ایلنا گزارش می‌دهد؛
مشکلات متعدد بال‌های هما را برچیده است/ به زودی بررسی می‌کنیم۷-مهر-۱۴۰۰
مشکلات متعددی گریبان ایثارگران و بازنشستگان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران را در دست گرفته است. تغییر مدیران عامل این ایرلاین نیز سبب حل مشکلات آنها نشده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، چند وقتی است که شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند و با چالش‌های زیادی مواجه شده است. ناتوانی ایران ایر در پرداخت حقوق و دستمزد بازنشستگان ازجمله مواردی‌ست که موجب نارضایتی‌های کارکنان بازنشسته این مجموعه شده است. بازنشستگان این شرکت هواپیمایی به دلیل معوقات حقوقی و عدم همسان‌سازی حقوق بارها دست به تجمع زده‌اند.
به دلیل مشکلات متعدد این شرکت هواپیمایی، محمود واعظی (رئیس دفتر حسن روحانی) خرداد ماه در نامه‌ای خطاب به محمدباقر نوبخت (رئیس سازمان برنامه و بودجه) خواستار اعطای مساعدت یک هزار میلیارد تومانی از محل ردیف‌های بودجه سال ۹۹ به صندوق بازنشستگی هما شد.
پیش از این نامه، جلسه‌ای میان محمدرضا نکوفر (موسسه صندوق بازنشستگی و وظیفه کارکنان هما) و محمدباقر نوبخت در روز ۶ اسفندماه ۹۹ برگزار می‌شود تا درباره حقوق‌های معوقه، عیدی و همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تصمیم گیری کنند. ایران ایر در آن بازه زمانی اعلام می‌کند، نوبخت پس از استماع جزئیات مشکلات «هما»، علی‌الخصوص موضوعات پرداخت حقوق، عیدی و همسان‌سازی حقوق بازنشستگان «هما» و نیز استفاده از ظرفیت‌های قانون بودجه برای تهاتر بدهی‌های شرکت از طریق مطالبات «هما» از دولت، در جلسات اسفندماه سال جاری، دستور اقدام و بررسی‌های کارشناسی برای انجام درخواست‌های صورت گرفته را صادر کرده است.
به گفته کارکنان شرکت هواپیمایی ایران ایر؛ محقق نشدن وعده مسئولان سازمان برنامه و بودجه برای کمک یک هزار میلیارد تومانی و سررسید اقساط وام خرید هواپیماهای برجامی و ناتوانی هما در پرداخت اقساط، کاهش تعداد پروازهای داخلی و خارجی در پی شیوع کرونا و نیز اعمال محدودیت فروش بلیت حداکثر تا ۶۰ درصد ظرفیت هر پرواز سبب شده تا این شرکت در پرداخت حقوق نیروهای شاغل و بازنشستگان خود با چالش روبرو شود. بازنشستگان، صندوق بازنشستگی و وظیفه کارکنان هما را عامل بروز بسیاری از مشکلات می‌دانند.
صندوق بازنشستگی و وظیفه کارکنان هما عامل بروز مشکلات
محمدحسین غفوریان از بازنشستگان ایثارگر هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با وضعیت «هما» توضیح داد: صندوق بازنشستگی و وظیفه کارکنان هما در سال ۱۳۸۰ تاسیس می‌شود. مدیرانی که در آن برهه زمانی در آستانه بازنشستگی بودند، تصمیم به تشکیل این صندق می‌گیرند تا پس از دوران بازنشستگی به فعالیت شغلی خود ادامه دهند. این صندوق خصوصی است اما از امکانات دولتی بهره می‌برد.
به گفته وی؛ این صندوق با استفاده از پول بازنشستگان شروع به خریداری زمین می‌کند تا با این به نحوی سرمایه‌گذاری کرده باشد.
صندوق بازنشستگی هما در پانزدهم آبان ماه سال ۸۰ به شناسه ملی ۱۰۱۰۰۵۱۰۴۹۲ و شماره ثبت ۱۳۴۲۳ تاسیس می‌شود. اما بعدها همین صندوق یکی از دلایل زیان ده بودن ایران ایر عنوان می‌شود؛ اگرچه تلاشهایی برای بهبود وضعیت این صندوق صورت گرفته اما تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.
به گفته غفوریان، مشکلات پرداختی حقوق کارکنان شرکت هواپیمایی هما از زمان فرزانه شرف‌باف که توسط عباس آخوندی (وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم) به عنوان مدیرعامل هما برگزیده می‌شود، شدت می‌گیرد. بسیاری از هواپیماها از کار می‌افتند اما فرصت تامین قطعات به دلیل تحریم‌های ایران وجود ندارد. به همین دلیل، مدیرعامل وقت برای فروش زمین‌های صندوق بازنشستگی و وظیفه کارکنان هما تصمیم می‌گیرد.
شرف‌باف برای پرداخت حقوق بازنشستگان به سازمان متوسل می‌شود تا مبلغی را برای پرداخت مطالبات این گروه قرض بگیرد. به گفته مدیرعامل هما، برای پرداخت حقوق بازنشستگان ایران‌ایر، مبلغ ۲۰ میلیارد تومان از سازمان بنادر قرض کردیم.
مشکلات بیمه‌ای تکمیلی را تجربه کردیم
غفوریان ادامه داد: اگرچه موضوع پرداخت حقوق کارکنان و بازنشتگان شرکت هما در زمان مدیریت خانم شرف‌باف بسیار نمود پیدا می‌کند اما مشکلات بازنشستگان از زمان آقای فرهاد پرورش آغاز می‌شود. همچنین ایثارگران با مشکلات متعددی در زمان مدیریت خانم شرف‌باف روبرو شدند. این گروه از ضوابط و قوانین خاصی برخوردار هستند اما این موضوع توسط این مدیرعامل به دست فراموشی سپرده می‌شود.
وی توضیح داد: براساس مصوبه مجلس، تمامی دستگاههای اجرایی باید بودجه بیمه ایثارگران تامین کند اما خانم شرف‌باف از این موضوع طفره می‌رود درنتیجه اگرچه ایثارگران به دلیل مشکلات جسمانی به خدمات پزشکی بیشتری نیاز دارند اما از فرصت بیمه تکمیلی محروم می‌شوند.
زهرا زاده‌غلام (مدیرکل وقت فرهنگی و اجتماعی صندوق بازنشستگی کشوری) در دی ماه سال ۹۷ اعلام می‌کند، طبق مصوبه هیات وزیران و اصلاح ماده دو آیین نامه اجرایی فصل سوم قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، دستگاههای اجرایی موظف شده‌اند از محل سرجمع اعتبارات مصوب و در قالب تخصیص اعتبار ابلاغی نسبت به تامین و پرداخت ۱۰۰ درصد هزینه بیمه تکمیلی درمان ایثارگران و افراد تحت تکفل ایشان اعم از شاغل یا بازنشسته در دستگاه مربوطه اقدام کنند.
به گفته این مقام، مصوبه هیات دولت کاملا روشن بوده و این موضوعی است که دستگاههای اجرایی باید برای شاغلین و بازنشستگان ایثارگر اجرا کنند. برهمین اساس، هزینه درمان کارکنان شاغل و بازنشسته ایثارگر خود را در چارچوب مقرر پوشش داده بنابراین پرداخت هزینه درمان ایثارگران سایر دستگاههای اجرایی اعم از شاغل و بازنشسته طبق این مصوبه برعهده دستگاه مربوطه است. همه دستگاه‌ها باید از محل سرجمع اعتبارات مصوب خود این هزینه‌ها که برای ایثارگران بسیار حیاتی است را پرداخت کنند. بازنشستگان ایثارگر می‌توانند همانند و یکسان با سایر بازنشستگان کشوری که حدود ۲ میلیون نفر را با افراد تحت تکفل شامل می‌شوند، از خدمات بیمه تکمیلی با سقف تعهدات مشخص استفاده کنند و البته سهم بیمه تعیین شده نیز پرداخت کنند.
فوق‌العاده ایثارگری و همسان‌سازی پرداخت نشده است
پرداخت فوق العاده ایثارگری به ایثارگران ایران ایر به موجب بند ۲ ماده ۶۸، اجرا و پرداخت فوق العاده ایثارگری به موجب ماده ۵۱ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران و پرداخت معوقه طرح همسان‌سازی حقوق، برخی از مطالبات بازنشستگان ایران ایر است.
علیرضا برخور (مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران) درباره تقاضای بازنشستگان ایران ایر مبنی بر همسان‌سازی پرداختی صندوق‌های بازنشستگی و ترمیم حقوق آنها در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس اعلام کرده است: برابر امریه‌هایی که دولت داد، ما در ایران ایر اقدام کردیم و بخشی از خواسته‌های بازنشستگان هما تامین شد، در چارچوب قانون، حداکثر افزایش حقوق را اعمال کردیم، اما به هر حال اینها روی کاغذ است. تامین اعتبار برای این تناسب‌سازی نیازمند زیرساخت مناسب است که ایران ایر ندارد، این شرکت هواپیمایی بدهی‌های سنگین از یک دهه قبل تاکنون دارد، تعداد پایین هواپیماهای عملیاتی هما به دلیل نبود نقدینگی برای تهیه قطعه موجب شده است، درآمد ماهانه هما برای پرداخت حقوق کارکنان هم کافی نباشد، چه برسد به اینکه همسان‌سازی و تناسب‌سازی حقوق را انجام دهیم.
اگرچه بازنشستگان نسبت به تشکیل صندوق بازنشستگی و وظیفه کارکنان هما معترض هستند اما به نظر می‌رسد، مدیران این شرکت توجهی به ادعاهای مطرح شده از سوی بازنشستگان و ایثارگران ندارند. مدیرعامل ایران ایر گفته است: مایل به جدا کردن صندوق بازنشستگی هما از ایران ایر نیستیم، کارکنان ایران ایر بازنشسته می‌شوند و بازنشسته‌های هما متعلق به هما هستند، ولی ما در موضوع یکسان‌سازی صندوق‌های بازنشستگی موضوع را پیگیر هستیم و دنبال جداسازی نیستیم؛ وقتی یکسان‌سازی صندوق‌های بازنشستگی مطرح می‌شود، هر اتفاقی که برای دیگر بازنشسته‌ها رخ می‌دهد، برای بازنشسته‌های ما هم باید رخ بدهد.
مدیرعامل خواهان انحلال کانون بازنشستگان بود
به گفته غفوریان، سرتیپ تورج زنگنه که پیشتر مشاور فرماندهی کل ارتش و و فرمانده آشیانه جمهوری اسلامی و بنیانگذار و مدیرعامل هواپیمایی «معراج» بود با معرفی محمد اسلامی (وزیر راه و شهرسازی دولت حسن روحانی پس از عباس آخوندی) به عنوان مدیرعامل هما انتخاب و جایگزین فرزانه شرف‌باف می‌شود. ایشان به مدت یک سال مدیریت شرکت هواپیمایی هما را برعهده دارد و برای پرداخت معوقات بازنشستگان از بانک وام دریافت می‌کند و بخشی از املاک این شرکت را به فروش می‌گذارد. این سیاست‌ها توسط مدیران پیش از او نیز اجرا شده بود که هیچ ثمره‌ای نداشت.
این ایثارگر بازنشسته توضیح داد: علیرضا برخور مدیرعامل فعلی شرکت هواپیمایی هما توسط تورج زنگنه وارد سیستم می‌شود. ایشان در بدو ورود به عنوان رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل صندوق صندوق بازنشستگی و وظیفه کارکنان هما منصوب می‌شود.
غفوریان توضیح داد: مدیرعامل فعلی خواهان انحلال صندوق بازنشستگی بازنشستگان ایران‌ایر است. حال آنکه کانون می‌تواند نقش اساسی در بیان مطالبات نیروهای بازنشسته داشته باشد و بازنشستگان تنها از طریق کانون می‌توانند مطالبات خود را بیان کنند.
برخور خواهان پایان دوران مدیریت
علیرضا برخور در نامه‌ای خطاب به رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی با اشاره به مشکلات ایران ایر طی یک دهه اخیر و برخی حواشی روزهای اخیر و ناتوانی در اجرای خواسته کارکنان هما، از وزیر راه درخواست کرده پس از اتمام پروازهای اربعین حسینی به ماموریتش در هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران پایان دهد.
مدیرعامل ایران ایر اسفندماه سال گذشته با اعلام اینکه زیان انباشته هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران طی ۱۱ سال گذشته حدود ۸۲۰ میلیون دلار (۲۰ هزار میلیارد تومان) است، گفته بود: برای اینکه هما از این وضعیت خارج شود نیازمند یک کار جهادی از سوی دولت است.
به گفته وی، درآمد هما کفاف پرداخت حقوق پرسنل و بازنشستگان را نمی‌دهد، واقعیت این است که درآمدهای ما به گونه‌ای نیست که بتوانیم حقوق ماهانه را پرداخت کنیم. ایران‌ایر ۲۳ هزار حقوق‌بگیر دارد که ۱۳ هزار نفر آنها بازنشسته هستند. به علاوه اینها چند صد نفر شرکت اقماری هستند به صورت پیمانکاری برای هما کار می‌کنند و ما باید حقوق آنها را پرداخت کنیم.
یک نشست خبری برای بررسی مشکلات برگزار می‌شود
غلامرضا خانی (مسئول کانون بازنشستگان هما) درباره مشکلات بازنشستگان و ایثارگران توضیح داد: توافقی میان مدیران وزارت راه، سازمان برنامه و بودجه و شرکت هما درارتباط با حقوق بازنشستگان هما در دولت قبل انجام شده است. آقای نوبخت (رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت دوازدهم) ابلاغیه‌ای درباره پرداخت حقوق ۳ ماهه تابستان صادر کرد. حقوق تیر و مرداد در موقع مقرر پرداخت شد اما حقوق شهریور هنوز پرداخت نشده است. مشکلاتی وجود دارد که در یک نشست خبری این مسائل مورد بررسی قرار خواهد گرفت. توضیح درباره این مسائل زمان‌بر است و در یک مصاحبه کوتاه قابل بیان نیست.
روابط عمومی شرکت هما نیز در پاسخ به تماس ایلنا گفت: کانون بازنشستگان درباره این مسائل توضیح خواهد داد.
سخن پایانی
زخم‌های ایثارگران و بازنشستگان این شرکت هواپیمایی چند وقتی است که سر باز کرده است و مشکلات بسیاری را برای بازنشستگان این شرکت هواپیمایی دولتی فراهم کرده است. این موضوع سبب تجمع‌های اعتراض گاه و بی‌گاهی شده که اخبار آن در رسانه‌ها منتشر می‌شود. از گذشته تا امروز، صندوق بازنشستگی هما یکی از دلایل زیان‌ده بودن ایران ایر عنوان می‌شود. اگرچه مدیران عامل برای حل مشکلات هما تلاش کرده‌اند اما هیچگاه به نتیجه مطلوب نرسیده‌اند.
مشکلات متعدد این شرکت هواپیمایی سبب شده تا مدیران‌عامل این شرکت نتوانند از پس بحران‌ها برآیند. مدیرعامل فعلی این ایرلاین به دلیل مشکلات زیاد و ناتوانی در حل مسائل خواهان پایان دوران مدیریت است. حال که مسئولان کانون از برگزاری یک نشست خبری برای توضیح مسائل و مشکلات خبر داده‌اند، باید به انتظار نشست تا توضیحات جامعی از سوی آنها ارائه شود.
