كاش سر پيري تنها نمي‌ماندم. 9 آبان -92
گزارشی درد مندانه از شرایط
پیری در رژیم همه چیز تخریب ونابودکن چون اگر به تیر غیب گرفتار نشوی . یا معتاد نباشی و
اور دز یا سنکوب نکنی و یا دچار سکته یا ایست قلبی نشوی و تصادف نکنی و دست به خود کشی نزنی و زنده
بمونی و وارد مرحله ی پیری شوی تازه باید
با مشکلات عدیده ی دیگری مواجه باشی یک نمونه همین گزارش اشت که گفته شده يك عمر مي‌دوي و به اين در و آن در
مي‌زني تا وقتي گرد پيري رويت نشست، بتواني نفس راحتي بكشي و بي‌دغدغه در كنار
همسرت زندگي كني و فرزندانت دورت را بگيرند، اما گاهي زندگي ماشيني همه اينها را
به يك رويا تبديل مي‌كند. خيابان بند آمده! بوق ممتد ماشين‌ها همه را كلافه
كرده. رد ماشين‌هاي پشت هم قطار شده را كه مي‌گيري مشخص مي‌شود پيرمردي هفتاد و
چند ساله پشت فرمان تاكسي نشسته و نرم نرمك مشغول حساب و كتاب كرايه با مسافر است. ماشين
پس از كلي كش و قوس حركت مي‌كند. پيرمرد دل پردردي دارد. مي‌گويد: كي خوشش مياد
توي اين سن و سال مسافركشي كنه. وقتي نه از حقوق بازنشستگي خبري است و نه درآمد. مجبوري
صبح تا شب دنده صد تا يه غاز بزني. روزي 10 بار براي اينكه مسير را رد مي‌شيم و من
نمي‌شنوم (گوش هايش سنگين است) مسافرا دلخور مي‌شن. بارها حرف بايد بشنوم بابت
آرام رانندگي كردن و هزار تا مصيبت ديگه. از توي داشبورد ماشين ليست آزمايش‌هایي
كه دكتر تجويز كرده را بيرون مي‌كشد و مي‌گويد: ببين برا همينا بايد سيصد چهارصد هزار
تومان پول بدم تا بفهمم مشكل كجاست؟....
يك عمر مي‌دوي و به اين در و آن در مي‌زني تا وقتي گرد پيري رويت
نشست، بتواني نفس راحتي بكشي و بي‌دغدغه در كنار همسرت زندگي كني و فرزندانت دورت
را بگيرند، اما گاهي زندگي ماشيني همه اينها را به يك رويا تبديل مي‌كند. خيابان
بند آمده! بوق ممتد ماشين‌ها همه را كلافه كرده. رد ماشين‌هاي پشت هم قطار شده را
كه مي‌گيري مشخص مي‌شود پيرمردي هفتاد و چند ساله پشت فرمان تاكسي نشسته و نرم
نرمك مشغول حساب و كتاب كرايه با مسافر است. ماشين پس از كلي كش و قوس حركت
مي‌كند. پيرمرد دل پردردي دارد. مي‌گويد: كي خوشش مياد توي اين سن و سال مسافركشي
كنه. وقتي نه از حقوق بازنشستگي خبري است و نه درآمد. مجبوري صبح تا شب دنده
صد تا يه غاز بزني. روزي 10 بار براي اينكه مسير را رد مي‌شيم و من نمي‌شنوم
(گوشهايش سنگين است) مسافرا دلخور مي‌شن. بارها حرف بايد بشنوم بابت آرام رانندگي
كردن و هزار تا مصيبت ديگه. از توي داشبورد ماشين ليست آزمايش‌ها?ي كه دكتر
تجويز كرده را بيرون مي‌كشد و مي‌گويد: ببين برا همينا بايد سيصد چهارصد هزار
تومان پول بدم تا بفهمم مشكل كجاست. از قديم‌الايام سالمندان در فرهنگ و سنت
ايراني جايگاه ويژه‌اي در خانواده داشته‌اند و ريش سفيد هر خانواده تصميمات بزرگ و
نهايي را مي‌گرفت و اين حرمت همچنان در بسياري از خانوادههاي ايراني رعايت مي‌شود. اما
از طرفي ديگر دوره سالمندي به دليل كاهش توان بدن مشكلات خاص خود را دارد و كم
نيستند سالمنداني كه با بالارفتن سن و در دوراني كه بايد آرامش خيال داشته باشند
با مشكلاتي از قبيل نگراني براي تامين معيشت، تنهايي و نداشتن همدم، بيماري و نياز
به دريافت خدمات درماني مواجهند. طبق تعريف سازمان بهداشت جهاني افراد بالاي 60 سال در هر جامعه‌اي
سالمند محسوب مي‌شود. اين رقم در كشور ما 65 سال در نظر گرفته شده است. آمارهايي كه مسئولان ارائه مي‌كنند حاكي از
آن است كه اكنون 8.2 درصد جمعيت كشور يعني چيزي حدود 6 ميليون نفر از جمعيت
كشورمان سالمند هستند و اين رقم تا دو دهه آينده 3 برابر خواهد شد كه از هم اكنون
بايد به فكر فراهم كردن زيرساخت‌هاي لازم مانند مراكز تفريحي، بيمارستانهاي فوق
تخصصي سالمندان و ايجاد معابر مناسب براي سالمند و غيره است. خانم و آقاي
دلشاد زوج سالمندي هستند كه تقريباً هر 2 ماه يكبار به دليل بيماري‌هاي دوره
سالمندي مانند ناراحتي قلبي و گوارشي در بيمارستان بستري مي‌شوند. اما 5 فرزند خانواده روزهاي هفته را با هم تقسيم
كرده‌اند تا هر روز يكي همدم اين پدر و مادر باشد. فريبا دلشاد فرزند ارشد خانواده مي‌گويد: شكر خدا
پدرم هم حقوق بازنشستگي دارد و هم درآمدي از اجاره مغازه‌هايش، اما چيزي كه نياز
دارد توجه ماست.اطرافيان ابتدا گفتند برايشان پرستار بگيريم اما ما قبول نكرديم.
چون روحيه آنها را خوب مي‌شناسم. زود رنج هستند.
آقاي فرزامي امسال پا به 83 سالگي گذاشته است.
همسايه‌ها كمتر او را در كوچه و خيابان مي‌بينند. خودش مي‌گويد از
ترس زمين خوردن و شكستگي دست و پا ترجيح مي‌دهد بيشتر در منزل بماند. تمام
هشت فرزندش گرفتار زندگي خود هستند و تنها همدم اين پيرمرد يك طوطي است كه گاهي
برخي لغات را تكرار مي‌كند. او مي‌گويد: خدا را شكر كه تلويزيون اختراع شد و
گر نه نمي‌دانستم بايد چه كنم. همسايه‌ها هم لطف دارند و خريدهايم را انجام مي‌دهند.
يك خانمي هم هفته‌اي يكبار براي نظافت منزل مي‌آيد. اما كاش همسرم زنده بود تا سر
پيري تنها نبودم. همايون هاشمي رئيس سازمان بهزيستي مي‌گويد: 86 درصد سالمندان ما با خانوادههاي خود زندگي مي‌كنند.
285 هزار سالمند زير پوشش بهزيستي و يك ميليون و 500 هزار سالمند زير پوشش كميته
امداد هستند. وي
در مورد ميزان سالمنداني كه زير پوشش بيمه بوده يا حقوق و بازنشستگي مي‌گيرند نيز
خاطرنشان مي‌كند: يك ميليون و 700 هزار نفر از سالمندان بازنشسته تأمين اجتماعي يا
عضو صندوق بازنشستگي هستند ولي 20 درصد افراد سالمند زير پوشش هيچ بيمه‌اي نيستند.
اما بايد ديد چه اقداماتي براي پيشگيري از بيماري يا رفاه سالمندان
در نظر گرفته شده است؟
پريسا طاهري، رئيس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت مي‌گويد: وزارت
بهداشت براي حمايت از سالمندان اقدامات زيادي را انجام داده كه يكي از اين اقدامات
خدمات ادغام يافته با تأكيد بر بيماري است. به گفته وي هر سالمندي كه به
مراكز بهداشتي و درماني شهري يا روستايي مراجعه كند 15 بيماري در او غربالگري مي‌شود
و در صورت ضرورت افراد سالمند به متخصص ارجاع داده مي‌شوند و پس خوراند آن به
پزشكي كه سالمند را ارجاع داده برگشت داده مي‌شود. وي تغذيه را يكي از نكات
حائز اهميت براي سالمندان مي‌د‌اند و تصريح مي‌كند: طبق تحقيقات صورت گرفته تعداد
زيادي از سالمندان دچارسوء تغذيه هستند به طوري كه 13.5 درصد از سالمندان اصلاً
لبنيات مصرف نمي‌كنند و بايد آموزش‌هاي لازم با هدف بهتر كردن تغذيه در سالمندان
به آنها ارائه شود. ولي وزارت بهداشت نمي‌تواند تمام خدمات مورد نياز سالمندان را ارائه و تأمين كند
در واقع وزارت بهداشت بايد خدمات سلامت و درمان مورد نياز اين گروه را ساماندهي
كند. شهرداري موظف به ايجاد فضاي ايمن و مناسب براي آنها و بهزيستي و بيمه‌ها و
ديگر ارگانها خدمات مربوط به سازمان خود را به سالمندان ارائه دهند. وي مي‌گويد:
اذعان مي‌كنم كه همچنان خدماتي كه در شأن سالمندان است را براي آنها فراهم نكرده‌ايم
و بايد تلاش كنيم اين حلقه مفقوده را پيدا و احيا كنيم. پوكي استخوان،مشكلات
گوارشي و نفخ به دليل
نداشتن دندان و درست نجويدن غذا،بيماري‌هاي قلبي عروقي، سكته مغزي و اختلال حافظه
از بيماري‌هاي شايع دوره سالمندي است كه به اذعان متخصصان تغذيه با رعايت تغذيه
مناسب بسياري از اينها قابل پيشگيري است. بسياري از سالمندان به دليل ترس از شكستگي يا
افتادن معمولاً خانه نشين مي‌شوند و از وسايل نقليه عمومي استفاده نمي‌كنند. غلامعلي
عكاشه، رئيس انجمن جراحان ارتوپدي در اين مورد مي‌گويد: يك فرد سالمند و اطرافيانش
بايد مراقب باشند كه هيچ گاه سقوط نكند و به زمين نخورد. علاوه بر استانداردسازي
محيط منازل، استفاده از عصا نيز براي كنترل و تسلط بر بدن توسط خود سالمند لازم و
ضروري است. وي بر اين نكته تأكيد مي‌كند كه شكستگي لگن و گردن ران در زنان بالاي 65 سال و
مردان بالاي 70 سال به نسبت زيادي شايع است و پس از شكستگي مچ دست، دومين محل
شايعي است كه بروز شكستگي در آن در سالمندان از آمار بالايي برخوردار است. هيچ گاه يك شبه نمي‌توان ره صد ساله را پيمود و از اكنون بايد نسخه‌اي براي دو دهه
آينده پيچيد تا بدانيم از قشر سالمند به عنوان گروهي با كوله باري از تجربه و نه
به عنوان افرادي صرفاً بيمار و نيازمند دريافت خدمات، در جايگاه‌هاي مختلف اجتماعي
استفاده كرد يا چه تسهيلاتي را در زيرساخت‌هاي شهري، اجتماعي و فرهنگي متناسب با
اين افراد ايجاد كرد.
