عریضه نویسی زیر مجسمه فرشته عدالت

عریضه نویسی زیر مجسمه فرشته عدالت4دی-93
وقتی رمال و دجال ودعا نویس  وکف بین واستخاره کن ودرکتاب باز کن ونوحه ومرثیه خوانان حوزوی حاکم شده باشند و رئیس جمهور عریضه نویس هم داشته باشذ   ولی وکلا درزندان باشند.معلوم است که عریضه نویسان خیابان خیام تهران  مدعی شوند می‌گویند وکلا را به مناظره دعوت می‌کنند  چون  معتقدند با اینکه تحصیلات دانشگاهی ندارند اما به دلیل تجربه چندین ساله در حرفه خود خبره‌اند و کار مراجعه کنندگان را در زمان کوتاهتر و با هزینه کمتر انجام می‌دهند.

عریضه نویسان خیابان خیام تهران می‌گویند کارشان دیگر رونق سالهای گذشته را ندارد. با این حال بعضی از آنها حتی وکلا را به مناظره دعوت می‌کنند و معتقدند با اینکه تحصیلات دانشگاهی ندارند اما به دلیل تجربه چندین ساله در حرفه خود خبره‌اند و کار مراجعه کنندگان را در زمان کوتاهتر و با هزینه کمتر انجام می‌دهند.به گزارش خبرنگار مهر، زیر مجسمه فرشته عدالت که دیگر به نمادی برای دادگاه‌های تهران یا همان کاخ دادگستری تبدیل شده سالهاست مردانی قلم به دست با کیف‌ها و چمدانهای چرمی برگه‌های عریضه مردم را می‌نویسند. داستان عریضه نویسان جلوی دادگاه‌ها به 70 تا 80 سال قبل باز می‌گردد. در آن دوران به جای دستگاه قضایی وزارت عدلیه و اداره ثبت اسناد با هم فعالیت می‌کردند و افرادی در این نهادها تنها کارشان نویسندگی بود. بعدها همان افراد به عریضه نویسی روی آوردند چرا که شغل وکالت در ان دوران شغلی جدید و هزینه بر بود و مردم به دلیل بی‌اطلاعی از قانون دادخواست‌ها، لوایح و عریضه خود را به عریضه نویسان واگذار می‌کردند که هم ارزان بود و هم به سرعت انجام می‌شد. اما هنوز هم با وجود الکترونیکی شدن بخشی از خدمات قضایی و امکان دسترسی سریع به قوانین و مقررات و حتی نمونه‌های دادخواست و لوایح همچنان عریضه نویسی در کف خیابان خیام تهران (مجموعه ساختمانهای دادگستری و دادسرا) ادامه دارد. البته ناگفته نماند که بخشی از این عریضه نویسان در سالهای قبل ساماندهی شدند و حتی برای آنها مکانی در دادگاه‌ها ایجاد شد. اما هنوز هم عده‌ای از مردم هستند که به دلیل بی‌اطلاعی از قانون یا تعرفه‌های جدید خدمات قضایی باز هم به سراغ عریضه نویسان خیابانی می‌روند. البته عریضه نویسان هم مدعیند خیلی بهتر از وکلا می‌توانند دادخواست تنظیم کنند. این افراد که در مسائل حقوقی تخصص چندانی ندارند با تجربه‌ای اندک از قانون شکایت‌های مردم را به نگارش حقوقی تبدیل می‌کنند. بعضی با خودکار می‌نویسند و عده‌ای هم با دستگاه ماشین نویسی درخواست‌های مردم را تایپ می‌کنند.
*
عریضه نویسی که کارمند بود
نامش مصیب تشکری است. بچه گیلان و می‌گوید قدیمی‌ترین عریضه نویس تهران است. می‌گوید: دربخش بیماریهای واگیردار وزارت بهداشت فعالیت می‌کردم و بعد از این شغل بیرون آمدم. درست 17 سال قبل برای مشاوره‌های حقوقی به دادسراها و برخی مراکز می‌رفتم و از آنجا تصمیم گرفتم عریضه نویس شوم. پاتوقم خیابان داور بود.کار و بارمان خوب بود و حتی کنترل هم می‌شدیم. اما یادم هست سال 80 رئیس کلانتری 113 تهران دستور بازداشت همه عریضه نویسان را صادر کردد و من برای اولین بار با دستبند راهی بازداشتگاه شدم. بعد فهمیدیم یکی از عریضه نویسان خلافی کرده بود که در آخر آزاد شدیم.
تشکری از کسادی بازار کارشان گلایه دارد. می‌گوید: 5 سال است که دیگر یک اظهار نامه ننوشتیم. آن روزها دادگاه خانواده هم در همین خیابان خیام بود و وضع ما بد نبود اما دیگر از اینجا منتقل شده است. بعد هم اجرای قانون اعمال ماده 18 کمرنگ شد. وقتی ماده 18 عملیاتی‌تر بود همه شاکیان یا متشاکیان درخواست اعمال ماده 18 داشتند و کار ما سکه بود.این عریضه نویس قدیمی تهران که این روزها برای نوشتن هر عریضه 5 تا 10 هزار تومان پول می‌گیرد می‌گوید: درآمد ماهانه ما به 500 هزار تومان نمی‌رسد. خیلی مشتری کم شده است اما باز هم خدارا شکر به این شغل علاقه دارم.مصیب تشکری حتی برای ادامه تحصیل در دانشگاه هم قبول شده اما شرایط زندگی اجازه ادامه تحصیل را به او نداده است. می‌گوید: تمامی قوانین را می‌خوانم و سعی می‌کنم به روز شوم تا بهتر بتوانم ارباب رجوع را راضی نگه دارم.عریضه نویس دیگری در پاسخ به اینکه اولین بار چگونه به فکر انجام چنین شغلی افتاده است می‌گوید: مدتها بود که با مدرک فوق دیپلم حسابداری، بیکار بودم و به هر کسی که فکر کنید، مراجعه می‌کردم. تا اینکه یک روز بنابر پیشنهاد یکی از دوستان، برای پیدا کردن کار به نهاد ریاست جمهوری آمدم و نامه بلند بالایی نوشتم اما نتیجه‌ای نگرفتم تا اینکه پس از چندین بار رفت و آمد بیهوده، به این نتیجه رسیدم که برای مردم عریضه بنویسم و از آن پس عریضه نویس شدم.
*
حاضریم با وکلا مناظره کنیم
البته در میان عریضه نویسان افراد معتاد و حتی کارتن خواب هم بودند که تمایلی به بیان خاطرات و روایت روزگار خود ندارند. افشین جوانی حدودا سی ساله است که بساط خود را در پیاده رو پهن کرده و همانند دیگرهمکارانش با دردست داشتن برگه تنظیم لایحه، دادخواست و شکواییه مشتریان را جذب می‌کند. هر از گاهی چرتش پاره می‌شود و دوباره چشم می‌دوزد به رهگذرانی که به دنبال یک عریضه نویس می‌گردند. همکارش می‌گوید: آدم با تجربه‌ای است و به اندازه خودش هم مشتری دارد. به هرحال خرج عملش را از این راه درمی آورد. روزی 5 عریضه می‌نویسد و میانگین 20 تا 30 هزار تومان درآمد دارد.
حدود 15 عریضه نویس دادگاه‌های خیابان خیام را پوشش می‌دهند که مکان هر یک تعریف شده است. وقتی هم مشتری می‌آید او را به خیابان صوراسرافیل می‌برند و بر اساس گفته‌هایش عریضه را نگارش می‌کنند. یکی از عریضه نویسان می‌گوید: درست است که تحصیلات دانشگاهی نداریم اما تجربه 10 تا 15 ساله برای ما سرمایه است. حتی حاضریم با وکلای امروزی مناظره و گفتگو کنیم تا ثابت کنیم کارمان را بلد هستیم.عریضه نویس دیگری هم می‌گوید: برای نوشتن یک لایحه باید 500 تا یک میلیون تومان به وکیل پول بدهی اما ما همان را با 10 هزار تومان انجام می‌دهیم. من حاضرم در آزمون وکالت شرکت کنم تا ثابت کنم تجربه من بیشتر است. 
عریضه نویسان درخواستی هم از دستگاه قضائی داشتند و آنهم ایجاد سرپناهی برای آنها در سرما و گرماست.
به گزارش مهر، هرچند شغل عریضه نویسی سابقه‌ای چندین ساله در ایران دارد اما بعضی از آنها به دلیل فهم نادرست از خواسته طرف مقابل و به دلیل عدم تسلط کافی به جزییات مسائل حقوقی مشکلاتی را برای ارباب رجوع بوجود می‌آورند که موجب به دردسرانداختن مسئولان قضایی و اطاله دادرسی می‌شوند. بعضا حتی دیده شده که عریضه نویسان به دلیل برداشت اشتباه از خواسته شهروندان، متنی مغایر با خواسته آنها تنظیم می‌کنند و براساس مواد قانونی که هیچ ارتباطی با نوع خواسته شان ندارد، آنها را روانه مجتمع‌های قضایی می‌کنند و موجب سردرگمی آنها می‌شوند. این در حالی است که شهروندان هم بر اساس حقوق شهروندی حق دارند بهترین خدمات قضایی را دریافت کنند تا زودتر و موثرتر به خواسته‌های خود برسند. از همین رو مرکز آمار و اطلاعات قوه قضائیه ساز و کاری ایجاد کرده تا شهروندان از طریق فضای مجازی و درگاه تخصصی عریضه‌های آماده دریافت کنند. اگرچه توسعه خدمات الکترونیک قضایی شاید منجر به حذف یا محدودیت فیزیکی عریضه‌نویسی شود و گلایه عریضه‌نویسان را به دنبال داشته باشد، اما می‌تواند نویدبخش پایان برخی از معضلات قضایی مخصوصا کلاهبرداری‌ها، ارتباطات خارج از عرف و کارچاق‌کنی، اطاله دادرسی ناشی از عدم طرح دقیق موضوع شود که مردم ناآگاه در زمینه حقوقی را رنج می‌دهد.