بازار سیاه اکسیـژن۹-شهریور-۱۴۰۰
به گزارش تابناک، روزنامه خراسان نوشت: ««حکایت صف در کشور ما حکایت عجیبی است. این بار نوبت به کپسول اکسیژن آن هم در اوج پیک پنجم کرونا رسیده است.» این جمله را می‌گوید و کپسول ۱۰ کیلویی سفید رنگ اکسیژن را که در صف طولانی به دیوار تکیه داده است کمی جلوتر می‌برد. روزگار موهایش را یکدست سفید کرده و حالا کرونا به جان همسر پیرش افتاده است و باید از او در منزل مراقبت کند. نه فرزندانش جرات آمدن به منزل آنها را دارند و نه خودش برایش توانی برای ایستادن در این صف طولانی مانده است. ساعت از هفت عصر گذشته است. کمی ماسکش را بالا می‌کشد و ادامه می‌دهد: «به دلیل کمبود تخت بیمارستانی در مشهد بیمارمان را به منزلمان آورده‌ایم و مسئولان هزینه‌های بیمارستان را بر دوش‌مان انداخته‌اند. حالا باید علاوه بر تامین هزینه‌ها، صف، بلبشوی گرانی و نبود اکسیژن را نیز تحمل کنیم.»
اینجا یکی از مراکز شارژ کپسول اکسیژن در خیابان پیامبر اعظم(ص) مشهد است؛ مرکزی که به صورت ۲۴ ساعته به شارژ کپسول اکسیژن با قیمت مصوب می‌پردازد. صف عریض و طویلی روبه‌روی کارخانه به‌کندی هر از گاهی پیش می‌رود. تلفن‌های همراه افرادی که در صف ایستاده‌اند زنگ می‌خورد و چهره هر فرد بعد از قطع تماس آشفته‌تر می‌شود. زن میان سالی که ادعا می‌کند چند ساعتی است در صف ایستاده، می‌گوید: «چند ساعت ایستاده‌ام تا یک کپسول ۱۰ کیلویی که کفاف چند ساعت استفاده بیمارمان را می‌دهد پر کنم. تمام که شد باز روز از نو روزی از نو. همه اینها به کنار، این روزها خدمات پرستاری در منزل و شارژ کپسول با قیمت‌های من‌درآوردی مختلف هم داستان خودش را دارد.»
این زن که خودش را پرهامی معرفی می‌کند، می‌گوید: «مادرم چند روز قبل درگیر بیماری شد. وقتی به پزشک مراجعه کردیم گفتند باید در خانه قرنطینه شود. حالا ریه‌هایش درگیر شده و از کپسول اکسیژن استفاده می‌کند. برای انجام خدمات پزشکی و پرستاری در منزل با هر شماره‌ای که به دستم می‌رسد، تماس می‌گیرم. تعداد زیادی پزشک یا پرستار ابتدا اعلام می‌کنند به هیچ عنوان وقت ندارند و وضعیت آن قدر وخیم شده که از ۷ صبح تا ۳ شب باید برای ارائه خدمات پزشکی و پرستاری به منزل بیماران بروند. بعضی‌ها هم که وقت دارند برای هر ویزیت ۷۰۰ هزار تومان طلب می‌کنند. برای وصل‌کردن یک سرم ساده ۲۰۰ هزار تومان از من پول گرفته‌اند.»
ویزیت ۷۰۰ هزار تومان؟!
ساعت ۲۰:۳۰ است که خودمان را به یکی از مراکز دیگر شارژ کپسول اکسیژن در خیابان طرحچی می‌رسانیم. اینجا خبری از شلوغی صف نیست و این مرکز تنها از ۷ صبح تا ساعت ۲۰ به ارائه خدمات می‌پردازد. اینجا هم صحبت از بلبشوی شارژ کپسول در منزل و خدمات پرستاری بحث داغ بین چند نفری است که منتظرند تا کپسول‌هایشان پر شود.
یکی از افرادی که در صف ایستاده است، تعداد زیادی از شماره‌های ثبت‌شده در تلفن همراهش را نشان می‌دهد و می‌گوید: «تمام اینها شماره مراکز خدمات پزشکی و شارژ کپسول در منزل است.» بعد از تمام‌شدن صحبت‌هایش برای این که عمق فاجعه را به ما ثابت کند بلافاصله شماره یکی از مراکز پرستاری در منزل را می‌گیرد و می‌گوید برای بیمار کرونایی که در منزل دارند نیاز به یک پرستار یا پزشک دارد. فردی که پشت خط است اعلام می‌کند که سرش شلوغ است و زمان برای ارائه خدمات پزشکی در منزل ندارد اما شماره‌ای دیگر را برای تماس تلفنی به ما می‌دهد. نفر دوم که بنا به اعلام خودش شیفت بیمارستان دارد، می‌گوید از ساعت ۱۹ به بعد فردا شب با مبلغ ویزیت ۷۰۰ هزار تومان حاضر است برای ارائه خدمات پزشکی بیاید. مبالغ ۴۰۰ هزار تومان، ۵۰۰ هزار تومان و ۶۰۰ هزار تومان مواردی است که در تماس‌های بعدی اعلام می‌کنند.»
بعد از شنیدن این مبالغ ویزیت به یاد صحبت‌های یکی دیگر از شهروندان می‌افتم که می‌گفت برای وصل‌کردن سرم چند شب قبل ۲۵۰ هزار تومان پرداخت کرده و در دومین شب مراجعه پرستار برای وصل‌کردن سرم ۳۵۰ هزار تومان طلب کرده است.
شارژ کپسول اکسیژن ۳ برابر قیمت مصوب
در ادامه با تعدادی از افرادی که این روزها به ارائه خدمات شارژ کپسول اکسیژن در منزل می‌پردازند، تماس می‌گیریم. این جمله تقریبا در بین تمام تماس‌ها مشترک است: «سرمان شلوغ است. چند ساعت طول می‌کشد تا خودمان را به منزل شما برسانیم.»
یکی از افرادی که حاضر می‌شود برای شارژ کپسول ۱۰ کیلویی بیاید برای شارژ این نوع کپسول که قیمت آن حدود ۳۷ هزار تومان است مبلغ ۱۳۵هزار تومان طلب می‌کند. مرد جوانی که مدتی به صحبت‌های ما گوش می‌دهد، می‌گوید: «برای من هم این موضوعات پیش آمده است. حتی در بعضی از مراکز سطح شهر که کپسول اکسیژن را شارژ می‌کنند تا دو برابر قیمت پول گرفته‌اند اما بعضی اتفاق‌ها هم در این میان وجود دارد که آدم را امیدوار می‌کند. چند لحظه قبل خانواده‌ام با من تماس گرفتند و گفتند گروه‌های خیریه‌ای پای کار آمده‌اند و الان که من در صف کپسول ایستاده‌ام یک عدد کپسول ۱۰ کیلویی به صورت امانی به منزلمان برده و اعلام کرده‌اند برای پرکردن کپسول هم خودشان می‌آیند. در این شرایط بودن این افراد نیز غنیمتی است.»
پیگیری‌هایی که بی‌پاسخ ماند
دانشگاه علوم پزشکی مشهد به عنوان یکی از مسئولان رسیدگی به تخلفات پزشکی و دارویی شناخته می‌شود. برای رسیدگی به این موضوع ابتدا با روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تماس می‌گیریم و علی‌اصغر انجیدنی، مدیر نظارت و اعتبارسنجی دانشگاه علوم پزشکی، به عنوان مسئول رسیدگی به این موضوع معرفی می‌شود. اما انجیدنی طی پاسخی پیامکی اعلام می‌کند که این موضوع باید از طریق معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد پیگیری شود. بدیعی نیز فرد دیگری به نام دکتر صابری را مسئول پاسخگویی اعلام می‌کند اما صابری در تماس تلفنی که با او برقرار می‌کنیم، می‌گوید: «بنده یک شخص حقیقی هستم که به عنوان کادر دانشگاه علوم پزشکی به کمک قرارگاه کرونای دانشگاه علوم پزشکی مشهد آمده و نمی‌دانم چرا بنده را برای پاسخگویی به این موضوع معرفی کرده‌اند.»
روند پیگیری‌ها به دلیل پاسخگویی دیرهنگام مسئولان یادشده در هر بار تماس تلفنی بیش از یک هفته به طول می‌انجامد و در نهایت حسین اخباری، کارشناس روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اعلام می‌کند: «این موضوع را باید از طریق دکتر ملکی، رئیس بیمارستان امدادی، پیگیری کنید.» اما تماس‌های ما با آخرین مسئولی که به عنوان فرد پاسخگو معرفی شده بود نیز بی‌پاسخ می‌ماند. در نهایت یکی از مسئولان دانشگاه علوم پزشکی مشهد که می‌خواهد نامش فاش نشود، می‌گوید: «این مسئله یک موضوع بین بخشی است و به همین دلیل مسئول پاسخگویی به این سوال دقیقا مشخص نیست.»
تشکیل ۲۰ پرونده تخلف طی هفته گذشته
یکی از مراجع رسیدگی‌کننده به تخلفات حوزه خدمات پرستاری در منزل مسئولان دانشگاه علوم پزشکی مشهد تعیین شده‌اند اما با وجود پیگیری‌های مکرر تلفنی با علی‌اصغر انجیدنی، مدیر نظارت و اعتبار بخشی دانشگاه علوم پزشکی، این مقام مسئول به رغم درخواست ما مبنی بر پاسخگویی به سوالات و شکایت‌هایی که در زمان تهیه گزارش میدانی با خبرنگار خراسان رضوی در میان گذاشته شده بود، پاسخگو نیست و سوالات ما در زمینه تخلفات حوزه ارائه خدمات پزشکی در منزل و گرانفروشی در زمینه شارژ کپسول اکسیژن در منزل بی‌پاسخ می‌ماند.
در ادامه با کارشناس مسئول نظارت بر کالا و خدمات سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی به عنوان یکی از مسئولان کنترل زنجیره توزیع اکسیژن تماس می‌گیریم. اخوان در پاسخ به گلایه مردم مبنی بر شلوغی صف مراکز شارژ کپسول اکسیژن و انتقاد از برخی گرانفروشی‌های واحدهای سطح شهر در زمینه شارژ این کپسول می‌گوید: «در مشهد چهار کارخانه تامین اکسیژن فعالیت دارند که پیش از شیوع گسترده کرونا این کارخانجات به تامین اکسیژن کارخانجات و بیمارستان‌ها مشغول بودند که مشکلی وجود نداشت اما با شیوع سریع و غافلگیرکننده موج پنجم کرونا در مشهد و نیاز گسترده بیمارانی که در منزل بستری بودند، شاهد تشکیل صف‌های طولانی و بروز برخی مشکلات بودیم که برای حل این موضوع در گام اول طی مکاتباتی حجم تحویل کپسول اکسیژن تا حدودی که مراکز صنعتی دچار مشکل نشوند کاهش یافت و در ادامه با کارخانجاتی در خارج از استان مکاتباتی انجام شد تا تعادل در عرضه و تقاضا ایجاد شود.
عباس اخوان می‌افزاید: طی یک هفته گذشته ۱۰۰ مورد بازرسی از کارخانجات و مراکز فروش گاز کپسول اکسیژن (شبکه تامین و توزیع) انجام شده که ۲۲ پرونده تخلف گرانفروشی به ارزش ریالی یک میلیارد و ۹۴۲ میلیون و ۸۰۰ هزار ریال تشکیل شده است که پرونده‌ها برای رسیدگی به تعزیرات حکومتی ارسال می‌شود.
او درباره قیمت مصوب گاز کپسول اکسیژن برای مصرف‌کننده می‌گوید: قیمت کپسول اکسیژن ۱۰ لیتری ۳۲ هزار و ۷۰۰ تومان و گاز کپسول اکسیژن ۴۰ لیتری ۶۰ هزار و ۶۰۰ تومان است و ارائه کپسول با قیمتی بالاتر از قیمت مصوب تخلف محسوب می‌شود و شهروندان می‌توانند تخلفات را به سامانه شکایت ۱۲۴ اطلاع دهند. درخصوص علت کمبود کپسول اکسیژن و رشد یکباره قیمت این نوع کپسول باید گفت در کشور یک کارخانه به تولید کپسول اکسیژن اقدام می‌کند که قیمت را مبتنی بر عرف بازار تعیین می‌کند که قیمت کپسول به دلیل بالارفتن تقاضا رشد داشته است.»
