20 تصاویرمن به‌جای تو

 20  تصاویرمن به‌جای تو  13-آذر-99

امین خسروشاهی

باید گفت معلولیت بیش از آنکه جنبه پزشکی داشته باشد پدیده‌ای است اجتماعی. بطور میانگین ۱۰ درصد از افراد جامعه را معلولین تشکیل می‌دهند که در ساده‌ترین تعریف آنرا "ایجاد اختلال در رابطه بین فرد و محیط دانسته‌اند. یعنی وقتی معلول با موانع فرهنگی، اجتماعی یا فیزیکی روبرو میشود چیزی که بیشتر به چشم می‌آید و میتواند باعث سرخوردگی و آزار این قشر از جامعه شود، نبود یا محدودیت فرصت‌ها در راه مشارکت زندگی اجتماعی در سطحی همانند دیگران است. " هرچند وظیفه اصلی در رفع این موانع و محدودیت‌ها بر عهده قانون‌گذاران و دولت‌ها است اما باید این سوال اساسی نیز مطرح شود که نقش و وظیفه سایر شهروندان در قبال معلولین چیست؟بیشتر "ما" ممکن است نسبت به هر موقعیت مکانی تعلق خاطری داشته باشیم و یا بخواهیم تا در آن موقعیت باشیم. فرقی نمیکند که قبلا آنجا بودیم یا اینکه میخواهیم تا بودن در آنجا را تجربه کنیم. مهم این است که فقط باور داشته باشیم این "تجربه و بودن"، "حق" همه افراد جامعه هست. حال اگر قرار باشد این تجربه‌ی بودن، همراه با یک "ویلچیر" باشد احتمالا تبدیل به یک تجربه سخت و بعضا ناممکن می‌شود. شاید بهترین جواب به این سوال که "من" چه نقشی در جهت تسهیل این تجربه می‌توانم بازی کنم را زمانی بدست بیاورم که حتی برای لحظه‌ای خودم را "به‌جای تو" تصور کنم.  سوم دسامبر هر سال به نام روز جهانی معلولین نامگذاری شده است.

  • امروزه پدیده معلولیت بیش از آنکه تنها به فرد معلول مربوط باشد، امری اجتماعی است.
  • نبود امکانات و بستر مناسب در شهرها برای حضور افراد معلول در فضاهای شهری مشکل ایجاد میکند و این امر باعث کمرنگ شدن حضور معلولین در فضاهای عمومی می شود.
  • عدم حضور معلولین در شهرهای ما ناشی از معلولیت آنان نیست، بلکه ناشی از معلولیت شهر است
  • براساس آمار سازمان بهداشت جهانی هم اکنون 10 درصد جوامع در حال توسعه به نوعی ازمعلولیت رنج می برند واز 450 میلیون نفر معلول درجهان قریب 80 % آنان درکشورهای توسعه نیافته زندگی می کنند و یک سوم ازاین 450 میلیون نفر را کودکان تشکیل می دهند
  • فرد معلول به کسی گفته می‌شود که بر اثر ضایعه جسمی، ذهنی، روانی یا توأم، اختلال مستمر و قابل توجهی در سلامت و کارآمدی عمومی وی ایجاد گردد، به‌طوری که موجب کاهش استقلال فرد در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی شود
  • افراد معلول باید در تصمیم‌گیری‌ها، به ویژه در خصوص سازمان‌هایی که اعضای آن از معلولان تشکیل شده، یا معلولان در آن عضویت دارند و برای معلولان خدمت‌رسانی می‌کنند، مشارکت جدی و تأثیرگذار داشته باشند.
  • ایران یکی از کشورهائی است که بالاترین سرانه جمعیتی افراد معلول را دردنیا را دارند که گروه بزرگی از آنان راجانبازان سالهای دفاع مقدس تشکیل می دهند
  • کمک به تشکیل گروه‌های خودیار به منظور حمایت و توسعه جامعه خاص معلولان، از مهم‌ترین اقدامات برای مشارکت این گروه می‌باشد.
  • معلولان باید فرصت یابند تا استعدادهای خلاّق هنری و فکری خود را رشد داده و آن را نه تنها برای منافع خود، بلکه برای غنی‌سازی جامعه به کار گیرند.
  • معلوليت يا ناتواني يکي از پديده هاي پيدا و پنهان زندگي امروزه بشر است. پيدا از آن جهت که نرخ افراد داراي معلوليت بسيار بالا و در حال رشد است و پنهان از آن جهت که چندان مورد توجه جريان اصلي جامعه و سياست گذاران اجتماعي نبوده است.
  • بی توجهی جامعه به نیازهای معلولین به طرد و محرومیت اجتماعی آنها منجر می شود و حاشیه نشینی اجتماعی را برای آنان به همراه می‌آورد.
  • فضاهای شهری به عنوان مکان هایی که حضور و تعامل اعضای یک جامعه را میسر میسازند، در برقراری ارتباط معلولین با سایر افراد از اهمیت ویژهای برخوردارند.
  • وجود بسترهای مناسب برای حضور معلولین در فضاهای شهری، جایگاه و اهیت ویژهای دارد و فراهم آوردن آن، موجب مشارکت و فعالیت معلولین در عرصه اجتماع می گردد.
  • در حالت کلی، وضعیت فضاهای شهری برای حضور و فعالیت معلولین در سطح شهرها چندان مساعد و مطلوب نیست و افراد معلول چه از لحاظ بافت فیزیکی شهرها و چه از لحاظ تعامل با سایر افراد جامعه ، برای مشارکت وفعالیت خود در سطح شهر با موانع و مشکلاتی مواجه هستند.
  • برابری فرصت ها بیش ازهرچیز نگاهی است انسانی به بشرمعاصر ، یعنی تمامی اقشار اجتماع حق برابر دراستفاده ازامکانات و مواهب اجتماعی دارند و تامین این حق نیز برعهده خود بشر است.
  • معلولان بویژه آنانی که به دلیل حادثه دچار ضایعه می شوند دارای روحیه حساس و شکننده هستند بنابراین برخورد نادرست اجتماعی با آنان می تواند وجود ضایعه را برایشان عمیق تر کند
  • شهرهای مدرن دراغلب طراحی های مربوط به فضای عمومی ، توجه خاصی به نیازمندیهای ناتوانان جسمی حرکتی و سالخوردگان می کنند.
  • تغییر نگرش را نمی توان در مردم نسبت به جامعه معلولان به وجود آورد مگر به مردم آگاهی دهیم و احساس مسئولیت و مشارکتشان را بیدار کنیم.
  • درحقیقت اگرزندگی واقعی معلولان درشهر را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم کمبود فضاهای فرهنگی ، آموزشی ، ورزشی مناسب سازی شده و واقعیت هائی که یک معلول درمسایل شهری و معماری با آن مواجه است را مشاهده می کنیم.

  • تامین دسترسی و فرصت های برابر برای مردم یکی ازارکان حقوق شهروندی است که به عنوان پیش نیاز سایرخدمات شغلی، آموزشی، بهداشتی، ورزشی و رفاهی هم تلقی می شود.
    • Posted by