بحران هستهای؛ به نفع روسیه و چین12-مرداد-1401
روزنامه همدلی نوشت: «والتر راسل مید» در والاستریت ژورنال نوشت: برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام اکنون به مشکل خورده است. از زمانی که دونالد ترامپ آمریکا را از توافق باراک اوباما خارج کرد که در ازای محدودیتهای موقتی بر فعالیتهای هستهای ایران به تحریمهای اقتصادی علیه این کشور پایان داد، این توافق، «گربه شرودینگر» دیپلماسی بوده که نه مرده و نه زنده، بلکه در حالتی نامشخص در جعبهای بسته است. بااینحال، این روزها، نادیده گرفتن بوی تعفن جعبه سختتر شده است. با نزدیک شدن ایران به آستانه هستهای، به نظر میرسد حماسه رو به پایان است. به گزارش انتخاب در ادامه این مطلب آمده است: در ماه دسامبر، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت: «آنچه ما اجازه نخواهیم داد این است که ایران عملاً در مذاکرات زمان بخرد تا برنامه خود را پیش ببرد.» ایران منصرف نشد و از آن زمان تا کنون با خوشحالی زمان خریده و برنامه هستهای خود را پیش میبرد. اخیراً، رئیس اطلاعات بریتانیا به خبرنگاران گفت که ایران تصمیم گرفته شروط آمریکا را برای ورود مجدد به توافق رد کند، اگرچه خوشحال است که مذاکرات ادامه مییابد. هفته گذشته، رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفت که برنامه هستهای ایران «بهپیش میرود.» حتی خوشبینترین افراد در واشنگتن نیز امید خود را دارند از دست میدهند. به قول رابرت مالی، مذاکرهکننده اصلی، «شما نمیتوانید یک جسد مرده را زنده کنید.»
یکی از دلایلی که اجازه میدهیم مذاکرات برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، پیامدهای ناخوشایند پذیرش شکست آن است. پایان قطعی توافق با ایران تقریباً بهطورقطع دولت را مجبور خواهد کرد که بین پذیرش یک ایران مجهز به سلاح هستهای و آغاز رویارویی که احتمالاً به جنگ دیگر آمریکا در خاورمیانه ختم خواهد شد، یکی را انتخاب کند. هر دو مسیر مستلزم خطرات و هزینههای غیرقابلپیشبینی، اما بزرگ است. اجتناب از این انتخاب بد، به شکل قابلدرکی، هدف اصلی دولت بایدن در منطقه بوده است. متأسفانه، زمان به نفع رئیسجمهور بایدن نبود. مذاکرات ایران به سمت شکست پیش رفت، زیرا موقعیت بینالمللی آمریکا ناامنتر شده و امروز فروپاشی قریبالوقوع توافق بخشی از بحران جهانی قدرت آمریکاست. در شرایطی که موشکهای روسیه بر اودسا میبارند و چین تهدید کرده رفتن نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان عواقب عظیمی در پی خواهد داشت، دولت در حال حاضر با وضعیت بینالمللی دشوارتر از حد انتظار و آمادگی خود دستوپنجه نرم میکند. به نظر میرسد شی جین پینگ و ولادیمیر پوتین فارغ از نگرانی درازمدت درباره ایران هستهای، بیشتر علاقهمند به تقویت تعهد ایران به اتحاد ضدآمریکایی هستند تا تسهیل رسیدن به توافقی که فشار را بر رئیسجمهور آمریکا کاهش میدهد. آمریکاییها باید تلاش هستهای ایران را در چارچوب جهانی ببینند. بحران با تهران در لحظهای بسیار سودمند برای روسیه و چین دارد سر میرسد. مخالفان ما امیدوارند که بحرانهای ژئوپلیتیکی همزمان در اروپا، خاورمیانه و شرق آسیا، آمریکای مات و خسته را تحت تأثیر قرار دهد. همانطور که پیامدهای اقتصادی این بحرانها در اقتصاد ایالاتمتحده و جهان موج میزند، تجدیدنظرطلبان امیدوارند انسجام آمریکا در داخل و اتحادهای خارج از کشور با افزایش تهدیدها تضعیف شود. برای جلوگیری از آن، تیم بایدن باید حس بازدارندگی و احتیاط را به دشمنانی برگرداند که از موفقیتهای طولانی برخوردار بودهاند. اگر ایالاتمتحده بخواهد پاسخی مؤثر به این ترکیب از تهدیدات استراتژیک ایجاد کند، رهبران سیاسی ما باید فراتر از بازی سرزنشها و متهم کردنها بر سر سرنوشت برجام حرکت کنند. جمهوریخواهان بهدرستی میتوانند مدعی شوند تصمیم اوباما برای امضای چیزی با این حد از پیامدهای بحثبرانگیز مانند توافق هستهای ایران، بدون حمایت دو حزب و تصویب یک معاهده در سنا، یک اشتباه تاریخی بود. دموکراتها میتوانند بهطور منطقی این را القا کنند که خروج یکجانبه ترامپ همهچیز را بدتر کرد. چنین مسائلی را میتوان به مورخان واگذار کرد. سؤالی که اکنون پیش روی ماست این نیست که در سال ۲۰۱۵ یا ۲۰۱۸ حق با چه کسی بود. بایدن بارها گفته است که دادن اجازه ساخت سلاح هستهای به ایران، یک گزینه نیست. اگر دولت او نتواند این مرز را حفظ کند، عواقب آن برای قدرت آمریکا در خاورمیانه و در سطح جهان عمیق و شاید غیرقابلبرگشت باشد. اگر آمریکا به تأسیسات هستهای ایران حمله کند و خود را در باتلاق دیگری در خاورمیانه ببیند، تأثیرات آن در داخل و خارج نیز وحشتناک خواهد بود. چین و روسیه از مشغلههای آمریکا در خاورمیانه برای ایجاد مشکل در جاهای دیگر سوءاستفاده خواهند کرد و افکار عمومی ایالاتمتحده بیشتر دوقطبی خواهد شد. تعداد کمی از رؤسای جمهور با انتخابهای سیاسی به این سختی مواجه شدهاند. قابلدرک، شاید نه قابلتحسین باشد که دولت تصمیم نهایی را برای مدت طولانی به تعویق انداخته است، اما با تشدید بوی تعفن گربه مرده، آقای بایدن به بزرگترین آزمون دوران حرفهای خود نزدیک میشود.