شفاف‌سازی‌های مالی را شفاف کنید!

شفاف‌سازی‌های مالی را شفاف کنید!   19 خرداد-98

در حالی که حدود یک سال از وعده مدیرکل هنرهای نمایشی برای انتشار کمک‌هزینه‌ها از گروه‌های تئاتری می‌گذرد، به نظر می‌رسد با گزارشی که از جشنواره تئاتر فجر منتشر شده، همچنان نگرانی‌هایی از ایجاد شبهه و شائبه ناشی از شفاف‌سازی در این اداره کل وجود دارد.

به گزارش ایسنا، عصر ۱۳ خردادماه یعنی قبل از شروع تعطیلات چهار روزه نیمه خرداد، گزارش مالی معاونت هنری از جشنواره‌های سال گذشته منتشر شد که دو گزارش آن به بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان و سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر مربوط می‌شد.

البته اواخر اردیبهشت‌ماه اداره کل هنرهای نمایشی گزارشی را از هزینه‌های انجام شده در جشنواره تئاتر فجر سال ۹۷ منتشر کرد که خبری از جزئیات در آن نبود و الان هم که گزارش تازه‌ای منتشر شده باز هم در برخی موارد اطلاعات دقیقی ذکر نشده، این در حالی است که برای چند دوره اخیر جشنواره گزارش‌های کاملی منتشر شده بود.

در جدول مربوط به جشنواره فجر سال ۹۷ هزینه بخش‌های مختلفی مثل حق‌الزحمه گروه‌های نمایشی، دستمزد داوران و هیأت‌های انتخاب و عوامل اجرایی، هزینه اسکان و پذیرایی و رویدادهای جانبی ذکر شده که اگر هر کدام از آن‌ها با دقت بررسی شوند سوالات مختلفی پیش می‌آید چون اطلاعاتشان ناقص است و برداشت درستی از تناسب هزینه‌ها به دست نمی‌آید.

یک نکته مهم این است که تعداد شاخص‌های بعضی آیتم‌ها قید نشده و فقط یک رقم کلی درج شده است. مثلاً برای کمک هزینه گروه‌های نمایشی در بخش‌های مختلف رقابتی و غیررقابتی اصلاً تعداد آثار در جدول مشخص نیست. همچنین برای حق‌الزحمه ۷۴۷ میلیون تومانی نمایش‌های غیرایرانی نیز شاخص و تعدادی نیامده در حالی که همیشه این بخش مورد مناقشه و محل ابراز نظرهای مختلف بوده و می‌توانست خیلی شفاف‌تر باشد.

بخش مربوط به هزینه‌های هیأت انتخاب و داوران هم قابل توجه است که اولاً تعداد داوران و انتخاب‌کنندگان نمایش‌های رادیویی مشخص نیست و نیز از سوی دیگر رقم‌های پرداخت شده به اعضای هیأت انتخاب و داوری بخش‌های مختلف به دلیل تفاوت‌هایی که دارند تامل‌برانگیز است.

مثلاً برای سه عضو هیأت انتخاب برگزیدگان جشنواره استان‌ها ۵۱ میلیون تومان (نفری ۱۷ میلیون) پرداخت شده که در جشنواره سال ۹۶ این رقم برای پنج نفر ۱۵ میلیون تومان بود ضمن اینکه تمام اعضای هیأت انتخاب پنج بخش دیگر جشنواره روی هم رفته فقط ۱۴ میلیون تومان، بیشتر گرفته‌اند. یا مثلاً برای سه داور بخش مسابقه ایران تئاتر دو، ۳۰ میلیون تومان خرج شده ولی برای پنج داور بخش ملل که داور خارجی هم داشت و معلوم نیست حق‌الزحمه‌شان به ریال پرداخت شده یا دلار، ۲۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خرج شده است.

از تفاوت دستمزد داوران و اعضای هیأت انتخاب که بگذریم، نکته قابل توجه دیگر در جدول منتشر شده به ویژه برنامه‌های چهل سالگی انقلاب برمی‌گردد؛ جایی که برای یک سمینار دو روزه که بیشتر جنبه مناسبتی داشت و خروجی و تأثیر آن بر تئاتر هم قابل بحث است، نزدیک به ۹۸ میلیون تومان خرج شده است و البته تشریح شده که این رقم برای مراسم افتتاحیه سمینار، چاپ فراخوان و پوستر و کتاب و کاتالوگ، حق‌الزحمه دبیر علمی و سخنرانان و هیأت داوری مقالات و ایاب و ذهاب مهمانان و پذیرایی و اسکان آن‌ها بوده است.

اما برای دیگر بخش ویژه چهل سالگی انقلاب یعنی تاریخ شفاهی تئاتر و نمایشگاه اسناد چهل سالگی، که از قضا یک برنامه خوب بود و اگر در روزهای پرترافیک جشنواره برگزار نمی‌شد اتفاق مثبت با نتیجه پربارتری می‌توانست باشد، شرایط کاملاً متفاوت است؛ به طوری که بدون هیچ جزئیاتی فقط اشاره شده که ۶۹ میلیون تومان برای آن هزینه شده است.

گزارش مالی سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در شرایطی با اطلاعات ظاهراً ناقص منتشر شده که گزارش جشنواره فیلم فجر همین دوره، با جزئیات دقیق و کامل و حتی مشخص بودن تعداد مدیران، مدت زمانی که کار کرده‌اند و میزان دستمزدشان رسانه‌ای شده است.

با این حال با وجود گنگ بودن برخی موارد در گزارش تئاتری‌ها، انتظار می‌رود که دست‌کم پس از قول‌های داده شده میزان حمایت اداره کل هنرهای نمایشی از گروه‌های تئاتری در یک سال پیش منتشر شود اما نه در قالب آنچه که برای جشنواره تئاتر فجر آماده کردند. این پیش‌فرض هم از آنجا ناشی می‌شود که شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی در مصاحبه‌ای با ایسنا دلیل تأخیر در شفاف‌سازی حمایت‌ها از تولیدات تئاتری را ایجاد شبهه و شائبه دانسته بود و شاید به همین دلیل هم باشد که گزارش مالی جشنواره تئاتر فجر با اطلاعات ناقص انتشار یافته است.

او یکی از دلایلی که این فهرست حمایتی انتشار پیدا نکرده را اینگونه اعلام کرد: «شرایط حمایت برای گروه‌های نمایشی تابع یکسری مقررات و نظرات شورای حمایت است و احساس کردم تفاوت کمک هزینه‌ها ایجاد شبهه کند. البته ما باید این روند را جا بیندازیم، ولی شک نکنید همین امروز اگر فهرست کمک هزینه‌ها را منتشر کنم خیلی ایجاد شائبه می‌کند.»