نوشیدنی مرگ
9مهر-97
اراک - ایرنا - مسمومیت با مشروبات
الکلی دست ساز این روزها یکی از عناوین داغ خبری شده است و رسانه ها، فضای مجازی و
رسانه های دیداری و شنیداری اخباری را از چندین استان کشور از جمله هرمزگان،
خراسان، البرز، کهگیلویه و بویراحمد و مرکزی در این خصوص منتشر کرده اند.
کارشناسان و دست اندرکاران امور اجتماعی
بر این باورند که اعتیاد به مشروبات الکلی نسبت به انواع مخدرها دامنه شیوع کمتری
در ایران دارد و به همین خاطر در زمره آسیب های پرخطر طبقه بندی نشده اما، به
تازگی کیفیت نازل این نوشیدنی های ممنوعه سبب شد که عوارض مصرف آن در جامعه خودی
بنمایاند و آمار مسمومیت ها، کوری و مرگ ناشی از مصرف الکل های دست ساز چون اتاقکی
شیشه ای واقعیت های تلخ این آسیب را برجسته تر کرد.
مسمومیت با الکل های دست ساز در سال های قبل هم به صورت پراکنده در چند نقطه کشور رخ داده بود اما، گرانی قیمت ارز، تولید غیر استاندارد و زیرزمینی الکل های دست ساز از موضوعاتی است که به زنجیره ای شدن حوادث اخیر در زمینه مسمومیت ناشی از الکل و افزایش شمار قربانیان دامن زده است.
بنا به گفته مجتبی خالدی سخنگوی سازمان اورژانس کشور؛ تعداد مسمومیت ها ناشی از مصرف الکل در کشور به 371 نفر رسید که از این تعداد 31 نفر فوت کردند.
به گفته وی، 167 نفر از افراد مسموم شده از بیمارستان ترخیص شده اند و 173 نفر همچنان بستری هستند.
به گفته خالدی، 17 نفر در استان هرمزگان، 6 نفر در خراسان شمالی، 5 نفر در البرز، دو نفر در کهگیلویه و بویراحمد و 2 نفر در استان فارس جان خود را بر اثر مصرف الکل از دست دادند.
استان مرکزی نیز در ماه گذشته شاهد این تراژدی تلخ بود و خانواده قربانیان در ناباوری درگیر مسئله ای شدند که ریشه های بروز آن از فقر آگاهی و ضعف در مشکلات اجتماعی و فرهنگی و ساختارهای شکننده مصون سازی جامعه نشات می گیرد.
رئیس بیمارستان ولیعصر (عج) اراک در این خصوص گفت: استان مرکزی در بازه زمانی 21 روزه شاهد مراجعه 45 نفر با علایم مسمومیت مشروبات الکلی بود که اکثر آنان درمان و ترخیص شده اند.
دکتر «محمد جمالیان» افزود: علاوه بر 2 فوتی در بین مراجعان به این مرکز درمانی، 2 نفر از قربانیان مصرف الکل دست ساز در اراک به طور کامل بینایی خود را از دست داده اند و چندین نفر نیز تاری دید دارند.
وی توضیح داد: تعدادی از این مصرف کنندگان این نوشیدنی های ممنوعه در اراک را زنان شامل می شدند که جای تامل دارد و می طلبد که کارشناسان و پژوهشگران ارزیابی روانشناختی و اجتماعی آن را در دستور کار قرار دهند.
رئیس بیمارستان ولیعصر (عج) اراک عنوان کرد: تهیه الکل متانول هزینه بر و گران قیمت است و در آزمایشی که از نمونه مصرفی قربانیان الکل دست ساز در اراک شده میزان متانول این نوشیدنی ممنوعه بالا بوده است و با توجه به اینکه بحث سودجویی با گرانی متانول منتفی است می توان گفت که اهداف شرورانه ای در ساخت و توزیع این مشروبات الکلی نهفته است.
دکتر جمالیان گفت: باور غلطی در جامعه وجود دارد که مقادیری از مصرف الکل می تواند در سلامت اثربخش باشد که این موضوع در علم پزشکی از ریشه و بنیان بی اساس است و مصرف الکل از هر نوع و با هر کیفیتی برای ارگان های بدن مضر است و به شدت بر سیستم اعصاب، بینایی، گوارش و قلب آسیب می زند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی اراک و متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت ها در این خصوص گفت: مسمومیت با الکل دست ساز به خاطر بالا بودن میزان متانول موجود در این نوشیدنی غیرمجاز است که پس از مصرف می تواند آثار مخربی بر بدن از جمله کوری داشته باشد و اگر در زمان طلایی درمان به بیمارستان مراجعه نشود قربانی را به کام مرگ می برد.
دکتر «حسن صلحی» افزود: الکل متانول به خودی خود سمی نیست اما پس از ورود به دستگاه گوارش و جذب در خون فعل و انفعالاتی انجام می دهد که تبدیل به ترکیبی بسیار سمی شده و این ماده در تداخل با آنزیم های کبدی سمی مهلک می شود که عامل کوری است.
وی توضیح داد: الکل متانول در بدن تولید اسید فرمیک می کند که گازهای خون را به مرحله اسیدی خطرناکی می رساند و این مهم باعث می شود که پتاسیم درون سلولی وارد خون شود و غلظت بالای آن اختلال در ریتم قلب ایجاد کرده و مرگ را سبب شود.
سردبیر مجله سم شناسی و مسمومیت های ایران خاطر نشان کرد: متانول الکلی است که به عنوان حلال در رنگ سازی، جلاکاری، لاک ناخن، محلول های چاپ و تکثیر، ضد یخ، شیشه شورهای خانگی و خودرو، آزمایشگاه ها و صنعت چسب سازی کاربرد دارد و مصرف خوراکی آن کور کننده و یا مرگ بار است.
دکتر صلحی اظهار کرد: مستی ناشی از مصرف نوشیدنی الکلی استاندارد بین 8 تا 12 ساعت به طول می انجامد و پس از آن اگر فرد با علایم دل درد، نفس های تند، تهوع و تاری دید تک چشمی مواجه بود باید به سرعت به مراکز درمانی مراجعه کند چرا که تداوم این علایم در بیش از 36 ساعت قابلیت درمان را کاهش داده و فرد به حالت نباتی رسیده و یا جان می سپارد.
وی یادآور شد: به نظر می رسد که وزارت بهداشت باید در توزیع دارویی الکل ها در داروخانه ها بازتعریف جدیدی داشته باشد و عرضه الکل متانول در سطح داروخانه ها به صفر برسد، ضمن آنکه هشدارهای لازم در این خصوص نیز باید به صورت شفاف به مردم داده شود.
وی بیان کرد: درحال حاضر 2 نوع الکل برای مصارف دارویی با عناوین «اتانول» و «متانول »در سطح داروخانه ها توزیع می شود که از مواد تلخ کننده و رنگی برای تشخیص نوع بد آن استفاده می شود اما متانول تولیدی در کارخانه مانند اتانول سفید و یا بی رنگ است و اگر سطح درستی غیرمجاز به آن باشد مرگ آفرین می شود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی اراک و متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت ها ادامه داد: الکل دیگری با عنوان تقلیبی (قلب شده) نیز در داروخانه ها وجود دارد که حاوی ماده رنگی است و از ته پاتیل های تقطیر حاصل می شود و به شدت سمی است که با عنوان الکل صنعتی در بین مردم مشهور است اما مشکل اینجاست که به طور طبیعی نباید متانول در هیچ سطحی در دسترس باشد و تنها در کاربردهای خاص و تخصصی آن مصرف شود.
دکتر صلحی گفت: بسیار اهمیت دارد که مردم بدانند متانول ممکن است بی رنگ و بدون تلخ کننده در دسترس باشد و تشخیص آن از اتانول دشوار است ضمن آنکه اغلب نوشیدنی های الکی دست ساز با شمایلی فریبنده و در پلمب شده عرضه می شود و نباید گول ظاهر آن را خورد.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی نیز در این خصوص گفت: اعتیاد به مشروبات الکلی در ایران چه به صورت دایم و چه تفننی سطح نازلی دارد و آمار آن در قیاس با اعتیاد مخدرها بسیار ناچیز است.
«غلامرضا فتح آبادی» افزود: مداخله در آسیب مشروب الکلی در زمره اولویت های آسیب کشور نیست و ستاد فامسا در استان مرکزی و شورای مبارزه با مواد مخدر در این راستا برنامه ابلاغی ویژه ای را نداشته اند و مطالعات علمی از شیوع شناسی آن نیز در دسترس نیست.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی توضیح داد: تاکنون مرجعی در کشور ارتباط حوادث رخ داده در مصرف الکل های دست ساز را با بیوتروریسم رد و یا تایید نکرده اما نیاز است که سطح راهبردهای پدافند غیرعامل در حوزه زیستی استان ها به این موضوعات حساس باشند و دامنه پیشگیرانه قوی را تعریف و اجرایی کنند.
فتح آبادی ادامه داد: هیچ تشکل مردم نهادی در راستای فعالیت های مهار سوء مصرف مشروبات الکلی در استان مرکزی به ثبت نرسیده و مرکز ترک اعتیاد نیز برای این نوشیدنی ممنوعه در استان وجود ندارد.
وی افزود: با توجه به حوادث اخیر در خصوص مشروبات الکلی دست ساز شاید زمان آن رسیده که در مراکز استان های کشور به صورت هدفمند این آسیب مورد رصد و مطالعه قرار گیرد.
استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک نیز در این خصوص گفت: یکی از مهمترین عوامل گرایش به مواد مخدر و مشروبات الکلی کمبود زمینه تفریحات سالم و شرایط تخلیه روانی و هیجانات به صورت مثبت است که این مهم باید از سوی تصمیم سازان کشور به صورت ریشه ای و صحیح مد نظر قرار گیرد.
دکتر «فرزاد نوابخش» افزود: شبکه آموزش مهارت های زندگی در جامعه ایران نقص اساسی دارد و این در شرایطی است که رسانه ها و نهادهای تربیتی و آموزشی نیز نتوانسته اند به شکل موثری آگاهی بخشی در زمینه عوارض مصرف الکل و مخدرها داشته باشند.
وی توضیح داد: آسیب های اجتماعی مولود نامبارک سقوط اخلاق و بی تفاوتی به هنجارها و باورهای فرهنگی و اجتماعی است و ریشه یابی آن ها از سوی صاحبان اندیشه و کارشناسان ضروری است.
استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک خاطرنشان کرد: در سال های اخیر با گسترده شدن دامنه فضای مجازی و مجاری اطلاعاتی متنوع، طیف بزرگی از مردم از عوارض جدی مخدرهایی چون هروئین، کراک، گل، حشیش و دیگر مخدرهای صنعتی و شیمیایی آگاه شده اند اما هشدارها در مورد متانول در این سطح نبوده است.
این استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: مهار رفتارهای پرخطر از جمله سوء مصرف مشروبات الکلی به ویژه در گروه های سنی نوجوان و جوان به برجسته سازی مولفه های اخلاق، تقویت بسترهای مشارکت اجتماعی مردم و رسانه ها در ابعاد پیشگیرانه نیاز دارد.
مصرف الکل اگرچه در کوتاه مدت سرخوشی و فراموشی مشکلات را با خود دارد اما، به طور عمده با خشونت و سوء رفتار همراه است و زمینه ساز گرایش به انواع مخدرها و بزه ها است و می طلبد که مبادی دسترسی به مشروبات الکلی در جامعه به شیوع علمی و هدفمند محدود شود و آسیب شناسی علمی در این خصوص صورت بگیرد.
گزارش از مژگان حیدری
مسمومیت با الکل های دست ساز در سال های قبل هم به صورت پراکنده در چند نقطه کشور رخ داده بود اما، گرانی قیمت ارز، تولید غیر استاندارد و زیرزمینی الکل های دست ساز از موضوعاتی است که به زنجیره ای شدن حوادث اخیر در زمینه مسمومیت ناشی از الکل و افزایش شمار قربانیان دامن زده است.
بنا به گفته مجتبی خالدی سخنگوی سازمان اورژانس کشور؛ تعداد مسمومیت ها ناشی از مصرف الکل در کشور به 371 نفر رسید که از این تعداد 31 نفر فوت کردند.
به گفته وی، 167 نفر از افراد مسموم شده از بیمارستان ترخیص شده اند و 173 نفر همچنان بستری هستند.
به گفته خالدی، 17 نفر در استان هرمزگان، 6 نفر در خراسان شمالی، 5 نفر در البرز، دو نفر در کهگیلویه و بویراحمد و 2 نفر در استان فارس جان خود را بر اثر مصرف الکل از دست دادند.
استان مرکزی نیز در ماه گذشته شاهد این تراژدی تلخ بود و خانواده قربانیان در ناباوری درگیر مسئله ای شدند که ریشه های بروز آن از فقر آگاهی و ضعف در مشکلات اجتماعی و فرهنگی و ساختارهای شکننده مصون سازی جامعه نشات می گیرد.
رئیس بیمارستان ولیعصر (عج) اراک در این خصوص گفت: استان مرکزی در بازه زمانی 21 روزه شاهد مراجعه 45 نفر با علایم مسمومیت مشروبات الکلی بود که اکثر آنان درمان و ترخیص شده اند.
دکتر «محمد جمالیان» افزود: علاوه بر 2 فوتی در بین مراجعان به این مرکز درمانی، 2 نفر از قربانیان مصرف الکل دست ساز در اراک به طور کامل بینایی خود را از دست داده اند و چندین نفر نیز تاری دید دارند.
وی توضیح داد: تعدادی از این مصرف کنندگان این نوشیدنی های ممنوعه در اراک را زنان شامل می شدند که جای تامل دارد و می طلبد که کارشناسان و پژوهشگران ارزیابی روانشناختی و اجتماعی آن را در دستور کار قرار دهند.
رئیس بیمارستان ولیعصر (عج) اراک عنوان کرد: تهیه الکل متانول هزینه بر و گران قیمت است و در آزمایشی که از نمونه مصرفی قربانیان الکل دست ساز در اراک شده میزان متانول این نوشیدنی ممنوعه بالا بوده است و با توجه به اینکه بحث سودجویی با گرانی متانول منتفی است می توان گفت که اهداف شرورانه ای در ساخت و توزیع این مشروبات الکلی نهفته است.
دکتر جمالیان گفت: باور غلطی در جامعه وجود دارد که مقادیری از مصرف الکل می تواند در سلامت اثربخش باشد که این موضوع در علم پزشکی از ریشه و بنیان بی اساس است و مصرف الکل از هر نوع و با هر کیفیتی برای ارگان های بدن مضر است و به شدت بر سیستم اعصاب، بینایی، گوارش و قلب آسیب می زند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی اراک و متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت ها در این خصوص گفت: مسمومیت با الکل دست ساز به خاطر بالا بودن میزان متانول موجود در این نوشیدنی غیرمجاز است که پس از مصرف می تواند آثار مخربی بر بدن از جمله کوری داشته باشد و اگر در زمان طلایی درمان به بیمارستان مراجعه نشود قربانی را به کام مرگ می برد.
دکتر «حسن صلحی» افزود: الکل متانول به خودی خود سمی نیست اما پس از ورود به دستگاه گوارش و جذب در خون فعل و انفعالاتی انجام می دهد که تبدیل به ترکیبی بسیار سمی شده و این ماده در تداخل با آنزیم های کبدی سمی مهلک می شود که عامل کوری است.
وی توضیح داد: الکل متانول در بدن تولید اسید فرمیک می کند که گازهای خون را به مرحله اسیدی خطرناکی می رساند و این مهم باعث می شود که پتاسیم درون سلولی وارد خون شود و غلظت بالای آن اختلال در ریتم قلب ایجاد کرده و مرگ را سبب شود.
سردبیر مجله سم شناسی و مسمومیت های ایران خاطر نشان کرد: متانول الکلی است که به عنوان حلال در رنگ سازی، جلاکاری، لاک ناخن، محلول های چاپ و تکثیر، ضد یخ، شیشه شورهای خانگی و خودرو، آزمایشگاه ها و صنعت چسب سازی کاربرد دارد و مصرف خوراکی آن کور کننده و یا مرگ بار است.
دکتر صلحی اظهار کرد: مستی ناشی از مصرف نوشیدنی الکلی استاندارد بین 8 تا 12 ساعت به طول می انجامد و پس از آن اگر فرد با علایم دل درد، نفس های تند، تهوع و تاری دید تک چشمی مواجه بود باید به سرعت به مراکز درمانی مراجعه کند چرا که تداوم این علایم در بیش از 36 ساعت قابلیت درمان را کاهش داده و فرد به حالت نباتی رسیده و یا جان می سپارد.
وی یادآور شد: به نظر می رسد که وزارت بهداشت باید در توزیع دارویی الکل ها در داروخانه ها بازتعریف جدیدی داشته باشد و عرضه الکل متانول در سطح داروخانه ها به صفر برسد، ضمن آنکه هشدارهای لازم در این خصوص نیز باید به صورت شفاف به مردم داده شود.
وی بیان کرد: درحال حاضر 2 نوع الکل برای مصارف دارویی با عناوین «اتانول» و «متانول »در سطح داروخانه ها توزیع می شود که از مواد تلخ کننده و رنگی برای تشخیص نوع بد آن استفاده می شود اما متانول تولیدی در کارخانه مانند اتانول سفید و یا بی رنگ است و اگر سطح درستی غیرمجاز به آن باشد مرگ آفرین می شود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی اراک و متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت ها ادامه داد: الکل دیگری با عنوان تقلیبی (قلب شده) نیز در داروخانه ها وجود دارد که حاوی ماده رنگی است و از ته پاتیل های تقطیر حاصل می شود و به شدت سمی است که با عنوان الکل صنعتی در بین مردم مشهور است اما مشکل اینجاست که به طور طبیعی نباید متانول در هیچ سطحی در دسترس باشد و تنها در کاربردهای خاص و تخصصی آن مصرف شود.
دکتر صلحی گفت: بسیار اهمیت دارد که مردم بدانند متانول ممکن است بی رنگ و بدون تلخ کننده در دسترس باشد و تشخیص آن از اتانول دشوار است ضمن آنکه اغلب نوشیدنی های الکی دست ساز با شمایلی فریبنده و در پلمب شده عرضه می شود و نباید گول ظاهر آن را خورد.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی نیز در این خصوص گفت: اعتیاد به مشروبات الکلی در ایران چه به صورت دایم و چه تفننی سطح نازلی دارد و آمار آن در قیاس با اعتیاد مخدرها بسیار ناچیز است.
«غلامرضا فتح آبادی» افزود: مداخله در آسیب مشروب الکلی در زمره اولویت های آسیب کشور نیست و ستاد فامسا در استان مرکزی و شورای مبارزه با مواد مخدر در این راستا برنامه ابلاغی ویژه ای را نداشته اند و مطالعات علمی از شیوع شناسی آن نیز در دسترس نیست.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی توضیح داد: تاکنون مرجعی در کشور ارتباط حوادث رخ داده در مصرف الکل های دست ساز را با بیوتروریسم رد و یا تایید نکرده اما نیاز است که سطح راهبردهای پدافند غیرعامل در حوزه زیستی استان ها به این موضوعات حساس باشند و دامنه پیشگیرانه قوی را تعریف و اجرایی کنند.
فتح آبادی ادامه داد: هیچ تشکل مردم نهادی در راستای فعالیت های مهار سوء مصرف مشروبات الکلی در استان مرکزی به ثبت نرسیده و مرکز ترک اعتیاد نیز برای این نوشیدنی ممنوعه در استان وجود ندارد.
وی افزود: با توجه به حوادث اخیر در خصوص مشروبات الکلی دست ساز شاید زمان آن رسیده که در مراکز استان های کشور به صورت هدفمند این آسیب مورد رصد و مطالعه قرار گیرد.
استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک نیز در این خصوص گفت: یکی از مهمترین عوامل گرایش به مواد مخدر و مشروبات الکلی کمبود زمینه تفریحات سالم و شرایط تخلیه روانی و هیجانات به صورت مثبت است که این مهم باید از سوی تصمیم سازان کشور به صورت ریشه ای و صحیح مد نظر قرار گیرد.
دکتر «فرزاد نوابخش» افزود: شبکه آموزش مهارت های زندگی در جامعه ایران نقص اساسی دارد و این در شرایطی است که رسانه ها و نهادهای تربیتی و آموزشی نیز نتوانسته اند به شکل موثری آگاهی بخشی در زمینه عوارض مصرف الکل و مخدرها داشته باشند.
وی توضیح داد: آسیب های اجتماعی مولود نامبارک سقوط اخلاق و بی تفاوتی به هنجارها و باورهای فرهنگی و اجتماعی است و ریشه یابی آن ها از سوی صاحبان اندیشه و کارشناسان ضروری است.
استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک خاطرنشان کرد: در سال های اخیر با گسترده شدن دامنه فضای مجازی و مجاری اطلاعاتی متنوع، طیف بزرگی از مردم از عوارض جدی مخدرهایی چون هروئین، کراک، گل، حشیش و دیگر مخدرهای صنعتی و شیمیایی آگاه شده اند اما هشدارها در مورد متانول در این سطح نبوده است.
این استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: مهار رفتارهای پرخطر از جمله سوء مصرف مشروبات الکلی به ویژه در گروه های سنی نوجوان و جوان به برجسته سازی مولفه های اخلاق، تقویت بسترهای مشارکت اجتماعی مردم و رسانه ها در ابعاد پیشگیرانه نیاز دارد.
مصرف الکل اگرچه در کوتاه مدت سرخوشی و فراموشی مشکلات را با خود دارد اما، به طور عمده با خشونت و سوء رفتار همراه است و زمینه ساز گرایش به انواع مخدرها و بزه ها است و می طلبد که مبادی دسترسی به مشروبات الکلی در جامعه به شیوع علمی و هدفمند محدود شود و آسیب شناسی علمی در این خصوص صورت بگیرد.
گزارش از مژگان حیدری
