فارس گزارش می‌دهدتلخی قد کشیدن در خیابان‌ها
کودکان، آینده‌سازان و سرمایه‌های انسانی جامعه هستند و هر نوع کوتاهی در تربیت و آموزش آنان منجر به از دست دادن این گروه از جامعه می‌شود؛ کودکان کار و خیابانی یکی از بارزترین نمودهای افزایش مشکلات اقتصادی به شمار می‌آیند که بی‌توجهی به آن می‌تواند موجب ایجاد و گسترش آسیب‌های اجتماعی شود.
خبرگزاری فارس - اردبیل /سرویس اجتماعی: کودکان اثرپذیرترین، انعطاف‌پذیرترین و در عین حال آسیب‌پذیرترین گروه جامعه انسانی می‌باشند، آنها پتانسیل قابل توجهی برای یادگیری دارند و آنچه فرد در کودکی یاد می‌گیرد، دارای آثار بلند مدت در طول حیات اوست؛ تولد و زندگی در بستر آسیب‌های مختلفی که خانواده، محله و جامعه پیرامونی کودک را احاطه نموده است، مراحل طبیعی رشد و شکل‌گیری هویت کودک را با اختلال مواجه می‌کند.
فقر یکی از مهمترین عوامل شکل‌گیری کودکان کار
پدیده کودکان کار و در معرض آسیب‌های اجتماعی، اگرچه پدیده‌ای تک عاملی نیست ولی اکثر تحقیقات، فقر را یکی از مهمترین عوامل شکل‌گیری و تداوم آن می‌دانند.این روزها در سطح شهر شاهد کودکانی هستیم که با سنین بسیار کم مشغول به کار هستند؛ دختران و پسران پاک طینتی که عمدتاً به دلایل اقتصادی و اجتماعی، ناچار به کار کردن در معابر شهری، معادن و کارخانجات و کارگاه‌ها هستند تا اندک درآمدشان را خرج خود و خانواده کنند.
اما اکنون سئوال این است: مبارزه علیه کودکان یا کار کودکان؟! چه تعداد از مردم عادی و مسؤولین ذی‌صلاح و ذی‌ربط از زندگی پرمخاطره این کودکان آگاهند؟ اقداماتی که در این راستا برای حل این معضل اجتماعی موجود در بطن جامعه صورت می‌پذیرد به چه میزان کارآمد بوده است؟
کودکان همواره در کنار خانواده خود مشغول به کار بوده‌اند و در حد توان خود کمک حال خانواده تلقی می‌شوند اما اکنون با توجه به شرایط نامناسب اقتصادی که در سطح شهر و جامعه شاهد آن هستیم، شکل وسیع‌تری از کودکان کار را می‌بینیم که به مرور اثر منفی خود را به جامعه تزریق کرده‌اند و خواهند کرد.
بی‌توجهی به کودکان کار و گسترش آسیب‌های اجتماعی
به طور حتم کودکان آینده‌سازان و سرمایه‌های انسانی آینده‌نگر جامعه هستند و هر نوع کوتاهی در تربیت و آموزش آنان منجر به از دست دادن این گروه از جامعه می‌شود و کودکان کار و خیابانی یکی از بارزترین نمودهای افزایش مشکلات اقتصادی به شمار می‌آید که بی‌توجهی به آن می‌تواند ایجاد و گسترش آسیب‌های اجتماعی را به همراه داشته باشد.
کشورهای در حال توسعه زخمی اینگونه مشکلات اجتماعی
کار کودکان پدیده عظیمی در سرتاسر جهان است و اصطلاحا کشورهای در حال توسعه، زخمی اینگونه مشکلات اجتماعی هستند؛ شناخت مسئله کار کودکان و نحوه بررسی آن در هر کشور، راه حل ویژه جغرافیایی، اجتماعی و اقتصادی خود را می‌طلبد.
در جهان امروز، کار کودکان، فعالیتی توان فرسا و رنج‌بار است که نمونه‌ای بارز از پایمال شدن آشکارای حقوق آنان محسوب می‌شود اما همچنان در حوزه کار کودکان شاهد تحول در نگرش نیستیم، چه بسا نتیجه کار کودک، محرومیت از تحصیل، لطمه‌های اجتماعی، بیماری‌ها و اختلالات رشد جسمی و روانی می‌باشد و به صورت زنجیره‌وار، انواع کارها و شرایط خطرناک برای کودکان کار، بی‌پایان به نظر می‌رسد.
قشر کودکان کار را کودکان بی‌سرپرست، بدسرپرست، کودکان اعتیاد، طلاق و ... تشکیل می‌دهند که در معابر عمومی و پشت چراغ قرمزهای پرترافیک با روحی رنج دیده به فعالیتی کاذب می‌پردازند؛ قبل از هر چیز، سوء تغذیه و مشکلات ایمنی به ویژه در میان کودکان دستفروش، درصد بالایی دارد. آنها به خاطر کار کردن و خوابیدن در کنار خیابان و مناطق از هر نظر ناامن، مواجه با مخاطرات اجتماعی، جسمی و روانی فراوانی هستند.
لزوم حمایت و محبت از کودکان کار
کودکان دستفروش خیابانی، از آنجا که تشکیلات کاری ندارند و مزد ناچیزی می‌گیرند، ناچار ساعت‌های متمادی برای تامین معاش کار می‌کنند؛ ساعت‌های طولانی کار، آنان را از تحصیل باز می‌دارد، از این رو چشم‌انداز آینده برای آنها روشن نیست؛ گر چه تعداد کمی از آنها تحصیل می‌کنند ولی بیشترشان از مدرسه و تحصیل محروم‌اند. کودکانی هم که درس می‌خوانند، فراگیری‌شان چنان کم و منقطع است که به ندرت شاهد فارغ‌التحصیلی و موفقیت آنان در عرصه‌های علمی هستیم.
این کودکان در شاه‌راه‌های اجتماعی مورد ظلم بیشتری قرار گرفته‌اند و در همان جامعه‌ای زندگی می‌کنند که ما زندگی می‌کنیم و نیازمند محبت و حمایت اطرافیان خود هستند، در شب‌های منتهی به بازارهای شب عید، بیش از پیش شاهد آنان خواهیم بود؛ آنها به هر دلیل مجبور هستند به خاطر اندک درآمدی، کل روز و حتی شب خود را در سطح شهر بگذرانند، با رفتاری مناسب سعی کنیم آنان را از زیر این فشار رهایی سازیم، در مناطق مختلف به ویژه در شهرهای بزرگ، اقداماتی مثبت در راستای بهبود معیشت این کودکان صورت پذیرفته است اما کماکان نیازمند حمایت و محبت بیشتری هستند تا بتوانندخود را در جامعه اثبات کنند و به مراتب بالای اجتماعی برسند.
شناسایی و ساماندهی ۲۵۳ کودک کار در اردبیل
بهزاد ستاری مدیرکل سازمان بهزیستی استان اردبیل در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اردبیل از فعالیت موسسه خیریه "مرکز کودک و خانواده" خبر داد و گفت: این مرکز تخصصی با هدف شناسایی دقیق و توانمندسازی کودکان کار و خانواده‌های آنان راه‌اندازی شده است.
وی افزود: در ۹ ماهه ابتدایی سال ۹۷، نسبت به شناسایی و تشکیل پرونده تعداد ۲۵۳ نفر از کودکان کار در سطح استان اردبیل اقدام شد و از این بین ۱۶۳ نفر نیاز ویژه به کمک نهادهای حمایتی داشتند که نسبت به حل معضلات آنان اقدام شده است.
مدیرکل سازمان بهزیستی استان اردبیل عمده دلیل افزایش کودکان کار را مشکلات اقتصادی و عدم توانایی تامین مالی خانواده‌های کم درآمد دانست و گفت: با حمایت سازمان فنی و حرفه‌ای استان نسبت به توانمندسازی مادران کم‌بضاعت و آموزش مشاغل خانگی و درآمدزایی آنان اقدام شده است.
ستاری تصریح کرد: باید از ظرفیت موسسات خیریه در قالب حمایت‌های مالی و اجتماعی استفاده کرد.
به گزارش خبرنگار فارس در اردبیل،کافی است باور داشته باشیم از بین رفتن کار کودکان، سراب نیست و می‌توان با دست‌گیری از آنان و احیای کانون گرم خانواده‌های آنان، راه متعالی آینده را برایشان هموار ساخت.
برای کودکان کار حکم بارانی باشیم تا ترک‌های خود را ترمیم کنند.
________________
نگارنده: محمد سیدقیم
