معتقد به سقوط دولت بعد از یکسال بودند، بلکه برای این کار هم حتی برنامه داشتند. این مطلب حتی در مجلس دهم همچنان با برنامه هایی نظیر استضیاح هم وجود داشت که همه این افراد منافع جناحی خودشان را داشتند. چرا که این افراد معتقد بودند که با اجرای برجام و گشایش معیشت مردم، این جناح تثبیت خواهد شد و این موضوع یکی از نگرانی هایی است که هم اکنون هم در بین این افراد وجود دارد. از جانب دیگر تندروها و براندازان هستند که هدفشان ناامید کردن مردم از اصل نظام است. مسلما وقتی تخریبی صورت می گیرد درواقع یکی از ارکان اصلی نظام یعنی دولت را تخریب می کنند. بنابراین هرگونه بی حرمتی به دولت به نوعی به کلیت نظام باز می گردد. از این رو می توان گفت یکی از اهداف کسانی که در پی تخریب دولت هستند، کلیت نظام و زیر سوال بردن آن است. چرا که بسیاری از مردم کاری به جناح های سیاسی ندارند و کلیت نظام را مقصر می دانند.
ایرنا: ابعاد این تخریب تا چه حد بر جامعه امروز تاثیر می گذارد؟
صادقی: یکی از مهم ترین ابعاد این اقدام از بین بردن «امید اجتماعی» است. چرا که با از بین رفتن امید اجتماعی ناهنجاری ها و مشکلات زیادی حاصل می شود. به عنوان مثال با روی کار آمدن آقای روحانی در سال ۱۳۹۲، و در شرایطی که هنوز دولت ایشان بر سر کار نیامده بود، بسیاری از بازارهای کشور از التهاب قبل از آن خارج شده و جو آرامی را هم تجربه می کردند. این در حالیست که هنوز هیچ اقدامی صورت نگرفته بود. بنابراین می توان گفت جو اجتماعی بسیار مهم است. چرا که با کوچکترین مشکلی فضا کاملاً تغییر خواهد کرد. به عنوان مثال می توان آثار چنین وضعیتی را در نحوه مهاجرت بسیاری از دانشجوها، میل به مهاجرت، فرار سرمایه به خارج از کشور مشاهده کرد. بنابراین می توان گفت از بین رفتن «امید اجتماعی» یکی از بزرگترین مضرات تخریب دولت است.
ایرنا: این رویکرد چه تاثیری بر میزان مشارکت مردم انتخابات آتی خواهد داشت؟
صادقی: مسلما چنین اتفاقی تاثیرات زیادی دارد. به عنوان مثال این فضاسازی ها در انتخابات اسفند سال ۹۸ تاثیر خود را نشان داد. میزان مشارکت در این انتخابات پایین ترین سطح مشارکت در دوران پس از انقلاب بود. هم اکنون بعد از گذشت یکسال این وضعیت چندان تغییری نکرده و بر اساس نظرسنجی های صورت گرفته بالاترین میزان مشارکت نزدیک به ۴۰ درصد پیش بینی شده است که ممکن است نسبت به مدتی قبل حتی کاهش هم پیدا کرده باشد. بنابراین می توان گفت یکی دیگر از تاثیرات مخرب آن، کاهش میزان مشارکت مردم در انتخابات است.
طبیعتا احزاب هم از این وضعیت بی نصیب نخواهند بود. چرا که با فضاسازی و تخریبی که توسط جناح های اصولگرا صورت می گیرد، این شرایط به نفع آن ها است. این جناح با فضاسازی و تهمت؛ سعی دارد تا میزان آرا خود را ارتقا دهد. ولی بر عامه مردم و آرا خاکستری و حتی طیف های سیاسی همراه دولت تاثیر بدی دارد. اما من تاکید دارم که دولت نباید در رابطه با این موضوع فرافکنی کرده و پیوسته مقصر را در خارج از خود جستجو کند چرا که بخشی از این شرایط هم در پی اقدامات دولت است. بنابراین دولت در درجه نخست نیاز دارد تا ادبیات خود را ترمیم کرده و بیشتر به مردم نزدیک شود. به عنوان مثال در زمان افزایش قیمت بنزین به جای این که بعد از اعتراضات پولی به حساب مردم واریز شود، باید این پول قبل از اعتراضات واریز می شد. این اقدام به درستی در دولت نهم و دهم اجرا شد و قبل از برداشتن یارانه ها پول به حساب مردم واریز می شد. بنابراین لازم است تا دولت تجدید نظر جدی در این زمینه انجام داده و هوشمندانه تر عمل کند.
