رییس سازمان غذا و دارو:
ارزخوارها در مردم نگرانی ایجاد می‌کنند/ صنعت داروسازی به سرنوشت خودرو دچار نشود۱۰-اردیبهشت-۱۴۰۱
بازگشایی فهرست دارویی کشور پس از۳ سال، تامین و تحویل ۲۰۰ میلیون دُز واکسن کرونا تا کنون، پوشش بیمه‌ای برای ۲۵۰ قلم دارویی که سال گذشته گران شدند، ایجاد خط ویژه برای صادرات داروی ایرانی و... ازجمله مباحثی است که رییس سازمان غذا و دارو در نشستی خبری به تشریح آن پرداخت.
به گزارش ایسنا، دکتر بهرام دارایی در نشست خبری وزارت بهداشت، گفت: یکی از مهمترین چالش‌های ما تامین دارو برای بیماران بوده است. زمانی این چالش برایمان خیلی جدی بود که تامین ارز ما در گرو دریافت ارز ترجیحی از بانک مرکزی شد. در این زمینه در سال ۱۴۰۰ چالش سنگینی داشتیم که با ورود رییس جمهور و وزیر بهداشت، ارز برای دارو تخصیص پیدا کرد تا بتوانیم در انتهای سال داروهای حیاتی و ضروری بیماران را با اولویت‌بندی تامین کنیم. اگرچه رقمی که در سال ۱۴۰۰ تامین شد، کافی نبود، اما با تمام دشواری توانستیم با حداقل مشکلات ارزی داروی مورد نیاز بیماران را تامین کنیم.
کاهش ارز، علت اختلال در تامین دارو در سال گذشته
وی افزود: در سال ۱۳۹۷ که شرایط کشور عادی بود و کرونایی هم در کار نبود، میزان چهار میلیارد دلار ارز برای دارو و تجهیزات پزشکی از منابع ارز ترجیحی تامین شد، اما زمانیکه وارد سال ۱۴۰۰ شدیم و دو پیک بزرگ کرونا را در کشور داشتیم، این میزان ارز به دو میلیارد دلار کاهش پیدا کرد و این موضوع منجر به اختلال در روند تهیه و تامین داروو تجهیزات و ملزومات پزشکی شد. با این حال در ادامه و در پیک ششم بدون اینکه مشکلی در مراکز درمانی بیمارستانی یا مراکز سرپایی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی ایجاد شود، پیک را خوشبختانه پشت سر گذاشتیم و این اتفاق نمی‌افتاد، مگر با حمایت‌های رییس جمهور و وزیر بهداشت که در نهایت توانستیم با جذب سه میلیارد دلار ارز سال ۱۴۰۰ را پشت سر بگذاریم.
فهرست دارویی کشور پس از ۳ سال باز شد
ورود ۲۱ قلم داروی های‌تک به فهرست دارویی کشور
دارایی با اشاره به اقدامات انجام شده در سازمان غذا و دارو طی شش ماه گذشته، ادامه داد: سازمان غذا و دارو نقش نظارتی خودش که در زمینه رشد و شکوفایی صنعت دارو، تجهیزات پزشکی، ملزومات و حتی غذا بسیار مهم است، ایفا کرد و ما بعد از سه سال بسته بودن فهرست دارویی کشور، آن را باز کردیم و ۲۱ قلم داروی با فناوری بالا و نیاز برای بیماران خاص و صعب‌العلاج را وارد فهرست دارویی کردیم و این کار همچنان ادامه دارد. حسن این کار این است که وقتی شعار می‌دهیم که نیازمند داروهای با فناوری بالا و اثربخش هستیم ونیاز به جذب جوانان نخبه داریم، باید شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه سلامت را گسترش دهیم و در عین حال باید راه را باز کنیم. این راه طی سه سال گذشته به صورت نامناسبی بسته شده بود و با بستن فهرست دارویی کشور ادامه این راه میسر نبود. ما با باز کردن فهرست دارویی کشور این اجازه را می‌دهیم که شرکت‌ها به تحقیق، توسعه و اقدامات‌شان ادامه دهند و داروهای جدید را وارد بازار دارویی کشور کنند و فناوری‌های جدید را بتوانند وارد بازار دارویی کشور کنند.
ارسال اساسنامه سازمان غذا و دارو به دولت پس از ۱۱ سال
رییس سازمان غذا و دارو گفت: کار مهمی که در شش ماه گذشته انجام شد، تدوین اساسنامه سازمان غذا و داروی کشور و ارسال آن به هیات دولت بود که این کار بعد از ۱۱ سال تاخیر انجام شد. خوشبختانه در چند ماه گذشته این کار انجام شد و در زمینه‌های مختلفی که مربوط به دارو، غذا، تجهیزات پزشکی، داروهای گیاهی، فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی و ... است و همچنین سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای تامین پایدار و مناسب کالاهای سلامت‌محور است، اقدام کردیم که بعد از تصویب این اساسنامه می‌توانیم با سازمانی پویاتر، مستحکم‌تر و قوی‌تر امورات سلامت کشور را دنبال کنیم.
تامین و تحویل ۲۰۰ میلیون دُز واکسن کرونا تا کنون
دارایی گفت: یکی از دستاوردهای مهم دیگر در سازمان غذا و دارو تامین گسترده واکسن برای مردم بود. در تابستان سال گذشته روزهای سختی را پشت سر گذاشتیم و با داغ شدن روزها، متاسفانه شاهد از دست رفتن عزیزان‌مان در نقاط مختلف کشور بودیم. در همان حالی که از شرکت‌ها چه بخش خصوصی و چه بخش دولتی و چه دانش بنیان برای تولید واکسن با فرم‌های مختلف حمایت می‌کردیم، اقدام به تهیه واکسن از منابع معتبر خارج از کشور کردیم و حدود ۲۰۰ میلیون واکسن کرونا در مجموع تامین و تحویل شد که ۵۰ میلیون از آنها واکسن تولید داخلی بود. به هر حال در پیک ششم با حداقل مشکلاتی که خیلی محسوس نبود، مدیریت کردیم و آمار مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در کشور بسیار پایین‌تر از بسیاری کشورهای پیشرفته و غربی بوده است.
وی با بیان اینکه یکی از اقدامات خوب در سال گذشته حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه کالاهای سلامت‌محور بود، گفت: در عین حال تفاهم‌نامه‌ای را بین سازمان غذا و دارو و معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و معاونت علمی ریاست جمهوری منعقد کردیم که پنجره واحدی را برای سرعت بخشیدن و سهولت دستیابی شرکت‌های دانش بنیان حوزه سلامت به مجوزهای لازم و هدایت آنها برای تامین نیازمندی‌های مورد نظر در کشور، ترسیم کردیم. این اقدامی بود که در بدو ورود بنده به سازمان غذا و دارو انجام شد. همچنین تقویت اعتبار بخشیدن به شتاب‌دهنده‌ها نیز از دیگر اقدامات‌مان بود که در این زمینه ۴۰ جلسه برگزار کردیم. ضوابط و دستورالعمل اجرایی را برای این بخش ارائه دادیم و بررسی پرونده‌ها را برای شرکت‌های دانش بنیان در سریع‌ترین حالت خودش قرار دادیم.
برنامه مفصل سازمان غذا ودارو برای سامانه تی‌تک
دارایی گفت: برنامه‌ریزی برای هوشمندسازی خدمات و فرآیندهایمان نیز انجام شد که مهمترین آن استفاده از ابرسامانه تی‌تک است که با ۲۵ زیرسامانه خود و سه پرتال مهم ارزی، دارویی و کنترل اصالت بیمه به ما برای شفافیت و اصالت‌سنجی، کنترل و نظارت بر مصرف بهینه کالاهای سلامت‌محور کمک می‌کند که برنامه مفصلی در آینده نزدیک در زمینه سامانه تی‌تک ارائه می‌دهیم.
ایجاد خط ویژه برای صادرات داروی ایرانی
وی گفت: یکی از اقدامات مهمی که انجام دادیم، بحث توسعه صادرات بود که در این زمینه با سندیکاهای تولید داروهای انسانی تفاهم‌نامه‌ای منعقد کردیم و امور اداری مربوط به صادرات دارو و ملزومات را به آنها واگذار کردیم. به این معنا که برای صادرات یک خط ویژه ایجاد کردیم. زیرا وقتی از توسعه شرکت‌های دانش بنیان، کارآفرینی و اشتغال‌زایی صحبت می‌کنیم، به این معنا نیست که فقط بازار داخلی را در نظر می‌گیریم. مطمئنا اگر راه را برای گسترش بازارهایمان به خارج از مرزها باز نکنیم، این‌ها بعد از گسترش محدودی متوقف خواهند شد. مثال آن در زمینه تولید واکسن است. ما زیرساخت‌های عظیمی را در زمینه واکسن ایجاد کردیم که مطئمنا این زیرساخت‌ها فقط برای تولید و تهیه واکسن مورد نیاز مردم کشور نبوده، بلکه یکی از اهداف این زیرساخت‌ها، توسعه صادرات ین نوع محصولات به خارج از مرزهای ما بوده که ان‌شاءالله به زودی اتفاق می‌افتد.
پوشش بیمه‌ای برای ۲۵۰ قلم دارویی که سال گذشته گران شدند
۲۵۰۰ قلم دارو در کشور بیمه است
دارایی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: یکی از اقدامات مهمی که انجام دادیم، در زمینه تغییر قیمت داروها بوده که خوشبختانه طی مذاکراتی که با بیمه‌ها داشتیم، ۲۵۰ قلم از داروهایی که سال گذشته به هر دلیلی به موقع تحت پوشش بیمه‌ای قرار نگرفته بودند، بعد از اصلاح قیمت تحت پوشش بیمه‌ای قرار می‌گیرند که ۲۰۰ قلم از این داروها در اواخر فروردین ماه تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گرفتند و ۱۰۰ قلم آنها هم امروز تحت پوشش بیمه سلامت قرار می‌گیرند و این پوشش بیمه‌ای همچنان ادامه خواهد داشت. حدود ۲۵۰۰ قلم از داروهایمان تحت پوشش بیمه است که ان‌شاءالله ۲۵۰ قلم دیگر از داروها را که تاکنون بیمه نبودند، تحت پوشش بیمه‌ای می‌بریم.
تامین تجهیزات تخصصی، همچنان گرفتار ارز ترجیحی
دارایی گفت: در عین حال ما کمیته‌های تخصصی را توسعه دادیم که در این کمیته‌ها، فرد و کارشناس نمی‌تواند نظری را برای تصمیم‌سازی اعمال کند و این تصمیمات در کمیته تخصصی و جمعی گرفته شده و به صورت شفاف در سایت سازمان قرار داده می‌شود. در زمینه تامین تجهیزات تخصصی همچنان گرفتار ارز ترجیحی هستیم، اما برای اینکه کمبودهای معنی‌داری نداشته باشیم و بتوانیم مدیریت کنیم، اقدامی انجام دادیم مانند اتفاقی که در دسترسی بیمارستان‌ها به تجهیزات مورد نیاز در درمان بیماران کرونایی در چند ماه اخیر بود که توانستیم این چالش را هم در آن حوزه به حداقل برسانیم.
سهمیه ویژه ارزی برای شرکت‌های تجهیزاتی نداریم
وی تاکید کرد: در زمینه تجهیزات پزشکی باید توجه کرد که تخصیص ارز به هیچ شرکتی به صورت ویژه انجام نمی‌شود و سهمیه ویژه‌ای نداریم، بلکه نیاز بازار، توان شرکت‌ها و اولویت‌های خودمان را می‌بینیم و با ایجاد رقابت برای قیمت و کیفیت بهتر اقدام به تامین نیازهایمان می‌کنیم. نیازسنجی واقعی مصرف تجهیزات پزشکی با همکاری معاونت درمان و معاونت توسعه همزمان انجام می‌شود. ساماندهی خدمات پس از فروش نیز در حوزه تجهیزات پزشکی بسیار مهم است و ما هیچ تجهیزی را تهیه نمی‌کنیم، مگر اینکه شرکت‌ها ملزم به تامین خدمات پس از فروش و تعمیر تجهیزات باشند.
افزایش قیمت دارو سرسام‌آور است؟
رییس سازمان غذا و دارو در ادامه درباره مباحث مطرح در زمینه قیمت‌ها دارو نیز گفت: بحث افزایش سرسام‌آور قیمت داروها مطرح و روی آن صحبت‌های زیادی شده است. قیمت چند قلم داروی برند وارداتی که بسیار مصرف ناچیزی داشتند یا حداکثر ۵ درصد بازار را به خودشان اختصاص می‌دادند، چیزی نیست که بتوان آن را تعمیم داد به کار گسترده‌ای که در حوزه دارو در کشور برای ۱۰ هزار قلم داروی مصرفی کشور انجام می‌شود. به عنوان مثال داروی سروتاید، اسپری تنفسی و ... داروهایی بودند که تبلیغات زیادی روی آن شد به عنوان داروهایی که قیمت‌شان چند برابر شده است. باید توجه کرد که در سال گذشته در زمینه اسپری تنفسی، نزدیک ۱۰ میلیون اسپری تنفسی را از منابع خارجی تامین کردیم و یک میلیون اسپری تنفسی را هم در داخل تولید کردیم که قیمتی بین ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان داشتند. مسئولان وقت در سازمان غذا و دارو برای اینکه بتوانند یک برند شاخص را به عنوان سروتاید مقداری وارد کشور کنند، مجوز محدود ۵۰۰۰ اسپری را صادر کردند که با ارز نیمایی وارد کشور شده است که در برابر آن ۱۱ میلیون اسپری اصلا قابل ذکر نیست و مهم تامین داروی با کیفیت برای عامه مردم بود.
وی در این باره افزود: در عین حال گاهی داروهایی از سوی برخی پزشکان تجویز می‌شوند که یا در فهرست نیستند یا با نام تجاری خاص است که بیمار باید آن را تهیه کند که این مشکلاتی ایجاد می‌کند. باید قبول کنیم که ما محدودیت منابع ارزی داریم و هیچ کجای دنیا تمام ۱۶ هزار قلم دارو را وارد فهرست دارویی خودشان نمی‌کنند. کشورهای پیشرفته‌ای مانند آمریکا ۱۰ هزار قلم از ۱۶ هزار قلم دارو را در فهرست دارویی خود دارند و برخی کشورهای اروپایی با منابع بالا حدود ۷ هزار قلم را در فهرست دارویی‌شان قرار می‌دهند. محدودیت منابع و بحث‌های هزینه اثربخشی برای تامین دارو مهم است و باید برخی داروها را انتخاب کنیم. نظام سلامت ما بر اساس نظام ژنریک پیاده‌سازی شده و بیمه‌های ما هم موظفند که از داروهای ژنریک، خارج از نام‌های تجاری حمایت کنند.
محدودیتی که شامل بیماران خاص و صعب‌العلاج نمی‌شود
دارایی ادامه داد: البته ما در زمینه داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج بعضا این محدودیت‌ها را اعمال نمی‌کنیم. همچنان که برای بیماران هموفیلی، تالاسمی و داروی ریتالین این اقدام را انجام ندادیم و خود داروی با نام تجاری خاص و برند را وارد کرده و در اختیار بیماران قرار دادیم. به عنوان مثال سال گذشته برای بیماران تالاسمی دو برابر بیش از سال‌های قبل ارز اختصاص دادیم تا داروهای مورد نیازشان را تامین کنیم و این سیاست همچنان ادامه دارد.
تشکیل جلسه کمیسیون قیمت‌گذاری برای داروهای جدید
قیمت‌گذاری دارو در سال جاری با لحاظ ملاحظات
دارایی در زمینه بحث قیمت دارو برای سال جاری نیز گفت: برای امسال فقط یک جلسه برای کمیسیون قیمت‌گذاری داشتیم که هفته قبل برگزار شد و در مورد داروهایی بوده که برای اولین بار وارد بازار دارویی می‌شوند و باید قیمت بگیرند. در حال حاضر علی‌رغم افزایش تورمی که در تمام حوزه‌ها داشتیم، قیمت جدیدی برای داروها اختصاص پیدا نکرده است. این قیمت‌گذاری انجام می‌شود، منتها ملاحظاتی دارد. همانطور که بیمه‌ها امسال وظایف خودشان را تقبل کردند و افزایش قیمت‌های سال گذشته را که به موقع اعمال نکرده بودند، اکنون دارند اعمال می‌کنند، بر همین اساس بیمه‌ها و نمایندگان‌شان از این به بعد در جلسات قیمت‌گذاری‌ها همراه با نماینده حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده، حاضر خواهند بود و در آنجا هر تصمیمی که گرفته شود، بر اساس روال قانونی وقتی قیمت‌ها مصوب شد، پوشش بیمه‌ای لازم اتخاذ می‌شود تا بعد از اعمال قیمت جدید مردم هیچ پرداخت اضافی انجام ندهند و میزان پرداخت بیماران تغییری پیدا نکند. این موضوع از الزاماتی است که انجام می‌دهیم و رییس جمهور هم روی این موضوع تاکید دارند. مسیر درست این است که هر اصلاح قیمتی همراه با اصلاح پوشش بیمه‌ای باشد که پرداخت از جیب مردم اضافه نشود.
وی ادامه داد: باید توجه کرد که صنعت داروسازی یک صنعت راهبردی و دارو هم کالایی راهبردی است. صنعتی که دارد ۹۸ درصد عددی این کالا را تولید می‌کند، نخبگان داروسازی ما هستند. بنابراین یکی از وظایف ما به عنوان دولت این است که حمایت گسترده‌ای از این صنعت داشته باشیم و همزمان از بیماران هم حمایت جدی داشته باشیم.
علت افزایش قیمت داروهای بدون نسخه
تصمیم‌گیری برای پوشش بیمه‌ای ۴۲ قلم داروی بدون نسخه پرمصرف
دارایی درباره وضعیت داروهای بدون نسخه نیز گفت: این داروها در دو سال گذشته ارز ترجیحی‌شان برداشته شد و ارز نیمایی به آنها اختصاص یافت و قیمت‌گذاری‌شان به سندیکا سپرده شد که ما شاهد افزایش قیمت‌هایی بودیم که بعضا به علت افزایش قیمت مواد اولیه بود. این اتفاق باعث شد که مردم شاهد افزایش قیمت این داروها باشند. به عنوان مثال ارز داروی ژلوفن از سال ۱۳۹۹ از ترجیحی به نیمایی تغییر یافت و قیمتش بر اساس ارز نیمایی شد. ما تصمیم گرفتیم که ۴۲ قلم از داروهای بدون نسخه را که پرمصرف و مهم هستند، تحت پوشش بیمه قرار دهیم. مردم برای تهیه این داروها با در دست داشتن نسخه یا نسخه الکترونیک می‌توانند این داروها را با پوشش بیمه‌ای تهیه کنند.
اصلاح سیاست‌های ارزی دارو مشروط بر تکمیل الزامات و اطمینان از پرداخت مابه‌التفاوت ریالی
دارایی گفت: آنچه که خط قرمز دولت سیزدهم است، هزینه‌های دارویی بیماران است. بر همین اساس برای اصلاح سیاست‌های یارانه‌ای و ارز در زمینه دارو و برای ریل‌گذاری جدید تا الزامات و مقدمات آن تکمیل نشود، تغییری اعمال نمی‌کنیم. همانطور که در بهار جدید همان روشی که در سال گذشته وجود داشت را پیش می‌بریم و همان ارزی را استفاده می‌کنیم که سال گذشته استفاده کردیم. بنابراین تغییری در این حوزه اعمال نشده و اگر قرار است اتفاقی رخ دهد، حتما باید بازیگران اصلی تضامین لازم را به ما ارائه دهند تا بتوانیم اصلاحات اساسی را در حوزه ارز و یارانه بخش دارو اعمال کنیم. حضور سازمان برنامه و بودجه و نظرات‌شان برای ما بسیار مهم است. زمانیکه مطمئن شویم که مابه‌التفاوت ریالی این انتقال سیاست یارانه‌ای دقیقا پرداخت خواهد شد و به هر روشی، اعم از ارائه آن مستقیما به بیماران یا انتقال به بیمه‌ها انجام می‌شود، آن زمان تصمیم خواهیم گرفت که منجر می‌شود به اینکه مردم هیچ تغییری در پرداخت از جیب‌شان احساس نکنند. همانطور که در بودجه ۱۴۰۱ آمده و بسته ویژه برای حمایت از بیماران خاص و صعب‌العلاج و جانبازان دیده شده و مخصوصا برای افرادی که بیمه نشدند.
وی افزود: در حوزه ارز دارو یا تغییری که قرار است انجام شود، باید ریال یا ارز به میزان کافی و به موقع در اختیار ما قرار گیرد تا ما این سیاست را اعمال کنیم. اکنون که بحث ادامه سیاست ارزی مطرح می‌شود، زمانی می‌توانیم به خوبی این سیاست را انجام دهیم که به موقع و به میزان کافی نوع ارز مورد نیاز در اختیارمان قرار گیرد. در ۱۸ ماه منتهی به مهر ماه به دلیل بحثی که بین ما و هند در زمینه صادرات نفت وجود داشت، ما روپیه‌ای نداشتیم که بتوانیم از قبل آن مواد اولیه و برخی داروها را از هند وارد کنیم و این باعث شد که آن داروها و مواد اولیه در کشور دچار کمبود شوند که مجبور شدیم از منابع و کشورهای دیگر با قیمت بالاتر و با فاصله زمانی طولانی‌تری تهیه کنیم. امیدواریم بعد از اصلاحات سیاست‌های ارزی یا یارانه‌ای این مشکل برداشته شود.
پوشش بیمه برای ۵میلیون و ۴۰۰هزار نفر فاقد بیمه درمانی در هفته گذشته
وی ادامه داد: یک خبر خوش را هم اعلام کنم که با کمک وزارت رفاه اطلاعات ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از افراد فاقد بیمه به بیمه سلامت ارسال شده و طی پیامکی که به این افراد در هفته گذشته ارسال شده، به آنها اعلام شده که مستقیما تحت پوشش بیمه قرار گرفتند. یعنی اگر به مراکز درمانی مراجعه کنند، به صورت فعال تحت پوشش بیمه قرار گرفتند که قدم بسیار بزرگی برداشته شده است. البته یادآوری می‌کنم که هر یک از عزیزان بیمه نشده که وارد مراکز درمانی شده و نیاز به بستری داشته باشند، روی تخت بیمارستان بیمه می‌شوند و نیاز به کاری نخواهند داشت.
۱۷۰۰ داروخانه دارای مجوز فروش اینترنتی دارو
دارایی با اشاره به موضوع فروش اینترنتی دارو نیز گفت: بر اساس ضابطه‌ای که از سوی سازمان غذا و دارو ابلاغ شده، داروخانه‌ها تنها محلی هستند که می‌توانند دارای صفحه فروش اینترنتی باشند که داروهای طبیعی، گیاهی، مکمل‌ها و شیرخشک‌ها و برخی تجهیزات مصرفی پزشکی را به صورت اینترنتی برای فروش ارائه دهند. بنابراین تنها مسیر فروش اینترنتی و مجازی این نوع کالاهای سلامت فقط از مسیر داروخانه‌هاست. حدود ۱۷۰۰ داروخانه از ۱۳ هزار داروخانه کشور درخواست مجوز فروش اینترنتی و مجازی داشتند که نزدیک ۱۰۰ داروخانه مجوز گرفتند و بقیه هم در حال انجام است.
دارورسانی درب منزل بیماران خاص و صعب‌العلاج؛ بزودی
رییس سازمان غذا و دارو درباره بحث دارورسانی به درب منازل بیماران خاص و صعب‌العلاج نیز گفت: ما سعی می‌کنیم که دارو را به درب منزل این بیماران برسانیم که این کار در بستر پلتفرم‌های اختصاصی و با محوریت داروخانه و مسئول فنی داروساز انجام می‌شود و غیر از این‌ها انجام نمی‌شود. این داروها با سرویس‌های ویژه‌ای که دارای چرخه سرد هستند، انجام می‌شود. این کار برای بیماران خاص و صعب‌العلاج به زودی انجام می‌شود و بر اساس قوانین خودمان این کار را فقط در بستر قانونی‌اش که حضور مسئول فنی داروساز، پزشک، نسخه الکترونیک و... است، انجام می‌شود. یکی از داشته‌های بسیار قدرتمند ما در کشور چرخه تحویل دارو و داروخانه‌های ما هستند که خیلی تحت فشار بودند که از آنها تشکر می‌کنیم.
اقدام برای رفع انحرافات ارزی حوزه دارو
دارایی با اشاره به برخی انحرافات ارزی در حوزه دارو، گفت: در این زمینه ان‌شاءالله با سیاست‌هایی که با ریل‌گذاری‌های دقیق و همراه با شفاف‌سازی و تبیین قوانینی که منجر به فسادستیزی می‌شود، بتوانیم گام برداریم و بحث‌هایی که در زمینه ارز و نابسامانی‌هایی که ایجاد شده بود و انحرافاتی که به ویژه در زمینه ارز ترجیحی طی چند سال گذشته ایجاد شده، برطرف کنیم و افرادی را که سعی کردند در این زمینه با ایجاد شبهه منجر به نگرانی مردم شوند، راه را هموار کنیم.
وظایف سازمان غذا و دارو در نظارت بر کیفیت نان
دارایی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت کارخانه‌های آرد و نحوه نظارت سازمان غذا و دارو، گفت: نان قوت غالب مردم و کالای اساسی مردم است که ما حساسیت زیادی روی آن داریم. کنترل و نظارت بر کیفیت نان هم برعهده سازمان غذا و دارو است. یکی از دغدغه‌هایی که رسانه‌ها داشتیم، در زمینه گندم‌هایی بود که یا مشکل کیفیت داشت یا آلوده و یا مخلوط بود و مردم انتظار داشتند که نظارت خوبی روی این اقلام اعمال شود. نظارت بر نان باید سختگیرانه باشد. اگر طی تولید، واردات یا فرآوری گندم اتفاقی در میزان سبوس و ... افتد، باید بر اساس روال و با مجوزی باشد که دارند. معاونت‌های غذا و داروی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور بر روی این موضوع نظارت مستمر دارند.
وی در پاسخ به سوالی درباره انتقال یارانه دارو به سازمان‌های بیمه‌گر، گفت: قرارگاهی را در وزارت بهداشت ایجاد کردیم که بتوانیم تمام الزامات مورد نیاز ریل‌گذاری و سیاست‌گذاری جدید را در زمینه یارانه دارو و تجهیزات پزشکی بتوانیم بررسی و اعمال کنیم که در حال انجام است تا زمانیکه این الزامات ایجاد نشود و تضامین لازم اخذ نشود، اتفاقی نخواهد افتاد و جای نگرانی نیست. احتیاج به یکسری زیرساخت‌های برنامه و بودجه داریم که مبالغ مورد نظر مجلس به موقع و به میزان کافی تامین شود، زیرساخت‌های الکترونیک لازم ایجاد شود و بتوانیم فهرست دارویی کشور را روزآمد کنیم، رصد داروها را در سامانه تی‌تک به حداکثر خودش برسانیم و بتوانیم این زیرساخت‌ها را به جایی برسانیم که برای اصلاحات جدید آماده باشند. چیزی به یکباره انجام نمی‌شود و تا این اصلاحات انجام نشود، اتفاقی هم در حوزه قیمت رخ نمی‌دهد و بیمه هم باید در کنار این اصلاحات باشد.
انحرافات ارزی در حوزه مواد اولیه دارویی
دارایی درباره وضعیت قیمت‌گذاری مواد اولیه و تهیه آمارنامه دارویی نیز گفت: آمارنامه باید منتشر شود که قول داده بودم که تا پایان خرداد ماه یا اوایل تیر ماه منتشر شود. آمارنامه دارویی بسیار مهم است. در راستای شفافیت این اتفاق می‌افتد. برای این موضوع تمام دریافتی‌های ارزی و تامین ارز ترجیحی را از سوی شرکت‌ها منتشر می‌کنیم تا مردم ببینند که کدام شرکت‌ها به چه میزانی و به چه نحوی ارز دریافت کردند و دارو و تجهیزات را وارد کرده‌اند. در زمینه مواد اولیه متاسفانه انحرافات زیادی داشتیم که باید بتوانیم آن را اصلاح کنیم. ان‌شاءالله موارد قانونی مورد نظر برای قیمت گذاری بدست آید تا بتوان از تلاطم در قیمت مواد اولیه که مستقیما بر محصول نهایی و دارو تاثیر می‌گذارد، جلوگیری کرد.
وی درباره لیست منتشر شده از سوی بانک مرکزی مبنی بر اینکه چند شرکت تجهیزات پزشکی ۵۰ درصد ارز این حوزه را دریافت می‌کنند، گفت: قبلا به این صورت بود که متاسفانه چند شرکت در حوزه تجهیزات پزشکی بیشترین ارز را دریافت می‌کردند. ما در طول چند ماهه گذشته این را اصلاح کرده و به حداقل رساندیم و با اقدامات کاراتر به حداقل خود می‌رسانیم تا سهم‌خواهی و رانت ویژه‌ای که در سال‌های گذشته ایجاد شده بود را کاملا برطرف کنیم. البته وظیفه ما تامین پایدار، به موقع و با کیفیت دارو و تجهیزات پزشکی است و وقتی این موضوع سرلوحه باشد، کسی که بتواند در این تامین کمک کند، می‌تواند سهمی داشته باشد برای ورود به بازار کالاهایی که تامین می‌کند. نام شرکت و برند مهم نیست، بلکه تامین به میزان کافی و با کیفیت و پاسخ به موقع به نیاز مهم است.
رییس سازمان غذا و دارو همچنین در پاسخ به سوالی درباره تامین دارو برای کشور روسیه نیز گفت: ما با کشور روسیه تبادلات خوبی را داریم. در زمینه دارو و واکسن از قبل هم تبادلاتی داشتیم و تعدادی از داروهای خاص، با فناوری بالا و بیولوژیک ما در کشور روسیه ثبت رسمی شده‌اند. این تبادل از قدیم هست و ادامه داشته است. کشور روسیه حدود ۷۵ درصد از نیازهای خودش را در حیطه داروهای عمومی توسط کارخانه‌های داروسازی تامین می‌کند. آنچه برای این همکاری‌ها مهم است، این است که دو طرف شناخت بسیار خوبی را نسبت به توانایی‌های یکدیگر داشته باشند تا بتوانند بر اساس این توانایی‌ها تبادلات را انجام دهند. مذاکرات و سفرها هم به همین منظور انجام می‌شود قبلا هم تبادلاتی درباره دارو و صادرات دارو به روسیه و همچنین واردات برخی داروها و واکسن مانند واکسن آنفلوآنزا از این کشور داشتیم و در این سفر مشخص شد که دو طرف چه نیازهایی دارند و چه امکاناتی برای رفع نیاز طرف مقابل دارند.
وی افزود: ما زمینه همکاری‌مان در زمینه تجهیزات و ملزومات پزشکی، مواد اولیه دارویی، ماده نهایی و داروهای بیولوژیک و ... وسیع است. در همان سفر تعداد زیادی از شرکت‌های دانش‌بنیان ما با شرکت‌های روسی تبادل نظر کردند و نمایشگاهی هم برقرار شد. در آینده نزدیک نمایشگاه دارویی خواهیم داشت که در روسیه برگزار خواهد شد. این تصور وجود دارد که کشور ما توانایی دارد که بتوانیم صادرات خوبی را به کشور همسایه داشته باشیم. به هر حال کشور روسیه تحت تحریم‌هایی قرار گرفته که همانطور که ما ۴۰ سال گذشته تحریم‌های فراگیری داشتیم که تمام شئون از جمله دارو و سلامت ما را تحت تاثیر قرار داد که سال گذشته در حوزه واکسن آنها را به عینه شاهد بودیم. به هر حال کشور روسیه هم به همین صورت در زمینه مواد اولیه و داروها تحت تحریم قرار گرفته که می‌توان با امکانات و توانایی که داریم در این زمینه همکاری ویژه‌ای داشته باشیم که این مذاکرات و تبادلات همچنان ادامه دارد و تصور می‌کنم که نتایج خوبی خواهد داشت.
آخرین وضعیت کمبودهای دارویی
رییس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوال ایسنا، درباره وضعیت کمبودهای دارویی در کشور، گفت: در زمینه بحث کمبودها من مرتبا از طرف منابع مختلف و معاونین غذا و دارو و روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، فهرست کمبودهایی را که در سطح بازار وجود دارد، با روش‌های مختلف اعم از بررسی میدانی، بررسی سامانه‌ها و گزارش‌های مردمی و ... احصاء می‌کنیم. شکی در این نیست که کمبود وجود دارد و همیشه وجود دارد. وجود مقداری کمبود در هر کشوری با توجه به وضعیت آن کشور می‌تواند طبیعی باشد که دلایلی مانند کمبودهای جهانی، خارج شدن مولکولی از فهرست، تقاضای بالای دارویی در دنیا، داروهای برند و... دارد. طبق آخرین فهرست کمبودها برخی داروهای اعصاب و روان در کمبود هستند که اکثرا داروهای برند و با نام تجاری خاص هستند که می‌تواند مورد توجه باشد و داروهایی هستند که از آنجایی که مشابه تولید داخلی آن وجود دارد و به وفور هم هست، آن را کمبود حساب نمی‌کنیم.
اولویت با داروهای خاص و صعب‌العلاج است
وی در این باره افزود: آنچه مهم است، این است که هزینه‌ها و بودجه‌ای را که داریم، ابتدا برای تامین داروهای خاص و صعب‌العلاج اختصاص می‌دهیم؛ چه تولید داخل و چه وارداتی و این اولویت ما است که سعی می‌کنیم داروهای پرمصرف و حیاتی تحت تاثیر قرار نگیرند. بعد اگر نیاز بود برای داروهایی که دارای نام تجاری هستند هم این اختصاص را خواهیم داد. در بیماران تالاسمی هم به داروهای برند با اینکه مشابه داخلی دارند، ارز اختصاص می‌دهیم.
تلاش می‌کنیم صنعت داروسازی به سرنوشت صنعت خودرو دچار نشود
دارایی افزود: تمام تلاش‌مان این است که صنعت داروسازی به سرنوشت صنعت خودرو دچار نشود، کیفیت اُفت نکند، رقابت وجود داشته و انحصار وجود نداشته باشد. فشاری هم که از سوی برخی رسانه‌های معاند وارد می‌شود، برای ویژه‌خواری‌ها و رانت‌ها است که هر کسی سعی می‌کند ارز بیشتری به خودش اختصاص دهد. متاسفانه این مشکلات را ایجاد می‌کنند. کمبودی که در اواخر سال گذشته نسبت به سال قبل از آن داشتیم بسیار کمتر بود و همچنین تورم قیمت دارویی‌مان در انتهای سال قبل به ۵۰ درصد کمتر از سال قبلش تقلیل یافت.
وی گفت: سازمان غذا و دارو حدود ۹۰۰ هزار پروانه کالای سلامت‌محور را در ۵ بخش دارو، تجهیزات پزشکی، طبیعی، مکمل و غذا، آرایشی و بهداشتی در حوزه خود دارد و حدود ۱۰ هزار قلم پروانه دارو داریم که در حال تولید، واردات و توزیع است. لفظ عام دادن گرانی به این موارد درست نیست و هر موردش متفاوت است. زمانی که من سازمان غذا و دارو را تحویل گرفتم، چند ماه بود که ارز دارو تمام شده بود و سقفی که گذاشته بودند، تمام شده بود. عملا ما ادامه کار را با سیسات دولت قبل ادامه دادیم و به بحران رسیدیم. امسال هیچ افزایش قیمتی نداشتیم.
دارایی درباره سیاست ارز دارو، گفت: سیاست ما در بهار ۱۴۰۱، همانی است که در ۱۴۰۰ بوده و تغییری ندادیم. ارزی هم که داده شده، مابه‌التفاوت یارانه‌ای‌اش توسط برنامه و بودجه از محل صرفه‌جویی یارانه‌ها پرداخت می‌شود و ارزی که در اختیار تامین کنندگان ما اعم از واردکننده و تولیدکننده قرار می‌گیرد، همان ارز به قیمت سال قبل یعنی ۴۲۰۰ تومانی است. بنابراین تغییری در این سیاست ندادیم.
رییس سازمان غذا و دارو گفت: داروخانه‌های ما یکی از مراکز مهم ارائه خدمات سلامت به مردم هستند. وظیفه داریم که از داروخانه‌ها حمایت کنیم تا سرپا باشند و بتوانند خدمات مورد نیاز مردم را ارائه دهند. بار زیادی را بر دوش داروخانه‌ها گذاشتیم از جمله تی‌تک، سامانه‌های مختلف، نسخه الکترونیک و ... که ظاهرا هزینه‌های این اقدامات برای داروخانه‌ها لحاظ نمی‌شود و حتی برخی تعرفه‌ها و خدمات داروخانه‌ها حذف هم شده است. امیدواریم بتوانیم از راه‌های قانونی بتوانیم این تکالیف و بار اضافی بر داروخانه‌ها را جبران کنیم. مانند کمک گرفتن از شورای عالی بیمه که پیگیر هستیم که این اتفاق بیفتد.
ارزخوارها و رانت‌خوارها در مردم نگرانی ایجاد می‌کنند
وی درباره فسادستیزی در حوزه غذا و دارو نیز گفت: ما با تکمیل سامانه‌هایمان، کنار گذاشتن نظرات کارشناسی از حلقه تصمیم‌گیری، مکانیزه کردن تصمیمات و شفاف کردن و اعلام عمومی آنها در زمینه تامین و اختصاص ارز و یا سهمیه‌هایی که وجود دارد اقدام می‌کنیم. در زمینه ارزخواران حوزه دارو اقداماتی انجام شده که امیدواریم بتوان نتایج آنها را در قوه قضاییه دید تا انحرافات ارزی مشخص شود. هرچند که توسط سخنگوی قوه قضاییه اشاره ای به این موارد شد که امیدواریم نتایج دقیق آن به زودی به اطلاع مردم برسد. درباره گران‌فروشی به ویژه در حوزه مواد اولیه هم اقداماتی انجام شده که پیگیر هستیم که مراحل قانونی‌اش در مراجع قضایی برسد. درباره ارز ترجیحی هم هر زمان که زیرساخت‌ها آماده باشد اقدام می‌کنیم. هرچند که عده‌ای از خارج از کشور و همچنین عده‌ای از همان ارزخوارها و رانت‌خوارها در مردم ایجاد نگرانی می‌کنند. زیرا از این مسیر سود بیشتری به آنها می‌رسد امیدوارم این سیاست غلط اصلاح شود اما مردم هزینه‌ای ندهند.
دارایی درباره مراکز ترک اعتیاد نیز گفت: در این زمینه قانون تکلیف را مشخص کرده اما تصمیمات در وزارت بهداشت منطقی و به صورتی اتخاذ می‌شود که تشنج و اختلالی در حوزه درمان کشور ایجاد نشود. اولویت ما در حال حاضر تامین دارو و تجهیزات پزشکی است تا با مدیریت صحیح آن را انجام دهیم.
