تبدیل انگل به واکسن با کمک فناوری کریسپر
پژوهشگران آمریکایی در بررسی جدید خود توانستند با استفاده از یک انگل، نوعی واکسن را برای یک بیماری پوستی ارائه دهند.
به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، سالانه حدود دو میلیون نفر به نوعی بیماری پوستی موسوم به "لیشمانیاز"(leishmaniasis) مبتلا می‌شوند که انگل "لیشمانیا ماژور"(Leishmania major)، عامل آن است.
انسانها قرن‌ها با این انگل جنگیده‌اند و در برخی فرهنگ‌ها برای جلوگیری از عفونت، شکل ابتدایی مایه‌کوبی را انجام داده‌اند.
در این روش قدیمی درمان موسوم به "لیشمانیزاسیون"(leishmanization)، شخص با یک انگل زنده گزیده می‌شود با این امید که سیستم ایمنی بدن بتواند بر آن غلبه کند و در نتیجه ایمنی مادام‌العمر نسبت به انگل در بدن ایجاد شود. با وجود این، در حال حاضر تمایل به لیشمانیزاسیون به دلیل ایجاد زخم‌های پوستی که ممکن است ماه‌ها باقی بمانند، کمتر است.
گروهی از دانشمندان "دانشگاه ایالتی اوهایو"(Ohio State University) در تلاش برای ادغام این درمان قدیمی با فناوری‌های کنونی، به اصلاح ژن انگل لیشمانیا ماژور پرداخته‌اند تا میزان عفونت ناشی از آن را محدود کنند. این کار موجب می‌شود که انگل، عملکرد یک واکسن را برای بیماران داشته باشد و به ایجاد ایمنی بلندمدت بدون بروز بیماری بیانجامد.
"آبهای ساتوسکار"(Abhay Satoskar)، سرپرست این پژوهش گفت: واکسن‌های زنده مانند واکسن این انگل، بهترین نوع واکسن هستند، اما با احتمال بروز بیماری‌های خطرناک همراه هستند. ما این مفهوم را با استفاده از فناوری‌های جدید اصلاح کردیم تا انگل علاوه بر ایجاد مصونیت ایمنی، بیماری نیز ایجاد نکند.
پژوهشگران با استفاده از فناوری اصلاح ژن کریسپر، دو ژن خاص را از انگل حذف کردند تا آن را از تولید پروتئین موسوم به "سنترین"(centrin) بازدارند. این پروتئین، در حفظ ساختار فیزیکی انگل نقش دارد. در صورتی که انگل فاقد سنترین باشد، هنوز می‌تواند به سلول میزبان وارد شود و تولید مثل کند اما میزان تکثیر آن پایین است؛ در نتیجه به بروز بیماری منجر نمی‌شود.
ساتوسکار ادامه داد: فناوری کریسپر به ما امکان داد تا از لیشمانیزاسیون استفاده کنیم. با این کار، انگل‌ها نمی‌توانند تکثیر شوند؛ در نتیجه از بین می‌روند اما برای هشت یا ۹ ماه در بدن باقی می‌مانند که برای ایجاد ایمنی کافی است.
وی افزود: چندین آزمایش حیوانی توانست این موضوع را تضمین کند که ژنوم به حالت عادی بازنمی‌گردد. ما متوجه شدیم که اگر مگس، محل واکسن را نیش بزند و انگل‌های جهش‌یافته را به طبیعت ببرد، هیچ انگلی نمی‌تواند زنده بماند؛ در نتیجه برای محیط زیست بی‌خطر است.
پژوهشگران در نظر دارند تا نخستین مرحله از آزمایش‌های انسانی را تا دو سال آینده آغاز کنند.
ساتوسکار گفت: هزینه هر دوز از واکسن، احتمالا کمتر از پنج دلار است و می‌تواند یک روش درمانی ساده و کم‌هزینه باشد.
این پژوهش، در مجله "Nature Communications" به چاپ رسید.
