گزیده ها 16 شهریور - 95

گزیده ها 16 شهریور - 95
پس از درگذشت مرحوم عباس کیارستمی و حواشی پیرامون آن بود که داریوش مهرجویی در مراسم بزرگداشت این کارگردان، سخنانی را علیه پزشکان بیمارستانی که کیارستمی در آن بستری بود، به زبان آورد. مسئله‌ای که از همان ابتدا واکنش جامعه پزشکی را به همراه داشت. هرچند مهرجویی بارها تأکید کرد روی سخنانش با همه پزشکان نبوده و خطاب او پزشکان بی‌مسئولیت هستند؛ اما این دلگیری‌ها ادامه پیدا کرد. تا جایی که یکی از پزشکان بیمارستان جم که کیارستمی در آن بستری بود، پلاکاردهایی اعتراضی خطاب به مهرجویی در دست گرفت و جلوی بیمارستان ایستاد. البته ماجرا به همین‌جا ختم نشد و موضوع با اظهارات تند حامد بهداد، ادامه پیدا کرد.
بهداد در نامه‌ای خطاب به پزشکان نوشت: اینکه شما ما را دشمن خود فرض کرده‌اید، ناشى از  نگاهى پر از ترس و تبعیض است و اینکه آن را سازمان‌یافته خوانده‌اید، احساس خطرى است که قدرت‌طلبى و اقتدارگرایى، در  پشتِ نقابِ هر پزشک می‌کند و همه این تلقى‌ها از سرِ بى‌رحمى و عافیت‌طلبى و خودپسندى است و همه سراسر قصور. اینکه اسرار پزشکى را در اختیار خانواده کیارستمى یا هر خانواده دیگری قرار نمی‌د‌هید یا اینکه مهرجویى را در حدى نمی‌دانید که چه و چه... از نگاهِ خودپسندانه و طبقاتى شماست. حال در آخرین واکنش، جامعه پزشکی اقدام به برپایی کمپینی برای مقابله با این‌گونه رفتار‌ها کرده است. پزشکان با جمع‌آوری امضا و نوشتن نامه‌ای به علیرضا زالی، رئیس سازمان نظام پزشکی، خواستار پیگیری و برخورد قضائی با داریوش مهرجویی شده‌اند.
در بخشی از این نامه آمده است: «این‌جانبان، جمعی از پزشکان و دندانپزشکان ایران عزیز اسلامی، از جناب‌عالی تقاضا داریم به‌عنوان متولی سازمانی که نماینده جامعه فرهیخته پزشکی است؛ علاوه بر فعال‌نمودن واحد حقوقی سازمان نظام پزشکی جهت برخورد اصولی و هدفمند با کلیه توهین‌کنندگان حقیقی، حقوقی و رسانه‌های مجازی و غیرمجازی؛ درخصوص اظهارات جناب آقای داریوش مهرجویی در مراسم ختم مرحوم عباس کیارستمی خطاب به جامعه پزشکی، به جرم توهین، تشویش اذهان عمومی، افترا و نشر اکاذیب، اقدام قضائی مناسب را در دستور کار قرار دهید. جامعه پزشکی کشور به‌رغم هجمه‌های انبوه عرصه‌های رسانه‌ای ضمن درک تأثرات عمومی ناشی از ازدست‌دادن کارگردان فقید و به احترام آن مرحوم و برای جلوگیری از اخلال در امر کارشناسی پرونده ایشان و دادن فرصتی مناسب به جناب مهرجویی جهت عذرخواهی از جامعه خدوم پزشکی پس از فروکش‌نمودن تألمات روحی احتمالی آن واقعه، تاکنون سکوت اختیار نموده بود؛ منتها رسیدگی به عناوین مجرمانه در سیستم عادل قضائی جمهوری اسلامی ایران که همگان را در برابر قانون یکسان محسوب می‌شمارد، به یک هنرمند هرچند باتجربه و مشهور، این اجازه را نمی‌دهد که به بهانه درگذشت عزیزی دیگر، به جامعه پزشکی کشور با چنان الفاظی تند و بی‌سابقه حمله نماید».
در بخش دیگری از این نامه آمده است: «لذا کمترین انتظار جامعه پزشکی از جناب‌عالی آن است كه همان‌گونه‌که سازمان نظام پزشکی به‌صورتی ویژه و سریع روند رسیدگی کارشناسی به پرونده مرحوم کیارستمی را آغاز نموده است، برای اقدام قضائی مناسب و عادلانه نسبت به اظهارات هتاکانه و به دور از اخلاق جناب داریوش مهرجویی، اقدامی عاجل و درخور را آغاز نماید.
 
بدیهی است در صورت عدم اقدامی مناسب در این خصوص توسط تنها نهاد صنفی جامعه پزشکی، این حق جهت یکایک امضاکنندگان این نامه به‌عنوان یک شهروند محفوظ خواهد بود... تا در نزدیک‌ترین دادسرای محل اقامت خویش، حضور به هم رسانده تا با طرح شکایت نسبت به جناب مهرجویی از حیثیت حرفه‌ای و حقوق حقه و قانونی خود دفاع نمایند».
 
گفتنی است درحالی‌که نزدیک به دو ماه از درگذشت کیارستمی می‌گذرد و پرونده بررسی علت مرگ وی در مراجع مربوطه در حال رسیدگی است؛ برخی واکنش‌ها و اظهارنظر‌های گاه‌وبی‌گاه باعث تشدید اختلاف بین جامعه هنری و پزشکی کشور شده است.
فرهنگ سروری، وکیل داریوش مهرجویی، در گفت‌وگو با آی.‌سینما از وجود این نامه اظهار بی‌اطلاعی کرده و گفته است: «بعد از توهین یکی از پزشکان بیمارستان جم، قطع به یقین ما نخواستیم علیه او شکایت کنیم، چون به نظر می‌رسید تنها می‌خواهد جلب توجه کند و به ‌دنبال بزرگ‌کردن خودش است، اما هشدار دادیم که پس از این سروکار توهین‌کنندگان با قوه قضائیه خواهد بود. علاوه بر اینها کسانی که در آن جمع حاضر بودند می‌دانند که آقای مهرجویی شخص خاصی را خطاب قرار نداده و اسمی هم نیاورده و شکایت کیفری باید قائم به شخص باشد. مگر اینکه اتحادیه یا همان سازمان نظام‌پزشکی درصورتی‌که آقای مهرجویی خدای ناکرده صحبت خاصی کرده باشند به این موضوع واکنش نشان دهند، اما حرف‌های ایشان کلی‌گویی بوده و کلی‌گویی جرم نیست». این وکیل دادگستری افزود: «اتفاقا ما هم می‌خواستیم در صورت بروز چنین اتفاقاتی شکایت قبلی آقای مهرجویی را به نوعی دنبال کنیم، با این اتفاق صددرصد ما نیز شکایتی را که در آن زمان نکردیم و در آن زمان به طور واضح به موکل من توهین شده بود، پیگیری خواهیم کرد».
اختلاس در صندوق ذخيره فرهنگيان چندي است كه باب دندان دلواپسان شده و هركدام سعي بر بالابردن رقم آن دارند؛ امري كه به گفته رئيس اين صندوق در قالب معوقات به‌ميراث‌رسيده از دولت قبل به ميزان سه‌هزارو ٥٠٠میلیارد تومان مي‌گنجد و خبري از اختلاس هشت‌هزارميليارد توماني نيست. گويا دلواپسان پس از ناموفق‌بودن در پروژه‌هايي مانند حقوق‌هاي نجومي و قراردادهاي نفتي، حالا به دنبال شبيه‌سازي براي فسادهاي مالي دولت قبل مي‌گردند. رقم بدهي بابك زنجاني از سوي وزارت نفت در حدود ٢,٧ميليارد دلار اعلام شد و در زمان رونمايي از آن دلار بر نرخ سه‌هزارو ٢٥٠ تومان ايستاده بود. با اين اوصاف اين رقم چيزي در حدود ٨.٧هزار ميليارد تومان خواهد بود كه زنگنه، وزير نفت، بارها اعلام كرده با احتساب سود تأخير در پرداخت بدهي، اين رقم بالغ بر ١٠هزار ميليارد تومان خواهد بود. حالا بيان اين اختلاس خودساخته از سوي دلواپسان، يادآور بابك زنجاني دوم و سومي است ...
 
كه قبل‌تر مخالفان دولت از آن سخن به ميان آورده بودند و اسحاق جهانگيري، معاون اول رئيس‌جمهوري، بارها به آن پاسخ داده بود. جهانگيري در جلسه ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی در تيرماه ٩٤، با اشاره به گزارش وزیر نفت گفت: «متأسفانه عده‌ای با بزرگ‌نمایی و حاشیه‌سازی و طرح مطالبی تحت عنوان وجود بابک زنجانی دوم، سعی دارند تخلفات بابک زنجانی را کم‌اهمیت جلوه دهند و با سیاه‌نمایی، اقدامات شایسته قوه قضائیه در برخورد با تخلفات را نادیده بگیرند». او در جاي ديگري هم بارها سخن از خواب و خيال مخالفان براي سياه‌نمايي ياد كرده بود. به گزارش فارس، جهانگيري گفته بود: «آنهایی که ادعا می‌کنند در دولت یازدهم بابک زنجانی دوم و سوم شکل می‌گیرد، این خیال خام و خواب تعبیرنشده خود را به گور می‌برند؛ چراکه قرار نیست در دولت یازدهم بابک زنجانی دومی شکل بگیرد».
اشاره او به ماجراي بابك زنجاني دوم است كه در يكي از رسانه‌هاي وابسته به دلواپسان با نام «م.س» از آن ياد كرده بود و از بدهي ٥,٣میلیارددلاری یک شرکت اماراتی به وزارت نفت بابت فروش میعانات گازی خبر مي‌داد. سيدمحسن قمصري، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی، دراين‌‌باره گفته بود «م.س» مشتري است، نه دلال و اميرعباس سلطاني، عضو کمیته پیگیری پرونده بابک زنجانی، نيز خبر از تسويه سه ‌میلیارد دلار از بدهی اين فرد به وزارت نفت داده بود. همچنين در پروژه‌اي ديگر، رسانه‌هاي منتقد دولت، خبر از ورود يك دلال جديد امارات‌نشين به نام «ر» به معاملات نفت خام فراورده‌هاي نفتي داده بودند.
با اينكه معاون اول رئيس‌جمهوری در واكنش به پروژه بابك‌زنجاني‌سازي پاسخ خواب و خيال دلواپسان را داده بود؛ اما گويا اين پروژه كماكان ادامه دارد و اكنون از وادي نفت هم خارج شده است. چند روز پيش حسین مقصودی، سخنگوی فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی، در گفت‌وگو با بصیر سبزوار گفته بود: «نزدیک به ٨٠هزار میلیارد ریال فساد مالی در صندوق ذخیره فرهنگیان صورت گرفته و شفاف‌سازی در صندوق ذخیره فرهنگیان یکی از دلایل اصلی استیضاح وزیر آموزش و پروش بود». گويا حالا بهترين گزينه در قالب بابك زنجاني چهارم، در محدوده وزارت آموزش‌وپرورش است كه چنگ‌اندازي بر آن از سوي مخالفان چندان هم سخت نيست.
اما مرتضی حاجی، عضو هیأت امنای صندوق ذخیره فرهنگیان به گزارش روابط عمومي صندوق ذخيره فرهنگيان شايعه اختلاس هشت‌هزارميليارد توماني را تكذيب مي‌كند؛ البته او در عين رد اين شايعه، از اساس رخداد اختلاس در اين صندوق را منكر مي‌شود و در قالب شفاف‌سازي مي‌گويد: اين ماجرا درباره بدهکاران بانک سرمایه است كه بدهي‌هاي معوقه در عمده آن در دست پنج نفر به رقم سه‌هزارو ٢٨٥ ميليارد است كه بيشترين بدهي از آن چهار نفر بوده كه صندوق از آنها شكايت كرده است. اين بدهي‌ها از سال ٨٧ و در دولت قبل به صورت تسهیلات با وثیقه نامناسب به افرادی اعطا شده است. حاجی طرح موضوع اختلاق هشت‌هزارميليارد توماني را جنجالي سياسي مي‌نامد و مي‌افزايد: اين موضوع كاملا سياسي است و افرادي كه آن را مطرح مي‌كنند، توجه ندارند كه اختلاس هشت‌هزارميليارد توماني حتي از كل دارايي‌هاي صندوق بيشتر است و اگر صحت داشته باشد، اين صندوق ديگر نباید وجود داشته باشد؛ اما اين صندوق با قوت به كار خود ادامه مي‌دهد و مشكلي در روند فعاليت آن وجود ندارد.

او با حمايت از تحقيق‌وتفحص از صندوق ذخيره فرهنگيان مي‌گويد: تحقیق‌وتفحص حق قانونی نمایندگان مجلس است و از آن حمايت مي‌كنيم. اين مسئله در دولت قبل به ‌صورت جدي مطرح شده بود؛ اما نمي‌دانم چرا به باد فراموشي سپرده شد و به اجرا درنيامد. بايد اين تحقيق‌وتفحص در دولت قبل انجام می‌شد تا مشخص شود اين اتفاقات دستپخت چه کسانی است.
به گزارش «شرق»، چند روز پيش هم شهاب‌الدین غندالی، مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان، در نامه‌ای به دادستان تهران خواهان بررسی عملکرد صندوق و برخورد جدی با متخلفان شده بود. در این نامه خطاب به عباس جعفری‌دولت‌آبادی، دادستان عمومی و انقلاب تهران، آمده است: «احتراما همان‌گونه که مستحضرید اخیرا برخی از افراد سودجو و فرصت‌طلب در حوزه اقتصاد کشور با سوءاستفاده از حساسیت نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی نسبت به جایگاه، حقوق و دارایی فرهنگیان در صندوق ذخیره فرهنگیان، با استراتژی فرار به جلو و خرید زمان جهت حفظ منافع نامشروع خود، اقدام به شایعه‌پراکنی و اتهام‌زنی‌های غیراسلامی و انسانی به این‌جانب، خانواده و مدیران شرکت‌های تابعه صندوق نموده‌اند».
او در بخش ديگري از اين نامه نوشته است: «جای بسی تعجب است که یکی از نمایندگان محترم در حالی اتهام فساد بزرگ می‌زند که مبلغ مورد ادعای وی از کل دارایی‌های مجموعه بیشتر بوده و عجیب‌تر آنکه سه‌هزارو ٣٠٠میلیارد تومان پنج ‌نفر معلوم‌الحال را به همسر و فرزند بنده نسبت می‌دهد».
غندالي در پايان اين نامه تأكيد كرده بود: «این‌جانب به‌عنوان عالی‌ترین مقام اجرائی مؤسسه صندوق ذخیره فرهنگیان ضمن اعلام آمادگی کامل جهت در اختیار قراردادن تمامی اسناد و مدارک لازم به نمایندگان محترم در کمیته شفاف‌سازی توافق‌شده در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و مقام عالی وزارت، از جناب‌عالی تقاضا دارم با توجه به حساسیت و اهمیت موضوع و جامعه فرهنگیان، دستور فرمایید ضمن بررسی عملکرد مجموعه، ریشه‌های این حرکت ناشایست و غیراسلامی و انسانی را شناسایی فرموده و اقدامات لازم را جهت برخورد جدی با متخلفان صادر فرمایید».
محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید در دیدار اعضای شورای فعالین ادوار انتخابات تهران، با قدردانی از تلاش‌های اعضای این شورا بر ضرورت حفظ انسجام این مجموعه تاکید کرد و گفت: یکی از مشکلات جدی در کشور ما نبود فرهنگ کار گروهی است در حالی که در تعالیم اسلامی بر ضرورت کارهای گروهی و استفاده از خرد جمعی تاکید شده است. ما در جبهه اصلاحات بویژه در دهه ۹۰ در تلاش هستیم که با حفظ انسجام تشکیلاتی، حاکمیت خرد جمعی را به رسمیت بشناسیم.وی یکی از دستاوردهای خوب فرهنگ کار جمعی در جبهه اصلاحات را تشکیل شورای عالی اصلاح‌طلبان دانست و گفت: در گذشته به دلیل نبود یک مرکز فرماندهی در جبهه اصلاحات، این جریان سیاسی در مناسبت‌های سیاسی بویژه در موسم انتخابات با مشکلات زیادی رو به رو می‌شد اما در انتخابات مجلس دهم به دلیل تشکیل شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان بسیاری از مشکلات گذشته مرتفع شد و دستاوردهای ارزشمندی نصیب جبهه اصلاحات شد.
باید روند طی شده در دوران اصلاحات ادامه یابد
رئیس فراکسیون امید ادامه داد: دستاورد ارزشمندی که جریان اصلاحات در انتخابات مجلس دهم علی‌رغم رد صلاحیت چهره‌های شاخص به دست آورد باید حفظ شود. رقیب جریان اصلاحات به دلیل نداشتن یک مرکز فرماندهی در درون تشکیلاتشان با مشکلاتی رو به رو شدند به همین دلیل عقلانیت حکم می‌کند روند طی شده در داخل جبهه اصلاحات با تقویت شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان پیموده شود.
وی به انتخابات شوراهای شهر و روستا در اردیبهشت ۹۶ اشاره کرد و گفت: انتخابات شوراها از اهمیت زیادی برخوردار است و نباید پیروزی در انتخابات مجلس دهم موجب غرور اصلاح‌طلبان شود. باید در شوراهای شهر و روستا انسان‌های متخصص، سلیم النفس و پاکدست حضور داشته باشند و نقش نظارتی خود را به خوبی ایفا کنند و باعث جلوگیری از شکل‌گیری فسادهای گسترده  ‌شوند و به مطالبات و خواسته های مردم در تحقق یک محیط آرام و امن و توسعه یافته برای زندگی پاسخ دهند.
عارف که در آستانه سالگرد رحلت آیت الله سید محمود طالقانی سخن می‌گفت با گرامی داشت یاد و خاطره این روحانی مبارز و نواندیش، گفت: بی شک اگر امروز شوراهای اسلامی شهر و روستا در کشور شکل گرفتند و فعال هستند ثمره نگاه ژرف و دوراندیشی آیت الله طالقانی است که صاحب ایده شوراها بودند. ایشان بر حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش از راه تشکیل شوراها تاکید داشتند و باعث افتخار دولت اصلاحات است که اولین انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در آن دوران برگزار شد.
گاهی حرف نزدن هنر است
وی با بیان اینکه نباید با هر بهانه‌ای انسجام تشکیلاتی اصلاح طلبان را به هم زد، خاطرنشان کرد: متاسفانه گاهی در داخل جبهه اصلاحات صداهایی شنیده می‌شود که دستاوردهای ارزشمند به دست آمده را تحت الشعاع قرار می‌دهد باید مراقب بود از هرگونه تک‌روی و ترجیح منافع فردی و حزبی بر منافع گروهی و جریانی به شدت پرهیز کرد.
رئیس فراکسیون امید بر ضرورت گذشت و فداکاری در جبهه اصلاحات به خاطر حفظ منافع ملی و جبهه‌ای تاکید کرد و گفت: گاهی حرف نزدن و سکوت کردن هنر است و می دانم کار سختی است و شخصاً هم هزینه‌های آن را پرداخت کرده‌ام اما معتقدم برای حفظ انسجام تشکیلاتی باید در برخی موارد سکوت کرد حتی اگر این سکوت باعث قربانی شدن فرد شود.
من و رئیس جمهور پیگیر مسئله حصر هستیم
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به سؤال یکی از حاضرین در جلسه در ارتباط با مساله حصر گفت: بارها تاکید کرده‌ام پیگیری این موضوع را وظیفه خودم می دانم و تا حد امکان پیگیری‌هایی هم صورت گرفت و رئیس‌جمهور هم از مجاری قانونی به دنبال حل این مساله هستند.
عارف با یادآوری فضای امنیتی در دوران گذشته، تصریح کرد: یادمان نرود در چهار-پنج سال گذشته تشکیل برخی جلسات محدود سیاسی با چه موانعی رو به رو بود و چه فضای امنیتی در کشور حاکم بود شرایط فعلی با گذشته قابل قیاس نیست اما شرایط حال حاضر را باید پایدار نگه داریم چرا که اگر غفلت کنیم خطر بازگشت به گذشته وجود دارد.
رئیس مجمع نمایندگان تهران همچنین از برنامه‌های این مجمع برای حل مشکلات اصلی کلان شهر تهران با همکاری استانداری، شورای شهر و شهرداری و دستگاهای اجرایی خبر داد و اظهار امیدواری کرد که مجمع نمانیندگان تهران بتواند پاسخی در خور شان و اقدام ارزشمند مردم خوب تهران بزرگ و شهرستان‌های اسلامشهر، شهرری، پردیس و شمیرانات در اسفند ۹۴ بدهد.

حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی‌آملی در نامه ای به دکتر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه تاکید کرد: برجام با همه گفت و شنودها در شمار یکى از بهترین صورت هاى ممکن انعقاد پیمان صلح است.
به گزارش انتخاب، متن این نامه دکتر جوادی‌‌‌‌‌‌‌‌‌آملی به مناسبت ایام انعقاد صلح حدیبیه، به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
حضور ارجمند و گرامى جناب آقای دکترظریف
وزیر محترم امور خارجه جمهورى اسلامى ایران
بعد از اهداء سلام و تقدیم ارادت
همانگونه که خاطر شریف استحضار دارد این ایّام مقارن است با اوّلین سالگرد امضای مهمترین سند همکارى که بین ایران اسلامى با قدرت هاى بزرگ جهانى منعقد گردیده. این برنامه همکارى که محصول تلاش و کوشش علمى و عملى چندین ماهه آن بزرگواران است و به عنوان سند عزّت و لوح افتخار کشور و نظام اسلامی ثبت گردیده از جهات متعدّدى قابل توّجه و اهمّیت است که لازم است تا آنجا که ممکن است جامعه اسلامى به ابعاد حقوقى و فنّى آن وقوف کامل یافته و از صلابت، اتقان و دقّت نظر اِشراب شده در آن آگاهى یابد.
در باور بسیارى از اشخاص این توافق همکارى مشترک ضمن آنکه براى امّت اسلامى و نظام جمهورى اسلامى بسیار مفید و از ارزش والایى برخوردار است، به جهت اشتمال آن بر یک سلسله اصول بنیادى و قواعد اساسى در حلّ و فصل بسیارى از امور و مخاصمات در عرصه بین المللمى تواند نقش مؤثرى داشته باشد.

فارغ از اظهارنظرهاى گوناگونى که معمولا درخصوص این اقدامات اساسى و زیربنائى روانه فضاى سیاسى و اجتماعی مى گردد به سهم خود ثنا و ستایش خویش را از سعى واسع و همّ وافر آن شخص والا همّت و بلند نظر و همچنین اعضای هیات مذاکره کننده اعلام مى نماید و از سعى مشکور آن فرزانگان و عمل مقبول آن بلند همّتان در جهت اقتدار نظام و اعتلاى اسلام به نوبه خود قدر دانى نموده و سپاسگزارم.
سخنان تحلیلى و بیانات همه جانبه نگرانه آن وزیر صبور و رییس شکور را به مناسبت سالگرد برقرارى پیمانی که موسوم به برجام است در روزنامه اطلاعات مورّخ بیست و نهم تیر ماه مطالعه نمودم، از سر صدق و إخلاص در مقابل آن سخنان که توأم با اندیشه حکیمانه و انگیزه مشفقانه بود به این تدبیر وسیع و درایت شایسته درود و سلام فرستادم، بدون تردید قرار داد برجام با همه گفت و شنودها در شمار یکى از بهترین صورت هاى ممکن انعقاد پیمان صلح با توجّه به شرایط سخت داخلى و دشوار خارجى قلمداد مى شود که از جمله آثار مثبت آن تضمین منافع ملّى و تأمین مصالح اجتماعى است.
از همان زمان در این اندیشه بودم که آیا در مقابل این اقدام گرانقدر، مفید و مؤثّر، غیر از سپاس عقلى و تقدیر لسانى و دعاى قلبى چه تحفهء شایسته اى مى توان تقدیم داشت، این مطلب بر خاطر عاجزم خطور کرد که چون صلح حدیبیّه برترین و مبنایى ترین سندى است که در طول حیات نبىّ گرامى اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) به املاء سیّد انبیاء حضرت محمد مصطفى(صلی الله علیه وآله وسلم) و به قلم سیّد اولیاء علىّ مرتضى(علیه السلام) نگارش و نهایتاً به امضاء مبارک آن حضرت(صلی الله علیه وآله وسلم) رسیده است و از سوى دیگر این قضیّه مبناى همه معاهدات در جهان اسلام حتّى پیمان هایى که حضرات معصومین (علیهم السلام) مبادرت به انعقاد آن نموده اند قرار گرفته، خوانشى عمیق تر و تحلیلى وسیعتر بدون هیچگونه قصد انطباق یا داعیه سنجش و قیاس ارائه نمایم تا اهمّیت اصل اصیل مذاکره و نقش اثر گذار صلح در فرهنگ غنىّ قرآن و سنّت حضرت محمّد(صلی الله علیه وآله وسلم)براى جامعه و نظام دینى بیش از پیش روشن و مورد توجّه قرار گیرد.
رازها و رموز فراوانی از لحظه آغاز تا آنِ انجام این حماسه شور و هنگامه شعور نهفته است که بدون تردید میتوان آن را بزرگترین سند حقانیّت و برترین نماد عقلانیّت اسلام دانست. آنچه از بیان امام صادق(علیه السلام) ساطع گشته که فرمود: [و ما کانقضیّه اعظم برکه منها]هیچ ماجرائی به وسعت برکت و خیر صلح حدیبیّه نبوده است، حاکى از کارآمدى و اثر گذارى این معاهده صلح براى اسلام و امّت اسلامى است.
از جمله ویژگیهاى برجسته این معاهده صلح که قرآن کریم از آن به فتح مبین یاد نموده اینکه؛ در باور هیچ انسانی خصوصاً مهاجر و انصار نمى گنجید که روزى پیامبر گرامى اسلام(صلی الله علیه وآله وسلم)با مشرکین و کفّار قریش که دشمن ترین دشمنان اسلام و مسلمین و شخص پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله وسلم)هستند و بیست سال پیاپى با آنان در جنگ و ستیز بودند از درِ همکارى درآمده و معاهده صلح امضاء نماید، پروردگار متعال از جایگاه وحى و آیات قرآنی به ویژه سوره مبارکه فتح این قضیّه را از گام نخستین که رؤیاى صادقه حضرت پیامبر اعظم(صلی الله علیه وآل وسلم) براى ورود به مکه و انجام عمل عمره بود تا همه حرکتها و اقدامات و حتی نتایج آن را به بیان وحى آراسته تا کمترین ابهامى در ذهن احدى خلجان نیابد و این پنداشت در ذهن احدى خطور نیابد که این اقدام رسول الله(صلی الله علیه وآله وسلم) شخصى و یا بر مدار منافع جریانى است. همانند آنچه در مقام معرّفى ولایت و نصب علىّ ابن ابیطالب(علیه السلام) به عنوان ولیّ رخ داد که پروردگار جهان خود زمام امر ولایت(علیه السلام) و نصب و اعلام آن را به عهده داشت و رسولش را تنها مأمور ابلاغ دانست و یادآور شد که اگر ولایتعلى ابن ابی طالب (علیه السلام) به صراحت تمام ابلاغ نشود رسالت شما ابلاغ نگردیده.
یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ ۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ
چه این که حتّى برخى از خواص اصحاب به شکّ افتاده و این سخن را بر زبان راندند که؛ به خداوند سوگند از روز نخست مسلمانیم تا کنون به این اندازه شکّ نکرده بودم و حتّى جسارت را از این حدّ نیز گذرانده و با خطاب به پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله و سلم)گفتند: مگر تو پیامبرنیستى چرا با مشرکین و کفّار معاهده صلح برقرار و از مواضع اصولی پا پس نهاده و عقب نشینى مى نمائى؟ او گفت اگر ما بر حق هستیم چرا در امر دینمان تن به ذلّت سپاریم؟ که رسول اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم)در جواب فرمود من رسول خدایم و او یاور من است و من از فرمان الهى سرپیچى نخواهم کرد.
آنچه در شرایط کنونى ضرورت آن بیش از هر امر دیگر به نظر مى رسد آشنایی جامعه اسلامى و آگاهى نظام دینى به صلابت مذاکره و قدرت صلح است که بعضاً از هر سلاحى نافذتر و از هر ابزارى مؤثرتر است این ضرورت و اهمیّت با توجّه به رویکرد جهان، سازمان ها و نهادهای بین المللی به مسأله مذاکرات و معاهدات دو چندان گردیده و بایستی آن را فرصتى براى ظهور منطق وحیانى قرآن کریم و مشرب ربّانی عترت طاهره (علیهم السلام ) دانست.
اسلام در معاهده صلح حدیبیّه چهره جمال و سیماى جلالش را در پرده عقلانیّت و اعتدال توأم با درایت و تدبیر حضرت نبوی(صلی الله علیه وآله وسلم)به نمایش نهاد و عقل و قلب جهانیان را متوجّه صداقت علمى و عدالت عملى خویش گردانیده است.
امّا آنچه امروز در جهان معاصر خصوصاً در خاورمیانه و در ممالک اسلامى شاهد هستیم، چیزى جز تحریف در معرفت قرآنی و انحراف از ارادت به سنّت نبوىّ(صلی الله علیه وآله وسلم)نیست.
همانگونه که خاطر جنابعالى استحضار دارد پاره اى از انسان نماهاى روزگار ما در چهره فرقه هاى اسلامى همانند داعش و النصره بدون توجّه به اینگونه حقایق قرآنی و معارف سنّت حضرت نبوی(صلی الله علیه وآله وسلم) خوى توحّش و خصلت تنمّرى خویش را در قالب تمسّک به برخى آیات متشابه و اعتصام به پاره اى از اقدامات مبهم و پیچیده سنّت حضرت پیامبر اعظم(صلی الله علیه وآله وسلم) اظهار مى دارند.
آنان به دروغ تحت لواى توحید و زیر پرچم رسالت قرار گرفته و به دور از منطق مهر و قهر و نا آشناى به فلسفهء جنگ و صلح دست به خیانت و اقدام به جنایاتى نموده و مى نمایند که خارج از حدّ انسانی بلکه حیوانى و توحّش عصر جاهلى است. در عین حال خیل عظیمى از دور ماندگان از کاروان معرفت و بازماندگان از قبیله ارادت خصوصاً جوانان که به این دسته از مسائل، حوادث، قضایا و اقدامات بنیادى اسلام آشنائى لازم و کافى ندارند در دام حیله بازان و چنگال قدرت مداران اسیر گشته و به این گروه گمراه پیوسته اند که موجب خذلان دنیوى و خسارت اخروى گشته.
با مطالعه تحقیقى پیرامون معاهده عظیم صلح حدیبیّه که در کمال هوشمندی و فراست ایمانى به همراه سکینت به یادگار نهاده الهى و انعطاف حکیمانه حضرت نبوی(صل الله علیه و آله و سلّم) تصویب و تدوین شد، جهات فراوان و عمده اى مى توان یافت که این گزارش کوتاه ظرفیّت بار معنایى و کارکردى تمام آن را ندارد، اجازه مى خواهم تنها به ده جهت اساسى آن که در این معاهده به صورت چشمگیر و نمایان است اشاره نمایم، چنانچه آن وزیر دانشمند صلاح بدانند بسیار سزاوار است که بعد از تحقیق کامل و همه جانبه پیرامون این پیمان و تدوین علمى و آموزشى آن به عنوان یک ماده درسى در دانشگاهها خصوصاً دانشگاه وزارت امور خارجه کرسى بیابد که این سند می تواند از نقطه نظر ایجاد روابط و مناسبات بین المللی خصوصاً بین کشورهاى اسلامى الهام بخش و مؤثّر باشد.
همچنین شایسته مى نماید که هنرمندان شریف و سینماگران متعهّد کشور با توجّه به میزان اصالت و قلمرو تأثیراین سند عزّت و افتخار براى تولید اثر سینمائى فاخر همّتى شایسته بگمارند که جامعه جهانی امروز تشنه مشاهده اینگونه از تحولاّت اساسى در اندیشه دینى هستند.
پیشاپیش از مقام معظّم رهبری انقلاب که با حساسیّت تمام و قاطعیّت کامل نسخه برجام را راهبری، هدایت و حمایت نمودند سپاسگذارى نموده و همچنین از دولت محترم تدبیر و امید که با روش عقلانیّت و منش اعتدال با آگاهی و وقوف همه جانبه خطر نموده و علیرغم همه فشارها از داخل و تمامی تهدیدها از خارج با شجاعت شایسته و نه قلدرى وارفته فرجام نیک این برجام را اعلام داشتند قدر دانى و حق شناسى مى نمایم.
با إخلاص و ارادت، حوزه علمیّه قم
مرتضى جوادى‌‌‌‌‌‌‌‌آملی