اوین
نامه ی کیهان 3 شنبه 13 بهمن ماه سال 1394
يادداشت روز اوین نامه ی کیهان "معارضه سوريه، پرچم
سفيد وين "
شرکت
دوگروه عمده تروريستي (موسوم به احرارالشام و جيش الاسلام) در مذاکرات يا به تعبير
درست تر گفت وگوهاي وين و مواجهه سياسي آنان با نمايندگان رسمي دولت سوريه در اين
شهر، يک اتفاق مهم به حساب مي آيد البته نه به اين معنا که اين دو گروه و يا
موضعگيري آنان درباره مسائل سوريه اهميت دارد. اين دو گروه در عداد گروههاي درجه 2
و حتي 3 سوريه به حساب مي آيند. اهميت اين رويداد در اين نکته است که آمريکا و
کشورهاي منطقه اي وابسته به آن نظيرترکيه، عربستان و قطر، 4 سال پس از درگيري
امنيتي و نظامي عليه دولت سوريه، با مشارکت در گفت وگوهاي ژنو، اعتراف مي کنند که
برنامه نظامي و امنيتي عليه دمشق به نتيجه نرسيده است.
دو گروه تروريستي احرارالشام و جيش الاسلام در گفت وگوهايي که طرف ديگر آن مقامات رسمي سوريه بوده اند، در متن اتفاقات ديگر قرار دارد و با آنها عمق و اهميت اين ملاقات ها معلوم مي شود. در همين روزها وزارت خارجه آمريکا رسماً اعلام کرد که دوره (18 ماهه) گذار با محوريت اسد سپري مي شود و در عين حال او حق دارد بار ديگر کانديدا بشود. اين در حالي است که مقامات رسمي آمريکا بارها اعلام کرده بودند که بشار اسد هيچ جايگاهي در آينده سوريه ندارد! در همين روزها ترکيه پروسه بستن مرزهاي جنوبي- مشترک با سوريه- را آغاز کرد و تاکنون بيش از 50 کيلومتر از مرزهاي مشرف به منطقه حلب را بسته است و حال آنکه تا همين چند ماه پيش مقامات ارشد اين کشور از لزوم ايجاد منطقه پرواز ممنوع در شمال سوريه- شامل حلب، ادلب و حسکه- صحبت مي کردند که به معناي ايجاد امکان اتصال هوايي و زميني ترکيه به عمق حدود 100 کيلومتري سوريه بود. ترکيه با بستن مرزهاي مشترک خود با سوريه در واقع از يک طرف اعلام مي کند که از موفقيت پروژه اسقاط حکومت دمشق و به قدرت رسيدن گروههاي تروريستي وابسته به خود نااميد شده و از طرف ديگر بيانگر نگراني آنکارا از سرازير شدن گروههاي تروريستي به ترکيه است.
همزمان با اقدام دولت ترکيه در بستن بخش هايي از مرزهاي جنوبي خود، دولت اردن نيز که نگراني هاي مشابهي دارد، از روش گذشته در حمايت از معارضه سوري در جوار مرزهاي خود دست کشيد و در جريان عمليات اخير ارتش سوريه در منطقه شيخ مسکين واقع در شمال استان درعا که در مجاورت مرزهاي اردن قرار دارد، مانع رفت و آمد نيروهاي شبه نظامي وابسته به «جبههًْ النصره» به اردن شد. علاوه براين ارتش اردن اطلاعات گسترده اي از موقعيت هاي نظامي جبههًْ النصره را در اختيار ارتش سوريه قرار داد که اين اطلاعات، کمک مهمي به ارتش سوريه بود. البته در جريان مسايل امنيتي چهار سال گذشته، اردن هيچگاه به دلخواه خود با گروههاي تروريستي که عليه بشار اسد وارد عمل شدند، همکاري نکرد چرا که سلفي ها در اردن بسيار قوي هستند و ميدان يافتن گروههايي نظير داعش و النصره در اردن، اين کشور را در کام بحران شديد امنيتي قرار مي دهد و حال آنکه در مقايسه با دولت دمشق، امان قادر به مقاومت نيست. در سالهاي گذشته از يک سو آمريکايي ها و از سوي ديگر سعودي ها فشار شديدي به دولت اردن براي ايفاي نقش در پازل ضد سوري آمريکا وارد کردند و دولت اردن بي آنکه ايفاي چنين نقشي را به نفع کشور خود بداند، با آن همکاري مي کرد، از اين رو وقتي اردن از حمايت از جبههًْ النصره دست برمي دارد به منزله کم شدن فشار آمريکا و عربستان روي اردن است و اين خود برآوردي از وضعيت عمومي جبهه و طرح هاي آمريکايي به دست مي دهد.
موضوع ديگر اين است که طي ماههاي اخير به وضوح وضعيت ميداني سوريه تغييرات مهمي کرده است. طي ماههاي اخير روند ميدان و آنچه خارج از ميدان اتفاق مي افتد ولي ماهيت ميداني دارد، کاملاً به ضرر معارضه بوده است. در اين ماهها معارضين مسلح عضو احرارالشام و جيش الاسلام ناچار شدند حومه دمشق را ترک کنند و زبداني که موقعيت استراتژيکي دارد را تقريباً به طور کامل تخليه نمايند. اين دو اقدام از يک سو موقعيت امنيتي دمشق را تثبيت کرد و از سوي ديگر مرزهاي لبنان و موقعيت حزب الله را بهبود بخشيد. علاوه بر اين طي هفته هاي گذشته ارتش و نيروهاي مرتبط با آن منطقه وسيعي در حد فاصل حلب، حما، ادلب و لاذقيه را به محاصره درآورده و ارتباطات گروههاي معارض را مختل کرده اند. کما اينکه در استان حمص، منطقه باستاني تدمر به محاصره ارتش سوريه درآمده است. ارتش همچنين در منطقه جنوب با آزادسازي منطقه شيخ مسکين که در مجاورت جولان و شمال استان درعا قرار دارد، ضربه سنگيني به تروريست ها و حاميان آن وارد نمود. مشارکت نيروي هوايي روسيه يک محور ديگر در تغيير شرايط و وضعيت سوريه بود. ورود فعال تر روسيه به پرونده امنيتي سوريه، اعتماد به نفس ارتش را بالابرد، نگراني هاي تسليحاتي آن را برطرف کرد و در سطح منطقه اي هم سبب تغيير معادله گرديد. پس از آن اتفاق ديگري که افتاد اين بود که معارضين با عقب نشيني مدافعين منطقه اي خود مواجه شدند و اين در تضعيف روحيه آنان بسيار موثر بود. درگيري هاي به وجود آمده بين گروههاي معارض که در هفته گذشته به کشته شدن بيش از 50 نفر از آنان منجر شد، عمق نگراني هاي معارضين از شرايط پيش آمده را نشان مي دهد.
در اين شرايط مذاکرات وين که به شکل گفت وگوهاي جداگانه و واسطه اي برگزار گرديد، يک پيروزي بزرگ را براي مردم سوريه رقم زد. آمريکا طي سالهاي گذشته روي تغيير دولت سوريه تمرکز کرد و با تشکيل ائتلافي از کشورهاي غربي، عربي و منطقه اي تلاش کرد تا سرنوشت سوريه را در دستان خود و در خارج از محيط جغرافيايي سوريه رقم بزند. مذاکرات ژنو که عمدتا مذاکرات دولت با بخشي از معارضين بود و با مديريت نماينده دبيرکل سازمان ملل انجام شد، از يک طرف اعتراف جهاني و منطقه اي به مشروعيت و تداوم دولت سوريه را در پي داشت و از سوي ديگر سرنوشت تحولات سوريه را به جمعي از نيروهاي مختلف سوريه و با محوريت دولت سپرد که اين هم به معناي کاهش مداخلات خارجي در امور سوريه محسوب مي شود.
تن دادن غربي ها به مذاکراتي که در آن ايران، سوريه و روسيه در کنار هم قرار دارند و گروههاي ستيزه جو را به پذيرش دولت وادار مي کند. يک پيروزي درخشان براي جبهه مقاومت و به خصوص سوريه به حساب مي آيد و اين در حالي است که در يکي دو سال اخير به دليل مداخلات قلدرمابانه آمريکا و بازي جنايتکارانه ترکيه، عربستان، قطر و بعضي ديگر از کشورهاي منطقه، پرونده سوريه به شدت پيچيده شده بود در اين مدت جبهه مخالف سوريه با هزينه هاي فراوان بارها موج هاي سنگيني را با هدف انهدام دولت سوريه و قطع ارتباط آن با جبهه مقاومت به راه انداخت و کار هم بر دولت سوريه و حاميان آن سخت شد اما استقامت آنان در نهايت بر آن موج هاي سنگين فايق آمد. وقتي پس از اين همه تلاش، بشار جعفري به عنوان رئيس هيئت نمايندگي سوريه در پشت ميز وين مي نشيند و شرايط دولت سوريه را براي شنيدن حرف هاي معارضين مطرح مي کند، همه مي فهمند که جبهه آمريکايي-سعودي دست هاي خود را به علامت تسليم بالابرده است.
در اين ميان دولت ترکيه تنها کاري که توانست انجام بدهد اين بود که مانع مشارکت گروه کردي PYD به رهبري صالح مسلم در گفت وگو مي شود که اين ممانعت معادله را تغيير نمي دهد ضمن آنکه نوعي برانگيختگي کردي عليه دولت ترکيه را در پي مي آورد کما اينکه مشارکت دادن دو گروه معارض مسلح يعني «احرار الشام» و «جيش الاسلام» که با اصرار عربستان در ليست گروه هاي شرکت کننده در گفت وگوها گنجانيده شد، مسئله را تغيير نمي دهد. اين دو گروه معارض براي شرکت در گفت وگوها دو شرط را مطرح کرده بودند آزادي بعضي از زنداني هايشان توسط دولت و رفع محاصره از آنان در مناطقي که در محاصره ارتش قرار دارند که دولت زير بار شرط دوم نرفت و تنها بخشي از زندانيان آنان را آزاد کرد. البته حتي اگر دولت دمشق به اين دو شرط کاملاعمل مي کرد هم اين مابه ازاي زيادي در قبال پذيرش مشروعيت دولت دمشق از سوي معارضه محسوب نمي شد.
بحران سوريه با مذاکرات وين به نقطه پايان نمي رسد. هنوز هم سوريه در انتظار لايه هاي جديد بحران خواهد بود و لذا اعتراف بخشي از معارضه به دولت دمشق و يا اذعان آمريکا، ترکيه، عربستان و... به عدم امکان اسقاط نظام سوريه به معناي دست کشيدن آنان از توطئه نيست اما مهم اين است که حالاهيچ کسي در سوريه ترديد ندارد که تهاجم عليه دولت و ارتش سوريه به نتيجه نمي رسد هر چند هزينه هاي زيادي را به مردم سوريه تحميل مي کند. مردم سوريه هم اکنون با روحيه آماده تري با تروريزم مقابله مي کنند و اميدشان به بازگرداندن شرايط زندگي در کشور بالارفته است و اين پيروزي بزرگي است. نويسنده: سعدالله زارعي
دو گروه تروريستي احرارالشام و جيش الاسلام در گفت وگوهايي که طرف ديگر آن مقامات رسمي سوريه بوده اند، در متن اتفاقات ديگر قرار دارد و با آنها عمق و اهميت اين ملاقات ها معلوم مي شود. در همين روزها وزارت خارجه آمريکا رسماً اعلام کرد که دوره (18 ماهه) گذار با محوريت اسد سپري مي شود و در عين حال او حق دارد بار ديگر کانديدا بشود. اين در حالي است که مقامات رسمي آمريکا بارها اعلام کرده بودند که بشار اسد هيچ جايگاهي در آينده سوريه ندارد! در همين روزها ترکيه پروسه بستن مرزهاي جنوبي- مشترک با سوريه- را آغاز کرد و تاکنون بيش از 50 کيلومتر از مرزهاي مشرف به منطقه حلب را بسته است و حال آنکه تا همين چند ماه پيش مقامات ارشد اين کشور از لزوم ايجاد منطقه پرواز ممنوع در شمال سوريه- شامل حلب، ادلب و حسکه- صحبت مي کردند که به معناي ايجاد امکان اتصال هوايي و زميني ترکيه به عمق حدود 100 کيلومتري سوريه بود. ترکيه با بستن مرزهاي مشترک خود با سوريه در واقع از يک طرف اعلام مي کند که از موفقيت پروژه اسقاط حکومت دمشق و به قدرت رسيدن گروههاي تروريستي وابسته به خود نااميد شده و از طرف ديگر بيانگر نگراني آنکارا از سرازير شدن گروههاي تروريستي به ترکيه است.
همزمان با اقدام دولت ترکيه در بستن بخش هايي از مرزهاي جنوبي خود، دولت اردن نيز که نگراني هاي مشابهي دارد، از روش گذشته در حمايت از معارضه سوري در جوار مرزهاي خود دست کشيد و در جريان عمليات اخير ارتش سوريه در منطقه شيخ مسکين واقع در شمال استان درعا که در مجاورت مرزهاي اردن قرار دارد، مانع رفت و آمد نيروهاي شبه نظامي وابسته به «جبههًْ النصره» به اردن شد. علاوه براين ارتش اردن اطلاعات گسترده اي از موقعيت هاي نظامي جبههًْ النصره را در اختيار ارتش سوريه قرار داد که اين اطلاعات، کمک مهمي به ارتش سوريه بود. البته در جريان مسايل امنيتي چهار سال گذشته، اردن هيچگاه به دلخواه خود با گروههاي تروريستي که عليه بشار اسد وارد عمل شدند، همکاري نکرد چرا که سلفي ها در اردن بسيار قوي هستند و ميدان يافتن گروههايي نظير داعش و النصره در اردن، اين کشور را در کام بحران شديد امنيتي قرار مي دهد و حال آنکه در مقايسه با دولت دمشق، امان قادر به مقاومت نيست. در سالهاي گذشته از يک سو آمريکايي ها و از سوي ديگر سعودي ها فشار شديدي به دولت اردن براي ايفاي نقش در پازل ضد سوري آمريکا وارد کردند و دولت اردن بي آنکه ايفاي چنين نقشي را به نفع کشور خود بداند، با آن همکاري مي کرد، از اين رو وقتي اردن از حمايت از جبههًْ النصره دست برمي دارد به منزله کم شدن فشار آمريکا و عربستان روي اردن است و اين خود برآوردي از وضعيت عمومي جبهه و طرح هاي آمريکايي به دست مي دهد.
موضوع ديگر اين است که طي ماههاي اخير به وضوح وضعيت ميداني سوريه تغييرات مهمي کرده است. طي ماههاي اخير روند ميدان و آنچه خارج از ميدان اتفاق مي افتد ولي ماهيت ميداني دارد، کاملاً به ضرر معارضه بوده است. در اين ماهها معارضين مسلح عضو احرارالشام و جيش الاسلام ناچار شدند حومه دمشق را ترک کنند و زبداني که موقعيت استراتژيکي دارد را تقريباً به طور کامل تخليه نمايند. اين دو اقدام از يک سو موقعيت امنيتي دمشق را تثبيت کرد و از سوي ديگر مرزهاي لبنان و موقعيت حزب الله را بهبود بخشيد. علاوه بر اين طي هفته هاي گذشته ارتش و نيروهاي مرتبط با آن منطقه وسيعي در حد فاصل حلب، حما، ادلب و لاذقيه را به محاصره درآورده و ارتباطات گروههاي معارض را مختل کرده اند. کما اينکه در استان حمص، منطقه باستاني تدمر به محاصره ارتش سوريه درآمده است. ارتش همچنين در منطقه جنوب با آزادسازي منطقه شيخ مسکين که در مجاورت جولان و شمال استان درعا قرار دارد، ضربه سنگيني به تروريست ها و حاميان آن وارد نمود. مشارکت نيروي هوايي روسيه يک محور ديگر در تغيير شرايط و وضعيت سوريه بود. ورود فعال تر روسيه به پرونده امنيتي سوريه، اعتماد به نفس ارتش را بالابرد، نگراني هاي تسليحاتي آن را برطرف کرد و در سطح منطقه اي هم سبب تغيير معادله گرديد. پس از آن اتفاق ديگري که افتاد اين بود که معارضين با عقب نشيني مدافعين منطقه اي خود مواجه شدند و اين در تضعيف روحيه آنان بسيار موثر بود. درگيري هاي به وجود آمده بين گروههاي معارض که در هفته گذشته به کشته شدن بيش از 50 نفر از آنان منجر شد، عمق نگراني هاي معارضين از شرايط پيش آمده را نشان مي دهد.
در اين شرايط مذاکرات وين که به شکل گفت وگوهاي جداگانه و واسطه اي برگزار گرديد، يک پيروزي بزرگ را براي مردم سوريه رقم زد. آمريکا طي سالهاي گذشته روي تغيير دولت سوريه تمرکز کرد و با تشکيل ائتلافي از کشورهاي غربي، عربي و منطقه اي تلاش کرد تا سرنوشت سوريه را در دستان خود و در خارج از محيط جغرافيايي سوريه رقم بزند. مذاکرات ژنو که عمدتا مذاکرات دولت با بخشي از معارضين بود و با مديريت نماينده دبيرکل سازمان ملل انجام شد، از يک طرف اعتراف جهاني و منطقه اي به مشروعيت و تداوم دولت سوريه را در پي داشت و از سوي ديگر سرنوشت تحولات سوريه را به جمعي از نيروهاي مختلف سوريه و با محوريت دولت سپرد که اين هم به معناي کاهش مداخلات خارجي در امور سوريه محسوب مي شود.
تن دادن غربي ها به مذاکراتي که در آن ايران، سوريه و روسيه در کنار هم قرار دارند و گروههاي ستيزه جو را به پذيرش دولت وادار مي کند. يک پيروزي درخشان براي جبهه مقاومت و به خصوص سوريه به حساب مي آيد و اين در حالي است که در يکي دو سال اخير به دليل مداخلات قلدرمابانه آمريکا و بازي جنايتکارانه ترکيه، عربستان، قطر و بعضي ديگر از کشورهاي منطقه، پرونده سوريه به شدت پيچيده شده بود در اين مدت جبهه مخالف سوريه با هزينه هاي فراوان بارها موج هاي سنگيني را با هدف انهدام دولت سوريه و قطع ارتباط آن با جبهه مقاومت به راه انداخت و کار هم بر دولت سوريه و حاميان آن سخت شد اما استقامت آنان در نهايت بر آن موج هاي سنگين فايق آمد. وقتي پس از اين همه تلاش، بشار جعفري به عنوان رئيس هيئت نمايندگي سوريه در پشت ميز وين مي نشيند و شرايط دولت سوريه را براي شنيدن حرف هاي معارضين مطرح مي کند، همه مي فهمند که جبهه آمريکايي-سعودي دست هاي خود را به علامت تسليم بالابرده است.
در اين ميان دولت ترکيه تنها کاري که توانست انجام بدهد اين بود که مانع مشارکت گروه کردي PYD به رهبري صالح مسلم در گفت وگو مي شود که اين ممانعت معادله را تغيير نمي دهد ضمن آنکه نوعي برانگيختگي کردي عليه دولت ترکيه را در پي مي آورد کما اينکه مشارکت دادن دو گروه معارض مسلح يعني «احرار الشام» و «جيش الاسلام» که با اصرار عربستان در ليست گروه هاي شرکت کننده در گفت وگوها گنجانيده شد، مسئله را تغيير نمي دهد. اين دو گروه معارض براي شرکت در گفت وگوها دو شرط را مطرح کرده بودند آزادي بعضي از زنداني هايشان توسط دولت و رفع محاصره از آنان در مناطقي که در محاصره ارتش قرار دارند که دولت زير بار شرط دوم نرفت و تنها بخشي از زندانيان آنان را آزاد کرد. البته حتي اگر دولت دمشق به اين دو شرط کاملاعمل مي کرد هم اين مابه ازاي زيادي در قبال پذيرش مشروعيت دولت دمشق از سوي معارضه محسوب نمي شد.
بحران سوريه با مذاکرات وين به نقطه پايان نمي رسد. هنوز هم سوريه در انتظار لايه هاي جديد بحران خواهد بود و لذا اعتراف بخشي از معارضه به دولت دمشق و يا اذعان آمريکا، ترکيه، عربستان و... به عدم امکان اسقاط نظام سوريه به معناي دست کشيدن آنان از توطئه نيست اما مهم اين است که حالاهيچ کسي در سوريه ترديد ندارد که تهاجم عليه دولت و ارتش سوريه به نتيجه نمي رسد هر چند هزينه هاي زيادي را به مردم سوريه تحميل مي کند. مردم سوريه هم اکنون با روحيه آماده تري با تروريزم مقابله مي کنند و اميدشان به بازگرداندن شرايط زندگي در کشور بالارفته است و اين پيروزي بزرگي است. نويسنده: سعدالله زارعي
