صادرات و
واردات پنهان آب در ایران 16شهریور-93
سیاست چوب
حراج برمنابع وذخایر وآب وخاک کشور زدن یا وطن فروشی یعنی همین که از یک سو آب
کارون به کویت فروخته می شود از طرف دیگر بطور پنهان آب وارد می شود! البته خاک
مرغوب کشور هم به شیخن شینان قاچاق می شود...
«با توجه به میزان آب مورد نیاز برای برخی
محصولات کشاورزی از جمله گندم، کشت و تولید این کالاها در کشور مقرون به‌صرفه نیست.»این نکته‌ای است که روز گذشته محمدحسین
شریعتمدار، مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی در راستای سخنان رئیس‌جمهور اعلام و
تاکید کرد که سهم آب بخش کشاورزی از سوی وزارت نیرو از مهرماه سال جاری نصف می‌شود.
همچنین «آب مجازی» به‌عنوان یک راه‌حل برای رفع این چالش از سوی شریعتمدار اعلام
شد. این در حالی است که حسن روحانی در نشست خبری هفته گذشته خود اعلام کرد که بیش
از 90 درصد آب کشور در بخش کشاورزی و مابقی آن در سایر بخش‌ها از جمله بهداشت،
صنعت، شرب و... مورد استفاده قرار می‌گیرد. «کاهش سهم آب کشاورزی» چالش بزرگی برای
تامین امنیت غذایی و صادرات محصولات کشاورزی به شمار می‌رود؛ به ویژه در شرایطی که
ایران در حال رایزنی با مشتریان جدید برای صادرات محصولات کشاورزی است. به همین
منظور تاکید بر سختگیری صادرات محصولاتی که آب از کشور خارج می‌کنند، مورد تاکید
فعالان این حوزه است.
واردات کالاهای پرمصرف در آب
این
در حالی است که روز گذشته، مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با «ایسنا» با
اعلام اینکه سال گذشته حدود 92 میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی مصرف شده، اعلام
کرد: در شرایط حساس کنونی، باید الگوی کشتی را تعریف کنیم تا براساس بهره‌وری
بیشتر آب باشد و برهمان اساس باید برنامه کشت را عملی کنیم.شریعتمدار
ادامه داد: یکی از راهکارهای جایگزین که در جهان به‌عنوان مقوله مهمی برای
مقابله با بحران آب و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی مدنظر بوده موضوع «آب مجازی»
است؛ به‌گونه‌ای که براساس این استراتژی باید منابع آبی در هر کشوری صرف تولید
محصولی شود که از نظر اقتصادی درآمد بیشتری به همراه دارد و کمبود محصولات دیگر
باید ازطریق واردات تامین شود.شریعتمدار اظهار کرد: در
ایران سالانه بین 18 تا 20 میلیارد مترمکعب آب ازطریق واردات محصولاتی مانند گندم،
برنج، دانه‌های روغنی، ذرت و ... وارد می‌شود و این به‌این معنی است که اگر
بخواهیم این محصولات را در کشور تولید کنیم، باید به همین میزان آب در کشور مصرف
کنیم.
تولید گندم در ایران اقتصادی نیست
شریعتمدار
درباره کشت گندم در ایران گفت: در ایران در هر هکتار از مزارع آبی، سه تن گندم
برداشت می‌شود که اصلا صرفه اقتصادی ندارد؛ چراکه با این میزان برداشت، می‌توان
گفت به ازای هر متر مکعب مصرف آب به‌طور متوسط 500 گرم گندم تولید می‌شود، در حالی
که میانگین تولید گندم در جهان به‌ازای مصرف یک مترمکعب آب 930 گرم و این میزان در
مصر 54/1 کیلوگرم است.مشاور عالی وزیر جهاد
کشاورزی ادامه داد: بنابراین می‌توان گفت تولید گندم با شرایط کنونی که عملکردی
حدود سه تن در هر هکتار دارد، اقتصادی نیست و به همین دلیل در طرح جدید گندم درصدد
هستیم پنج سال آینده با افزایش بهره‌وری آب و عملکرد تولید، این محصول را به یک
کیلوگرم به ازای هر مترمکعب آب برسانیم که این مهم ازطریق «آبیاری تحت فشار»،
«کنترل آفات»، «تغذیه مناسب» و «تقویت مکانیزاسیون» امکان‌پذیر است.شریعتمدار اعلام کرد: بسیاری از تولیدات کشاورزی
در ایران با شرایط کنونی و میزان بهره‌وری موجود اقتصادی نیست، زیرا برای تولید هر
تن کیوی پنج دلار درآمد به‌ازای مصرف هر مترمکعب آب به دست می‌آید، درحالی که برای
بسیاری از محصولات کشاورزی این درآمد کمتر از یک دلار است که اصلا اقتصادی به نظر
نمی‌رسد.مشاور عالی وزیر جهاد
کشاورزی ادامه داد: در این شرایط توسعه کشت برنج در مناطق جنوبی که مصرف آب بالایی
دارد به هیچ‌وجه اقتصادی نیست؛ بنابراین باتوجه به مزیت بهره‌وری آب، تولید برنج
با مصرف کمتر از 10هزار مترمکعب در هر هکتار مانند استان‌های شمالی صرفه اقتصادی دارد
و در بقیه مناطق یا باید کشت برنج متوقف شود یا اینکه به مساله بهره‌وری آب توجه
شود.
شریعتمدار
گفت: برای تولید سیب‌زمینی، هندوانه، صیفی‌جات و دیگر محصولات آب‌بر باید در حد
نیاز داخل برنامه‌ریزی کنیم. از سوی دیگر باید محاسبات دقیق اقتصادی صورت گیرد تا
ببینیم که آیا تولید و صادرات این محصولات اقتصادی است یا خیر.وی افزود: در دنیا به ازای صادرات هر مترمکعب
آب مجازی 2/1 دلار درآمد کسب می‌شود، در حالی که در کشور ما حدود 30 سنت است که
باید ازطریق افزایش بهره‌وری، آن را بهبود دهیم.
