ایمیل دریافتی :15 مرداد-92
تصاویر تاریخی عکاس ارمنستانی حاضر در ایران
در زمان قاجار
آنتوان سوروگین
آنتوان
سوروگین (اواخر ۱۸۳۰ (میلادی) (برابر با ۱۲۰۹ خورشیدی) در سفارت روسیه تهران — ۱۹۳۳
(میلادی)
(برابر با ۱۳۱۲ خورشیدی) در تهران)
عکاس ارمنستانی-گرجستانی حاضر در ایرانِ عصر قاجار بود. او مردی آرام، گوشه‌گیر و
خوش‌برخورد و گشاده‌رو و در عکاسی استاد بود. او برای کامل کردن مجموعه عکسهای
خود تمامی ایران را زیر پا گذاشت و از سوژه‌های گوناگون بهترین تصاویر را تهیه
کرد. مردم، مناظر، بناهای تاریخی، آداب و رسوم، مشاغل و حرفه‌ها، اشیاء و سرانجام
تمام زوایای زندگی ایرانیان سوژهٔ عکاسی او بودند. آنتوان خان سوروگین یکى
از موفقترین عکاسهاى عصر خود بود. بیشتر عکسهای گرفته‌شده توسط آنتوان خان متعلق
به سال‌های ۱۲۴۹ تا ۱۳۰۹ خورشیدی است. او به علت این‌که توانایی صحبت کردن به زبان فارسی
را مانند زبان مادری داشت، به خوبی توانست با اقشار فرهنگی مختلف مردم ایران
ارتباط برقرار کند. عکسهای او از دربار سلطنتی، حرمسراها، مساجد و بناهای یادبود
دیگر ادیان بسیار شاخص بود و او را متمایز با دیگر عکاسان مشهور اروپایی در ایران
می‌کند. ناصر الدین شاه علاقه‌ی زیادی به عکسهای دربار و پرتره آنتوان خان داشت.
در سال ۱۹۰۸ (میلادی) برابر با سال ۱۲۸۷ خورشیدی در وقایع پس از مشروطیت، سوروگین به سبب ارتباطش با مشروطه‌طلبان
گرفتار مشکلات بسیاری شد. او ناچار به پناهندگی در سفارت انگلیس شد. در همین زمان
محمدعلی شاه قاجار تحت فشار ظهیرالدوله (فرماندار رشت در آن زمان) دستور داد بمبی
را در خانه کنار عکاسخانه‌ی آنتوان خان کار بگذارند. از این‌رو بزرگترین فاجعه‌ى
دوران کار هنری آنتوان‌خوان پدید آمد. یکی از بزرگترین گنجینه‌های عکاسی دوران
قاجار از بین رفت. در این حادثه تنها دو هزار شیشه سالم ماند. با بر افتادن سلسله‌ى
قاجار و تغییر پادشاهى ضربه‌ى دیگرى بر آنتوان خان وارد شد. رضا شاه پهلوی به
مانند تمامى شاهان جدید در تاریخ ایران به یک‌باره به نفى گذشته پرداخت. این نفى و
منسوخ‌سازى دو هزار شیشه‌ى پرارزش سوروگین را نیز در بر‌گرفت و شیشه‌ها توقیف شد.
این فاجعه دیگر خارج از توان او بود زیرا حاصل ده‌ها سال کوشش خود را بر باد رفته
می‌دید.
