بیگدلی در
گفتوگو با ایلنا:
تحلیلگر مسائل اروپا گفت: اینکه توقع
داشته باشیم اروپاییها تمام قد به آمریکا پشت کنند واقعاً اشتباه است اما به هر
ترتیب که شده نباید از برجام خارج شویم.
«علی بیگدلی» تحلیلگر مسائل اروپا در
تشریح ابعاد و خروجی نشست کمیسیون مشترک برجام در گفتوگو با خبرنگار ایلنا عنوان
کرد: نشست کمیسیون مشترک برجام که در وین و در سطح معاونان وزرای خارجه ۱+۴ و
معاون سیاسی وزارت وزیر خارجه کشورمان برگزار شد را باید یکی از رویدادهای مهم این
روزهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی بدانیم اما دادههای موجود به خوبی اعلام میکند
که فضای مذاکرات در حد انتظار نبوده است. باید توجه داشته باشیم که اتحادیه اروپا
به هیچ وجه خواهان از دست دادن ایران و خروج آن از برجام نیست اما هدف ما و آنها
تا حد زیادی با یکدیگر تفاوت دارد. به عنوان مثال وزرای خارجه آلمان و فرانسه در
سفرهای خود به ایران صراحتاً اعلام کردهاند که هدف ما از جلوگیری خروج ایران از
برجام این است که بتوانیم این کشور را تحت کنترل قرار دهیم.
وی ادامه داد: این اظهارات به خوبی نشان
میدهد آنها خواهان ابقاء و ماندن ما در برجام هستند اما همچنان اختلاف میان تهران
و اتحادیه اروپا برای کاهش تعهدات ایران پس از خروج آمریکا از برجام به قوت خود
باقی است. جمهوری اسلامی، یکسال نسبت به اقدام یکطرفه ایالات متحده علیه برجام و
نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل نجابت و حوصله به خرج داد و در این
مدت انتظار داشت تا بتواند اروپاییها را در محورهای اقتصادی به خصوص خرید نفت از
ایران وارد میدان کند اما به نظرم اروپا و کشورهایی که در برجام دخیل بودند، نمیتوانند
مطالبات و حقوق تضییع شده تهران را تامین کنند. به عنوان مثال آقای عراقچی در مورد
خرید نفت ایران توسط اروپاییها نکاتی را به آنها گوشزد کرده که به نظرم اروپاییها
توان اجرا کردن آن را ندارند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه سخنان
معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان پس از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام نشان از
واگرایی اروپا در پرونده برجام دارد، گفت: بسیاری از تحلیلگران داخلی و خصوصاً
منتقدان دولت معتقد هستند که آقای عراقچی در هالهای از ابهام صحبت کرده اما به
نظرم ایشان به نحوی سخن گفتند که دو طرف (ایران و اروپا) در موضع تقابل یا بر ضد
یکدیگر قرار نگیرند اما به هر حال آقای عراقچی هم معتقد است که اروپاییها نمیتوانند
انتظار ما را برآورده کنند و فاصله زیادی میان آنها و سطح خواستههای تهران وجود
دارد. البته این موضوع همانگونه که پیشتر به آن اشاره کردم، در سفر آقای هایکو
ماس (وزیر خارجه آلمان) به تهران تا حد زیادی مشخص بود.
وی افزود: اینکه چرا اروپاییها نمیتوانند
خواستههای ایران را برآورده کنند، دلایل زیادی دارد اما وجود سه مؤلفه اصلی
(فعالیت موشکی ایران، حقوق بشر و سیاست ایران در منطقه) باعث شده آنها بهانهتراشیهای
خود برای عدم عبور از خواستههای ایالات متحده و شخص ترامپ را بیش از پیش برجسته
کنند. از این منظر اینکه فکر کنیم یا توقع داشته باشیم که کشورهای اروپایی از
آمریکا فاصله خواهند گرفت، بسیار تحلیل نادرست و اساساً امری بسیار بعید به نظر میرسد.
از این جهت ما باید حواسمان باشد که اگر از برجام خارج شویم چه تبعاتی برای ما
اتفاق خواهد افتاد. معتقدم ایالات متحده به دنبال ائتلاف علیه ایران در پرونده
برجام است که این وضعیت میتواند دولتمردان ما را به اشتباه برای خروج از برجام
ترغیب کند.
بیگدلی با تاکید بر لزوم ابقاء ایران در
برجام تصریح کرد: خروج ما از برجام حتی اگر اروپاییها هم نتوانند خواستههای ما
را اجابت کنند، بسیار خطرناک و همانند خوردن سیانور میماند. واقعیت این است که
ایالات متحده و شخص ترامپ در حال استفاده از سیاست تحریک علیه ایران است؛ به گونهای
که او تهران را در بالاترین حد تحریک میکند که از برجام خارج شود تا در نهایت
بتواند تحریمهای شورای امنیت، کاخسفید، وزرات خزانهداری، کنگره و حتی اتحادیه
اروپا را مجدداً علیه ایران فعال کند. تمام این فرآیند را باید به عنوان «پروژه
مسمومسازی فضا علیه تهران» مد نظر داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: معتقدم حتی اگر
موضوعاتی مانند اینستکس یا سایر اهرمهایی که اروپا برای ایجاد تنفس به نفع تهران
در اختیار دارد با مشکل و بنبست روبرو شد، ما باید در برجام بمانیم. در شرایط
فعلی و با تمام انتقادهایی که به اروپا وارد است، نباید با آنها قطع ارتباط کنیم؛
حتی اگر کورسوی امید در این بین باقی مانده باشد، نباید فضا را به سمتی ببریم که
ایالات متحده بتواند سناریوی اصلی خود را علیه ایران عملیاتی کند. بنابراین باید
مذاکرات و طرحهای دیگری برای باز شدن روزنهها در دستور کار قرار بگیرد اما توجه
داشته باشید که انتظار ما از اروپا به هیچ وجه با توان و پتانسیل سیاسی و اجرایی
آنها یکی نیست و از سوی دیگر پاسخهای ما در بسیاری از اوقات مناسب نیست.