3 گزارش اقتصادی و اجتماعی

3 گزارش اقتصادی و اجتماعی 16 شهریور- 93
صادرات و واردات پنهان آب در ایران
«با توجه به میزان آب مورد نیاز برای برخی محصولات کشاورزی از جمله گندم، کشت و تولید این کالاها در کشور مقرون به‌صرفه نیست
این نکته‌ای است که روز گذشته محمدحسین شریعتمدار، مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی در راستای سخنان رئیس‌جمهور اعلام و تاکید کرد که سهم آب بخش کشاورزی از سوی وزارت نیرو از مهرماه سال جاری نصف می‌شود. همچنین «آب مجازی» به‌عنوان یک راه‌حل برای رفع این چالش از سوی شریعتمدار اعلام شد. این در حالی است که حسن روحانی در نشست خبری هفته گذشته خود اعلام کرد که بیش از 90 درصد آب کشور در بخش کشاورزی و مابقی آن در سایر بخش‌ها از جمله بهداشت، صنعت، شرب و... مورد استفاده قرار می‌گیرد. «کاهش سهم آب کشاورزی» چالش بزرگی برای تامین امنیت غذایی و صادرات محصولات کشاورزی به شمار می‌رود؛ به ویژه در شرایطی که ایران در حال رایزنی با مشتریان جدید برای صادرات محصولات کشاورزی است. به همین منظور تاکید بر سختگیری صادرات محصولاتی که آب از کشور خارج می‌کنند، مورد تاکید فعالان این حوزه است.در این رابطه محمدحسین کریمی‌پور، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی ایران با اشاره به مفهوم «آب مجازی» به «دنیای اقتصاد» گفت: آب مورد نیاز برای تولید یک تن محصول، مفهومی به نام «آب مجازی» را ایجاد می‌کند. به‌عنوان مثال برای تولید هر تن گندله فولاد 4مترمکعب آب نیاز است. در مقابل برای تولید هر تن پسته 7هزار مترمکعب آب لازم است. آب مورد نیاز برای هر تن گندم نیز 2500مترمکعب ارزیابی شده است. بنابراین اگر کسی 1000 تن فولاد از کشوری خریداری کرد، به آن معنا است که 4هزار مترمکعب آب وارد کشور کرده است.به گفته وی در پرتفوی آب مجازی ایران، بیش از 10میلیارد مترمکعب آب از صادرات کالا وارد کشور می‌شود و چند برابر این عدد (حدود 5/2 برابر) واردات آب مجازی وجود دارد. بنابراین، یکی از موضوعاتی که همواره مطرح بوده این است که در صادرات محصولاتی که از کشور آب خارج می‌کنند، سختگیری شود و به واردات کالاهایی که آب وارد کشور می‌کنند، کمک شود، اما باید توجه داشت که سیاست‌های تجاری یک کشور فقط با آب تنظیم نمی‌شود و سیاست‌های دیگری از جمله استراتژی، امنیت ملی و غذایی و سیاست‌های بازرگانی و موارد دیگر نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.کریمی‌پور با تاکید بر اینکه برای جلوگیری از نابودی منابع آب باید گام‌های جدی برداشته شود، ادامه داد: آب مجازی امروز در مباحث مربوط به سیاست‌های خارجی کشور وجود ندارد و در هیچ سندی نمی‌بینیم که وقتی به واردات شکر و گندم و صادرات سیب‌زمینی و هندوانه می‌رسیم باید به میزان آب تولید این کالاها توجه شود.این عضو کمیسیون کشاورزی، آب و‌منابع طبیعی اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه در حوضه آبگیر ارومیه اضافه برداشت آب موجب ایجاد فاجعه در این منطقه شده، گفت: اگر رسیدگی کنیم، خواهیم دید که بخش قابل توجهی از تولیدات هندوانه و سیب‌زمینی در این منطقه و صادرات آنها با قیمت‌های نازل به کشورهای همسایه، زیان‌های 3 تا 4 برابری به کشور وارد کرده، اما چون مفهوم تعادل آب مجاز در حوزه مسوولیت نهادی نیست، هیچ‌گاه به آن رسیدگی نمی‌شود. به گفته وی باید برای نابودی منابع آب اقدامات جدی صورت گیرد.
  
واردات کالاهای پرمصرف در آب
این در حالی است که روز گذشته، مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با «ایسنا» با اعلام اینکه سال گذشته حدود 92 میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی مصرف شده، اعلام کرد: در شرایط حساس کنونی، باید الگوی کشتی را تعریف کنیم تا براساس بهره‌وری بیشتر آب باشد و برهمان اساس باید برنامه‌ کشت را عملی کنیم.شریعتمدار ادامه داد: یکی‌ از راهکارهای جایگزین که در جهان به‌عنوان مقوله‌ مهمی برای مقابله با بحران آب و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی مدنظر بوده موضوع «آب مجازی» است؛ به‌گونه‌ای که براساس این استراتژی باید منابع آبی در هر کشوری صرف تولید محصولی شود که از نظر اقتصادی درآمد بیشتری به همراه دارد و کمبود محصولات دیگر باید ازطریق واردات تامین شود.شریعتمدار اظهار کرد: در ایران سالانه بین 18 تا 20 میلیارد مترمکعب آب ازطریق واردات محصولاتی مانند گندم، برنج، دانه‌های روغنی، ذرت و ... وارد می‌شود و این به‌این معنی است که اگر بخواهیم این محصولات را در کشور تولید کنیم، باید به همین میزان آب در کشور مصرف کنیم.
  
تولید گندم در ایران اقتصادی نیست
شریعتمدار درباره کشت گندم در ایران گفت: در ایران در هر هکتار از مزارع آبی، سه تن گندم برداشت می‌شود که اصلا صرفه اقتصادی ندارد؛ چراکه با این میزان برداشت، می‌توان گفت به ازای هر متر مکعب مصرف آب به‌طور متوسط 500 گرم گندم تولید می‌شود، در حالی که میانگین تولید گندم در جهان به‌ازای مصرف یک مترمکعب آب 930 گرم و این میزان در مصر 54/1 کیلوگرم است.مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: بنابراین می‌توان گفت تولید گندم با شرایط کنونی که عملکردی حدود سه تن در هر هکتار دارد، اقتصادی نیست و به همین دلیل در طرح جدید گندم درصدد هستیم پنج سال آینده با افزایش بهره‌وری آب و عملکرد تولید، این محصول را به یک کیلوگرم به ازای هر مترمکعب آب برسانیم که این مهم ازطریق «آبیاری تحت فشار»، «کنترل آفات»، «تغذیه مناسب» و «تقویت مکانیزاسیون» امکان‌پذیر است.شریعتمدار اعلام کرد: بسیاری از تولیدات کشاورزی در ایران با شرایط کنونی و میزان بهره‌وری موجود اقتصادی نیست، زیرا برای تولید هر تن کیوی پنج دلار درآمد به‌ازای مصرف هر مترمکعب آب به دست می‌آید، درحالی که برای بسیاری از محصولات کشاورزی این درآمد کمتر از یک دلار است که اصلا اقتصادی به نظر نمی‌رسد.مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: در این شرایط توسعه کشت برنج در مناطق جنوبی که مصرف آب بالایی دارد به هیچ‌وجه اقتصادی نیست؛ بنابراین باتوجه به مزیت بهره‌وری آب، تولید برنج با مصرف کمتر از 10هزار مترمکعب در هر هکتار مانند استان‌های شمالی صرفه اقتصادی دارد و در بقیه مناطق یا باید کشت برنج متوقف شود یا اینکه به مساله‌ بهره‌وری آب توجه شود.شریعتمدار گفت: برای تولید سیب‌زمینی، هندوانه، صیفی‌جات و دیگر محصولات آب‌بر باید در حد نیاز داخل برنامه‌ریزی کنیم. از سوی دیگر باید محاسبات دقیق اقتصادی صورت گیرد تا ببینیم که آیا تولید و صادرات این محصولات اقتصادی‌ است یا خیر.
وی افزود: در دنیا به ازای صادرات هر مترمکعب آب مجازی 2/1 دلار درآمد کسب می‌شود، در حالی که در کشور ما حدود 30 سنت است که باید ازطریق افزایش بهره‌وری، آن را بهبود دهیم.
http://fararu.com/files/fa/news/1393/6/16/154406_177.jpg


جاوید و وحید دو دوست 20 و 21‌ساله هستند که چندی قبل توسط کارآگاهان پلیس آگاهی تهران به اتهام زورگیری بازداشت شدند. این دو نفر، شاکیان زیادی دارند البته خودشان اظهارات مالباختگان را قبول ندارند. دو متهم در گفت‌وگو با «شرق» درباره جرایم‌شان توضیح داده‌اند
وحید که آرایشگاه دارد می‌گوید از جرایمش پشیمان است.
 ‌
چند همدست داشتی؟
من و جاوید دونفری سرقت کردیم.
‌ 
سابقه‌دار هستی؟
من و جاوید هر دو بی‌سابقه هستیم. این‌بار هم اشتباه کردیم.
‌ 
چه شد که تصمیم به سرقت و زورگیری گرفتی؟
به خدا من این‌کاره نیستم. آرایشگر هستم.
‌ 
پس چرا زورگیری می‌کردی؟
اشتباه کردم، گول خوردم.
‌ 
فریب چه‌کسی را خوردی و چه شد که تصمیم به زورگیری گرفتی؟
بچه محل‌هایم دزد هستند؛ آنها به مغازه من می‌آمدند و پول می‌شماردند. دیدم هر روز با کلی پول می‌آیند گفتم پس خودم هم امتحان کنم و ببینم دزدی چطور است و چقدر درآمد دارد.
سارقانی را که به مغازه‌ات می‌آمدند از کجا می‌شناختی؟
مشتریان مغازه‌ام بودند. شناخت کاملی از آنها نداشتم. به هر حال‌ جوانان زیادی به مغازه‌ام می‌آمدند و می‌رفتند. من همه‌شان را نمی‌شناختم.
‌ 
جاوید را از کجا می‌شناسی؟
او را از چند سال پیش می‌شناسم. او همسایه ما بود و از آن موقع با او دوست هستم.
‌ 
چند‌سال است آرایشگر هستی؟
سه‌سال است که خودم مغازه دارم. پنج‌سال هم در مغازه دیگران کار می‌کردم.
‌ 
خودت مغازه داشتی و باز هم به فکر زورگیری افتادی؟
فقط می‌خواستم ببینم چطور است.
‌ 
چطور بود؟
می‌بینی که آخر و عاقبتمان چه شد.
‌ 
از زورگیری‌ها چقدر نصیب‌تان شد؟
دو گوشی موبایل و چندهزارتومان پول.
‌ 
چقدر درس خوانده‌ای؟
تا اول دبیرستان. آن‌سال فصل امتحانات مریض شدم و به بیمارستان رفتم. بعد از آن، وقتی به مدرسه رفتم ناظم گفت برو‌ سال بعد بیا. من هم ترک‌تحصیل کردم؛ البته درسم خوب بود.
‌ 
چطور زورگیری می‌کردید؟
با کمک جاوید و به عنوان مسافرکش. جاوید راننده بود و من پشت نشسته بودم. بار اول از اسلامشهر و بار دوم از شهریار به تهران می‌آمدیم. یک قیچی شکسته در ماشین داشتم در راه مسافر سوار کردیم. قیچی شکسته را زیر گلوی مسافران می‌گذاشتم و زورگیری می‌کردیم.
‌ 
ادعا می‌کنی فقط از دو نفر زورگیری کرده‌ای، درحالی‌که تعداد شاکیانت خیلی زیاد است.
ما از همین دو نفر زورگیری کردیم. شاکیان بی‌دلیل ما را معرفی کرده‌اند.
‌ 
از زندان که آزاد شدی می‌خواهی چه کار کنی؟
من کشتی می‌گیرم. می‌خواهم مثل آدم کار کنم و مغازه‌ام را بچرخانم. قدر موقعیتم را ندانستم.
‌ 
آیا برادر یا خواهر کوچک‌تری داری؟
یک برادر کوچک‌تر دارم که14‌ساله است.
می‌دانی که تو الگوی او هستی؟
بله می‌دانم. او آنقدر عقل و شعور دارد که از من نمی‌پرسد این مدت کجا بودم.اشتباه کردم
جاوید هم از ارتکاب سرقت ابراز ندامت می‌کند
چقدر درس خوانده‌ای؟
دیپلم دارم.
‌ 
در این مدت چه‌کار می‌کردی؟
الان 15 روز است بازداشت هستم، اما قبل از آن سرباز بودم. دیر به سربازی رفتم، بعد از دیپلم در باتری‌سازی کار می‌کردم. بعد از آن هم صبح‌ها می‌رفتم محل خدمتم و از بعدازظهر تا ساعت 9 شب در مغازه بودم. الان که اینجا هستم از سربازی هم غیبت می‌خورم.
‌ 
چطور شد که با وحید برای زورگیری رفتی؟
وحید همسایه ما بود. گفت مشتریانش می‌آیند مغازه‌اش و پول می‌شمارند، بیا ما هم کاری کنیم.
در این سرقت‌ها چقدر گیرتان آمد؟
دو گوشی موبایل، یک انگشتر طلا و یک دستبند استیل.
‌ 
با اموال مسروقه چه کردید؟
گوشی‌ها را 20 تا 30هزارتومان فروختیم. انگشتر طلا در جیب من بود که گم شد و دستبند استیل هم به درد نمی‌خورد.
‌ 
برای چه کاری پول لازم داشتی که مجبور به سرقت شدی؟
برای پروتئین بدن‌سازی پول می‌خواستم.
 ‌
حالا درباره کارهایی که انجام داده‌ای چه فکر می‌کنی؟
اشتباه کردیم. ما اصلا اندازه این کارها نبودیم. شما ماشین را ببین. ماشینی که ارتفاع زده به درد این کارها نمی‌خورد. بخواهی تند بروی کف آن گیر می‌کند. به خدا صبح می‌رفتم پادگان شب برمی‌گشتم خانه. اشتباه کردم.
قيمـــت ابتـــــدايي‌تريـــن لوازم‌التحرير مايحتاج يك دانش‌آموز در خوشبينانه‌ترين حالت و با در نظر گرفتن كف قيمت‌ها نسبت به سال گذشته بيش از 60 درصد افزايش پيدا كرده است. اين افزايش قيمت در مورد يكسري از اقلام فانتزي مورد نياز دانش‌آموزان به 100 درصد هم مي‌رسد. علاوه برافزايش قيمت انواع نوشت‌افزار و لوازم‌التحرير قيمت كتاب‌هاي درسي به نرخ دولتي نيز نسبت به سال گذشته بين 40 تا 55 درصد افزايش داشته استبدين‌ترتيب يك دانش‌آموز براي شروع سال تحصيلي جديد با احتساب خريد 10 جلد دفتر با متوسط قيمت 40 هزار تومان، چهار عدد خودكار و مداد با متوسط قيمت پنج‌هزار تومان، يك بسته مداد رنگي همراه با ساير ابزارهاي نقاشي و طراحي با متوسط قيمت 40 هزار تومان و مداد تراش و پاك‌كن حداقل بين 120-100 هزار تومان تنها از بابت خريد ابتدايي‌ترين لوازم براي خانواده هزينه دارد. اين مبلغ جدا از قيمت انواع كيف، كوله پشتي، كلاسور، روپوش و ساير لوازم مورد نياز استبراساس گزارش ميداني«اعتماد» از قيمت لوازم‌التحرير در نمايشگاه‌هاي لوازم‌التحرير با در نظر گرفتن تخفيف 10 تا 30درصدي قيمت‌ها در اين نمايشگاه‌ها، حداقل قيمت دفتر 50 برگ جلدمقوايي كيفيت پايين از 2160 تومان شروع مي‌شود و 2800 تومان مي‌رسد. اين قيمت در مغازه‌هاي لوازم‌التحرير فروشي سطح شهر به سه هزار تومان هم مي‌رسد. دفتر 60 برگ جلد مقوايي كيفيت پايين در نمايشگاه‌هاي دولتي لوازم‌التحرير در سطح شهر از 1800 تومان شروع مي‌شود و چهار هزار تومان مغازه براي دفترتلق سيمي كيفيت‌دار مغازه مي‌رسد. اين تفاوت‌ قيمت‌ها براي ساير لوازم‌التحرير و نوشت افزار بين اجناس با كيفيت بالا و پايين در نمايشگــاه‌هاي سراسري و مغـــازه مي‌رسد. پايين‌ترين كيفيت لوازم‌التحرير نيز مربوط به اجناس بي‌كيفيت چيني است كه بخش عمده‌يي از بازار لوازم‌التحرير را قبضه كرده‌اند.افزايش 50درصدي قيمت‌كتاب‌هاي درسي
روز گذشته مسوولان آموزش و پرورش از توزيع كتاب‌هاي درسي خبر دادند . براساس قيمت‌هاي اعلام‌شده از سوي آموزش و پرورش و مقايسه اين قيمت‌ها با سال گذشته قيمت كتاب‌هاي درسي در كليه مقاطع تحصيلي 10 تا 17 هزار تومان افزايش داشته است. مقايسه متوسط اين قيمت‌ها در سه مقطع تحصيلي ابتدايي، متوسط اول، متوسط دوم بين 42 تا 53 درصد افزايش قيمت را نشان مي‌دهد. بنا به گفته مسوولان آموزش و پرورش كتب دانش‌آموزان پايه اول ابتدايي در جشن شكوفه‌ها و پايه‌هاي دوم تا ششم ابتدايي هم‌زمان با اول مهر به دست‌شان مي‌رسدمسوولان آموزش و پرورش توزيع لوازم جانبي مثل سي دي‌هاي آموزشي و جديد التاليف بودن برخي كتب درسي را دليل اين افزايش قيمت عنوان مي‌كنند. محي‌الدين بهرام محمديان، رييس سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي در اين مورد مي‌گويد: رويكرد ما تنوع رسانه‌هاي آموزشي است و در كنار كتاب از اجزاي ديگر بسته آموزشي كه شامل فيلم آموزشي، چند‌رسانه‌‌اي‌ها و محتواي الكترونيك است بهره مي‌بريم. از بين كتاب‌هاي مقاطع تحصيلي كتب دو پايه چهارم ابتدايي و هشتم متوسطه جديدالتاليف است. امسال 11 عنوان كتب جديدالتاليف در پايه هشتم و چهار عنوان كتب جديد در پايه چهارم ابتدايي تدوين شده است و در سال گذشته نيز در مقطع متوسطه كتب عربي، زبان، كار و فناوري و آداب و مهارت زندگي جديدالتاليف استافزايش قيمت ناشي از توزيع وسايل كمك آموزشي همراه با كتب درسي از سوي آموزش و پرورش در حالي است كه با شروع سال تحصيلي دانش‌آموزان ملزم به خريد انواع كتاب‌هاي كمك‌هاي آموزشي از سوي مدارس مي‌شوند.