دانستني‌ها
چرا ميوههاي قديم خوشمزه‌تر بودند؟29 خرداد - 93
چرا ميوههاي قديم خوشمزه‌تر بودند؟29 خرداد - 93
چرا گفته نشده است که در ایران چند در صد
مردم توان خرید ومصرف میوه دارند تا قادر باشند خوشمزه بودن میوه های قدیم نسبت به میوه ه ای
اصلاح شده کنونی را تست کنند؟
هرچه ميوه‌ها و سبزي‌ها بيشتر بمانند،
ريزمغذي‌هايشان كمتر مي‌شود اما حجم سموم موجود در آنها كاهش نمي‌يابد. به همين
دليل توصيه مي‌شود ميوه‌ها و سبزي‌ها را روزانه و نه هفتگي و ماهيانه بخريد. به‌عبارت
ساده‌تر، ميوه بايد در حجم كم و در دفعات زياد خريداري شود". اينها
بخشي از گفته‌هاي دكتر "عباس يداللهي"، متخصص بيوتكنولوژي و اصلاح
درختان و عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس درباره خوب و بد ميوه‌ها بود. در
ادامه اين گفت‌وگو، اطلاعات بيشتري در اين زمينه به دست مي‌آوريد.
* چرا ميوههاي امروزي، عطر و طعم كمتري در
مقايسه با ميوههاي قديمي دارند؟
كاهش عطر و طعم ميوه‌ها و صيفي‌هاي
امروزي در مقايسه با ميوه‌ها و صيفي‌هاي قديم، به‌‌دليل ورود گونه‌هاي جديد آنها
به بازار است؛ مثلا خيارهايي كه در حال حاضر در بازار وجود دارد، انواع اصلاح‌شده‌اي
هستند كه عطر و بوي چنداني ندارند، يعني ژن توليد بو يا آروما در آنها يا وجود
ندارد يا بسيار كم است. زماني كه ميوه يا صيفي، بوي كمي داشته باشد، طعم آن
هم تحت‌تاثير قرار مي‌گيرد و از نظر مصرف‌كننده، چندان مطلوب به نظر نمي‌رسد. به‌طور
كلي، بسياري از ميوههاي امروزي مانند انواع مركبات يا برخي از سبزي‌ها و صيفي‌ها،
جزو گونه‌هاي اصلاح‌شده هستند و با اينكه درشت‌تر، شكيل‌تر و متقارن‌تر از ميوههاي
قديمي‌اند، عطر كمتري دارند و طعم آنها هم تغيير كرده است.
* آيا اين ادعا كه ميوه‌ها و صيفي‌هاي درشت‌تر
و شكيل‌تر، ارزش تغذيه‌اي كمتري هم دارند، درست است؟
نه، نمي‌توانيم ادعا كنيم ميوههاي درشت‌تر،
ارزش تغذيه‌اي كمتري دارند. اين روزها در تمام بازارهاي جهاني، ميوه‌هايي كه ظاهر
و رنگ بهتري داشته باشند، پسنديده مي‌شوند و توجه به عطر و طعم ميوه‌ها، بيشتر در
ايران مطرح است.
* آيا باور استفاده از كود و سم بيشتر براي
توليد ميوههاي درشت‌تر، صحت دارد؟
معمولا اينطور نيست. در ميان ميوههاي
مختلف، برخي از ارقام آنها جزو ارقام درشت هستند و شكل ظاهري آنها ربط چنداني به
نوع پرورششان ندارد. مثلا پاملو كه از خانواده مركبات و شبيه پرتقال است، گونه
درشتي است و امكان دارد وزن هر يك عدد از آن به 2 كيلوگرم هم برسد و اين مساله
ربطي به استفاده از كود و سم ندارد. معمولا رسيدگي بهتري به ميوههاي درشت‌تر در
زمان پرورش آنها شده است.
* پس شما نظريه استفاده از هورمون براي
پرورش ميوههاي درشت‌تر را هم رد مي‌كنيد؟
امكان استفاده از هورمون فقط براي پرورش
كيوي و انگور، وجود دارد. گاهي از هورمون سايتوكينين براي توليد كيوي‌هايي درشت‌تر
استفاده مي‌كنند كه البته استفاده از اين هورمون براساس قوانين بهداشتي كشور ما،
مجاز و قانوني نيست. برخي از ارقام انگور را هم با استفاده از هورمون جيبرلين، در
اندازه‌هاي درشت‌تري پرورش مي‌دهند.
* استفاده از جيبرلين هم غيرمجاز است؟
نه، اين هورمون در ساير كشورهاي جهان هم براي پرورش برخي انگورها استفاده مي‌شود و مصرف آن در ايران هم منع قانوني ندارد.
* استفاده از اين هورمون‌ها باعث به خطر افتادن سلامت مصرف‌كننده نمي‌شود؟
جيبرلين كه مشكلي ندارد اما هورمون سايتوكينين ممكن است خطرهايي را براي سلامت مصرف‌كننده ايجاد كند.
* آيا مصرف‌كننده‌ها مي‌توانند آلوده بودن كيوي را به هورمون سايتوكينين تشخيص دهند؟
نه ولي نبايد كيوي‌هاي خيلي بزرگ را بخرند چون امكان آلوده بودن آنها به هورمون وجود دارد.
* كمي هم در مورد ميوههاي پيوندي توضيح مي‌دهيد؟
نه، اين هورمون در ساير كشورهاي جهان هم براي پرورش برخي انگورها استفاده مي‌شود و مصرف آن در ايران هم منع قانوني ندارد.
* استفاده از اين هورمون‌ها باعث به خطر افتادن سلامت مصرف‌كننده نمي‌شود؟
جيبرلين كه مشكلي ندارد اما هورمون سايتوكينين ممكن است خطرهايي را براي سلامت مصرف‌كننده ايجاد كند.
* آيا مصرف‌كننده‌ها مي‌توانند آلوده بودن كيوي را به هورمون سايتوكينين تشخيص دهند؟
نه ولي نبايد كيوي‌هاي خيلي بزرگ را بخرند چون امكان آلوده بودن آنها به هورمون وجود دارد.
* كمي هم در مورد ميوههاي پيوندي توضيح مي‌دهيد؟
بيشتر مردم گمان مي‌كنند برخي ميوههاي
جديد مانند شليل بشقابي، پرتقال قرمز يا هلو انجيري كه در حجم انبوه توليد و روانه
بازار مي‌شوند، پيوند بين دو ميوه مختلف است اما اينها خودشان نوع خاصي از ميوه
هستند. چنين محصولاتي، حاصل اصلاح ژنتيكي‌اند و اين اصلاح ژنتيك هم لزوما مصنوعي
نبوده است. از طرف ديگر، اصلاح ژنتيكي ميوه‌ها، به‌هيچ‌عنوان مشكلي براي مصرف‌كننده
ايجاد نمي‌كند چون اين اصلاحات، در بيشتر موارد طبيعي است. به‌طور كلي بهتر است
بدانيد در اين دوره و زمانه، ناچار به استفاده از ميوههاي اصلاح‌شده هستيم چون
ارقام قديمي، نمي‌توانند نياز بازار را تامين كنند.
* حرف آخر؟
از آنجا كه ضايعات ميوه در كشور ما زياد
است، توصيه مي‌شود به محض خريد ميوه و انتقال آن به منزل، حتما آنها را دسته‌بندي
و آنهايي كه خراب و داراي زدگي هستند، جدا كنيد. مدت زمان ماندگاري بيشتر ميوه‌ها
در اثر شستن، پايين مي‌آيد بنابراين بهتر است كه آنها را نشسته، اما در نايلون يا
ظرف‌هاي دربسته‌اي داخل يخچال بگذاريد. فراموش نكنيد كه هيچ‌گاه به خاطر وجود
احتمالي بقاياي سموم و آفت‌كش‌ها، دور مصرف ميوه‌ها، سبزي‌ها و صيفي‌ها را خط
نكشيد. اين گروه از موادغذايي بايد هميشه در سبد كالاي خانواده‌ها جاي داشته
باشند. استفاده از انواع سبزي‌ها و صيفي‌ها در فصل‌هاي گرم سال براي پيشگيري از كم‌آب
شدن بدن، به‌شدت توصيه مي‌شود. بد نيست بدانيد كه در ميان انواع ميوه‌ها و
صيفي‌هاي حال‌حاضر بازار ما، هندوانه، خربزه و طالبي، جزو بهترين‌ها هستند و باز
هم در ميان آنها، هندوانه از سلامت بيشتري برخوردار است. معمولا براي پرورش
هندوانه به‌‌دليل رشد سريعي كه دارد، از سموم كمتري استفاده مي‌شود و از طرفي هم
اين صيفي آبدار، ويتامين‌ها، آنتي‌اكسيدان‌ها و املاح فراواني دارد بنابراين
گنجاندن آن در سبد خريد ميوه‌ها و صيفي‌ها در فصل‌هاي گرم سال به همه خانواده‌ها
توصيه مي‌شود.
