گزارشگر ویژه سازمان ملل خواستار آغاز تحقیق در مورد نقش رئیسی در کشتار ۶۷ شد۹-تیر-۱۴۰۰
گرچه با تأخیر بیش از ۳ دهه ای چنین گزارش ودرخواست تحقیق در مورد نقش یکی از دژخیمان دست اندرکار جنایت قتل عام زندانیان سیاسی تابستان ۶۷ تهیه شده است ولی باید این گزارش ودرخواست تحقیق شامل گشوده شدن پیگیری پرونده سایر دژخیمان شریک دژخیم رئیسی هم بشود.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران خواستار انجام تحقیق مستقل در مورد موضوع اعدام هزاران زندانی سیاسی به دستور مقام‌های جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۷ و نقش ابراهیم رئیسی در این کشتار جمعی شد.
جاوید رحمان روز دوشنبه، هفتم تیر، در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت که طی سال‌های گذشته دفتر وی شهادت افراد مختلف و شواهدی را در این رابطه جمع‌آوری کرده است که اگر شورای حقوق بشر سازمان ملل یا سایر نهادها آماده آغاز تحقیق بی‌طرفانه در این زمینه باشند او آماده است این شواهد را در اختیار آنان بگذارد.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در عین حال گفت که نگران گزارش‌های مربوط به نابودسازی گورهای دسته‌جمعی این زندانیان از سوی جمهوری اسلامی است.
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور منتخب در ایران در انتخابات اخیر، یکی از متهمان اصلی این کشتار و از اعضای هیئتی موسوم به هیئت مرگ در زمینهٔ اعدام‌های سال ۱۳۶۷ است.
ابراهیم رئیسی در آن زمان معاون دادستان تهران و یکی از اعضای هیئتی بود که تصمیم‌گیری دربارهٔ اعدام زندانیان به آن واگذار شده بود.
سازمان عفو بین‌الملل شمار زندانیان اعدام‌شده در آن سال را حدود پنج هزار نفر اعلام کرده و در گزارشی در سال ۲۰۱۸ گفته است «تعداد واقعی می‌تواند بیشتر باشد.»
ابراهیم رئیسی به خاطر پیشینه خود از سوی ایالات متحده تحت تحریم قرار دارد و ایالات متحده و فعالان حقوق بشری می‌گویند او یکی از چهار دادستانی است که در قتل‌های ۶۷ دست داشتند.
جاوید رحمان در مصاحبه روز دوشنبه خود با رویترز در مورد رسیدگی به پرونده ابراهیم رئیسی گفت: «من فکر می‌کنم زمان آن فرا رسیده است و اکنون که آقای رئیسی رئیس جمهور منتخب است، بسیار مهم است که تحقیق دربارهٔ آن چه در سال ۱۹۸۸ رخ داده و نقش افراد را در آن آغاز کنیم.»
وی با بیان این که «این تحقیق به نفع ایران خواهد بود و می‌تواند باعث ختم فصلی از درد و رنج برای خانواده‌های قربانیان شود» افزود: «در غیر این صورت نگرانی‌های جدی در مورد این رئیس جمهور و نقشی که بنا بر گزارش‌ها از نظر تاریخی در این اعدام‌ها بازی کرده وجود خواهد داشت.»
ابراهیم رئیسی در نخستین نشست خبری خود در مقام رئیس جمهور منتخب ایران از آن اعدام‌ها دفاع کرد و گفت که به عنوان قاضی باید از او «تقدیر شود» و باید در این زمینه «مورد تشویق» قرار بگیرد.
وی همچنین مدعی شد که از ابتدای مسئولیت قضایی خود حقوق بشر «محوری‌ترین» موردی بوده که آن را همیشه در نظر داشته است.
در همین حال، در هفته‌های اخیر مقالات متعددی به این پیشینهٔ او پرداخته‌اند و برخی سازمان‌ها و گروه‌ها خواستار رسیدگی به پروندهٔ او در نقض حقوق بشر در سطح بین‌المللی هستند.
کشتار جمعی زندانیان در سال ۶۷ به دستور آیت‌الله روح‌الله خمینی انجام شد و آیت‌الله حسینعلی منتظری، از مراجع تقلید شیعه، آن اعدام‌ها را «بزرگ‌ترین جنایت در تاریخ جمهوری اسلامی» توصیف کرده بود.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران در ادامه مصاحبه روز دوشنبه خود گفت: «مقیاس اعدام‌هایی که می‌شنویم حاکی از آن است که این بخشی از سیاست در حال پیگیری بود … و کار فقط یک نفر نبود.»
کشتارهای آبان ۹۸
جاوید رحمان در بخش دیگری از مصاحبه خود به کشتار معترضان در اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران نیز اشاره کرد و گفت که «هیچ تحقیق مناسبی» در مورد این کشتار که خونین‌ترین ناآرامی‌های سیاسی از زمان انقلاب ۵۷ در ایران بوده انجام نشده است.
وی گفت: «حتی با برآورد محافظه‌کارانه می‌توان گفت بیش از ۳۰۰ نفر به طور خودسرانه و فراقانونی کشته شدند و هیچ کس پاسخگو نبوده و هیچگونه خسارتی هم داده نشده است.»
آقای رحمان افزود که در ایران «چه در گذشته و چه در حال حاضر، مصونیت گسترده و سیستماتیک از مجازات برای ناقضان فاحش حقوق بشر وجود دارد.»
