دریاچه زریوار در محاصره نیزارها


دریاچه زریوار در محاصره نیزارها 27 آبان – 95
گویا قراراست این دریاچه هم به سرنوشت فاجعه بار دریاچه ارومیه دچار شود.

 

40691.jpg
‌گروه شیلات دانشگاه کردستان طی گزارشی‌ نسبت به در محاصره قرار گرفتن دریاچه زریوار مریوان در معرض نیزارها هشدار داد.
‌به گزارش ایسنا، ‌در گزارش ارسالی گروه شیلات دانشگاه کردستان آمده است که بازدید و نمونه‌برداری از دریاچه زریوار در چند روز گذشته، نگرانی‌ها را بیش‌ از پیش تشدید کرد. در طی این عملیات که از طرف گروه شیلات دانشگاه کردستان در قالب درس لیمنولوژی برگزار شد، متأسفانه شاهد شرایط اکولوژیکی بسیار تأسف‌بار این اکوسیستم آبی کم‌نظیر بودیم و نشان داد که در طی چند سال اخیر این روند پیری دریاچه با شدت بیشتری ادامه یافته است.
روند رشد و پیشروی نیزار اطراف به سمت داخل دریاچه نگران کننده است و این پیشروی اگر کنترل نشود، در چند سال آینده باید شاهد تبدیل شدن دریاچه به باتلاق و در ادامه به نیزار و سرانجام به مرتع باشیم.
دریاچه زریوار یا زریبار با طول پنج کیلومتر، عرض بیشینه 1.6 کیلومتر و مساحت حدود 700 هکتار و میانگین عمق 5.5 متر با ارتفاع 1285 متر از سطح دریا در استان کردستان و در سه کیلومتری شهر مریوان قرار دارد. این دریاچه به لحاظ زیست‌محیطی دارای اهمیت زیادی بوده و از تنوع زیستی بالایی برخوردار است و حیات گونه‌های مختلفی از ماهیان، جوامع پلانکتونی، گیاهان آبزی، پرندگان بومی و مهاجر و جوامع کف زی وابسته به این دریاچه می‌باشد. دریاچه زریوار بزرگ‌ترین دریاچه طبیعی آب شیرین غرب کشور است.
دریاچه زریوار به لحاظ توریستی نیز دارای چشم‌انداز و مناظر طبیعی کم‌نظیری است که سالانه جمعیت قابل‌توجهی از گردشگران کشور را به این منطقه می‌کشاند و نقش مهمی در اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی منطقه دارد.
با توجه به ذخایر ماهی که در دریاچه وجود دارد، تعاونی صیادی دریاچه در طی پاییز و زمستان به عملیات صید مشغولند که این خود در امر تولید و تأمین بخشی از نیازهای غذایی این منطقه نیز مؤثر بوده و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم باعث اشتغال‌زایی شده است.
دریاچه زریوار در دو دهه گذشته شاهد مشکلات بوم‌شناختی متعددی بوده است که نیاز است به‌صورت علمی و تخصصی موردبررسی قرار گیرد و برنامه‌ی مدیریتی جامعی تدوین و در دراز مدت با نظارت مستمر و دقیق به مرحله اجرا گذاشته شود.
در این راستا کارها و برنامه‌های مختلفی به‌صورت مقطعی صورت گرفته، اما متأسفانه نتوانسته مشکل‌گشا باشد و به احیای دریاچه کمک زیادی کند. از این مشکلات می‌توان به رشد بی‌رویه کشاورزی در اطراف دریاچه و مصرف آب در این بخش، انتقال کودهای کشاورزی از حوضه آبریز به دریاچه، وجود گونه‌های غیربومی و مهاجم ماهی در دریاچه، احداث غیرعلمی و بسیار نابجای سد در خروجی دریاچه که سبب تجمع رسوبات در داخل دریاچه و کاهش عمق دریاچه شده است، اشاره کرد.
همچنین رهاسازی بچه ماهیان غیربومی در این دریاچه طبیعی و انقراض و یا کاهش شدید ذخایر گونه‌های بومی ماهی و مهم‌ترین معضل رشد بیش ‌از حد انتظار نیزار اطراف است که با پیشروی خود در حال خفه کردن دریاچه می‌باشد.
وجود مواد مغذی فراوان، انباشت رسوبات در کف که از حوضه آبریز اطراف به دریاچه آورده شده و احداث سد در خروجی مزید بر علت شده و سبب انباشت بیشتر رسوبات شده که در مجموع باعث رشد نگران‌کننده نیزار اطراف شده است.
ضروری به نظر می‌رسد که هر چه سریع‌تر گروه‌های مربوطه دانشگاهی و سایر متخصصین این حوضه و مسئولان متصدی امر به‌صورت جدی وارد عمل شوند و در یک برنامه‌ی جامع و زمان‌بندی‌شده عملیات احیای دریاچه زریوار را شروع کنند.

‌دریاچه در وضعیت نگران کننده‌ای قرار دارد و هرگونه تاخیر در احیای دریاچه می‌تواند اثرات غیرقابل جبران و پرهزینه‌ای را به دنبال داشته باشد. خشک شدن دریاچه آرال، دریاچه هامون و وضعیت تاسف بار دریاچه ارومیه و دریاچه‌های مشابه دیگر این نکته را می‌رساند که هرگونه تعلل بیش از حد در چنین مواردی فرصت جبران را گرفته و یا هزینه‌های جبران را به حدی افزایش می‌دهد که ارزش احیای اکولوژیکی نداشته باشد.