کتاب با رایحه نفت یا شکلات

کتاب با رایحه نفت یا شکلات11 فروردین -96

تهران- ایرنا- برخی کتاب های کودک و نوجوان به دلیل استفاده از کاغذ نامرغوب و غیراستاندارد، بوی نفت و گازوییل می دهد؛ مساله ای که باعث رویگردانی و فاصله گرفتن کودکان از این یار همیشه مهربان می شود.

تجربه نشان داده، هر اندازه جلد یک کتاب زیبا و جذاب تر باشد، میل به خرید و خواندن آن افزایش می یابد از این رو همواره به ناشران و مولفان توصیه می شود تا برای فروش بیشتر کتاب های خود، از یک طراح حرفه ای و کاربلد برای طراحی روی جلد بهره گیرند زیرا جلد و طرح آن اولین چیزی است که مخاطب را به سمت خود جذب کرده و پیام هایی را به وی منتقل می کند.
در این میان کاغذ به کار رفته در کتاب نیز نقشی مهم در تشویق و یا بی علاقگی خواننده برای مطالعه دارد، به طور حتم کاغذ با کیفیت و مرغوب کتاب، مخاطب را ترغیب به خواندن می کند.
این مساله بخصوص در کتاب های کودک و نوجوان مصداق بیشتری دارد، در صورتی که جلد و کاغذ این کتاب ها از استانداردهای لازم و کیفیت مناسب برخوردار نباشد، کودک به طور قطع اشتیاق خود را به کتاب مورد نظر از دست می دهد هر چند امروزه بسیاری از کتاب ها و نشریات به دلیل استفاده از مواد نامرغوب، بوی بد و بعضا بوی نفت می دهند.

**
کتاب های کودک معطر باشد
نویسنده کودک و نوجوان در این باره به خبرنگار کتاب ایرنا می گوید: بیشتر ابزارهایی که از آنها برای چاپ کتاب استفاده می شود، وارداتی بوده و برای ناشران هزینه دارد از این رو آنها برای پایین آوردن این هزینه ها،‌ کاغذ، رنگ و حلال های رنگی نامرغوب را در چاپ کتاب بکار می برند.
علی محمد پور با تاکید بر ضرورت بهداشتی بودن رنگ و حلال های رنگی بکار رفته در کتاب های کودکان می افزاید: کودک باید برای انس و آشنایی بیشتر با کتاب، آن را لمس کند این در حالیست که وی در سنین پایین تر هر آنچه را در دهان خود قرار می دهد بنابراین باید کاغذ کتاب های این سنین کاملا بهداشتی و دارای رنگ های خوراکی و بدون ضرر باشد.
وی ادامه می دهد: در صورتی که جنس کاغذهای مورد استفاده در کتاب کودکان بی کیفیت باشد برای درامان ماندن آنها از خطر انواع آلودگی باید این یار مهربان را از دسترس دورنگه داشت که این کار نیز مانع از آشنایی و دوستی کودک با کتاب می شود.
مدیر شبکه کتاب الکترونیک کودکان ایران «دانی» اضافه می کند: کتاب کودکان باید دارای چاپ چهار رنگ باشد بنابراین حتی کاغذ مازندران نیز که گفته می شود، مرغوب است، مناسب استفاده برای این کار نیست زیرا این نوع چاپ به خوبی روی آن نمی نشیند.
وی با بیان اینکه کاغذ کتاب های کودک در بیشتر موارد گلاسه است و در ایران تولید نمی شود، می گوید: جنس کتاب کودکان باید مناسب و فرآیند ایمن سازی را طی کرده باشد، مثلا ناشران برای کتاب های پیش دبستانی باید کتاب های خود را دور بُر کنند تا تیزی حاشیه های کتاب از بین برود.

**
بوی نفت احساس تنفر ایجاد می کند
محمدپور با بیان اینکه در ایران از حلال های گازوییلی به جای حلال های طبیعی برای چاپ کتاب استفاده می شود، می افزاید: علت بوی نفت و گازوییل برخی مجله ها و کتاب ها همین است در حالی که قرار نیست آنها بوی بد دهند، بوی بد احساس بد و تنفر را در کودکان ایجاد می کند.
به گفته وی، در گذشته کتاب ها به خاطر بوی خوب و مطبوع که داشتند، احساس خوب و خاطرات ماندگاری را برای فرد ایجاد می کردند.
این مترجم و مولف کتاب کودک و نوجوان با بیان اینکه بوی کتاب و کاغذ انرژی بخش است و کودک با این بو تصویر خوبی از کتاب پیدا می‌کند، اظهار امیدواری کرد، همانطور که در حوزه کتاب برای محتوا، استاندارد تعیین و مجوز داده می‌شود، برای کتاب کودک نیز از نظر بهداشتی مجوز ارایه شود زیرا کتاب غیر استاندارد و غیر بهداشتی، سلامتی کودک را به خطر می اندازد.
وی ادامه می دهد: کودکی که بارها دست به کتاب و سپس آن را به دهان می زند، نمی‌داند که با یک کتاب نفتی، یک قدم به سرطان نزدیک‌تر می‌شود.
محمد پور اضافه می کند: ناشران نباید کیفیت را فدای کمیت کنند و این عصاره ارزشمند را با کاغذی چاپ کنند که از بوی آن حال بدی به انسان دست می دهد زیرا این در درجه اول توهین به اثر خودماست.
به گفته این منتقد ادبیات کودک و نوجوان، بسیاری از نویسندگان به خاطر اینکه کتابی ارزان درآید، حاضر هستند آثار خود رابه هر قیمتی و با پایین ترین کیفیت به چاپ رسانند تا تیراژ آثارشان بالا رود و اینچنین کیفیت فدای کمیت می شود؛ چیزی که در عرصه نشر و کتاب معمولا به چشم می خورد.

**
با بوی خوش نمایشگاه کتاب را خاطره انگیز کنیم
محمدپور همچنین درباره تاثیرات بوی خوب کتاب می گوید: نتایج یک تحقیق نشان از تاثیر بوی شکلات در فروش شش برابری کتاب دارد. محققان دانشگاه آنتورپ در بلژیک با مشاهده رفتار 201 مشتری در یک فروشگاه زنجیره‌ای کتاب در یک دوره 10 روزه نتیجه گرفتند، مشتریانی که وارد چنین مغازه‌هایی می شوند سه برابر بیشتر به بررسی کتاب‌های رمانتیک و آشپزی تمایل نشان داده‌اند.
وی می افزاید: به نظر می‌رسد این بو تاثیر کمتری در خرید کتاب‌هایی با موضوع جنایی یا عناوین تجاری داشته باشد.
این نویسنده کودک و نوجوان با بیان اینکه گرما، بوی نامطبوع و شلوغی همواره در نمایشگاه کتاب آزار مخاطبان را در پی دارد، ادامه می دهد: مسوولان کاری کنند که نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از این پس بوی بهتر دهد تا بازدیدکنندگان بخصوص مخاطبان کودک و نوجوان رغبت بیشتری برای حضور در آن پیدا کنند.
به گفته وی، می توان نمایشگاه کتاب را با اسانس و بوی خوش معطر کرد تا از این طریق احساس خوب برای بازدید کنندگان و کودکان و نوجوانان ایجاد شود.

**
کاغذ نامرغوب سلامتی کودکان را تهدید می کند
یک روانشناس نیز در این باره به خبرنگار فرهنگی ایرنا می گوید: کودکان به همان ترتیب که با اسباب بازی های خود ارتباط برقرار می کنند، با کتاب هم همانگونه رفتار می کنند بدان معنا که کتاب برای خردسالان یک نوع اسباب بازی به شمار می رود زیرا درک درستی از آن ندارند.
سپیده خلیلی توضیح می دهد: وقتی یک کودک خردسال تصویر یک سرسره را در کتابی می بیند، صفحه ای که عکس مورد نظر در آن است، را باز کرده و روی سرسره می نشیند زیرا فکر می کند می تواند روی آن سر بخورد.
عضو انجمن روانشناسان کودک ایران با بیان اینکه خردسالان برای شناخت یک ابزار، آن را در دهان خود قرار می دهند، می افزاید: در صورتی که جنس کتابی که آنها در دهان خود می گذارند نامرغوب و دارای آلودگی باشد، سلامتی آنها را تهدید می کند.
وی ادامه می دهد: در بسیاری از کشورها، نظارت بر کتاب های کودک و خردسال زیاد است تا جایی که کتاب های حمام و پارچه ای دارای پوششی است که قابلیت ضد عفونی کردن دارد هر چند لبه های آنها برش هایی گرد برای جلوگیری از بریدگی قسمت های مختلف بدن خردسال را داراست.
این مترجم و نویسنده کودک و نوجوان با تاکید بر استاندارد بودن کتاب های کودک و خردسال اضافه می کند: کاغذ کتاب باید به گونه ای باشد که به راحتی در دهان کودک حل نشود، رنگ کتاب ها نیز اغلب از مواد سمی تهیه می شود که باید به آن توجه ویژه داشت.
وی ادامه می دهد: به کتاب باید به عنوان یک کالای فرهنگی نگاه شود، نه صرفا یک کالایی که هدف از فروش آن، سودآوری است، ناشران باید توجه کنند سطح آگاهی و توقع مردم افزایش یافته و امروز مادران به دنبال خرید کتاب هایی برای کودکان خود هستند که تنوع بیشتری دارند بنابراین کتاب هایی را تولید کنند که با ذایقه آنها متناسب باشد.
خلیلی با بیان اینکه تفاوت قیمت کتاب های با کیفیت و بی کیفیت زیاد نیست، می گوید: در این زمینه صرفه جویی جایز نیست، درست مانند اینکه بدن به مواد ضروری نیاز داشته باشد اما ما آن را دریغ کنیم.
فراهنگ**1880*1436*خبرنگار: پروین اروجی*انتشار: داود پورصحت*