پژوهشگر
علوم اجتماعی:
کشور طی 70
سال گذشته دچار عدم تعادل ساختاری شده است 7آذر-97
یک جامعه‌شناس و پژوهشگر علوم اجتماعی
گفت: کشور به دلیل نبود نظام برنامه‌ریزی منسجم طی 70 سال گذشته دچار عدم تعادل
ساختاری شده است.
به گزارش ایسنا، اردشیر گراوند ظهر
چهارشنبه 7 آذر در همایش ملی تغییرات اقلیم، مهاجرت، پیامدها و راهکارها با تاکید
بر اینکه آنچه امروز باعث بروز مشکلات در کشور شده نبود برنامه‌ریزی مناسب از
گذشته تاکنون است، گفت: این موارد باعث بروز مشکلاتی نظیر مهاجرت شده است.
وی خاطرنشان کرد: طی ۷۰ سال گذشته کشور
را دچار مشکلات ساختاری کردیم و امروز نیز شاهد این مشکلات هستیم و تاکید مقام
معظم رهبری بر این است که تمام این مشکلات به مردم اطلاع‌رسانی شود تا مردم در
ساماندهی امور مشارکت کنند.
این پژوهشگر علوم اجتماعی با بیان اینکه
توزیع نامتناسب منابع نظیر آب و زمین و غیره به سبب اقلیم طبیعی کشور است، عنوان
کرد: متاسفانه ثروت‌های طبیعی کشور مثل نفت نیز به صورت نامتوازن بین استان‌ها و
در کشور توزیع می‌شود به حدی که این نعمت خدادای را به نقمت تبدیل کرده‌ایم.
گراوند با اشاره به اینکه نبود آب از
دلایل بروز مهاجرت است، افزود: امروز بخش عمده‌ای از کشور ما آب ندارد و بخش عمده
آن تبخیر می‌شود اما ۸۰ تا ۹۰ درصد آب‌های قابل مدیریت کشور در حاشیه زاگرس است.
وی با بیان اینکه با خشکسالی و نبود آب
به طور حتم اشتغال از بین می‌رود، تصریح کرد: در استان‌های مرزی کشور و حتی حاشیه
زاگرس رشد بیکاری داشتیم که آنها مشکل امنیت نیز داشتند که مهاجرت در پی نبود
امنیت اتفاق می‌افتد .
این جامعه‌شناس و پژوهشگر علوم اجتماعی
با اشاره به اینکه وضعیت امروز فارس به دلیل این است که فکر کردیم فارس، فقط شیراز
است، افزود: همین اتفاق در کشور هم افتاده است و در برنامه‌ریزی‌ها همه توجه مالی
و انسانی به استان‌هایی خاص معطوف شده که طی چند دهه همین توجه خاص مشکلاتی را به
دنبال داشته است.
گراوند با بیان اینکه ۵۰ درصد محصول
کشاورزی در محور زاگرس انجام می‌شود اما کشاورزی گلخانه‌ای به استان‌های دیگر رفت
در حالی که کشاورزی گلخانه‌ای را باید در همین استان‌های حاشیه زاگرس توسعه می‌دادیم،
اظهار کرد: در موضوع دامداری نیز اشتباهات فراوان داشتیم و دامداری را به استان‌هایی
بردیم که آب ندارند.
وی اضافه کرد: متاسفانه دامداری نیز به
استان‌هایی رفت که مشکل آب دارند در حالی که حاشیه زاگرس که مستعد این کار بود از
آن بی‌بهره است و تهران و اصفهان مرکز دامداری شده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه برنامه‌هایی
که نوشته شد توجیهی ندارند، تصریح کرد: همین برنامه‌ها در بهترین شرایط فقط 20
درصد اجرایی می‌شود زیرا کسی‌که برنامه نوشته، مجری و ناظر هم هست به همین دلیل
است که شاهد بروز مشکلات هستیم که البته این موضوعات مربوط به زمان خاص و دولتی
خاص نیست.
گراوند بخش‌های توسعه‌ای مختلف کشور را
از سال 35 تا سال 95 مورد بررسی و تحلیل قرار داد و گفت: موضوع مسکن از دیگر
مشکلات جامعه است طوری که ۴۳ درصد از زیربنای کشور در تهران و اصفهان است.
پژوهشگر علوم اجتماعی با اشاره به اینکه
در حال حاضر در فارس 160 هزار واحد خالی از سکنه وجود دارد که بیشتر آنها در شیراز
است، بیان کرد: 6 درصد مردم استان فارس مستاجرند و بیشترین افراد مستاجر نیز در
استان‌هایی هستند که بیشترین ثروت کشور در آنها هزینه شده است.
گراوند با بیان اینکه ۵۴ درصد موسسات
پژوهشی کشور و ۸۰ درصد مراکز چاپ و نشر کتاب که زیربنای توسعه فرهنگی است در تهران
متمرکز شده و در حوزه صنعت نیز تهران و اصفهان ۳۲ درصد سهم کشور را به خودشان
اختصاص داده‌اند، افزود: ۴۰ درصد از تولید صنعتی کشور نیز در تهران و اصفهان است
در حالی که سهم فارس از کارگاه‌های صنعتی کشور تنها 4 درصد است.
وی با تاکید بر اینکه باید توجه داشت که
سهم هر استان از ثروت کشور به اندازه جمعیتش باشد، تصریح کرد: آنچه اکنون شاهد آن
هستیم این است که تهران بیشترین ثروت را دارد به همین دلیل است که شهروندان دیگر
شهرها می‌گویند در تهران پول و اشتغال فراوان است و همین موضوع باعث افزایش
مهاجرت شده است.
این استاد دانشگاه سهم استان فارس از
ثروت کشور را 0.9 درصد و سهم تهران را 1.6 درصد اعلام کرد و افزود: باید سازمان
برنامه تعادل منطقه‌ای ایجاد کند و سهم 3 دهم درصدی سیستان و بلوچستان را به یک و
همچنین سهم 1.6 درصدی تهران را به 1.1 برساند تا تمایل به مهاجرت از بین برود.
گراوند با بیان اینکه استان‌های مرزی
دارای بیشترین بیکاری و کمترین اعتبارات هستند به همین دلیل به جایی با ثروت بیشتر
مهاجرت می‌کنند، پهنه‌بندی بیکاری در کشور از سال 1335 تاکنون نه تنها بهتر نشده
بلکه بدتر شده است.
این پژوهشگر علوم اجتماعی بیکاری مردان
در استان فارس را 9.9 درصد و بیکاری زنان و دختران را 19.8 درصد اعلام کرد و گفت:
این آمار برای کلانشهری مثل شیراز بسیار بد است و نشان می‌دهد اگر زمینه برای
تحصیل دختران را فراهم کردیم اما فرصت اشتغال آنها فراهم نشده و سال‌ها در جستجوی
کار بودن در جوانان ما افسردگی ایجاد می‌کند.
وی با تصریح اینکه فرهنگسازی و
سازوکارهای اجتماعی مهاجرت در کشور ما تبیین نشده است، بیان کرد: متاسفانه هرکسی
که در برابر شهر مسئولیت اجتماعی ندارد حاشیه‌نشین است یعنی کسی که در شمال شهر
درختان را قطع می‌کند و خانه می‌سازد و کسی که در جنوب شهر برای خودش با لوازم
مختلف منزلی ایجاد می‌کند هردو حاشیه‌نشین هستند حال یک گروهی با کت و شلوار و
گروهی با لباس معمولی هستند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: او که با
کت و شلوار می‌آید به سبب ثروتی که دارد آسیب بیشتری دارد زیرا برایش مهم نیست که
باغ را تخریب کند و آپارتمان بسازد.
گراوند قطبی شدن اقتصاد کشور، استقرار
دیرپای فقر در مناطق محروم، توسعه ناامنی در مناطق فقیر، تعمیق فقر و از دست رفتن
امید به بهبود شرایط در بین مردم، مشکلات اجتماعی ناشی از مسائل فرهنگی مانند طلاق
و اعتیاد و غیره را از دیگر عوامل افزایش مهاجرت گسترده در بین تمام اقشار کشور
برشمرد.
این پژوهشگر علوم اجتماعی با بیان اینکه
ما برنامه آمایش سرزمین، دولت مداخله‌گر، پایش و نظارت و نظام متمرکز آمار و
اطلاعات نداشتیم، عنوان کرد: اگر با همین روش ادامه دهیم دچار بحران جدی اجتماعی،
اقتصادی و فرهنگی خواهیم شد.
