جدال سخت "کارگزاران" و "اعتدال و توسعه" 10شهریور-97
قیافه عصبی و بهم ریخته روحانی با دو رئیس دوجریان حامی روحانی نشان از جدال سخت میان رقباست
قیافه عصبی و بهم ریخته روحانی با دو رئیس دوجریان حامی روحانی نشان از جدال سخت میان رقباست
اکبر
ترکان، مرتضی بانک و فاطمه هاشمی به خاطر اختلاف با واعظی و نوبخت از حزب اعتدال و
توسعه کنار رفته‌اند جدال سخت "کارگزاران" و "اعتدال و توسعه"
بعد از رد شایعه کمرنگ کردن نفش جهانگیری در دولت، گفته می‌شود اکبر ترکان، مرتضی
بانک و فاطمه هاشمی به خاطر اختلاف با واعظی و نوبخت حزب خود کنار رفته‌اند... فرارو-
کیاوش حافظی؛ حزب اعتدال و توسعه در بیانیه‌ای شدیدالحن حزب کارگزاران سازندگی را
به باد انتقاد گرفت. حزب کارگزاران بعد از جلسه سوال از رئیس جمهور در بیانیه‌ای
نظرات خود را درباره مدیریت کشور ابراز کرد. در بخشی از این بیانیه به خاطر حفظ
محمد باقر نوبخت در سازمان برنامه و بودجه از دولت انتقاد شده بود. محمدباقر نوبخت
از نزدیکان حسن روحانی است که دبیرکلی حزب اعتدال و توسعه را برعهده دارد. بعد از
پیگیری‌های فرارو مشخص شد، اعضای بلندپایه این حزب مانند اکبر ترکان، مرتضی بانک و
فاطمه هاشمی به خاطر اختلافات با محمود واعظی و محمدباقر نوبخت از حزب کناره گیری
کرده اند. راست و چپ بعد از مرگ هاشمی حزب کارگزاران در سال ۷۴ توسط ۱۶ نفر از اعضای دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی آغاز به کار کرد. حزب
اعتدال و توسعه نیز در سال ۷۸ تاسیس شد. فائزه و فاطمه دختران مرحوم هاشمی
هرکدام در یکی از این دو حزب مشغول به فعالیت بودند. محمد قوچانی، روزنامه نگار
بعد از تاسیس اعتدال و توسعه، این حزب را به بال راست و حزب کارگزاران را به بال
چپ هاشمی رفسنجانی تشبیه کرده بود. این روزنامه نگار خود در گذر زمان به عضویت بال
چپ مرحوم هاشمی در آمده است و احتمالا در نگارش بیانیه علیه بال راست بی نفش نبوده
است. در سال ۹۲ و زمان روی کار آمدن دولت روحانی به نظر می‌رسید اعتدال و
توسعه و کارگزاران قرار است نقش همان دو بال راست و چپ را برای روحانی ایفا کنند.
حسن روحانی، اسحاق جهانگیری معاون اول خود را از بین کارگزارانی‌ها انتخاب کرد.
محمدعلی نجفی هم از دیگر کارگزارانی‌هایی بود که روحانی او را به عنوان وزیر آموزش
و پرورش به مجلس معرفی کرد. روحانی برای انتخاب سخنگو و سازمان برنامه و بودجه و
چند وزارتخانه نیز سراغ اعتدال و توسعه رفت. او خود به عنوان رهبر معنوی این حزب
خوانده می‌شد. بعد از انتخابات ۹۶ در حالی که هاشمی رفسنجانی دار فانی را وداع
گفته بود، این بال‌های چپ و راست در برابر هم قرار گرفتند. اولین نمود این
رویارویی شایعه‌ای درباره کمرنگ شدن نقش جهانگیری در دولت جدید و سپردن اختیارات
بیشتر به محمود واعظی رئیس دفتر کنونی رئیس جمهور بود. اعضای دو حزب، اما این
موضوع را بار‌ها تکذیب کردند، اما حالا با بیانیه شدیدالحن اعتدال و توسعه به نظر
می‌رسد دو حزب دیگر نمی‌توانند دور کردن جهانگیری را تکذیب کنند. دولت لیبرال نیست
در شرایطی که فعالان و تحلیلگران سیاسی و اقتصادی نسبت به اوضاع اقتصادی کشور
ابراز نگرانی می‌کنند حسن روحانی برای پاسخ دادن به سوالات نمایندگان به مجلس رفت.
نمایندگان نیز اعلام کردند که از پاسخ‌های حسن روحانی قانع نشده‌اند. بعد از این
رویداد حزب کارگزاران سازندگی در بیانیه‌ای نظرات خود را درباره مدیریت کشور در
شرایط کنونی اعلام کرد. کارگزاران در بیانیه خود لیبرال بودن دولت که از سوی برخی
جریانات سیاسی یا اقتصادی به دولت نسبت داده می‌شود را رد می‌کند و می‌نویسد دولت
فاقد استراتژی اقتصادی روشنی است. در این بیانیه آمده: "عملکرد دولت در پنج
سال گذشته نسبتی با مولفه‌های این اندیشه اقتصادی ندارد. از سوی دیگر به جز
اقتصاددانان آزادیخواه، طرفداران اندیشه‌ی نهادگرایی هم دل خوشی از دولت ندارند و
مسئولیت سیاست‌های آن را برعهده نمی‌گیرند و طیف سوم که به مدافعان اقتصاد اسلامی
مشهورند نیز در زمره‌ی منتقدان دولت قرار دارند. دولت روحانی نه به لوازم «اقتصاد
آزاد» پای‌بند است و نه از نسخه‌های «اقتصاد ارشادی» پیروی می‌کند و در یک کلام
دولتی سرگشته در میان مکاتب و اندیشه‌های اقتصادی است." انتقاد به
دولت به خاطر حفظ نوبخت کارگزاران در بخشی از بیانیه خود به خاطر برخی انتصاب‌ها
به دولت انتقاد می‌کند. یکی از این انتقادات متوجه محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان
برنامه و بودجه و دبیر کل حزب اعتدال و توسعه است. در این بیانیه آمده: با وجود
آنکه انتظار می‌رفت در دولت دوم دکتر روحانی هماهنگی و کارآمدی ستاد اقتصادی دولت
بیشتر شود، اما اصرار بر حفظ رئیس سازمان برنامه و بودجه سبب شد این اصلاح ضروری
رخ ندهد. ما به جدّ معتقدیم سازمان برنامه و بودجه مغز متفکر اقتصادی دولت است و
به همین علت برای اصلاح عملکرد دولت نیازمند به تغییر در این مدیریت و تنظیم دو
نهاد دولتی دیگر؛ بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و نیز وزارتخانههای دیگر مانند وزارت
صمت با این سازمان هستیم. متاسفانه گرچه برخی می‌کوشند دولت مستقر را یک دولت
تکنوکرات معرفی کنند، لکن کابینه آقای روحانی آکنده از بوروکرات‌هایی است که جز به
حفظ نظام ناکارآمد اداری موجود کشور و ارائه گزارشهای مثبت از نهاد‌های
پایین‌دست به نهاد‌های بالادست نمی‌اندیشند. ما درباره شخصیت فردی این اشخاص
اظهارنظر نکرده و به آنان احترام می‌گذاریم، اما تکنوکرات واقعی پیش از آنکه به
حفظ بوروکراسی بیندیشد در پی چابکی و کارآمدی آن در مسیر توسعه کشور است. دولت در
کشور‌های در حال رشد، موتور توسعه و حرکت به سوی اقتصاد آزاد است. ما مایل هستیم
بر اهمیت محوری سازمان برنامه و بودجه در تاریخ توسعه ایران تاکید کنیم. این
سازمان فقط نهاد تخصیص بودجه و تقسیم پول در کشور نیست. از آغاز تاسیس سازمان
برنامه تا به امروز اکثراً اقتصاددانان یا تکنوکرات‌هایی بر کرسی صدارت این سازمان
نشسته‌اند که برای توسعه کشور یعنی افزایش تولید و رشد اقتصادی برنامه داشته‌اند.
متاسفانه با وجود نقد‌هایی که بر سازمان برنامه و بودجه در دولت اول دکتر روحانی
وارد می‌شد لکن در دولت دوم نه‌تنها اصلاحی صورت نگرفت بلکه روند مدیریتی این
سازمان تثبیت و نهاد‌های دیگر در اطراف آن و براساس توانایی‌های مدیریت قبلی چیده
شد. وزارت اقتصاد نیازمند مدیریت یک اقتصاددان بود و بانک مرکزی باید فراتر از یک
حسابداری یا صرافی بزرگ اداره می‌شد، اما فقدان استراتژی اقتصادی در دولت آن را به
مجمعی از بوروکرا تهای بی‌انگیزه (چه از لحاظ سیاسی و چه به لحاظ نظری) بدل ساخته
است که دولت را نه به عنوان «مغز متفکر توسعه ملی» که به عنوان یک «اداره‌ی کاغذی»
تحلیل می‌کنند و تقلیل می‌دهند. بیشتر بخوانید: دوباره نوبخت؛ سه باره
نوبخت! پاسخ تند اعتدال و توسعه به کارگزاران هنوز ۲۴ ساعت از بیانیه کارگزاران نگذشته بود که حزب محمدباقر نوبخت
(اعتدال و توسعه) بیانیه‌ای تند علیه حزب کارگزاران صادر کرد. این بیانیه را
سازمان جوانان حزب اعتدال و توسعه نوشته و در آن اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن
روحانی که به کارگزاران تعلق دارد را می‌نوازد. در این بیانیه آمده: افکار عمومی
منتظر هستند تا این گروه سیاسی (کارگزاران سازندگی) همزمان با درخواست تغییرات در
دولت و جاری شدن خون تازه در آن، درباره عملکرد و ماندن یا رفتن هم حزبی‌های خود
که به طور گسترده در لایه‌های مختلف اقتصادی کشور حضور فعال دارند نیز به صراحت
پاسخ دهند و موضع گیری کنند. جوانان اعتدال و توسعه در بیانیه خود کارگزارانی‌هایی
که بیانیه داده اند را متهم می‌کنند که در نگارش بیانیه خود از بزرگانشان اجازه
نگرفته اند. در بیانیه جوانان اعتدال و توسعه آمده: به نظر می‌رسد بیانیه مذکور
بدون مشورت و کسب اجازه از بزرگانِ کارگزاران تهیه و منتشر شده باشد. فرارو
با غلامحسین کرباسچی دبیر کل حزب کارگزاران تماس گرفت تا نظر او را در این باره
جویا شود. کرباسچی مایل به اظهار نظر درباره این دو بیانیه نبود و گفت: شما باید
نظر آن‌ها (اعتدال و توسعه) را بخواهید. "ما بیاینه خودمان را داده ایم و
نیازی به توضیح دیگری نیست. " به این ترتیب برخلاف گفته جوانان اعتدال و
توسعه که بیانیه کارگزاران بدون مشورت با بزرگان کارگزاران صادر شده غلامحسن
کرباسچی بیاینه حزب خود را تایید کرد. مگر آنکه اعضای اعتدال و توسعه منظورشان از
بزرگان کارگزاران افراد دیگری به جز دبیر کل این حزب باشد. بیشتر بخوانید:
واعظی نمی‌گذارد دست کسی به روحانی برسد! مگر بزرگان اعتدال و توسعه چه کسانی
هستند؟ در همین رابطه فرارو با چند تن از اعضای حزب اعتدال و توسعه تماس گرفت. اما
گویا این اعتدال و توسعه بوده که بدون مشورت با دیگر اعضای حزب خود بیاینه صادر
کرده است. یکی از اعضای حزب با خبرنگار فرارو گفتگویی انجام داد، اما مایل به
انتشار این اطلاعات نبود. به همین خاطر خبرنگار این سایت با یکی دیگر از اعضای حزب
تماس گرفت. او مایل به انتشار نامش نبود و گفت که نمی‌داند با اتفاقاتی که در داخل
اعتدال و توسعه افتاده هنوز می‌توان او را عضو حزب تلقی کرد یا نه. با این حال
اطلاعاتی که او در اختیار خبرنگار فرارو قرار داد علاوه بر اینکه بر گفته‌های عضو
دیگر حزب مهر تایید می‌زد بلکه از جزئیات بیشتری خبر می‌داد. او گفت: اکبر ترکان،
مرتضی بانک و فاطمه هاشمی از اعتدال و توسعه کنار کشیدند. الان فقط نوبخت و واعظی
در حزب فعالند. تاریخ انقضای اعتدال و توسعه به سر آمده است؟ او ادامه می‌دهد:
من بعد از انتخابات ریاست جمهوری دیگر به جلسات حزب نرفتم. مشخص بود که حزب تاریخ
انقضایش به سر آمده و نهایتا تا آخر دوره دولت روحانی سر پا باشد. اما تا جایی که
می‌دیدیم این بود که واعظی می‌خواست فقط آدم‌های خودش را بیاورد. همین هم شده بود.
واعظی آدم‌های خودش را آورده بود و می‌شنیدیم که می‌گفتند فلانی را واعظی آورده
است. او می‌گوید: این بیانیه احتمالا توسط سازمان جوانان حزب نوشته شده که یکی از
فعالانش احمد داداندیش از وابستگان پروین داداندیش (همسر محمود واعظی) است.
