سالمرگی متفاوت، با تنبور و
دف 8آذر-95
پیروان آنانی «سیدخلیل عالینژاد»
نوازنده مشهور تنبور ایرانی را در سوئد کشتند که درمشهد و قم فتوای لغو کنسرت می دهند ودر شهرهای دیگر ایران
مانع ازبرگزاری اجرای کنسرت ها می شوند.
«صحنه» در استان کرمانشاه، سر راه آزادراه تهران به کربلا قرار دارد؛ جایی
که هر سال در آبانماه برای یکی از مشهورترین نوازندههای موسیقی مقامی ایران،
مراسم ختم بهپا میشود.
بیست و هفتم آبانماه 1380، عدهای ناشناس، «سیدخلیل عالینژاد» نوازنده
مشهور تنبور ایرانی را در سوئد کشتند و ردی از خودشان به جا نگذاشتند. مرگ او که
علاوه بر نوازندگی تنبور ، خالق شیوه تازهای در ساخت این ساز باستانی هم بود، دل
خیلیها را سوزاند، برایش در دربند صحنه مقبره ساختهاند؛ جایی که یک گور دخمه
متعلق به دوران مادها در آن قرار دارد و تمام آب شهر صحنه و اطراف آن را تامین میکند.
گورستان قدیمی صحنه که حالا مقبره «سید خلیل» در آن قرار دارد پر از سنگ
قبرهایی با قدمت برخی حتی چندصد ساله است، و پوشیده از برگهای بزرگ درختهای چنار
که تمام زمین را قرمز کردهاند. با همت برادران سید خلیل، مراسمی که هر سال در این
روز در گورستان برگزار میشود دستکمی از یک کنسرت چند ملیتی بزرگ ندارد.
این شاید یکی از متفاوتترین نمونههای عزاداری در ایران باشد، علاوه بر
نوازندههای محلی، نوازندههایی از گروههای مشهور ملی و بینالمللی هم هستند؛
گروههایی از سلیمانیه عراق و از علویان ترکیه هم حاضرند تا با دف و تنبور، یاد و
خاطره نخستین کسی که مقامهای مهم تنبورنوازان کرمانشاه را به نت درآورده، گرامی
بدارند.
در صحنه مثل خیلی از شهرهای دیگر ایران که موسیقی به فرهنگ و زیست مردم گره
خورده، بچهها از همان اوایل کودکی ساز به دست میگیرند، همین شده است که حالا در
مراسم «سید خلیل» گروههایی از بچههای نوازنده در کنار بزرگترها روی زمین مینشیند
و دستجمعی ساز میزنند و آواز میخوانند، هزاران نفر از مردم مشتاق هم جمع شدهاند،
خیلیها از تهران آمدهاند، عده زیادی از کرج، مازندران و باقی مناطق نزدیکتر،
بیشتر از همه اما مردم کرمانشاه و همدان به غیر از بومیهای صحنه و روستاهای
اطرافش در این مراسم حاضر هستند، همه هم با موبایلهای روشن تلاش میکنند بخشی از
این موسیقی و آوازخوانی دستجمعی را ضبط کنند.
برای خیلیها اما این مراسم صرفا تنوع است، برای امیرعلی و سه خواهرش که از
کرمانشاه تا صحنه رانندگی کردهاند و بعد از مراسم در بین درختان گورستان از هم
عکس یادگاری میگیرند این یک تفریح آخر هفته است. امیرعلی میگوید: «اگر شنبه
تعطیل بود میرفتیم سفر، اما حالا که شنبه تعطیل نیست، یک روزه آمدیم که خستگی در
کنیم.»
کسانی هستند که از راه دورتری آمدهاند؛ گروه چهار نفره دوستانی با کولهپشتیهای
بزرگ هم هستند که یکیشان از اصفهان است، یکی از همدان و دوتای دیگر از تبریز. با
چند نفر دیگر از دوستانشان دو تا ماشین شدهاند تا 27 آبان امسال در صحنه باشند،
علی که از اصفهان آمده در مورد گروهشان میگوید: « ما بیشتر جهانگرد هستیم، دنبال
دیدن همه مراسمها در همه جای دنیا، امسال تازه از گجرات هند برگشتیم و آمدیم
اینجا که مراسم تنبورنوازی را هم ببنیم، همینطوری سفر میکنیم تا چیز های جالب را
پیدا کنیم!»