احضار ظریف به مجلس به خاطر به حاشیه راندن سفر اسد به تهران
دویچه وله - رسانه‌های ایران از قصد شماری از نمایندگان مجلس برای کشیدن محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، به پارلمان این کشور به خاطر استعفای جنجالی‌اش خبر داده‌اند. این نمایندگان ظریف را متهم کرده‌اند که "دستاورد بزرگ" سفر بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه به ایران را "به حاشیه رانده" و "ضربه‌ای سنگین به منافع ملی" زده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، ۱۵ نماینده سؤالی از ظریف در مورد همزمانی استعفایش با سفر رئیس جمهوری سوریه به ایران را تقدیم هیأت رئیسه مجلس کرده‌اند. برخی خبرگزاری‌های داخلی طراحان این سؤال را "نمایندگان جبهه پایداری" معرفی کرده‌اند.
این ۱۵ نماینده از هیأت رئیسه مجلس خواسته‌اند تا "تذکرات" آنها "ابلاغ" و خلاصه آن در جلسه علنی مجلس قرائت شود. در "سؤال" این نمایندگان خطاب به وزیر خارجه ایران آمده است: «حداقل تدبیر و توجه به منافع ملی اقتضا می‌کرد اینگونه دستاورد مربوط به دیدار بشار اسد با رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهور را تحت‌الشعاع حاشیه‌سازی مربوط به استعفا قرار نمی‌دادید.»
در متن این سوال ادعا شده است که در حالی که دیدار بشار اسد "به عنوان محور مقاومت" با علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی "به عنوان رهبر مقاومت" و نیز دیدار او با رئیس جمهوری ایران، "پیام پیروزی جبهه مقاومت و تشکر از ایران را به جهان مخابره" کرده، محمدجواد ظریف "با بی‌تدبیری و رفتاری عجیب اختلافات خود را با رئیس جمهور، در بدترین زمان ممکن برملا کرده و این دستاورد بزرگ را به حاشیه رانده است".
استعفای شبانه "ضربه‌ای سنگین به منافع ملی"
۱۵ نماینده مجلس در پایان سؤال خود خطاب به وزیر خارجه ایران نوشته‌اند: «توجه به دستاوردهای مربوط به پیروزی بزرگ جبهه مقاومت می‌توانست علاوه بر پیامدهای مثبت امنیتی و دفاعی، رونق اقتصادی کشور و شکست تحریم‌ها را بدنبال داشته باشد که جنابعالی به عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی نه تنها از آن استفاده نکردید بلکه ضربه‌ای سنگین به منافع ملی زدید.»
محمدجواد ظریف شبانگاه دوشنبه گذشته به شکلی غیرمنتظره خبر استعفای خود را در اینستاگرام منتشر کرد. استعفای او هم‌زمان بود با دیدارهای بشار اسد با علی خامنه‌ای و حسن روحانی که در هر دوی آنها قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران هم حضور داشت. وزیر خارجه ایران اما در این دیدارها حضور نداشت. بسیاری از تحلیلگران عدم حضور ظریف در این دیدارها را عامل اصلی تصمیم او در کناره‌گیری از ریاست دستگاه دیپلماسی ایران دانسته بودند.
حسن روحانی اما حدود ۳۰ ساعت بعد استعفای وزیر خارجه‌اش را "برخلاف مصالح کشور" دانست و آن را رد کرد. قاسم سلیمانی هم که در دیدارهای اسد با رهبر و رئیس جمهوری ایران حضور داشت اعلام کرد که عدم حضور ظریف "تعمدی" نبوده است. سپس ظریف با انتشار پیام کوتاهی، ضمن ابراز امیدواری از اینکه وزارت خارجه بتواند "کلیه مسئولیت‌های خود را در چارچوب قانون اساسی و قوانین کشور و سیاست‌های کلی با اقتدار و صلابت به انجام برساند"، به سر کار خود بازگشت.
محمدجواد ظریف پیش‌تر در واکنش به خبر استعفای اعتراض‌آمیز جمعی از دیپلمات‌ها و مدیران وزارت خارجه، از یک‌سو از آنها خواسته بود که دست به چنین کاری نزنند و از سوی دیگر ابراز امیدواری کرده بود که استعفایش "تلنگری برای بازگشت وزارت امور خارجه به جایگاه قانونی‌اش در روابط خارجی باشد."
دعوت رسمی اسد از ظریف برای سفر به سوریه
پس از بازگشت ظریف به وزارت خارجه نیز اعلام شد که بشار اسد به شکل رسمی از او برای سفر به سوریه دعوت کرده است.
رسانه‌های ایران روز گذشته خبر دادند که پس از گفت‌وگوی تلفنی وزیران خارجه ایران و سوریه، سفیر سوریه در تهران نیز در تماسی تلفنی با محمدجواد ظریف، دعوت رئیس جمهوری سوریه از وزیر خارجه جمهوری اسلامی را برای سفر به سوریه به او اعلام کرده است.
استعفای وزیر خارجه ایران خبر سفر ناگهانی بشار اسد به تهران را تحت‌الشعاع قرار داد و خود به سرعت به صدر خبرهای رسانه‌های جهان راه یافت. روحانی در نامه خود ضمن رد استعفای وزیر خارجه‌اش نوشته بود که ظریف کماکان "مورد اعتماد" او، "مجموعه" نظام جمهوری اسلامی و "به‌خصوص" رهبر جمهوری اسلامی است و باید "به مسیر خود" ادامه دهد. رئیس جمهوری ایران افزوده بود: «همان طور که بارها دستور داده‌ام، تمامی دستگاه‌ها، اعم از دولتی و یا حاکمیتی، باید در هماهنگی کامل با این وزارت، در زمینه روابط خارجی باشند.»
سایت "انتخاب" سه‌شنبه گذشته نوشته بود که در پیامکی دلیل استعفای وزیر خارجه ایران را از او جویا شده و ظریف در پاسخ خود نوشته است: «بعد از عکس‌های ملاقات‌های امروز دیگر جواد ظریف به عنوان وزیر خارجه در جهان اعتباری ندارد.» برخی منابع حتی مدعی شده بودند که ظریف اساسا از حضور اسد در تهران مطلع نبوده است.
