ایلنا بررسی کرد؛
دلهره‌ای که «طرح صیانت از حقوق کاربران» بر جانِ صاحبانِ کسبوکارهای مجازی انداخت۹-مرداد-۱۴۰۰
طراحان این طرح با استفاده از رسانه‌های رسمی به دنبال القای این پیام هستند که عملا اتفاق خاصی نخواهد افتاد؛ آن‌ها می‌گویند ما حواسمان به مردم و کسب و کارهای آن‌ها هست اما تجربه‌ی سالیان گذشته نشان می‌دهد که تصمیم‌گیران مراقب ما نیستند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نامش «طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» است اما کارش محدود کردنِ کاربران و البته نابود کردنِ بسیاری از کسب و کارهاست. چند سالی است که به اعتبار فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعیِ آن، کسب و کارهای آنلاین پا گرفته‌اند و اگر بگوییم نان بسیاری در این دوران سخت اقتصادی از همین فضا به دست می‌آید پُربیراه نگفته‌ایم.
حالا درست در زمانی که وضعیت اشتغال در کشور فاجعه‌بار است و بیکاری بیداد می‌کند، در دوره‌ای که رکود اقتصادی بالا، رشد اقتصادی پایین و گرانی و تورم سرسام‌آور است، مجلس به دنبال اجرای طرحی است تا با محدودکردنِ فضای مجازی، نان بسیاری را آجر کند!
آتش‌انداختن به روی سرمایه‌ی هزاران نفر/ فرزند کدامیک از نمایندگان بیکاری را تجربه کرده است؟
یک سال و اندی از شیوع کرونا می‌گذرد؛ بسیاری از افراد در سال کرونا بیکار شده‌اند و بسیاری از کسب و کارها از رونق افتاده‌اند، اما در همین دوران سخت هم عده‌ای توانستند به مدد شبکه‌های اجتماعی کسب و کارِ بی‌رمقِ خود را رونق دهند و عده‌ای نیز در بازار کار آنلاین، شغلی برای خودشان دست و پا کردند تا روزگار سخت خود را بگذرانند.
«کرونا که آمد بعد از مدتی از کارم اخراج شدم. کارفرما می‌گفت اوضاع مالی شرکت خراب شده و نمی‌تواند همه را نگه دارد. از فردای همان روز دنبال کار گشتم. فکر می‌کردم برای من که فارغ التحصیل کامپیوتر هستم و مسلط به زبان انگلیسی کار راحت پیدا می‌شود اما هر چه گشتم کار مناسبی پیدا نکردم. نزدیک به چهار ماه بیکار بودم تا اینکه به پیشنهاد یکی از دوستانم یک صفحه‌ی فروش در اینستاگرام راه انداختیم؛ از مهاباد جنس آوردیم و در اینستاگرام فروختیم. اول سود کمی داشت اما بعد از کار روی صفحه و تبلیغات و هزینه کردن حالا درآمد ماهیانه‌ی نسبتا خوبی داریم.»
این‌ها را کسی می‌گوید که شبکه‌ی اجتماعی اینستاگرام برایش نه صرفا فضایی برای تفریح - آنطور که احتمالا نمایندگان مجلس می‌پندارند - که جایی برای کسب درآمد است. یکی از هزاران جوانی که از ظرفیت فضای مجازی برای اشتغال استفاده می‌کند.
او در خصوص طرح مجلس می‌گوید: «دلهره گرفته‌ایم! بعد از این همه هزینه و امید به گسترش کارمان در اینستاگرام حالا مجلس طرحی ریخته تا همین درآمد را هم از ما بگیرد. چرا باید هر روز ترس از دست دادن شغل داشته باشیم؟ یک روز کرونا می‌آید شغلمان را از دست می‌دهیم و یک روز هم با تصمیم مجلس آینده‌مان خراب می‌شود! فرزند کدامیک از نمایندگان مجلس مثل ما بیکاری را تجربه کرده است؟ مجلس به جای اینکه کاری کند تا اشتغال زیاد شود همین راه کسب درآمد را هم می‌خواهد از ما بگیرد.»
برای پیداکردنِ سوژه‌های این گزارش نیاز نیست راه دوری برویم؛ سرمان را که بچرخانیم دوروبرمان پُر است از افرادی که طرح صیانت از حقوق کاربران سرمایه‌ی آن‌ها را نابود و زندگی‌شان را مختل می‌کند.
«بخشی از هزینه‌ی زندگی‌مان با پولی تامین می‌شود که من از طریق فروش تولیداتم در اینستاگرام به دست می‌آورم. از سه سال پیش دیگر همسرم به تنهایی نتوانست از پس هزینه‌های زندگی، خرج بچه‌ها، اجاره خانه و قسط بربیاید برای همین من هم دست به کار شدم و کم کم توانستم کسب و کاری راه بیندازم. من نمی‌دانم مجلس با این طرح دقیقا می‌خواهد چه بلایی بر سرما بیاورد! مثل این می‌ماند که یکی بخواهد سرمایه‌ای که سال‌ها با خون و دل جمع‌کرده‌ای را آتش بزند.»
با اجرای طرح مجلس کسب و کارهای مجازی دومینووار دچار شوک و آسیب می‌شوند
عادل طالبی (عضو هیئت مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای مجازی) در خصوص آسیبی که طرح مجلس به کسبوکارهای مجازی وارد می‌کند، گفت: مهم‌ترین تحولی که اینترنت ایجاد کرد این بود که اجازه داد هر فردی و در هر جایی به مخاطبان گسترده‌ای دسترسی داشته باشد. زمانی صاحبانِ کسب و کارهای خانگی نهایتا به محله و یا شهر کوچک خود دسترسی داشتند اما با اینترنت عملا دامنه‌ی دسترسیِ افراد در مقیاس وسیع گسترش پیدا کرد. اتفاقی که با اجرای این طرح می‌افتد این است که این دسترسی از بین خواهد رفت.
وی با بیان اینکه مدافعان این طرح بر پلتفرم‌های جایگزین تاکید دارند، گفت: این ادعا عملا امکانپذیر نیست؛ اولا به خاطر تحریم‌ها ما زیرساخت لازم برای اینکه این حجم از تبادل محتوا اتفاق بیفتد را نداریم و دوم اینکه اگر برفرض محال به لحاظ فنی آنچه می‌گویند امکانپذیر باشد، باید از این دوستان پرسید که آیا مردم و مخاطبان به افرادی که اینگونه با کسب و کارشان بازی می‌کنند اعتماد خواهند کرد و آیا از جایگزین‌ها استفاده می‌کنند؟
عضو هیئت مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای مجازی گفت: اتحادیه کسب و کارهای فضای مجازی بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار کسب و کار مجازی را به صورت مستقیم تعریف کرده است که البته این تعداد بسیار کمتر از آن چیزی است که در عمل وجود دارد. با این طرح تمام این کسب و کارها دچار مشکل خواهند شد.
طالبی با تاکید براینکه ما با اصل صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی مخالفتی نداریم، گفت: از ابتدای دهه‌ی ۸۰ که قانون تجارت الکترونیک شکل گرفت و بعد نیمه‌ی دوم دهه ۸۰ که مرکز توسعه تجارت الکترونیک شکل گرفت، ما معتقد بودیم که باید بیشتر روی این زمینه کار کرد و به شکل حرفه‌ای‌تر قوانین مرتبط را برای حمایت و صیانت از حقوق کاربران تنظیم کرد، اما اینکه بخواهیم در این مقطع تمام مشکلات حوزه‌ی فضای کسب و کار آنلاین را در قالب یک قانون حل کنیم و کمیسیونی تشکیل دهیم که برای همه‌ی شئونات زندگی مردم در فضای مجازی تصمیم بگیرد و هیچ راهی هم برای جلوگیری از آن وجود نداشته باشد، بسیار خطرناک است.
عضو هیئت مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای مجازی افزود: نمایندگان می‌گویند این طرح سه تا پنج سال به صورت آزمایشی اجرا می‌شود اما ما می‌گوییم این یک راه بدون بازگشت برای پایان اینترنت به شکلی است که ما اکنون می‌شناسیم؛ دره‌ای است که اگر دورن آن بیفتیم دیگر نمی‌توانیم از آن خارج شویم.
طالبی اظهار کرد: مدافعان این طرح معتقدند از آنجا که چین در اجرای چنین طرحی موفق بوده پس ما هم می‌توانیم آن را پیش ببریم اما این دوستان باید بدانند که چین وقتی این کار را انجام داد که تازه اینترنت آمده بود؛ آن‌ها از همان ابتدا پایه‌های آن را چیدند اما ما الان ۶۰میلیون کاربر اینترنت با دسترسیِ قابل قبول داریم و نمی‌توانیم به آن‌ها بگوییم آنگونه که مسئولان می‌پسندند از اینترنت استفاده کنید!
وی با بیان اینکه اجرای طرح مجلس باعث می‌شود تمام کسب و کارهای مجازی دومینووار دچار شوک و آسیب شوند، گفت: این کسب و کارها مخاطبان خود را از دست می‌دهند و شوک حاصل از این وضعیت را احتمالا تا دو - سه سال نمی‌توان برطرف کرد. باید توجه داشته باشیم که میزان تحمل و تاب‌آوری کسب و کارهای ما در شرایط اقتصادی کنونی به دو - سه سال قد نمی‌دهد؛ صاحبان بسیاری از این کسب و کارها اگر دو تا سه ماه درآمد نداشته باشند ورشکست می‌شوند بنابراین با اجرای این طرح ما با یک گستره‌ی ورشکستگی اقتصادی روبه رو خواهیم شد.
عضو هیئت مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای مجازی با بیان اینکه امیدواریم جلوی این بی‌تدبیری گرفته شود، گفت: طراحان این طرح با استفاده از رسانه‌های رسمی به دنبال القای این پیام هستند که عملا اتفاق خاصی نخواهد افتاد؛ آن‌ها می‌گویند ما حواسمان به مردم و کسب و کارهای آن‌ها هست اما تجربه‌ی سالیان گذشته نشان می‌دهد که تصمیم‌گیران مراقب ما نیستند.
سخن آخر
طرح صیانت از حقوق کاربران را مجلس زمانی ارائه می‌دهد که مردم برای تامین نیازهای اولیه‌ی زندگی خود با مشکل مواجه هستند. طبق آمارهای رسمی در سال شیوع کرونا بیش از یک میلیون نفر شغل خود را از دست داده‌اند و حالا در شرایطی که مردم بیش از پیش با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند مجلس به اسم صیانت از حقوق کاربران می‌خواهد بر این آمار بیفزاید.
درک اینکه در دوره‌ی بحران اقتصادی، فضای مجازی نقطه‌ی اتکای بسیاری برای رونق بازار خود و راه‌اندازی کسب و کارشان است، کار سختی نیست اما آیا بهارستان نشینان این را نمی‌دانند؟ اگر قرار نیست مردم از اجرای چنین طرحی منتفع شوند پس آن‌ها به نفع چه کسانی چنین تصمیماتی را می‌گیرند؟
گزارش: زهرا معرفت
