کشت انگور سیاه دیم پازل تخریب جنگل در مریوان را کامل می‌کند
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مریوان گفت: امروز بیشتر از 90 درصد تخریب جنگل‌های شهرستان مریوان به دلیل استقبال مردم از کشت انگور دیم است، کشتی که پازل تخریب جنگل در مریوان را کامل می‌کند.
خبرگزاری فارس استان کردستان/اسرین کنعانی، دیر زمانی است که حیات جنگل‌های زاگرس به دلیل قاچاق چوب، استفاده بی‌رویه از چوب درختان به عنوان سوخت زمستانی و زغال چوب و بدتر از همه قطع شبانه درختان برای تصرف اراضی منابع طبیعی به مخاطره افتاده است، جنگل‌هایی که گونه‌های عظیم آن را بلوط زاگرس تشکیل می دهد؛ بلوطی که برای سنجاب قوت لایموت است و موجب پراکنش رویش و برای ما انسان‌ها مظهر تخریب و سوء استفاده.
امروزه در کردستان فشار بیکاری و تنگدستی برخی روستانشینان مرزی قطع شبانه درختان و تصرف اراضی ملی را رقم زده است و این پدیده نامبارک بر حیات جنگل‌های کردستان چنگ زده است،
جنگل‌ها به عنوان ریه زمین در چرخه حیات موجودات زنده نقش موثری ایفا می‌کنند، جنگل‌ها به دلایلی از جمله رشد جمعیت و نیاز روزافزون بشر به منابع جنگلی، استفاده از جنگل‌ها به عنوان منبع سوخت، تولید زغال چوب، تبدیل مناطق جنگلی به زمین کشاورزی، فقر فرهنگی مردم، استفاده بی‌رویه جهت تعلیف دام به منظور جواب به افزایش تقاضای محلی و جهانی گوشت، فعالیت‌های صنعتی، احداث جاده‌های بین جنگلی، آتش‌سوزی، شیوع آفات و بیماری‌های گیاهی، تخلیه زباله‌های شهری و بیمارستانی در مناطق جنگلی، کارهای عمرانی، اکتشاف، انتقال لوله‌های نفت و گاز توسط دولت در جنگل‌ها و ... رو به نابودی پیش می‌رود.
درختان جنگلی به عنوان سرمایه‌های اصلی حیات هستند که نابودی و خرابی این موهبت عظیم الهی باعث بروز خسارت‌های جبران ناپذیری می‌شود، به طوری که این خسارت‌ها حتی در زندگی نسل‌های آینده نیز اثر نامطلوب می‌گذارد و امیدی برای تجدید حیات آن در مدت محدود نخواهد بود.
حفاظت و استفاده صحیح از جنگل‌ها به عنوان سرمایه ملی هر کشور، علاوه بر ثروت آفرینی، بقای محیط زیست را نیز تضمین می‌نماید در واقع جنگل‌ها از حیث تامین مواد غذایی جامعه، مصنوعات چوبی، محصولات کاغذی، تامین تعدادی زیادی از مایحتاج عمومی جامعه، جلوگیری از فرسایش و از بین رفتن خاک و حفظ آب و نزولات آسمانی، نقش مهمی را در اکوسیستم‌های طبیعی ایفا می‌نمایند بنابراین تلاش برای جلوگیری از نابودی این منابع برای حفظ حیات انسان و همچنین کسب درآمد از این منابع طبیعی، از اهمیت حیاتی برخوردار است.
از مساحت ۲ میلیون و ۹۳۷ هزار هکتاری استان کردستان، بیش از ۶۰ درصد آن شامل یک میلیون و ۵۸۷ هزار هکتار آن را مراتع و جنگل تشکیل می‌دهد و شهرستان مریوان با داشتن 193 هزار هکتار اراضی ملی یکی از شهرستان‌های جنگلی استان است که در سال‌های اخیر چشم طمع سودجویان زیادی به این منطقه باعث تخریب حجم وسیعی از آن شده است.
خبرنگار خبرگزاری فارس در سنندج به منظور بررسی عوامل اصلی تخریب جنگل‌های مریوان با شاهرخ محمودی رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مریوان گفت‌وگویی داشته که در زیر مشروح آن را می‌خوانید..
وجود 193 هزار هکتار اراضی ملی در مریوان
فارس: وسعت جنگل‌های مریوان چقدر است؟
در شهرستان مریوان 193 هزار هکتار اراضی ملی داریم که از این مقدار 97 هزار هکتار آن جنگل و 96 هزار آن مرتع است و فقط 19 هزار هکتار اراضی زراعی داریم.
فارس: بیشتر تخریب جنگل‌های مریوان به چه منظور صورت می‌گیرد؟
مجموعه عواملی از جمله تغییر کاربری جنگل به باغ و مزرعه، تجارت سیاه زغال، آتش‌سوزی و ...دست به دست هم داده و نفس جنگل‌های مریوان را بریده است اما امروز بیشتر از 90 درصد تخریب جنگل‌های شهرستان مریوان به دلیل استقبال مردم از کشت انگور دیم است، کشتی که پازل تخریب جنگل در مریوان را کامل می‌کند.
تخریب 15 کوره زغال‌گیری در روستای انجیران در یک روز
البته زغال‌گیری یکی دیگر از عوامل مهم تخریب جنگل‌های مریوان است که در برخی روستاها شدت بیشتری دارد بطور مثال در روستای انجیران در طول یک روز 15 کوره زغال‌گیری را تخریب کردیم.
در این روستاها خود مردم اعتراف می‌کنند که سال‌های گذشته که مرز باز بود وضعیت اقتصادیشان خوب بوده و حتی یک کیلو زغال هم درست نکردند اما متاسفانه امروز با توجه به بسته بودن مرز و شرایط بد اقتصادی که پیش آمده تعدادی از مردم روستاها به زغال‌گیری و راه‌اندازی کوره‌های زغال روی آورده‌اند و عده‌ای هم به کشت انگور سیاه دیم.
فارس: مگر کشت انگور سیاه هم سبب تخریب جنگل می‌شود؟
در سال‌های اخیر با توجه به خاک حاصلخیزی مریوان و بارندگی مناسب، طرح کاشت انگور سیاه دیم با قلمه‌های ریشه‌دار موفقیت‌آمیز بوده و مردم درآمد خوبی از این راه بدست آوردند لذا این موضوع باعث شد که استقبال مردم به کاشت انگور سیاه بیشتر شود و با توجه به وضعیت و شرایط بد اقتصادی که در کل کشور پیش آمده و همچنین بحث بسته شدن مرز در مریوان که منجر به بیکاری جمع زیادی از مردم این شهرستان شده است خودبخود این استقبال شدت بیشتری پیدا کرد.
با توجه به اینکه زمین زراعی در مریوان فوق‌العاده کم است و فقط 19 هزار هکتار اراضی زراعی در مریوان وجود دارد و هر آنچه که هست زمین‌های ملی و جنگلی است پس مردم اقدام به تخریب جنگل به منظور کاشت انگور سیاه دیم کردند که همین مسئله امروز به چالشی برای منابع طبیعی مریوان تبدیل شده است.
در واقع خاک جنگل‌های مریوان به دلیل داشتن درختان بلوط منبع غنی از آهن است که همین باعث موفقیت کشت انگور سیاه در این شهرستان شده است حتی به گفته برخی کارشناسان امروز کیفیت عالی انگور دیم مریوان به برندی در کشور تبدیل شده است و همین بازار تقاضا خودبخود باعث شده که جمع زیادی از مردم به دلیل بسته شدن مرز و وضعیت بد اقتصادی و معیشتی مجبور شوند به سمت تخریب اراضی ملی و کاشت انگور دیم که منبع درآمدی خوبی هم دارد روی بیاورند.
بطور مثال صددرصد تخریب جنگل در روستای نی به منظور کاشت انگور سیاه دیم انجام شده است حتی مواردی داریم که برخی از ساکنان روستاهای مریوان با ترفندهای زیرکانه‌ای در کنار درختان بلوط جنگلی که سبز است اقدام به کشت قلمه ریشه‌دار انگور دیم می‌کنند و سال آینده همزمان با سبز شدن قلمه انگور اقدام به قطع درخت بلوط می‌کنند.
فارس: مطمئنا در شهرستانی مثل مریوان که 193 هزار هکتار آن اراضی ملی و 97 هزار هکتار آن کلا جنگل خالص است و فقط 19 هزار هکتار اراضی زراعی دارد امکان اجرای طرح توسعه پرورش زنبور عسل وجود دارد اما به نظر شما توسعه کشت انگور سیاه جز با تخریب جنگل‌های این شهرستان امکان‌پذیر است؟
اجرای هر طرحی در هر منطقه‌ای از جمله مریوان باید براساس ظرفیت و پتانسیل آن منطقه اجرا شود که در این راستا در سال 77 طرحی به نام آمایش سرزمین مصوب شد که براساس این طرح، استعداد، پتانسیل و ظرفیت هر منطقه شناسایی و براساس آن استعداد و پتانسیل طرح‌هایی برایش تعریف می‌کردند و آنها را اجرا می‌کردند.
براساس این طرح مطمئنا استعدادهایی که دهگلان داشت مریوان نداشت و استعدادهایی که مریوان داشت سروآباد با آن نزدیکی مسافت هم نداشت اما متاسفانه این طرح به هر دلیلی که بود اجرایی نشد و همین باعث ایجاد بحران‌هایی در کشور شده است درحالیکه اگر امروز این طرح اجرا می‌شد دیگر برای شهرستان جنگلی مریوان که 97 هزار هکتار آن جنگل است طرح ایجاد باغ روی اراضی شیب دار که زمینه کاهش سطح عرصه‌های طبیعی را فراهم می‌کند و به تغییر کاربری این اراضی دامن می‌زند اجرا نمی‌شد.
8 نیروی منابع طبیعی برای حفاظت از 193 هزار از اراضی ملی مریوان
فارس: در راستای مقابله با این نوع تخریب سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری مریوان چه اقداماتی انجام داده است؟
شهرستان مریوان 151 روستا دارد که 92 روستای آن کاملا بافت جنگلی دارند اما اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مریوان برای حفاظت از این حجم روستای جنگلی فقط 8 نفر نیرو دارد که مطمئنا کافی نیست در واقع برای حفاظت از 193 هزار هکتار از اراضی ملی مریوان 8 نفر نیرو داریم که هر چند کمبود امکانات هم داریم اما همکاران بنده به بهترین شکل ممکن انجام وظیفه می‌کنند بطوری که به جرات می‌توانم بگویم در شهرستان مریوان هیچ نقطه‌ای نیست که تخریب شده باشد اما ما برای آن پرونده قضایی تشکیل و تحویل مقامات قضایی نداده باشیم.
23 متخلف تخریب جنگل‌های مریوان روانه زندان شدند
از ابتدای امسال تا امروز و در حدود یک ماه نزدیک به 348 پرونده تخریب و تصرف در اراضی ملی مریوان تشکیل و تحویل مقامات قضایی دادیم که برای 45 نفر از آنها حکم بازداشت گرفتیم و متاسفانه 23 نفر هم در این ارتباط روانه زندان شده‌اند و در حال حاضر هم در زندان به سر می‌برند که رقم زیادی است.
اگر قرار باشد حفاظت کامل از جنگل‌های مریوان شود، هر روستا یک قرق‌بان نیاز دارد طرحی که در قدیم‌الایام وجود داشت و فوق‌العاده عالی بود، در این طرح به محض اینکه فردی قصد تخریب و یا تصرف جنگل را داشت این قرق‌بانان مانع می‌شدند اما امروز به دلیل وضعیت اقتصادی موجود اجرای این طرح با مشکل روبرو شد و در حال حاضر اجرا نمی‌شود.
منابع طبیعی ایران هر روز بیشتر از قبل ضعیف‌تر و شکننده‌تر می‌شود، اراضی طبیعی، آب و هوا آماج بی‌رحمی افرادی است که توسعه، را بر همه‌چیز ترجیح می‌دهند. مهم نیست چه بر سر خاک، آب و هوا می‌آید، تنها افزایش سرمایه به هر قیمت و افزایش تولید بدون توجه به عواقب آن، مدنظر است توسعه‌ای که به عقیده اکثر کارشناسان ضررهایش بیشتر از فایده آن است.
