انتخابات ریاست جمهوری
به صحنه جدال بر سر برجام تبدیل می شود؟
سپاه پاسداران چون برنامه هسته ای را سپر تدافعی وتهاجمی
خود کرده است تاهم اهداف بلندپروازانه جنگ افروزی برون مرزی وباج گیری منطقه ای
وجهانی اش را دنبال کند .هم درداخل قدرت نمایی –نظامی- اجرایی- اقتصادی- سیاسی اش را
پیگیری کند .مهمتراینکه مناسب و بهترین حربه تهاجمی برایش بوده تا اجازه داده نشود هیچگونه انتقادی به
سیاست شکست خورده جنگی وتروریستی برون مرزش بشود .بنابراین چون برجام نقش این
اهداف پاسداران رابرآب کرده است .لذا لحظه ای درنگ درمخالفت کردن بابرجام کوتاه
نیامده است و ازهرفرصت وهرمهره ای دراین رابطه استفاده کرده و همچنان این سیاست را
دنبال می کند.
فرارو- سجاد زند؛ سعید جلیلی با وجود
اینکه به صورت رسمی اعلام نکرده است که در انتخابات ریاست جمهوری سال
آینده شرکت خواهد کرد اما شواهد نشان می دهد او قصد دارد به این رقابت وارد شود.
رقابتی که باز هم یک طرف آن حسن روحانی است. سعید جلیلی 4 سال پیش طعم شکست را از
حسن روحانی چشید.
به گزارش فرارو، با وجود اینکه جبهه مردمی نیروهای انقلاب سعید جلیلی را در لیست 21نفر نامزدهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری قرارداده است اما جلیلی از حضور در نشست این جبهه سرباز زد، تا زمزمه های اختلاف نظر او با جبهه مطرح شود. از طرف دیگر او از اظهار نظر رسمی درباره جمنا خود داری کرده است. برخی اخبار از رد شروط جمنا از سوی جلیلی خبر می دهند. گزارش هایی نیز منتشر شده است که نشان می دهد او برای جبهه مردمی نیروهای انقلاب شرط هم گذاشته است.
با وجود اینکه اختلاف نظر سعید جلیلی با جمنا و اکثریت اصولگرایان روشن و مشخص است اما به نظر می رسد او در میان اصولگرایان رقیب جدی برای حضور در رقابت های انتخاباتی ندارد. جدی ترین رقبای جلیلی یکی پس از دیگری کناره گیری کردند.
حجت الاسلام رئیسی و پرویز فتاح قطعا نامزدی در انتخابات را رد کرده اند و محمد باقر قالیباف نیز زمزمه های عدم تمایلش برای حضور در این رقابت منتشر شده است.
حسین قربانزاده مدیر مسئول روزنامه همشهری گفته است "قالیباف برای کاندیداتوری در انتخابات مذاکره اى با این جبهه(جمنا) نداشته است و اعضاى جبهه و نیروهاى منتخب براساس لطف، علاقه و اعتقاد خود نام وی را مطرح کردند. به نظر بنده قالیباف قصدى هم براى حضور در انتخابات ریاست جمهورى ندارد."
به این ترتیب به نظر می رسد رقبای اصلی سعید جلیلی، محسن رضایی و چند نامزد کم اقبال دیگر هستند، نام هایی همچون مهرداد بذرپاش، حمیدرضا حاجی بابایی، علی نیکزاد، علیرضا زاکانی و .. .
محسن رضایی نیز تاکنون اعلام نکرده است در انتخابات حضور پیدا می کند او گفته است هر تصمیمی که جبهه مردمی نیروهای انقلاب بگیرد از آن حمایت خواهد کرد.
با این شرایط برخی ناظران معتقدند که سعید جلیلی با درک این موقعیت و پی بردن به اینکه رقیب جدی در میان اصولگرایان ندارد تصمیم گرفته است که در انتخابات حضور یابد. بر همین اساس هم در تلاش است که خود را در جایگاهی فراتر از گروه ها و احزاب اصولگرا قرارد دهد. به نوعی تلاش می کند اصولگرایان را در موقعیتی قرارد هد تا او را به عنوان گزینه نهایی و مورد اجماع معرفی کنند. این گزارش را بخوانید.
سفرهای پیاپی و سخنرانی های او نیز نشانه ای دیگر است برای اینکه او تصمیم گرفته دست به یک قمار بزرگ سیاسی بزند. از این جهت برای او شبیه به قمار سیاسی است که اگر در این انتخابات نیز شکست بخورد، همچون محمد باقر قالیباف و محسن رضایی موقعیت سیاسی اش به شدت متزلزل می شود. او نیز لقب سیاستمداری را به دوش می کشد که دوبار در انتخابات شکست خورده است.
وحید جلیلی برادر سعید جلیلی در یادداشتی در سایت رجانیوز به شدت به رویکرد جمنا برای اتحاد اصولگرایان حمله کرد. او نوشت: «نمی شود آدمهایی که دعوت به وحدت می کنند و می خواهند صف مشترک و شخصیت واحد برای نیروهای انقلاب به وجود بیاورند خودشان دوشخصیتی باشند.»
او در ادامه با بیان این که "بله، وحدت. اما وحدت کلمه. نه اینکه نرم افزار حزب‌الله را از هم بپاشانیم"، نوشته است: «جریان حزب اللهی را به حزب اللابی استحاله کنیم و مفاهیم اعتقادی و مقدس را به اسم سیاست ورزی به بازیهای تاکتیکی برای ائتلاف های موقت ۲+۱ و ۷+۸ و ۲۵۰۰+۱۲۰۰ تقلیل بدهیم. ائتلافهایی که بارها پوشالی بودنشان هم اثبات شده است. هر کس هم صدایش خواست دربیاید بگوییم وحدت شکن!»
سعید جلیلی در انتخابات سال 92 در حالی که توانست بیش از 4 میلیون رای به دست بیاورد، پس از حسن روحانی و محمد باقر قالیباف در رتبه سوم قرار گرفت. پس از جلیلی نیز محسن رضایی و علی اکبر ولایتی در رده ها چهارم و پنجم قرار گرفتند. احتمالا او امیدوار است با مطرح شدن به عنوان تنها نامزد اصولگرایان و کسب آرای آنها و از طرف دیگر با خوشبینی نسبت به ریزش آرای حسن روحانی بتواند در این قمار بزرگ پیروز از میدان خارج شود.
راه جلیلی
اما جلیلی برای پیروزی در انتخابات فقط نیاز به اجماع اصولگرایان و ورود بی رقیب به عرصه را ندارد. او باید بتواند گفتمان سازی هم کند. چهره ای که از جلیلی در افکار عمومی شناخته شده، نزدیک به کاراکتر محمود احمدی نژاد در انتخابات سال 84 است، احمدی نژاد در آن سال با ادعای مبارزه با فساد و ساده زیستی وارد عرصه شد و توانست با دو قطبی شدن انتخابات در مرحله دوم آیت الله هاشمی رفسنجانی را شکست دهد.
سعید جلیلی نیز پس از انتخابات سال 92 به طور مستمر سعی کرده است به دولت حسن روحانی حمله کند. او از تمام فرصت ها برای اینکار استفاده کرده است. جلیلی بیش از هر چیز به سیاست خارجی حسن روحانی، مذاکرات هسته ای و وضعیت اقتصادی می پردازد.
در انتخابات سال 92 که جلیلی یک پای رقابت بود در مقابل حسن روحانی قرار گرفت، مسئول پرونده هسته ای ایران بود و در کارنامه خود سالها مذاکره بی نتیجه را داشت. حسن روحانی و علی اکبر ولایتی با حمله به عملکرد جلیلی به عنوان مسئول پرونده هسته ای ضربات سنگینی به او وارد کردند. در مناظره های تلویزیونی علی اکبر ولایتی با انتقاد شدید از جلیلی گفت "مذاکره بیانیه خواندن نیست".
حسن روحانی نیز در آن زمان به این موضوع تاکید کرد که به جز چرخیدن سانتریفوژهای غنی‌سازی اورانیوم باید چرخ زندگی مردم و اقتصاد نیز بچرخد.
روحانی پس از پیروزی در انتخابات تمرکز بالا و تلاش فراوانی را معطوف به مذاکرات هسته ای کرد. او معتقد بود که برای بهبود وضعیت اقتصادی باید قفل تحریم ها را شکست.
اکنون 4 سال است که روحانی دولت را در اختیار دارد. او توانسته مذاکرات هسته ای را به ثمر برساند، قفل تحریم ها را بشکند و به توافقی جامع با غرب برسد. او توانست گام های مهمی نیز در بهبود اوضاع اقتصادی بردارد اما عبور از رکود شدید اقتصادی آنچنان سخت است که هنوز دولت روحانی نتوانسته است از ان عبور کند. این همان چیزی است که احتمالا سعید جلیلی روی آن متمرکز می شود.
او چندی پیش در سخنانی با حمله به دولت اظهار کرد: "در ابتدا گفتند باید به گونه‌ای عمل کرد که چرخ کارخانه‌ها بچرخد، امروز می‌گویند برجام انجام شد تا چرخ تانک‌ها نچرخد و جنگ نشود. البته باید همان زمان نیز مشخص می‌شد که نچرخیدن چرخ برخی کارخانه‌ها چه قدر با چرخش سانتریفوژهای ما ارتباط داشت اما امروز باید شفاف سازی شود که بعد از برجام، آیا چرخ کارخانه‌ها بهتر می چرخد یا نه؟"
او در ادامه تاکید کرد: "گفتم که این مقدار از تحریم‌ها باقی می‌ماند و حتی خاطرم هست یکی از روزنامه‌ها از قول من تیتر زد که تحریم‌ها باقی می‌ماند و از قول دیگری تیتر زد که تحریم‌ها لغو می‌شود. خوب است امروز بررسی شود که آیا تحریم‌ها باقی مانده یا لغو شده است؟"
سخنانی از این جنس در تمام سخنرانی های اخیر سعید جلیلی دیده می شود. او از برجام و سیاست خارجی شروع می کند و به اقتصاد می رسد.
برادر او وحید جلیلی نیز در یادداشت خود به شدت به برخی اصولگرایان حامی برجام تاخت و به گونه ای وحدت را در مخالفت با برجام و فتنه تعریف کرد.
او نوشت: «کسانی که در فتنه علیه نظام ادعای تقلب می کنند و خواستار بازشماری صندوق ها می شوند، در ماجرای برجام ده جور موضع می گیرند یک روز تبریک می گوید یک روز نقد می کند، کسانی که یک روز به فرموده می نویسند برجام توافق متوازن! است روز دیگر علیه مبتکر توافق متوازن! اعلام جنگ می کنند، یک روز در مجلس یقه درانی می کنند ودر دفاع از خسارت محض به نیروهای انقلابی با تعابیرسخیف حمله می کنند و برای دولت رسما جان فدایی می کنند، بعد حالا علم دستشان می گیرند که "نه به روحانی"! با این آدم های دوشخصیتی می خواهیم شخصیت واحد و صف مشترک برای نیروهای انقلاب ایجاد کنیم؟!»
به نظر می رسد سعید جلیلی استراتژی سه سال اخیر خود علیه دولت را پس از ورود احتمالی به عرصه انتخابات ادامه خواهد داد. او تلاش خواهد کرد، برجام یعنی بزرگترین دستاورد دولت روحانی را تضعیف کند. شاید این استراتژی با روی کارآمدن دونالد ترامپ که مخالف شدید برجام است برای جلیلی کارا باشد.
از سوی دیگر جلیلی زیر سایه حمله به برجام بسیاری فعالان سیاسی اصولگرا و رسانه های آنها و حتی بدنه برخی نهادها از جمله بسیج را با خود همراه کند. به این ترتیب در مقابل حسن روحانی و حامیانش صف آرایی کند.
به گزارش فرارو، با وجود اینکه جبهه مردمی نیروهای انقلاب سعید جلیلی را در لیست 21نفر نامزدهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری قرارداده است اما جلیلی از حضور در نشست این جبهه سرباز زد، تا زمزمه های اختلاف نظر او با جبهه مطرح شود. از طرف دیگر او از اظهار نظر رسمی درباره جمنا خود داری کرده است. برخی اخبار از رد شروط جمنا از سوی جلیلی خبر می دهند. گزارش هایی نیز منتشر شده است که نشان می دهد او برای جبهه مردمی نیروهای انقلاب شرط هم گذاشته است.
با وجود اینکه اختلاف نظر سعید جلیلی با جمنا و اکثریت اصولگرایان روشن و مشخص است اما به نظر می رسد او در میان اصولگرایان رقیب جدی برای حضور در رقابت های انتخاباتی ندارد. جدی ترین رقبای جلیلی یکی پس از دیگری کناره گیری کردند.
حجت الاسلام رئیسی و پرویز فتاح قطعا نامزدی در انتخابات را رد کرده اند و محمد باقر قالیباف نیز زمزمه های عدم تمایلش برای حضور در این رقابت منتشر شده است.
حسین قربانزاده مدیر مسئول روزنامه همشهری گفته است "قالیباف برای کاندیداتوری در انتخابات مذاکره اى با این جبهه(جمنا) نداشته است و اعضاى جبهه و نیروهاى منتخب براساس لطف، علاقه و اعتقاد خود نام وی را مطرح کردند. به نظر بنده قالیباف قصدى هم براى حضور در انتخابات ریاست جمهورى ندارد."
به این ترتیب به نظر می رسد رقبای اصلی سعید جلیلی، محسن رضایی و چند نامزد کم اقبال دیگر هستند، نام هایی همچون مهرداد بذرپاش، حمیدرضا حاجی بابایی، علی نیکزاد، علیرضا زاکانی و .. .
محسن رضایی نیز تاکنون اعلام نکرده است در انتخابات حضور پیدا می کند او گفته است هر تصمیمی که جبهه مردمی نیروهای انقلاب بگیرد از آن حمایت خواهد کرد.
با این شرایط برخی ناظران معتقدند که سعید جلیلی با درک این موقعیت و پی بردن به اینکه رقیب جدی در میان اصولگرایان ندارد تصمیم گرفته است که در انتخابات حضور یابد. بر همین اساس هم در تلاش است که خود را در جایگاهی فراتر از گروه ها و احزاب اصولگرا قرارد دهد. به نوعی تلاش می کند اصولگرایان را در موقعیتی قرارد هد تا او را به عنوان گزینه نهایی و مورد اجماع معرفی کنند. این گزارش را بخوانید.
سفرهای پیاپی و سخنرانی های او نیز نشانه ای دیگر است برای اینکه او تصمیم گرفته دست به یک قمار بزرگ سیاسی بزند. از این جهت برای او شبیه به قمار سیاسی است که اگر در این انتخابات نیز شکست بخورد، همچون محمد باقر قالیباف و محسن رضایی موقعیت سیاسی اش به شدت متزلزل می شود. او نیز لقب سیاستمداری را به دوش می کشد که دوبار در انتخابات شکست خورده است.
وحید جلیلی برادر سعید جلیلی در یادداشتی در سایت رجانیوز به شدت به رویکرد جمنا برای اتحاد اصولگرایان حمله کرد. او نوشت: «نمی شود آدمهایی که دعوت به وحدت می کنند و می خواهند صف مشترک و شخصیت واحد برای نیروهای انقلاب به وجود بیاورند خودشان دوشخصیتی باشند.»
او در ادامه با بیان این که "بله، وحدت. اما وحدت کلمه. نه اینکه نرم افزار حزب‌الله را از هم بپاشانیم"، نوشته است: «جریان حزب اللهی را به حزب اللابی استحاله کنیم و مفاهیم اعتقادی و مقدس را به اسم سیاست ورزی به بازیهای تاکتیکی برای ائتلاف های موقت ۲+۱ و ۷+۸ و ۲۵۰۰+۱۲۰۰ تقلیل بدهیم. ائتلافهایی که بارها پوشالی بودنشان هم اثبات شده است. هر کس هم صدایش خواست دربیاید بگوییم وحدت شکن!»
سعید جلیلی در انتخابات سال 92 در حالی که توانست بیش از 4 میلیون رای به دست بیاورد، پس از حسن روحانی و محمد باقر قالیباف در رتبه سوم قرار گرفت. پس از جلیلی نیز محسن رضایی و علی اکبر ولایتی در رده ها چهارم و پنجم قرار گرفتند. احتمالا او امیدوار است با مطرح شدن به عنوان تنها نامزد اصولگرایان و کسب آرای آنها و از طرف دیگر با خوشبینی نسبت به ریزش آرای حسن روحانی بتواند در این قمار بزرگ پیروز از میدان خارج شود.
راه جلیلی
اما جلیلی برای پیروزی در انتخابات فقط نیاز به اجماع اصولگرایان و ورود بی رقیب به عرصه را ندارد. او باید بتواند گفتمان سازی هم کند. چهره ای که از جلیلی در افکار عمومی شناخته شده، نزدیک به کاراکتر محمود احمدی نژاد در انتخابات سال 84 است، احمدی نژاد در آن سال با ادعای مبارزه با فساد و ساده زیستی وارد عرصه شد و توانست با دو قطبی شدن انتخابات در مرحله دوم آیت الله هاشمی رفسنجانی را شکست دهد.
سعید جلیلی نیز پس از انتخابات سال 92 به طور مستمر سعی کرده است به دولت حسن روحانی حمله کند. او از تمام فرصت ها برای اینکار استفاده کرده است. جلیلی بیش از هر چیز به سیاست خارجی حسن روحانی، مذاکرات هسته ای و وضعیت اقتصادی می پردازد.
در انتخابات سال 92 که جلیلی یک پای رقابت بود در مقابل حسن روحانی قرار گرفت، مسئول پرونده هسته ای ایران بود و در کارنامه خود سالها مذاکره بی نتیجه را داشت. حسن روحانی و علی اکبر ولایتی با حمله به عملکرد جلیلی به عنوان مسئول پرونده هسته ای ضربات سنگینی به او وارد کردند. در مناظره های تلویزیونی علی اکبر ولایتی با انتقاد شدید از جلیلی گفت "مذاکره بیانیه خواندن نیست".
حسن روحانی نیز در آن زمان به این موضوع تاکید کرد که به جز چرخیدن سانتریفوژهای غنی‌سازی اورانیوم باید چرخ زندگی مردم و اقتصاد نیز بچرخد.
روحانی پس از پیروزی در انتخابات تمرکز بالا و تلاش فراوانی را معطوف به مذاکرات هسته ای کرد. او معتقد بود که برای بهبود وضعیت اقتصادی باید قفل تحریم ها را شکست.
اکنون 4 سال است که روحانی دولت را در اختیار دارد. او توانسته مذاکرات هسته ای را به ثمر برساند، قفل تحریم ها را بشکند و به توافقی جامع با غرب برسد. او توانست گام های مهمی نیز در بهبود اوضاع اقتصادی بردارد اما عبور از رکود شدید اقتصادی آنچنان سخت است که هنوز دولت روحانی نتوانسته است از ان عبور کند. این همان چیزی است که احتمالا سعید جلیلی روی آن متمرکز می شود.
او چندی پیش در سخنانی با حمله به دولت اظهار کرد: "در ابتدا گفتند باید به گونه‌ای عمل کرد که چرخ کارخانه‌ها بچرخد، امروز می‌گویند برجام انجام شد تا چرخ تانک‌ها نچرخد و جنگ نشود. البته باید همان زمان نیز مشخص می‌شد که نچرخیدن چرخ برخی کارخانه‌ها چه قدر با چرخش سانتریفوژهای ما ارتباط داشت اما امروز باید شفاف سازی شود که بعد از برجام، آیا چرخ کارخانه‌ها بهتر می چرخد یا نه؟"
او در ادامه تاکید کرد: "گفتم که این مقدار از تحریم‌ها باقی می‌ماند و حتی خاطرم هست یکی از روزنامه‌ها از قول من تیتر زد که تحریم‌ها باقی می‌ماند و از قول دیگری تیتر زد که تحریم‌ها لغو می‌شود. خوب است امروز بررسی شود که آیا تحریم‌ها باقی مانده یا لغو شده است؟"
سخنانی از این جنس در تمام سخنرانی های اخیر سعید جلیلی دیده می شود. او از برجام و سیاست خارجی شروع می کند و به اقتصاد می رسد.
برادر او وحید جلیلی نیز در یادداشت خود به شدت به برخی اصولگرایان حامی برجام تاخت و به گونه ای وحدت را در مخالفت با برجام و فتنه تعریف کرد.
او نوشت: «کسانی که در فتنه علیه نظام ادعای تقلب می کنند و خواستار بازشماری صندوق ها می شوند، در ماجرای برجام ده جور موضع می گیرند یک روز تبریک می گوید یک روز نقد می کند، کسانی که یک روز به فرموده می نویسند برجام توافق متوازن! است روز دیگر علیه مبتکر توافق متوازن! اعلام جنگ می کنند، یک روز در مجلس یقه درانی می کنند ودر دفاع از خسارت محض به نیروهای انقلابی با تعابیرسخیف حمله می کنند و برای دولت رسما جان فدایی می کنند، بعد حالا علم دستشان می گیرند که "نه به روحانی"! با این آدم های دوشخصیتی می خواهیم شخصیت واحد و صف مشترک برای نیروهای انقلاب ایجاد کنیم؟!»
به نظر می رسد سعید جلیلی استراتژی سه سال اخیر خود علیه دولت را پس از ورود احتمالی به عرصه انتخابات ادامه خواهد داد. او تلاش خواهد کرد، برجام یعنی بزرگترین دستاورد دولت روحانی را تضعیف کند. شاید این استراتژی با روی کارآمدن دونالد ترامپ که مخالف شدید برجام است برای جلیلی کارا باشد.
از سوی دیگر جلیلی زیر سایه حمله به برجام بسیاری فعالان سیاسی اصولگرا و رسانه های آنها و حتی بدنه برخی نهادها از جمله بسیج را با خود همراه کند. به این ترتیب در مقابل حسن روحانی و حامیانش صف آرایی کند.
