"زلزله خاموش"؛ بحرانی که شهر بادرود را تهدید می‌کند۹-تیر-۱۴۰۰
گروه استان‌ها ـ "زلزله خاموش" بحرانی که بادرود را تهدید می‌کند و حال این سوال مطرح است که چرا بحران فرونشست مدیریت نمی‌شود؟.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از نطنز ، کاهش بارندگی در طول سالیان گذشته به ویژه در سال آبی جاری باعث شده است که با تداوم برداشت آب از سفره‌های آب زیرزمینی و عدم جایگزینی آب با بارش‌ها و نزولات آسمانی شاهد فرونشست باشیم.
این فرونشست‌ها گاها آنقدر عمیق است که بررسی میدانی آنان ترس و وحشت را بر جان آدمی می‌اندازد و تداوم این شرایط می‌تواند تبعاتی را به دنبال داشته باشد که گاه خسارات ناشی از آن غیرقابل جبران است.
فرونشست در منطقه بادرود از توابع شهرستان نطنز نیز امروزه به یک دغدغه تبدیل شده است و نگرانی‌هایی را برای کارشناسان و صاحب نظران ایجاد کرده است به نحوی که معتقد هستند بحران فرونشست در این منطقه به نوعی زلزله خاموش محسوب می‌شود.
سعید صالحیان دکترای مطالعات شهری و روستایی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در نطنز اظهار داشت: نشست یا فرونشستن زمین پدیده‌ای است که در اثر خالی شدن آب بافت‌های متراکم و لایه‌های زیرین سطح زمین رخ می‌دهد و در اثر آن سطح زمین به صورت تدریجی و در برخی موارد به صورت ناگهانی فرو می‌نشیند.
وی ضمن اشاره به آثار فرونشست در چرخه طبیعت گفت: این نشست باعث ایجاد ترک و شکاف‌هایی در زمین شده و باعث تاثیر روی الگوی جریان آب زیرزمینی و سطحی، تغییر کیفیت آب‌های زیرزمینی، تغییر شکل سطح زمین و سیل خیزی مناطق می‌شود.
صالحیان بیان داشت: خطر پدیده فرونشست بیش از زلزله است زیرا وقتی در شهری زمین لرزه رخ دهد بعد از چند سال بالاخره بازسازی می‌شود اما شهری که در اثر فرونشست از بین برود و آبخوانش تخلیه شود دیگر با هیچ انرژی و سرمایه‌گذاری بازسازی نمی‌شود.
وی افزود: حفر بی‌رویه غیراصولی و غیرکارشناسی چاه‌های آب و پمپاژ‌های گسترده منابع آب زیرزمینی در دهه‌های اخیر صدمات و خسارات فراوانی را بر مخازن و منابع آب‌های زیرزمینی به عنوان منبع اصلی آب کشور وارد کرده است.
صالحیان با بیان اینکه فرونشست‌ها بازگشت‌پذیر نیستند تصریح کرد: حتی اگر شرایط تغذیه و جبران کسری مخزن را داشته باشیم، پدیده برگشت فرونشست امکان‌پذیر نیست زیرا چیدمان ذرات آبخوان در زمان فرونشست بر هم می‌خورد و ذرات آبخوان در زمان تشکیل خود، آرایش خاصی دارند که فرونشست این چیدمان را برهم می‌زند.
این کارشناس و دکتری مطالعات شهری و روستایی تاکید کرد: حتی اگر بارندگی طی چند سال مداوم افزایش پیدا کند، شکل زمینی که به دلیل فرونشست تغییر پیدا کرده و منافذ آن بسته شده به حالت اول بازنگشته و در بیشتر موارد جلوی ورود آب به آبخوان پیشین نیز گرفته می شود.
صالحیان گفت: همراه با افت شدید سطح آب زیرزمینی در دشت بادرود که نتیجه خشکسالی دهه های اخیر و افزایش برداشت از آب‌های زیرزمینی بوده است، نشست زمین در نقاط مختلف بادرود مشاهده شده که در صورت تداوم برداشت‌های بی‌رویه و کاهش آب ورودی و خروجی آبخوان، میتوان پیش‌بینی کرد که فرونشست‌های شدیدتر و عمیق‌تری در منطقه رخ دهد.
وی ابراز داشت: با توجه به آسیب فراوان این پدیده که تحت عنوان «زلزله خاموش» یا «سرطان پوسته زمین» از آن یاد می‌شود، باید توجه لازم در این زمینه و اقدامات پیشگیرانه در این راستا مد نظر متولیان امر قرار گیرد.
یکی از شهروندان بادرودی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در نطنز، ضمن اشاره به وقوع برخی فرونشست‌ها در منطقه بادرود اظهار داشت: عمق این فرونشست‌ها گاها به ده‌ها متر می‌رسد و همین موضوع موجب نگرانی اهالی منطقه شده است که مبادا مشکلی از این نظر پیش بیاید.
وی با بیان اینکه برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های آب زیرزمینی و عدم جایگزینی آن موجب بروز چنین فرونشست‌هایی شده است، افزود: عوارض ناشی از این فرونشست‌ها گاها غیرقابل جبران و یا سالیان متمادی طول می‌کشد تا خسارات آن جبران شود و همین موضوع موجب نگرانی شده است.
یکی دیگر از شهروندان بادرودی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه از اتفاقات احتمالی ناشی از این فرونشست‌ها بی‌خبر هستم، اظهار داشت: آنچه که واضح است زمانی که اکوسیستم طبیعت دچار تغییر و دگرگونی می‌شود باعث می‌شود تا آثار نامطلوبی را شاهد باشیم.
وی ضمن اشاره به کاهش محسوس بارندگی در سال‌های اخیر و عدم جبران منابع آبی مصرف شده در این سال‌ها افزود: ایجاد شکاف در زمین به واسطه فرونشست‌ها امکان وقوع زلزله را تشدید می‌کند و همین موضوع منطقه بادرود شهرستان نطنز را تهدید می‌کند.
